Antwoordvel oefententamen gezondheidspsychologie
Hoofdstuk 1: Wat is gezondheid?
Vraag 1: Gezondheid is relatief omdat iedereen een ander begrip heeft over wat
gezondheid is. Dit is afhankelijk van onder andere 4 factoren die in het boek worden
beschreven, namelijk: cultuur, sociale klasse, familie en perioden in de geschiedenis
(tijdsgeest).
Vraag 2: Het gaat hier om de volgende antwoorden: gerichtheid op symtomen (wat
voel ik?), prestaties (wat kan ik nog?) en gevoel (welzijn).
Zieke en gezonde mensen denken allebei heel anders over gezondheid.
Vraag 3: Herzlich gaf de volgende 3 sociale representaties over gezondheid,
namelijk zijn, hebben en doen. ‘Zijn’ verwijst naar je bent gezond wanneer je niet ziek
bent. ‘Hebben’ verwijst naar gezondheid als een positief bezit of middel. ‘Doen’
verwijst naar gezondheid als gerepresenteerd door lichamelijke fitheid of
functioneren.
Vraag 4: Chalmers zag dat er in de westerse wereld vooral wordt gesproken over
gezondheid waarbij geest, ziel en lichaam worden gescheiden. Deze onderdelen
worden dan specifiek toegewezen. In oosterse culturen wordt er een holistischer
beeld benaderd waarbij geest, ziel en lichaam als een worden gezien.
Vraag 5: De verklaringen van ziekte vanaf kind tot puberteit/volwassene verloopt als
volgt:
- Kinderen jonger dan 7 jaar verklaren ziekte op magisch niveau.
- Kinderen tussen 7 en 11 verklaren ziekte als oorzaak en gevolg.
- In de puberteit/volwassendom wordt ziekte verklaard als interactie tussen
omgeving en persoon.
Vraag 6: Het doel van de gezondheidspsychologie is het beschrijven, verklaren en
voorspellen van gedragsmatige en geestelijke processen en waar mogelijk te
interveniëren in deze processen.
,Hoofdstuk 2: Sociale verschillen in ziekte en gezondheid
Vraag 1: De mens is niet gemaakt voor de sedentaire levenswijze. Het is de
bedoeling dat de mens beweegt en fit blijft. Daarnaast zijn er ontzettend veel sociale
stimuli die leiden tot stress. Vroeger was de eerste prioriteit onze calorie-inname.
Deze zijn nu zonder limiet beschikbaar en leidt tot gezondheidsproblemen als
obesitas, verhoogde bloeddruk, aandoeningen van de kransvaten etc.
Vraag 2: De volgende factoren hebben invloed op onze gezondheid: omgeving,
cultuur, sociale klasse, SES, geslacht, werkomstandigheden en etniciteit.
Vraag 3: Het gaat om de volgende 2 verbanden. Een lage SES veroorzaakt een
slechte gezondheid. Deze word het sociale veroorzakingsmodel genoemd.
Daartegenover staat social drift, die stelt dat een slechte gezondheid leidt tot een
lage SES.
Vraag 4: Aangeleerde hulpeloosheid is een fenomeen waarbij mensen geloven dat
ze geen invloed hebben op met name aversieve gebeurtenissen in hun leven. Hier
sluit een externe locus of control bij aan. Men zegt bijvoorbeeld: “zo iets overkomt je
gewoon”. Wat betreft gezondheid stelt men dat ze geen invloed hebben op hun
gezondheid. Iets als kanker kan je zo maar overkomen zullen ze zeggen. Dit dient
dan ook vaak als rechtvaardiging voor gedrag zoals roken of het gebruik van alcohol.
Vraag 5: Vrouwen leven gemiddeld langer dan mannen omdat de kans op
aandoeningen van de kransvaten verschillend is. Mannen zijn van nature agressiever
aangelegd en produceren daardoor meer cortisol wat een negatieve invloed heeft op
de kransvaten (zie ook verschillende typen persoonlijkheden A, B, C of D). Er zijn
biologische verschillen, namelijk geslachtshormonen en verschillende fysiologische
reacties op stress (vrouwen zijn meer bestemt tegen stress). Daarnaast zijn er ook
gedragsspecifieke gedragingen te zien. Mannen vertonen machogedrag omdat dit
hun status verhoogt: “Ik heb geen pleister nodig want dat is voor mietjes”. Vrouwen
ondervinden echter wel vaker invloed van negatieve sociaaleconomische factoren.
Vraag 6: Het werkstressmodel van Karasek & Theorell stelt dat de werkomgeving
van invloed is op de gezondheid, met name stress, door middel van de volgende 3
factoren die elkaar wederzijds beïnvloeden. Eisen van het werk, mate van sociale
ondersteuning en werkautonomie (beslissingsvrijheid).
, Hoofdstuk 3: Ongezond gedrag
Vraag 1: Het gaat hier om de definitie van Kasl & Cobb. Deze luid: “elke activiteit die
iemand die zichzelf als gezond beschouwt, onderneemt met het doel ziekte te
voorkomen of ziekte te ontdekken in een fase waarin deze nog geen symptomen
veroorzaakt”. Harris & Guten erkennen dit perspectief en sluiten aan met hun
definitie die luidt als volgt: “gedrag dat wordt vertoond door een individu, ongeacht
zijn/haar vermeende gezondheidstoestand, met het doel zijn/haar gezondheid te
beschermen, te bevorderen of in stand te houden”.
Vraag 2: De 7 van Alameda bestaan uit: ontbijten, niet roken, niet meer dan 10%
overgewicht, regelmatig bewegen, 7 – 8uur slaap, niet meer dan 1 of 2 alcoholische
drankjes per dag en geen tussendoortjes (niet optellen, maar vermenigvuldigen).
Vraag 3: Vetconsumptie kan goed zijn wanneer er meervoudige onverzadigde vetten
worden gegeten. Deze bevatten LDL’s, ook wel goed cholesterol, die er voor zorgen
dat het slechte cholesterol, de HDL’s, wordt verlaagd in het bloed. Door deze mate
van vetconsumptie kunnen problemen zoals atherosclerose en atheriosclerose
worden voorkomen.
Vraag 4: Overgewicht ontstaat wanneer de calorie-inname groter is dan het calorie-
verbruik. Het heeft ook een erfelijke component. Denk als laatst ook aan
omgevingsfactoren als levenswijze en gedragspatronen.
Gezondheidsproblemen bestaan uit hartaandoeningen, hypertensie, diabetes,
osteoartiritis, pijn in onderrug en psychologische klachten (eigenwaarde en sociaal
isolement).
Interventies bestaan uit het veranderen van de ebosene omgeving, het bevorderen
van lichaamsbeweging en gezonde voeding bevorderen.
Vraag 5: Alcohol veroorzaakt problemen met de lever die vallen onder de
verzamelnaam levercirrose. De lever kan in een vergevorderd stadium de schadelijke
stoffen die in het lichaam komen niet meer onschadelijk maken. Deze tasten dan de
hersenen aan.
Vraag 6: Mensen beginnen met drinken van alcohol door sociaal leren, predisposties
en/of erfelijkheidsfactoren.
Hoofdstuk 1: Wat is gezondheid?
Vraag 1: Gezondheid is relatief omdat iedereen een ander begrip heeft over wat
gezondheid is. Dit is afhankelijk van onder andere 4 factoren die in het boek worden
beschreven, namelijk: cultuur, sociale klasse, familie en perioden in de geschiedenis
(tijdsgeest).
Vraag 2: Het gaat hier om de volgende antwoorden: gerichtheid op symtomen (wat
voel ik?), prestaties (wat kan ik nog?) en gevoel (welzijn).
Zieke en gezonde mensen denken allebei heel anders over gezondheid.
Vraag 3: Herzlich gaf de volgende 3 sociale representaties over gezondheid,
namelijk zijn, hebben en doen. ‘Zijn’ verwijst naar je bent gezond wanneer je niet ziek
bent. ‘Hebben’ verwijst naar gezondheid als een positief bezit of middel. ‘Doen’
verwijst naar gezondheid als gerepresenteerd door lichamelijke fitheid of
functioneren.
Vraag 4: Chalmers zag dat er in de westerse wereld vooral wordt gesproken over
gezondheid waarbij geest, ziel en lichaam worden gescheiden. Deze onderdelen
worden dan specifiek toegewezen. In oosterse culturen wordt er een holistischer
beeld benaderd waarbij geest, ziel en lichaam als een worden gezien.
Vraag 5: De verklaringen van ziekte vanaf kind tot puberteit/volwassene verloopt als
volgt:
- Kinderen jonger dan 7 jaar verklaren ziekte op magisch niveau.
- Kinderen tussen 7 en 11 verklaren ziekte als oorzaak en gevolg.
- In de puberteit/volwassendom wordt ziekte verklaard als interactie tussen
omgeving en persoon.
Vraag 6: Het doel van de gezondheidspsychologie is het beschrijven, verklaren en
voorspellen van gedragsmatige en geestelijke processen en waar mogelijk te
interveniëren in deze processen.
,Hoofdstuk 2: Sociale verschillen in ziekte en gezondheid
Vraag 1: De mens is niet gemaakt voor de sedentaire levenswijze. Het is de
bedoeling dat de mens beweegt en fit blijft. Daarnaast zijn er ontzettend veel sociale
stimuli die leiden tot stress. Vroeger was de eerste prioriteit onze calorie-inname.
Deze zijn nu zonder limiet beschikbaar en leidt tot gezondheidsproblemen als
obesitas, verhoogde bloeddruk, aandoeningen van de kransvaten etc.
Vraag 2: De volgende factoren hebben invloed op onze gezondheid: omgeving,
cultuur, sociale klasse, SES, geslacht, werkomstandigheden en etniciteit.
Vraag 3: Het gaat om de volgende 2 verbanden. Een lage SES veroorzaakt een
slechte gezondheid. Deze word het sociale veroorzakingsmodel genoemd.
Daartegenover staat social drift, die stelt dat een slechte gezondheid leidt tot een
lage SES.
Vraag 4: Aangeleerde hulpeloosheid is een fenomeen waarbij mensen geloven dat
ze geen invloed hebben op met name aversieve gebeurtenissen in hun leven. Hier
sluit een externe locus of control bij aan. Men zegt bijvoorbeeld: “zo iets overkomt je
gewoon”. Wat betreft gezondheid stelt men dat ze geen invloed hebben op hun
gezondheid. Iets als kanker kan je zo maar overkomen zullen ze zeggen. Dit dient
dan ook vaak als rechtvaardiging voor gedrag zoals roken of het gebruik van alcohol.
Vraag 5: Vrouwen leven gemiddeld langer dan mannen omdat de kans op
aandoeningen van de kransvaten verschillend is. Mannen zijn van nature agressiever
aangelegd en produceren daardoor meer cortisol wat een negatieve invloed heeft op
de kransvaten (zie ook verschillende typen persoonlijkheden A, B, C of D). Er zijn
biologische verschillen, namelijk geslachtshormonen en verschillende fysiologische
reacties op stress (vrouwen zijn meer bestemt tegen stress). Daarnaast zijn er ook
gedragsspecifieke gedragingen te zien. Mannen vertonen machogedrag omdat dit
hun status verhoogt: “Ik heb geen pleister nodig want dat is voor mietjes”. Vrouwen
ondervinden echter wel vaker invloed van negatieve sociaaleconomische factoren.
Vraag 6: Het werkstressmodel van Karasek & Theorell stelt dat de werkomgeving
van invloed is op de gezondheid, met name stress, door middel van de volgende 3
factoren die elkaar wederzijds beïnvloeden. Eisen van het werk, mate van sociale
ondersteuning en werkautonomie (beslissingsvrijheid).
, Hoofdstuk 3: Ongezond gedrag
Vraag 1: Het gaat hier om de definitie van Kasl & Cobb. Deze luid: “elke activiteit die
iemand die zichzelf als gezond beschouwt, onderneemt met het doel ziekte te
voorkomen of ziekte te ontdekken in een fase waarin deze nog geen symptomen
veroorzaakt”. Harris & Guten erkennen dit perspectief en sluiten aan met hun
definitie die luidt als volgt: “gedrag dat wordt vertoond door een individu, ongeacht
zijn/haar vermeende gezondheidstoestand, met het doel zijn/haar gezondheid te
beschermen, te bevorderen of in stand te houden”.
Vraag 2: De 7 van Alameda bestaan uit: ontbijten, niet roken, niet meer dan 10%
overgewicht, regelmatig bewegen, 7 – 8uur slaap, niet meer dan 1 of 2 alcoholische
drankjes per dag en geen tussendoortjes (niet optellen, maar vermenigvuldigen).
Vraag 3: Vetconsumptie kan goed zijn wanneer er meervoudige onverzadigde vetten
worden gegeten. Deze bevatten LDL’s, ook wel goed cholesterol, die er voor zorgen
dat het slechte cholesterol, de HDL’s, wordt verlaagd in het bloed. Door deze mate
van vetconsumptie kunnen problemen zoals atherosclerose en atheriosclerose
worden voorkomen.
Vraag 4: Overgewicht ontstaat wanneer de calorie-inname groter is dan het calorie-
verbruik. Het heeft ook een erfelijke component. Denk als laatst ook aan
omgevingsfactoren als levenswijze en gedragspatronen.
Gezondheidsproblemen bestaan uit hartaandoeningen, hypertensie, diabetes,
osteoartiritis, pijn in onderrug en psychologische klachten (eigenwaarde en sociaal
isolement).
Interventies bestaan uit het veranderen van de ebosene omgeving, het bevorderen
van lichaamsbeweging en gezonde voeding bevorderen.
Vraag 5: Alcohol veroorzaakt problemen met de lever die vallen onder de
verzamelnaam levercirrose. De lever kan in een vergevorderd stadium de schadelijke
stoffen die in het lichaam komen niet meer onschadelijk maken. Deze tasten dan de
hersenen aan.
Vraag 6: Mensen beginnen met drinken van alcohol door sociaal leren, predisposties
en/of erfelijkheidsfactoren.
