3e druk
BEELDTAAL
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 Inleiding..................................................................................................................................... 5
1.1 Wat dit boek is................................................................................................................................................5
1.2 Wat bedoelen we met beeld?.........................................................................................................................5
1.3 Beeld en vorm.................................................................................................................................................5
1.4 Beeld en tekst.................................................................................................................................................5
1.5 De kracht van beeld met tekst........................................................................................................................5
1.6 Communicatief-retorisch................................................................................................................................5
1.7 Drie theoretische scholen...............................................................................................................................5
Hoofdstuk 2 Beeldgeletterdheid..................................................................................................................... 6
2.1 Definities genoeg............................................................................................................................................6
2.2 Twee perspectieven........................................................................................................................................6
2.3 Vaardigheden en kennis.................................................................................................................................6
Context: Beeldgeletterdheid-lijstje.......................................................................................................................6
2.4 Gestalt, semiotiek, visuele retorica.................................................................................................................6
Context: Beeldclichés als buitenkans....................................................................................................................6
Context: Magritte en de dino’s van Burian...........................................................................................................6
2.5 Iteratief proces................................................................................................................................................7
Hoofdstuk 3 Waarom beeldtaal?.................................................................................................................... 8
3.1 Doet complexiteit recht..................................................................................................................................8
3.2 Vertelt een universele boodschap...................................................................................................................8
3.3 Vertelt, bewijst, overtuigt...............................................................................................................................8
3.4 Maakt vergelijken mogelijk............................................................................................................................8
3.5 Prikkelt, emotioneert, kwetst en vermaakt....................................................................................................8
Context: Beelden trekken meer aandacht dan tekst............................................................................................8
Hoofdstuk 4 Gestalt....................................................................................................................................... 9
4.1 Gestalt = eenvoud...........................................................................................................................................9
4.2 Wet van eenvoud............................................................................................................................................9
4.3 Wet van voorgrond en achtergrond...............................................................................................................9
4.4 Wet van nabijheid...........................................................................................................................................9
4.5 Wet van overeenkomst...................................................................................................................................9
4.6 Wet van symmetrie.........................................................................................................................................9
4.7 Wet van gelijke achtergrond..........................................................................................................................9
4.8 Wet van gelijke bestemming........................................................................................................................10
4.9 Wet van ingeslotenheid................................................................................................................................10
4.10 Wet van ingevulde hiaat.............................................................................................................................10
, 4.11 Wet van continuïteit...................................................................................................................................10
4.12 Wet van ervaring........................................................................................................................................10
4.13 Gestalt als totaalbeleving...........................................................................................................................10
Hoofdstuk 5 Semiotiek................................................................................................................................. 11
5.1 Tekens om ons heen.....................................................................................................................................11
5.2 Drie soorten tekens volgens Peirce...............................................................................................................11
5.3 Betekenislagen: de theorie van Barthes.......................................................................................................11
5.4 Wie heeft gelijk: Barthes of Peirce?..............................................................................................................11
5.5 Semiotische theorie nu.................................................................................................................................12
5.6 Is er één betekenis van een teken?...............................................................................................................12
5.7 Belang van doelgroepen...............................................................................................................................12
5.8 Wat hebben we aan deze kennis?................................................................................................................12
Hoofstuk 6 Visuele retorica.......................................................................................................................... 13
6.1 Klassieke retorica: overtuigingskunst...........................................................................................................13
6.2 Moderne retorica..........................................................................................................................................13
6.3 Retorica en het beeld....................................................................................................................................13
6.4 Ethos, pathos en logos..................................................................................................................................14
6.5 Kairos: het juiste moment.............................................................................................................................14
6.6 Stijlfiguren.....................................................................................................................................................14
6.7 Schema’s: regelmatigheden.........................................................................................................................14
6.8 Tropen: onregelmatigheden.........................................................................................................................14
Context: metaforen; onverwachte elementen...................................................................................................15
6.9 Framing: selectie, salience en spin...............................................................................................................15
GSR – analyse.....................................................................................................................................................15
Hoofdstuk 7 Compositie............................................................................................................................... 16
7.1 Welke factoren bepalen een compositie?....................................................................................................16
7.2 Begrenzing....................................................................................................................................................16
7.3 Compositie en Gestalt...................................................................................................................................16
Context overgangen in strips..............................................................................................................................17
7.4 beweging......................................................................................................................................................17
7.5 Storytelling in beeld......................................................................................................................................17
7.6 Semiotiek over compositievormen...............................................................................................................17
7.7 De afbeelding als een ontmoeting................................................................................................................18
7.8 Compositie als een retorisch middel.............................................................................................................18
GSR-analyse COMPOSITIE...................................................................................................................................18
Hoofdstuk 8 Typografie................................................................................................................................ 19
8.1 Kiezen voor een font.....................................................................................................................................19
BEELDTAAL
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 Inleiding..................................................................................................................................... 5
1.1 Wat dit boek is................................................................................................................................................5
1.2 Wat bedoelen we met beeld?.........................................................................................................................5
1.3 Beeld en vorm.................................................................................................................................................5
1.4 Beeld en tekst.................................................................................................................................................5
1.5 De kracht van beeld met tekst........................................................................................................................5
1.6 Communicatief-retorisch................................................................................................................................5
1.7 Drie theoretische scholen...............................................................................................................................5
Hoofdstuk 2 Beeldgeletterdheid..................................................................................................................... 6
2.1 Definities genoeg............................................................................................................................................6
2.2 Twee perspectieven........................................................................................................................................6
2.3 Vaardigheden en kennis.................................................................................................................................6
Context: Beeldgeletterdheid-lijstje.......................................................................................................................6
2.4 Gestalt, semiotiek, visuele retorica.................................................................................................................6
Context: Beeldclichés als buitenkans....................................................................................................................6
Context: Magritte en de dino’s van Burian...........................................................................................................6
2.5 Iteratief proces................................................................................................................................................7
Hoofdstuk 3 Waarom beeldtaal?.................................................................................................................... 8
3.1 Doet complexiteit recht..................................................................................................................................8
3.2 Vertelt een universele boodschap...................................................................................................................8
3.3 Vertelt, bewijst, overtuigt...............................................................................................................................8
3.4 Maakt vergelijken mogelijk............................................................................................................................8
3.5 Prikkelt, emotioneert, kwetst en vermaakt....................................................................................................8
Context: Beelden trekken meer aandacht dan tekst............................................................................................8
Hoofdstuk 4 Gestalt....................................................................................................................................... 9
4.1 Gestalt = eenvoud...........................................................................................................................................9
4.2 Wet van eenvoud............................................................................................................................................9
4.3 Wet van voorgrond en achtergrond...............................................................................................................9
4.4 Wet van nabijheid...........................................................................................................................................9
4.5 Wet van overeenkomst...................................................................................................................................9
4.6 Wet van symmetrie.........................................................................................................................................9
4.7 Wet van gelijke achtergrond..........................................................................................................................9
4.8 Wet van gelijke bestemming........................................................................................................................10
4.9 Wet van ingeslotenheid................................................................................................................................10
4.10 Wet van ingevulde hiaat.............................................................................................................................10
, 4.11 Wet van continuïteit...................................................................................................................................10
4.12 Wet van ervaring........................................................................................................................................10
4.13 Gestalt als totaalbeleving...........................................................................................................................10
Hoofdstuk 5 Semiotiek................................................................................................................................. 11
5.1 Tekens om ons heen.....................................................................................................................................11
5.2 Drie soorten tekens volgens Peirce...............................................................................................................11
5.3 Betekenislagen: de theorie van Barthes.......................................................................................................11
5.4 Wie heeft gelijk: Barthes of Peirce?..............................................................................................................11
5.5 Semiotische theorie nu.................................................................................................................................12
5.6 Is er één betekenis van een teken?...............................................................................................................12
5.7 Belang van doelgroepen...............................................................................................................................12
5.8 Wat hebben we aan deze kennis?................................................................................................................12
Hoofstuk 6 Visuele retorica.......................................................................................................................... 13
6.1 Klassieke retorica: overtuigingskunst...........................................................................................................13
6.2 Moderne retorica..........................................................................................................................................13
6.3 Retorica en het beeld....................................................................................................................................13
6.4 Ethos, pathos en logos..................................................................................................................................14
6.5 Kairos: het juiste moment.............................................................................................................................14
6.6 Stijlfiguren.....................................................................................................................................................14
6.7 Schema’s: regelmatigheden.........................................................................................................................14
6.8 Tropen: onregelmatigheden.........................................................................................................................14
Context: metaforen; onverwachte elementen...................................................................................................15
6.9 Framing: selectie, salience en spin...............................................................................................................15
GSR – analyse.....................................................................................................................................................15
Hoofdstuk 7 Compositie............................................................................................................................... 16
7.1 Welke factoren bepalen een compositie?....................................................................................................16
7.2 Begrenzing....................................................................................................................................................16
7.3 Compositie en Gestalt...................................................................................................................................16
Context overgangen in strips..............................................................................................................................17
7.4 beweging......................................................................................................................................................17
7.5 Storytelling in beeld......................................................................................................................................17
7.6 Semiotiek over compositievormen...............................................................................................................17
7.7 De afbeelding als een ontmoeting................................................................................................................18
7.8 Compositie als een retorisch middel.............................................................................................................18
GSR-analyse COMPOSITIE...................................................................................................................................18
Hoofdstuk 8 Typografie................................................................................................................................ 19
8.1 Kiezen voor een font.....................................................................................................................................19