Hoofstuk 1: Scheiden en reageren
Zuivere stoffen en mengsels
Zuivere stoffen bestaan uit dezelfde bouwstenen.
Zuivere stoffen hebben een kookpunt (stof gaat koken bij
deze temperatuur) en een smeltpunt (stof gaat smelten
bij deze temperatuur) waar de temperatuur hetzelfde
blijft.
- Element: stof waarbij de bouwstenen uit één soort
atomen bestaat.
- Verbinding: stof waarbij de bouwstenen van de stof uit meerdere soorten
atomen bestaat.
Mengsels bestaan uit een mengel van verschillende
soorten moleculen. Mengsels hebben een kooktraject en
een smelttraject waarbij de temperatuur niet hetzelfde
blijft maar juist oploopt.
- Oplossing: vaste stof is opgelost in vloeistof
(helder/doorzichtig)
- Suspensie: vaste stof lost NIET op in vloeistof (troebel/ondoorzichtig)
- Emulsie: twee vloeistoffen die niet goed mengen. Je kunt een emulgator
gebruiken om ervoor te zorgen dat de emulsie toch mengt
(tweelagensysteem door verschil in dichtheid)
Een emulgator heeft een hydrofiele kop en een hydrofobe
staart. Hydrofiel betekent dat het goed mengt met water en
hydrofoob betekent dat het slecht mengt met water.
Scheidingsmethoden
Het scheiden van een mengsel is het sorteren van de moleculen op
stofeigenschappen
- Filtreren: sorteren op deeltjesgrootte
o De vloeistof is het filtraat en de vaste stof het residu
- Bezinken: sorteren op dichtheid
o Het proces kan worden versneld door te centrifugeren
- Indampen: sorteren op kookpunt (vaak bij een oplossing)
- Destillatie: sorteren op kookpunt (twee vloeistoffen)
o Vloeistof die niet verdampt is het residu
o De verdampte vloeistof is het destillaat.
- Extraheren: sorteren op oplosbaarheid. Eén stof lost op
- Adsorptie: sorteren op adsorptievermogen
o Smaak- en geurmoleculen hechten zich aan het adsorptiemiddel
- Papierchromatografie: sorteren op adsorptievermogen en oplosbaarheid
o Rf-waarde: de afstand tot waar stof A gaat/ de afstand tot waar de
loopvloeistof komt.
Chemische reacties
Kenmerken:
- Beginstoffen verdwijnen, reactieproducten ontstaan
- De massa voor en na de reactie is gelijk
- Er is een vaste massaverhouding nodig
- Er is een minimale reactietemperatuur nodig
Zuivere stoffen en mengsels
Zuivere stoffen bestaan uit dezelfde bouwstenen.
Zuivere stoffen hebben een kookpunt (stof gaat koken bij
deze temperatuur) en een smeltpunt (stof gaat smelten
bij deze temperatuur) waar de temperatuur hetzelfde
blijft.
- Element: stof waarbij de bouwstenen uit één soort
atomen bestaat.
- Verbinding: stof waarbij de bouwstenen van de stof uit meerdere soorten
atomen bestaat.
Mengsels bestaan uit een mengel van verschillende
soorten moleculen. Mengsels hebben een kooktraject en
een smelttraject waarbij de temperatuur niet hetzelfde
blijft maar juist oploopt.
- Oplossing: vaste stof is opgelost in vloeistof
(helder/doorzichtig)
- Suspensie: vaste stof lost NIET op in vloeistof (troebel/ondoorzichtig)
- Emulsie: twee vloeistoffen die niet goed mengen. Je kunt een emulgator
gebruiken om ervoor te zorgen dat de emulsie toch mengt
(tweelagensysteem door verschil in dichtheid)
Een emulgator heeft een hydrofiele kop en een hydrofobe
staart. Hydrofiel betekent dat het goed mengt met water en
hydrofoob betekent dat het slecht mengt met water.
Scheidingsmethoden
Het scheiden van een mengsel is het sorteren van de moleculen op
stofeigenschappen
- Filtreren: sorteren op deeltjesgrootte
o De vloeistof is het filtraat en de vaste stof het residu
- Bezinken: sorteren op dichtheid
o Het proces kan worden versneld door te centrifugeren
- Indampen: sorteren op kookpunt (vaak bij een oplossing)
- Destillatie: sorteren op kookpunt (twee vloeistoffen)
o Vloeistof die niet verdampt is het residu
o De verdampte vloeistof is het destillaat.
- Extraheren: sorteren op oplosbaarheid. Eén stof lost op
- Adsorptie: sorteren op adsorptievermogen
o Smaak- en geurmoleculen hechten zich aan het adsorptiemiddel
- Papierchromatografie: sorteren op adsorptievermogen en oplosbaarheid
o Rf-waarde: de afstand tot waar stof A gaat/ de afstand tot waar de
loopvloeistof komt.
Chemische reacties
Kenmerken:
- Beginstoffen verdwijnen, reactieproducten ontstaan
- De massa voor en na de reactie is gelijk
- Er is een vaste massaverhouding nodig
- Er is een minimale reactietemperatuur nodig
