Samenvatting Memo H11: Leven in een Massa-samenleving
19 views 0 purchase
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
Book
MeMo Vwo Handboek
Deze samenvatting kijkt naar de moderne wereld; de nieuwe infrastructuur, propagandamiddelen en communicatiemiddelen. Vervolgens wordt gekeken naar de Eerste Wereldoorlog en daarna naar de twee grootmachten van de koude oorlog: de Verenigde Staten en de Sovjet Unie.
11.1 Een moderne wereld
In honderd jaar tijd was de westerse wereld ingrijpend veranderd → moderne
(massa) samenleving → De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen
en vormen van massaorganisatie
- In de eerste plaats waren er veel meer mensen → de bevolkingsgroei was
onder andere te danken aan nieuwe inzichten in de bestrijding van ziekten
(stromend water, riool en steriel) → steden groter
- De tweede belangrijke ontwikkeling was de verbetering van de infrastructuur →
mensen konden steeds sneller grote afstanden overbruggen
- De derde ontwikkeling was het ontstaan van nieuwe communicatiemiddelen
waarmee informatie sneller op een groter publiek kon worden
overgebracht → cultuur en kennis werden makkelijker verspreid
Gevolgen van de Tweede Industriële Revolutie (1875)
+ Sneller en goedkoper produceren: elektriciteit en staal (i.p.v. ijzer), diesel en benzine
(i.p.v. stoommachines) & introductie loopband
+ Huishouden wordt makkelijker d.m.v. nieuwe handige producten
+ Het reizen komt op → gewone mensen zagen meer van de wereld
+ Groot imperiaal rijk opbouwen wordt makkelijker
+ Er ontstaat een vertrouwen in de toekomst (optimisme) aan de ene kant
- Cultuurpessimisme aan de andere kant → sommige vreesden voor de
ondergang van de verfijnde westerse cultuur door de barbarij van de
massa
- Slechts een kleine groep mensen profiteerde van de nieuwe mogelijkheden
→ een groot deel van de bevolking leefde in armoede en onder slechte
omstandigheden → overheden in verschillende Europese landen gaan een
actievere rol spelen op het gebied van woningbouw, onderwijs en
volksgezondheid
- Rivaliteit tussen landen neemt toe (b.v. productie nieuwe wapens)
- Radio en bioscoop worden in de loop van de 20e eeuw ingezet voor propaganda
(ophitsing van de massa, misleiding, etc)
, 11.2 De Eerste Wereldoorlog
Kenmerken:
- Nieuwe wapens: gifgas, mitrailleurs en kanonnen zorgden ervoor dat de
verdedigende partij altijd in het voordeel was. De ontwikkeling van tanks en
vliegtuigen zou hier verandering in moeten brengen.
- Oude tactiek: voortdurend de vijandige loopgraven aanvallen → drong niet
tot legerleiding door dat de situatie drastisch veranderd was d.m.v.
technologische ontwikkelingen
- Burgers massaal getroffen → Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal
door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking
bij oorlogvoering
- Miljoenen mannen moesten als soldaten de loopgraven in met
gevaar voor eigen leven (+ slechte omstandigheden:
kou/honger/stank/ongedierte) → als ze het al overleefden hielden
velen te maken met een zenuwaandoening: shellshock (werd niet
serieus genomen: laf en desertie → ter dood veroordeeld of terug
gestuurd)
- Dorpen en steden werden ernstig beschadigd (Belgische Ieper), vrouwen
werkten massaal in de wapenindustrie, massamedia bericht veel over de
oorlog (propagandisch karakter vaak)
- Oorlog op wereldschaal: soldaten uit Europa, maar ook uit Afrika en Azië
(koloniën), vanaf 1917 nam ook de VS deel → wereldoorlog
Oorzaken:
- Modern imperialisme: koloniën gaven o.a. status en macht → Duitsland wilde
meedoen en streefde zo ook naar machtsuitbreiding in Europa → Groot-
Brittannië voelt zich bedreigt en er ontstaan spanningen door de
veranderde machtsverhoudingen (door industrialisatie en het
imperialisme) → Engels-Duitse wapenwedloop
- Toenemend nationalisme:
- Frankrijk koestert nog wrok tegen Duitsland vanwege de verloren Frans-
Duitse Oorlog (1870 - 1871)
- Oorlog werd gezien als een vorm van buitenlandse politiek → veel
geld werd besteed aan het produceren van wapens → militarisme
- Bondgenootschappen: Triple Alliantie (onder leiding van Duitsland) en Triple
Entente (onder leiding van Frankrijk) → afspraak om elkaar te hulp te
schieten blijkt rampzalig: conflict op de Balkan groeit uit tot een grote
oorlog door de verplichting om bondgenoten bij te staan
De oorlog brak uiteindelijk uit op 28 juni 1914 → moord op Frans Ferdinand, de
kroonprins van Oostenrijk-Hongarije → Oostenrijk-Hongarije stelt Servië
verantwoordelijk → Wilhelm II van het Duitse keizerrijk kiest partij voor
Oostenrijk-Hongarije & Rusland kiest partij voor Servië → 28 juli 1914 verklaart
Oostenrijk-Hongarije Servië de oorlog en enkele dagen later zijn ook Duitsland en
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maideclercq. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.44. You're not tied to anything after your purchase.
