Summary
Samenvatting Spelling
- Course
- Institution
- Book
Duidelijke samenvatting met voorbeelden en enkele foto's van schema's uit het boek ter ondersteuning.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
wenckeschurink
Reviews received
Content preview
SpellingHoofdstuk 4: Doelstellingen en leerstofordening
4.1. Inhoud van het spellingonderwijs
Twee belangrijke criteria voor bepalen van de inhoud van het spellingonderwijs:
1. Frequentie van woorden;
2. Moeilijkheid van woorden.
Frequentie van woorden
Spelling staat in dienst van de schriftelijke communicatie en het is verspilling van energie om
woorden die heel weinig voorkomen in de schrijftaal in allerlei spellingoefeningen te trainen.
Efficiënt om kinderen alleen die woorden goed te leren spellen die ze ook zelf het meest gebruiken.
Tegenwoordig gaan de meeste methoden voor spelling uit van woordfrequentielijsten (op basis van
een onderzoek van Cito naar woordfrequentie).
Meeste taalmethodes leren de schrijfwijze van ongeveer 4000 van de meest frequente woorden aan.
Voor spellingzwakke kinderen ligt het aantal lager, maximaal 2000 woorden. Het aanleren van
beperkte en zorgvuldig gekozen woorden heeft een aantal voordelen. Het is voor kinderen
gemakkelijker spellingsregels te hanteren als ze deze grondig hebben leren toepassen op een klein
aantal voorbeelden. Ook is het door het geringe aantal woorden beter mogelijk om individuele
fouten te behandelen en een leerkracht hoeft dan minder tijd te besteden aan het
spellingsonderwijs.
Moeilijkheid van woorden
Meest frequente, zijn niet altijd de moeilijkste woorden. Het criterium van de moeilijkheid van
woorden is een soort aanvulling op dat van de woordfrequentie. Het zijn woorden die vaak fout
worden geschreven en dus handig om deze te weten.
Vanuit dit criterium leren de meeste scholen woorden als monniken, dreumesen en kievieten aan.
Deze woorden komen ook veel voor in Cito-spelling toetsen. Voor spellingzwakke kinderen behoren
dit soort lastige woorden niet tot de leerstof.
4.2 Spellingcategorieën
4.2.1 criteria voor indeling in spellingcategorieën
Een spellingcategorie is een groep woorden met dezelfde spellingmoeilijkheid. Verschrikkelijk,
vertellen, officieel en hobby hebben allemaal een gemeenschappelijk spellingprobleem, namelijk de
verdubbelingsregel. In elk van deze zit nog een andere moeilijkheid, zodat ze ook bij een andere
categorie horen. In verschrikkelijk is dat bijv. de schrijfwijze van het achtervoegsel – lijk.
Elke methode heeft zijn eigen indeling en dat werkt soms verwarrend. Leerlingvolgsysteem van Cito
kent 48 categorieën.
De volgende indelingscriteria voor het bepalen van de categorieën blijken belangrijk te zijn:
De spellingstrategie die kinderen moeten hanteren;
De mate waarin een beroep wordt gedaan op de spellingvoorwaarden;
De afwijkende schrijfwijze van klanken;
Opbouw van een woord;
Hoeveelheid woorden.
Men rekent niet alle klankzuivere woorden tot 1 categorie, omdat blijkt dat woorden met 3
medeklinkers achter elkaar, zoals worst veel lastiger zijn dan woorden die bestaan uit een
, medeklinker, klinker, medeklinker (MKM) zoals hok. Bij worst moet een kind 5 spraakklanken
onthouden en een beroep doen op zijn vaardigheden in het temporeel ordenen. Zo zijn woorden met
een tweetekenklank (ie, ei, au, ou , ch) lastiger dan woorden waarin een klank weergegeven wordt
door 1 letter (bij 2 draaien ze de letters nog wel eens om).
De hoeveelheid woorden met eenzelfde spellingprobleem is belangrijk. Het heeft geen zin om drie
woorden in een categorie onder te brengen; je kunt ze dan beter los inprenten.
Soms kom je als spellingcategorie ook de telwoorden of rangtelwoorden tegen. Men gebruikt dan
een grammaticaal criterium om een spellingcategorie te definiëren en dat is niet juist, omdat er dan
woorden bij elkaar worden geplaatst die geen gemeenschappelijk spellingprobleem hebben.
Inhoudelijk met elkaar van doen, maar niet qua spelling.
4.2.2 Ordening van de leerstof in spellingcategorieën
Met behulp van spellingcategorieën kun je goed de leerstof voor spellingonderwijs ordenen. In grote
lijnen overeenstemming bij methoden in volgorde van aanleren van de categorieën. Alle methoden
behandelen ongeveer:
Eerst klankzuivere woorden, daarna niet-klankzuivere;
Eerst eenlettergrepige woorden, daarna meerlettergrepige;
Eerst woorden met één spellingregel, daarna woorden met meer regels;
Eerst frequente woorden, daarna minder frequente woorden.
Vaak wordt het schrijven van de werkwoordsvormen apart aangeleerd. Men spreekt dan ook wel
eens over de veranderlijke woorden, omdat de spelling van de persoonsvorm verandert al naar
gelang het onderwerp waarmee het wordt gecombineerd. De spelling van werkwoordsvormen moet
zorgvuldig worden opgebouwd.
4.2.3 Nut van het werken met spellingcategorieën
Spellingcategorieën zijn handig voor methodemakers om de leerstof te ordenen. Daarnaast zijn ze
richtinggevend voor het handelen van de leerkracht. Meestal staat per week 1 bepaalde
spellingcategorie centraal. In de nieuwste methoden staan de categorieën bovenaan de blz. vermeld
of hangen er klassikale spellingskaarten aan de muur.
Bij spellingonderwijs gaat het erom dat je voor een bepaalde spellingcategorie de meest efficiënte
strategie aanleert. Voor woorden met i voor ie (liter) is dat bijv. de woordbeeldstrategie en voor
woorden die eindigen op -d is dat de regelstrategie. Als steeds 1 categorie in een spellingles centraal
staat, kun je daar gerichter mee oefenen. Herhaling is wel belangrijk, omdat kinderen anders de
spellingregels die bij een bepaalde categorie horen weer vergeten.
Een simpele manier om eerder aangeleerde categorieën te herhalen is het vijfwoordendictee. Aan
het begin van de spellingles of op een ander moment dicteer je kinderen vijf woorden uit eerder
geleerde categorieën. Aan de hand van de vijf woorden bespreek je nog even kort de strategie die ze
moeten toepassen om het goed te kunnen schrijven.
Voor leerkrachten is een indeling in categorieën makkelijk voor het herkennen van fouten en de
analyse ervan. Kinderen hebben ook steun aan een indeling in categorieën. Het geeft structuur en ze
hebben inzicht in ons spellingsysteem en kunnen makkelijker spellingmoeilijkheden in onbekende
woorden ontdekken. Als kinderen weten wat het kenmerkende van een bepaalde categorie is, weten
ze ook welke strategie ze moeten toepassen om de woorden goed te kunnen schrijven.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller wenckeschurink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.44. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72841 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now