INTRODUCTIECOLLEGE
DR. SHEILA VAN BERKEL
INTRODUCTIE
Aan het eind van het college heb je kennis over
➔ Belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen in de geschiedenis rondom het
onderwerp kindermishandeling;
➔ De definities van kindermishandeling en de verschillende vormen die worden
onderscheiden.
Waarom belangrijk?
➔ Gevolgen voor slachtoffers (op veel levensgebieden risico’s).
o Verhoogde kans op psychische problemen en psychopathologie
o Verhoogde kans op lichamelijke problemen
o Verhoogde kans op problemen in opvoeding eigen kinderen →
intergenerationeel aspect.
o Etc.
Gevolgen op korte en lange termijn.
Kostenplaatje wat er voor de maatschappij aan vast zit
➔ Wat kost het als staat nou als je niks doet aan kindermishandeling?
➔ Voor een regering is het belangrijk dat je geld instopt voor preventieve
maatregelen → op lange termijn kom je er voordeliger uit.
➔ Plaatje
o Dit is een schatting!
o Hoeveel het kost als je niks doet aan mishandeling, dus geen
prevalente maatregelen neemt.
, GESCHIEDENIS
Oudste bewijs
➔ In de geschiedenis zag men een kind als een jongvolwassen. Ze zagen het
kind niet als een individu, met eigen kenmerken, belangen en interessen →
dat komt pas later.
➔ Egyptische kind dodelijk mishandeld (artikel, Wheeler et al., 2013)
o Egyptische skeletje met breuken → oudste bewijs voor
kindermishandeling.
o Kind van 2/3 jaar.
o Konden aan patronen van botbreuken zien en aan staat van botten →
ondervoed.
o Op verschillende momenten botbreuken → men kon zien dat op
verschillende momenten die breuken geheeld zijn.
Casus Mary Ellen Wilson (1874)
➔ Bekendste rechtszaak kindermishandeling
➔ Eerste beschreven casus
o Meisje werd mishandeld door de stiefmoeder.
o Bijna geen kleren, te weinig eten, werd elke ochtend met zweep
geslagen etc.
o Social worker kwam langs en wilde iets doen voor het meisje → ze kon
nergens heen er was ook geen maatregelen hiervoor.
, o Society for the Prevention of Cruelty to Animals dichtsbijzijnde wat ze
konden vinden om het meisje te helpen.
o Stiefmoeder is veroordeeld door de rechter en daarna celstraf.
➔ Society for Prevention of Cruelty to Children (1875)
o Langzaam kwamen er richtlijnen voor kinderen.
Nederland
➔ Ook eerder dierenbeschermingsinstantie dan kinderbeschermingsinstantie al
in 1877.
➔ Kinderbescherming bond (1899)
o Soort keerpunt in de maatschappij.
Battered Child Syndrome
➔ Kempe (1962)
o Artikel over Battered Child Syndrome
▪ “Het syndroom moet in overweging worden genomen bij elk kind
dat tekenen vertoont van een botbreuk, subduraal hematoom,
groeiachterstand, zwelling van zacht weefsel of blauwe plekken
op de huid, bij elk kind dat plotseling overlijdt, of bij wie de mate
en het type letsel in strijd is met de geschiedenis gegeven over
het optreden van het trauma”.
▪ “De botten van het kind vertellen het verhaal dat het kind te jong
of te bang is om te vertellen”.
o Hij ging door röntgenfoto botbreuken bestuderen van kinderen. Hij
vroeg zich af of de botbreuken overeenkwamen met het verhaal van de
ouders.
o Hij beschreef in zijn artikel tips waar een arts moet letten op het verhaal
van de ouders. Hij gaf ook tips hoe een arts kindermishandeling in kaart
moet brengen.
o De artsen vonden raar dat ze moesten twijfelen aan het verhaal van de
ouders → connectie was anders. Artsen moesten ook doorvragen, bv.
“hoe is het karakter van het kind?”.
, ➔ Kindermishandeling = Clinical condition with diagnosable medical and physical
symptoms resulting from deliberate physical assault.
Reactie op Kempe’s onderzoek
➔ American Academy of Pediatrics (1961)
o Niet iedereen reageerde positief op Kempe’s artikel.
o Hele zaal liep leeg, omdat niet iedereen achter Kempe’s idee stond.
➔ Er ging een verandering in gang → oprichting verplichte meldcode voor
artsen.
Wat mis je in deze definitie van kindermishandeling?
➔ In de definitie wordt de emotionele kant en de passieve kant niet besproken.
➔ Verwaarlozing en seksueel misbruik zitten er ook niet in.
DEFINITIES
Kindermishandeling
➔ Kindermishandeling (jeugdwet)= elke vorm van voor een minderjarige
bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele
aard, die de ouders of andere personen t.o.v. wie de minderjarige in een
relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen,
waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan
de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel.
➔ Actief / passief opdringen = verwaarlozing vs. mishandeling.
➔ Definities vanuit verschillende perspectieven
o Sociologisch
▪ Geldt overal en altijd dezelfde definitie?
▪ In hoeverre verandert kindermishandeling over tijd?
▪ Verschillende culturen, verschillende tijdsmomenten →
afhankelijk daarvan kan die definitie misschien verschillen.
o Ecologisch
▪ Welke factoren spelen een rol?
o Juridisch
▪ Is er sprake van schade?
o Medisch
▪ Fysiek letsel?
Voorbeeld artikel: “Ipad aan kleuter: kindermishandeling”
➔ Kindermishandeling, omdat het slecht is voor de cognitieve ontwikkeling van
kind.
➔ Definitie kindermishandeling voor elk persoon net iets anders.
➔ Dit is geen kindermishandeling!!!
DR. SHEILA VAN BERKEL
INTRODUCTIE
Aan het eind van het college heb je kennis over
➔ Belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen in de geschiedenis rondom het
onderwerp kindermishandeling;
➔ De definities van kindermishandeling en de verschillende vormen die worden
onderscheiden.
Waarom belangrijk?
➔ Gevolgen voor slachtoffers (op veel levensgebieden risico’s).
o Verhoogde kans op psychische problemen en psychopathologie
o Verhoogde kans op lichamelijke problemen
o Verhoogde kans op problemen in opvoeding eigen kinderen →
intergenerationeel aspect.
o Etc.
Gevolgen op korte en lange termijn.
Kostenplaatje wat er voor de maatschappij aan vast zit
➔ Wat kost het als staat nou als je niks doet aan kindermishandeling?
➔ Voor een regering is het belangrijk dat je geld instopt voor preventieve
maatregelen → op lange termijn kom je er voordeliger uit.
➔ Plaatje
o Dit is een schatting!
o Hoeveel het kost als je niks doet aan mishandeling, dus geen
prevalente maatregelen neemt.
, GESCHIEDENIS
Oudste bewijs
➔ In de geschiedenis zag men een kind als een jongvolwassen. Ze zagen het
kind niet als een individu, met eigen kenmerken, belangen en interessen →
dat komt pas later.
➔ Egyptische kind dodelijk mishandeld (artikel, Wheeler et al., 2013)
o Egyptische skeletje met breuken → oudste bewijs voor
kindermishandeling.
o Kind van 2/3 jaar.
o Konden aan patronen van botbreuken zien en aan staat van botten →
ondervoed.
o Op verschillende momenten botbreuken → men kon zien dat op
verschillende momenten die breuken geheeld zijn.
Casus Mary Ellen Wilson (1874)
➔ Bekendste rechtszaak kindermishandeling
➔ Eerste beschreven casus
o Meisje werd mishandeld door de stiefmoeder.
o Bijna geen kleren, te weinig eten, werd elke ochtend met zweep
geslagen etc.
o Social worker kwam langs en wilde iets doen voor het meisje → ze kon
nergens heen er was ook geen maatregelen hiervoor.
, o Society for the Prevention of Cruelty to Animals dichtsbijzijnde wat ze
konden vinden om het meisje te helpen.
o Stiefmoeder is veroordeeld door de rechter en daarna celstraf.
➔ Society for Prevention of Cruelty to Children (1875)
o Langzaam kwamen er richtlijnen voor kinderen.
Nederland
➔ Ook eerder dierenbeschermingsinstantie dan kinderbeschermingsinstantie al
in 1877.
➔ Kinderbescherming bond (1899)
o Soort keerpunt in de maatschappij.
Battered Child Syndrome
➔ Kempe (1962)
o Artikel over Battered Child Syndrome
▪ “Het syndroom moet in overweging worden genomen bij elk kind
dat tekenen vertoont van een botbreuk, subduraal hematoom,
groeiachterstand, zwelling van zacht weefsel of blauwe plekken
op de huid, bij elk kind dat plotseling overlijdt, of bij wie de mate
en het type letsel in strijd is met de geschiedenis gegeven over
het optreden van het trauma”.
▪ “De botten van het kind vertellen het verhaal dat het kind te jong
of te bang is om te vertellen”.
o Hij ging door röntgenfoto botbreuken bestuderen van kinderen. Hij
vroeg zich af of de botbreuken overeenkwamen met het verhaal van de
ouders.
o Hij beschreef in zijn artikel tips waar een arts moet letten op het verhaal
van de ouders. Hij gaf ook tips hoe een arts kindermishandeling in kaart
moet brengen.
o De artsen vonden raar dat ze moesten twijfelen aan het verhaal van de
ouders → connectie was anders. Artsen moesten ook doorvragen, bv.
“hoe is het karakter van het kind?”.
, ➔ Kindermishandeling = Clinical condition with diagnosable medical and physical
symptoms resulting from deliberate physical assault.
Reactie op Kempe’s onderzoek
➔ American Academy of Pediatrics (1961)
o Niet iedereen reageerde positief op Kempe’s artikel.
o Hele zaal liep leeg, omdat niet iedereen achter Kempe’s idee stond.
➔ Er ging een verandering in gang → oprichting verplichte meldcode voor
artsen.
Wat mis je in deze definitie van kindermishandeling?
➔ In de definitie wordt de emotionele kant en de passieve kant niet besproken.
➔ Verwaarlozing en seksueel misbruik zitten er ook niet in.
DEFINITIES
Kindermishandeling
➔ Kindermishandeling (jeugdwet)= elke vorm van voor een minderjarige
bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele
aard, die de ouders of andere personen t.o.v. wie de minderjarige in een
relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen,
waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan
de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel.
➔ Actief / passief opdringen = verwaarlozing vs. mishandeling.
➔ Definities vanuit verschillende perspectieven
o Sociologisch
▪ Geldt overal en altijd dezelfde definitie?
▪ In hoeverre verandert kindermishandeling over tijd?
▪ Verschillende culturen, verschillende tijdsmomenten →
afhankelijk daarvan kan die definitie misschien verschillen.
o Ecologisch
▪ Welke factoren spelen een rol?
o Juridisch
▪ Is er sprake van schade?
o Medisch
▪ Fysiek letsel?
Voorbeeld artikel: “Ipad aan kleuter: kindermishandeling”
➔ Kindermishandeling, omdat het slecht is voor de cognitieve ontwikkeling van
kind.
➔ Definitie kindermishandeling voor elk persoon net iets anders.
➔ Dit is geen kindermishandeling!!!
