Module 2: Bevorderen van
zelfmanagement
Naam:
Opleiding: HBO-V, Hanzehogeschool te Groningen
Onderwijs: PLP 2 Module: Bevorderen van
zelfmanagement
Docentbegeleider:
Praktijkleerplaats:
Werkbegeleider:
Cursuscode: (HVVB18MBZM)
Datum: 10 juni 2022
,Inhoud
Module 2: Bevorderen van zelfmanagement.........................................................................................0
Inleiding..................................................................................................................................................2
1. Theoretische uitwerking van de leeruitkomsten................................................................................3
1.1 Samenhang zelf- en samenredzaamheid......................................................................................3
1.2 Zelfmanagement.......................................................................................................................3
1.3 Eigen visie.....................................................................................................................................5
1.3.1 Zelfredzaamheid in de praktijk..............................................................................................5
1.4 Familiezorg...................................................................................................................................6
1.5 (familie) systeem gericht assessment...........................................................................................6
1.6 Het Familiegesprek (interventie)..................................................................................................8
1.7 Analyseren van de zorgsituatie.....................................................................................................9
1.7.1 Toevoeging aan de analyse van de zorgsituatie...................................................................10
1.8 Inzet van informatie en communicatietechnologieën................................................................11
1.9 Therapeutic letter.......................................................................................................................12
2.2 Reflectieverslagen.......................................................................................................................13
2.2.1 Reflectieverslag voorafgaand aan de tussenevaluatie.........................................................13
2.2.1 Reflectieverslag voorafgaand aan de eindevaluatie.............................................................15
Literatuur..............................................................................................................................................18
Bijlage 1. Casuïstiek..............................................................................................................................20
Bijlage 2. Vragenlijst: Ervaren Druk door Informele Zorg (EDIZ)...........................................................21
Bijlage 3. EDOMAH- Kaart 1: Gesprekstechniek Etnografisch Interviewen...........................................22
1
, Inleiding
Zelfmanagement is een steeds belangrijker begrip geworden in de Nederlandse gezondheidszorg.
We leven inmiddels niet meer in een verzorgingsstaat, maar in een participatiesamenleving. ‘’Van
iedereen die dat kan wordt gevraagd verantwoordelijkheid te nemen voor zijn of haar eigen leven en
omgeving’’, zei koning Willem-Alexander twee jaar geleden in de troonrede. Van de cliënt wordt
verwacht verantwoordelijkheid te nemen voor zijn/haar gezondheid en van familie en naasten wordt
in toenemende mate verwacht dat zij participeren in de zorg voor een familielid die zorg nodig heeft.
Een ziekte of zorgafhankelijkheid bij een naaste heeft invloed op het systeem en brengt het mogelijk
uit balans. Aan mij de taak als verpleegkundige om zelf- en samenredzaamheid te stimuleren en te
ondersteunen. Daarnaast om binnen een familiesysteem samen met hen op zoek te gaan naar
mogelijkheden om de balans te hervinden en de kwaliteit van zorg te verbeteren, wat uiteindelijk ten
goede komt voor de cliënt en iedereen die betrokken is
Zelfmanagement versterken maakt deel uit van de rol van zorgverlener. De verpleegkundige maakt
daarbij gebruik van elementen uit andere CanMEDS-rollen uit het beroepsprofiel Bachelor of Nursing
2020 (Lambregts, Grotendorst & van Merwijk,. 2020), zoals persoonsgerichte communicatie en inzet
van ICT (rol van communicator), een professionele relatie en gezamenlijke besluitvorming (rol van
samenwerkingspartner) en preventiegericht analyseren en gezond gedrag bevorderen (rol van
gezondheidsbevorderaar).
In deze module staat het zelfmanagement, in gesprek gaan met familie en met hen samenwerken
centraal. De begrippen zelf- en samenredzaamheid en zelfmanagement komen voorbij.
Daaropvolgend wordt mijn eigen visie hierover uitgebreid toegelicht. Het familieassesment komt aan
bod waarin samen met naasten wordt onderzocht hoe het systeem met elkaar verbonden is.
Daarnaast volgt er een familiegesprek, met als doel om de kracht van het familiesysteem te
benadrukken, inzicht te krijgen in de ervaren draaglast en mogelijk opzoek te gaan naar een balans
tussen deze draagkracht en draaglast. Op basis van deze gegevens wordt er een analyse beschreven.
Er wordt een technologie geïntroduceerd die mogelijk ondersteunend kan zijn bij het
zelfmanagement van de cliënt. Tot slot worden al deze facetten vertaald in een brief (oftewel
Therapeutic letter) naar de cliënt en haar mantelzorger. Aan het einde van dit verslag vindt men twee
methodische reflecties en twee ingevulde waarderingsformulieren. In de bijlage volgt nog de
casuïstiek en instrumenten die het familigesprek hebben ondersteunt.
De cliënt in dit zorgplan betreft een 61-jarige vrouw met een incomplete dwarslaesie en
lymfeklierkanker (non hodgkin). De casuïstiek is terug te lezen in bijlage 1. De naam van de cliënt en
namen van personen uit haar omgeving zijn fictief gemaakt, volgens de wet algemene verordening
gegevens bescherming (AVG). Mw. en mantelzorger hebben toestemming gegeven om aan deze
opdracht mee te werken.
2
zelfmanagement
Naam:
Opleiding: HBO-V, Hanzehogeschool te Groningen
Onderwijs: PLP 2 Module: Bevorderen van
zelfmanagement
Docentbegeleider:
Praktijkleerplaats:
Werkbegeleider:
Cursuscode: (HVVB18MBZM)
Datum: 10 juni 2022
,Inhoud
Module 2: Bevorderen van zelfmanagement.........................................................................................0
Inleiding..................................................................................................................................................2
1. Theoretische uitwerking van de leeruitkomsten................................................................................3
1.1 Samenhang zelf- en samenredzaamheid......................................................................................3
1.2 Zelfmanagement.......................................................................................................................3
1.3 Eigen visie.....................................................................................................................................5
1.3.1 Zelfredzaamheid in de praktijk..............................................................................................5
1.4 Familiezorg...................................................................................................................................6
1.5 (familie) systeem gericht assessment...........................................................................................6
1.6 Het Familiegesprek (interventie)..................................................................................................8
1.7 Analyseren van de zorgsituatie.....................................................................................................9
1.7.1 Toevoeging aan de analyse van de zorgsituatie...................................................................10
1.8 Inzet van informatie en communicatietechnologieën................................................................11
1.9 Therapeutic letter.......................................................................................................................12
2.2 Reflectieverslagen.......................................................................................................................13
2.2.1 Reflectieverslag voorafgaand aan de tussenevaluatie.........................................................13
2.2.1 Reflectieverslag voorafgaand aan de eindevaluatie.............................................................15
Literatuur..............................................................................................................................................18
Bijlage 1. Casuïstiek..............................................................................................................................20
Bijlage 2. Vragenlijst: Ervaren Druk door Informele Zorg (EDIZ)...........................................................21
Bijlage 3. EDOMAH- Kaart 1: Gesprekstechniek Etnografisch Interviewen...........................................22
1
, Inleiding
Zelfmanagement is een steeds belangrijker begrip geworden in de Nederlandse gezondheidszorg.
We leven inmiddels niet meer in een verzorgingsstaat, maar in een participatiesamenleving. ‘’Van
iedereen die dat kan wordt gevraagd verantwoordelijkheid te nemen voor zijn of haar eigen leven en
omgeving’’, zei koning Willem-Alexander twee jaar geleden in de troonrede. Van de cliënt wordt
verwacht verantwoordelijkheid te nemen voor zijn/haar gezondheid en van familie en naasten wordt
in toenemende mate verwacht dat zij participeren in de zorg voor een familielid die zorg nodig heeft.
Een ziekte of zorgafhankelijkheid bij een naaste heeft invloed op het systeem en brengt het mogelijk
uit balans. Aan mij de taak als verpleegkundige om zelf- en samenredzaamheid te stimuleren en te
ondersteunen. Daarnaast om binnen een familiesysteem samen met hen op zoek te gaan naar
mogelijkheden om de balans te hervinden en de kwaliteit van zorg te verbeteren, wat uiteindelijk ten
goede komt voor de cliënt en iedereen die betrokken is
Zelfmanagement versterken maakt deel uit van de rol van zorgverlener. De verpleegkundige maakt
daarbij gebruik van elementen uit andere CanMEDS-rollen uit het beroepsprofiel Bachelor of Nursing
2020 (Lambregts, Grotendorst & van Merwijk,. 2020), zoals persoonsgerichte communicatie en inzet
van ICT (rol van communicator), een professionele relatie en gezamenlijke besluitvorming (rol van
samenwerkingspartner) en preventiegericht analyseren en gezond gedrag bevorderen (rol van
gezondheidsbevorderaar).
In deze module staat het zelfmanagement, in gesprek gaan met familie en met hen samenwerken
centraal. De begrippen zelf- en samenredzaamheid en zelfmanagement komen voorbij.
Daaropvolgend wordt mijn eigen visie hierover uitgebreid toegelicht. Het familieassesment komt aan
bod waarin samen met naasten wordt onderzocht hoe het systeem met elkaar verbonden is.
Daarnaast volgt er een familiegesprek, met als doel om de kracht van het familiesysteem te
benadrukken, inzicht te krijgen in de ervaren draaglast en mogelijk opzoek te gaan naar een balans
tussen deze draagkracht en draaglast. Op basis van deze gegevens wordt er een analyse beschreven.
Er wordt een technologie geïntroduceerd die mogelijk ondersteunend kan zijn bij het
zelfmanagement van de cliënt. Tot slot worden al deze facetten vertaald in een brief (oftewel
Therapeutic letter) naar de cliënt en haar mantelzorger. Aan het einde van dit verslag vindt men twee
methodische reflecties en twee ingevulde waarderingsformulieren. In de bijlage volgt nog de
casuïstiek en instrumenten die het familigesprek hebben ondersteunt.
De cliënt in dit zorgplan betreft een 61-jarige vrouw met een incomplete dwarslaesie en
lymfeklierkanker (non hodgkin). De casuïstiek is terug te lezen in bijlage 1. De naam van de cliënt en
namen van personen uit haar omgeving zijn fictief gemaakt, volgens de wet algemene verordening
gegevens bescherming (AVG). Mw. en mantelzorger hebben toestemming gegeven om aan deze
opdracht mee te werken.
2
