Samenvatting Kijken naar kinderen B: in dialoog met kinderen

KNK-B

, Hoofdstuk 1 ‒ In dialoog met kinderen met hun diverse
behoeften
1. De basisbehoeften stimuleren

Als leerkracht gaan we vaak in dialoog met kinderen, vanuit die dialoog willen we een
positieve relatie opbouwen en kinderen stimuleren om te groeien. Elk kind heeft andere
basisbehoeften en de communicatie dient daarop afgestemd te worden. Een optimale
ontwikkeling kan slechts plaatsvinden als aan de drie basisbehoeften wordt voldaan.
Een evenwichtige invulling van de basisbehoeften is dus noodzakelijk. Is er een
basisbehoefte thuis in mindere mate aanwezig, dan vraagt dit van de leerkracht een
extra inspanning.


Drie basisbehoeften
Autonomie Competentie Verbondenheid
Ik wil het zelf Ik kan het Ik hoor erbij

2. De basisbehoeften en motivatie

Motivatie is belangrijk om leren en presteren te bevorderen.

・ Intrinsieke motivatie à wanneer je een activiteit uitvoert om de inhoud van de
activiteit zelf
à persoonlijke interesses vormen de drijfveer voor het stellen
van het gedrag

・ Extrinsieke motivatie à wanneer je een activiteit uitvoert om een uitkomst te
bereiken die buiten de activiteit ligt

2.1. Autonomie

・ factoren die de nood aan autonomie bevredigen, verhogen de intrinsieke motivatie
o bijvoorbeeld: zelf mogen kiezen
・ factoren die de autonomie van het kind dwarsbomen, doen de intrinsieke motivatie
dalen
o bijvoorbeeld: deadlines opleggen, limieten stellen, …

2.2. Competentie

・ kinderen hebben een voorkeur voor activiteiten waar ze goed in zijn
・ je creëert dus best een leeromgeving waar het kind uitgedaagd wordt op zijn
niveau
・ draagt ook bij aan intrinsieke motivatie




2

, 2.3. Verbondenheid

・ enkel op een bepaalde wijze omgaan met leerinhoud is onvoldoende om de
motivatie te verhogen
・ de leerkracht moet ook een positieve relatie aangaan met de leerlingen

Wanneer een kind beperkt wordt in zijn psychologische basisbehoeften, raakt het
zijn intrinsieke motivatie kwijt. We dienen dus sensitief en responsief te handelen.


Hoofdstuk 2 ‒ Fundamenten voor een positieve dialoog en
relatie: de basishoudingen waarderen en vertrouwen
1. Het belang van een positieve relatie

Basis van een goede relatie = een goede dialoog
⇨ vijf essentiële elementen van een goede dialoog volgens Rogers en Gordon
・ gelijkwaardigheid ‒ tussen leerkracht en leerling is er vaak een machtsverschil,
waarderen en vertrouwen




om in te zetten op een goede dialoog moet de leerkracht in staat zijn om deze
ongelijkheid op te heffen
・ authenticiteit ‒ iemand gedraagt zich zoals hij is
・ acceptatie ‒ je accepteert de ander met zijn meningen en gevoelens
・ empathie ‒ je kan je verplaatsen in de gevoelens van de ander zonder hierover
te oordelen
・ ontvankelijkheid ‒ beide partijen zijn in staat om met elkaar in dialoog te
treden

Een positieve relatie = een essentiële voorwaarde voor een goed functionerende
leerling, effectief onderwijs en optimale leeropbrengsten
⇨ kenmerken positieve relatie
・ veilig gevoel
・ durven tonen dat je een probleem hebt, hulp aanvaarden
・ relativeren en plaatsen dat een leerkracht niet altijd een probleem goed
aanpakt
・ de positieve relatie wil behouden en dus loyaliteit tonen
・ minder de acceptatiegrens van de leerkracht aftasten
・ competent gevoel
・ samenwerkend gedrag vertonen

Componenten van de relatie tussen leerkrachten en leerlingen
de beginsituatie: geslacht, persoonlijkheid, overtuigingen,
Individuele kenmerken
verwachtingen, doelstellingen, gevoelens, …
vraag: hoe kenmerkt de interactie tussen leerkracht en
Interactie
leerling zich?
bijvoorbeeld: de schoolcultuur, ruimere maatschappelijke
Externe invloeden
gebeurtenissen en denkbeelden, …




3