Sociale Psychologie
Hoofdstuk 1: Wat is sociale psychologie?...................................................................................................................2
Studieobject............................................................................................................................................................2
De werkwijze van de sociale psychologie...............................................................................................................2
Hoofdstuk 2: Hulpverlenend gedrag...........................................................................................................................3
Plato........................................................................................................................................................................ 3
Case: Kitty Genovese...............................................................................................................................................3
Diffusie van de verantwoordelijkheid.....................................................................................................................3
Factoren van invloed op hulpverlenend gedrag......................................................................................................4
Cognitief decisiemodel............................................................................................................................................6
Hoofdstuk 3: Agressie.................................................................................................................................................7
Inleiding en definitie...............................................................................................................................................7
Agressief gedrag en de prikkelsituatie....................................................................................................................7
Macht en agressie.................................................................................................................................................10
Hoofdstuk 4: Macht en onmacht..............................................................................................................................12
Stanford gevangenisexperiment...........................................................................................................................12
Stockholmsyndroom.............................................................................................................................................14
Aangeleerde hulpeloosheid..................................................................................................................................14
Hoofdstuk 5: Sociale cognitie en sociale perceptie...................................................................................................16
Selectie in sociale waarneming.............................................................................................................................16
Interpretatie in sociale waarneming.....................................................................................................................16
Structurering in sociale waarneming....................................................................................................................17
Hoofdstuk 6: Zelfcognitie en zelfperceptie...............................................................................................................18
Zelfattributie.........................................................................................................................................................18
Attributiestijl.........................................................................................................................................................18
Sociale facilitatie en sociale inhibitie....................................................................................................................18
Hoofdstuk 7: Attitudeleer.........................................................................................................................................20
Inleiding................................................................................................................................................................ 20
Ontstaan en vervorming van attitudes.................................................................................................................20
In-group vs. out-group..........................................................................................................................................22
Attitudes als Gestalt..............................................................................................................................................22
Afkortingen...............................................................................................................................................................24
1
Lena Kegels
,Hoofdstuk 1: Wat is sociale psychologie?
Def: Sociale psychologie is de studie die tracht te begrijpen, verklaren en voorspellen hoe de gedachten,
gevoelens en gedragingen van een individu worden beïnvloed door de geobserveerde, ingebeelde of
impliciete gedachten gevoelens en gedragingen van anderen.
Studieobject
Materiële object
Hoe wordt het gedrag beïnvloed door anderen?
Formele object
Wat zijn de wetmatigheden?
De werkwijze van de sociale psychologie
3 dimensies:
Breedte (moeilijk na te streven)
- Onderzoeksgebied zo breed mogelijk
- Populatie zo breed mogelijk
vooral studenten worden onderzocht
beschikbaar/ lopen op campus rond waar onderzoeken worden gebeurt
goedkoop
WEIRD (Western Educated Industialized Rich and Democratic)
Diepte (niet enkel naar gedrag gaan kijken, ook naar onderliggende)
Hoogte
- Nadelen
Als 1 theorie een fout maakt heeft dit gevolgen voor de volgende theorie
Complex systeem door opbouwen op verschillende theorieën
2
Lena Kegels
, Hoofdstuk 2: Hulpverlenend gedrag
Plato
Mensen zoeken enkel sociaal contact om hier voordeel uit te halen voor zichzelf, niet uit behoefte aan
anderen mens is egoïstisch
Toch vaak tegenovergestelde gedrag altruïsme
Anderen centraal stellen
Geen voordeel uit gedrag halen
Beter spreken van hulpverlenend gedrag
Case: Kitty Genovese
Wat is er gebeurt
3u ‘s nachts
3 x aangevallen
Totale duur: 32’
17 messteken
38 omwonenden/getuigen
Reacties publieke opinie en pers
Verklaringen niet toereikend. Dus: waarom niet geholpen???
Bystanderseffect : hoe meer omstaanders, hoe minder kans op hulp
Diffusie van de verantwoordelijkheid
Darley & Latané
Bystander apathy
Verklaring: diffusie van verantwoordelijkheid
Paradoxaal fenomeen:
Meer getuigen, statistisch meer kans dat iemand helpt?
Maar: verantwoordelijkheid spreidt/ minder schuldgevoel achteraf
Experimenteel onderzocht
Conditie Behalve Pp Helpen binnen 60”
Groepsdiscussie via (grootte van de groep) (in ogen van Pp)
intercomsysteem
Epilepsieaanval door PsPp Pp & 1 PsPp Geen hulpverlener 85%
Zelfde principe bij moord
Kitty Pp & 2 PsPpn Eén hulpverlener 62%
Pp & 5 PsPpn 4 hulpverleners 31%
Pp zelf in nood
Tijdens voorbereiden van interview witte rook uit ventilaties
na 4’ dichte rook Conditie Binnen 4’ Theoretische kans Rookopmerking
na 6’ bevrijding
Alertheid mogelijk ook gespreid Alleen 75% 98% 1 – (1 – 0,75)³ 5”
‘mind your own business’- Pp & 2 ♂ PsPpn 10% 27% 1 – (1 – 0,10)³ 20”
mentaliteit?
3 ♂ Ppn 38% / 20”
3
Lena Kegels
Hoofdstuk 1: Wat is sociale psychologie?...................................................................................................................2
Studieobject............................................................................................................................................................2
De werkwijze van de sociale psychologie...............................................................................................................2
Hoofdstuk 2: Hulpverlenend gedrag...........................................................................................................................3
Plato........................................................................................................................................................................ 3
Case: Kitty Genovese...............................................................................................................................................3
Diffusie van de verantwoordelijkheid.....................................................................................................................3
Factoren van invloed op hulpverlenend gedrag......................................................................................................4
Cognitief decisiemodel............................................................................................................................................6
Hoofdstuk 3: Agressie.................................................................................................................................................7
Inleiding en definitie...............................................................................................................................................7
Agressief gedrag en de prikkelsituatie....................................................................................................................7
Macht en agressie.................................................................................................................................................10
Hoofdstuk 4: Macht en onmacht..............................................................................................................................12
Stanford gevangenisexperiment...........................................................................................................................12
Stockholmsyndroom.............................................................................................................................................14
Aangeleerde hulpeloosheid..................................................................................................................................14
Hoofdstuk 5: Sociale cognitie en sociale perceptie...................................................................................................16
Selectie in sociale waarneming.............................................................................................................................16
Interpretatie in sociale waarneming.....................................................................................................................16
Structurering in sociale waarneming....................................................................................................................17
Hoofdstuk 6: Zelfcognitie en zelfperceptie...............................................................................................................18
Zelfattributie.........................................................................................................................................................18
Attributiestijl.........................................................................................................................................................18
Sociale facilitatie en sociale inhibitie....................................................................................................................18
Hoofdstuk 7: Attitudeleer.........................................................................................................................................20
Inleiding................................................................................................................................................................ 20
Ontstaan en vervorming van attitudes.................................................................................................................20
In-group vs. out-group..........................................................................................................................................22
Attitudes als Gestalt..............................................................................................................................................22
Afkortingen...............................................................................................................................................................24
1
Lena Kegels
,Hoofdstuk 1: Wat is sociale psychologie?
Def: Sociale psychologie is de studie die tracht te begrijpen, verklaren en voorspellen hoe de gedachten,
gevoelens en gedragingen van een individu worden beïnvloed door de geobserveerde, ingebeelde of
impliciete gedachten gevoelens en gedragingen van anderen.
Studieobject
Materiële object
Hoe wordt het gedrag beïnvloed door anderen?
Formele object
Wat zijn de wetmatigheden?
De werkwijze van de sociale psychologie
3 dimensies:
Breedte (moeilijk na te streven)
- Onderzoeksgebied zo breed mogelijk
- Populatie zo breed mogelijk
vooral studenten worden onderzocht
beschikbaar/ lopen op campus rond waar onderzoeken worden gebeurt
goedkoop
WEIRD (Western Educated Industialized Rich and Democratic)
Diepte (niet enkel naar gedrag gaan kijken, ook naar onderliggende)
Hoogte
- Nadelen
Als 1 theorie een fout maakt heeft dit gevolgen voor de volgende theorie
Complex systeem door opbouwen op verschillende theorieën
2
Lena Kegels
, Hoofdstuk 2: Hulpverlenend gedrag
Plato
Mensen zoeken enkel sociaal contact om hier voordeel uit te halen voor zichzelf, niet uit behoefte aan
anderen mens is egoïstisch
Toch vaak tegenovergestelde gedrag altruïsme
Anderen centraal stellen
Geen voordeel uit gedrag halen
Beter spreken van hulpverlenend gedrag
Case: Kitty Genovese
Wat is er gebeurt
3u ‘s nachts
3 x aangevallen
Totale duur: 32’
17 messteken
38 omwonenden/getuigen
Reacties publieke opinie en pers
Verklaringen niet toereikend. Dus: waarom niet geholpen???
Bystanderseffect : hoe meer omstaanders, hoe minder kans op hulp
Diffusie van de verantwoordelijkheid
Darley & Latané
Bystander apathy
Verklaring: diffusie van verantwoordelijkheid
Paradoxaal fenomeen:
Meer getuigen, statistisch meer kans dat iemand helpt?
Maar: verantwoordelijkheid spreidt/ minder schuldgevoel achteraf
Experimenteel onderzocht
Conditie Behalve Pp Helpen binnen 60”
Groepsdiscussie via (grootte van de groep) (in ogen van Pp)
intercomsysteem
Epilepsieaanval door PsPp Pp & 1 PsPp Geen hulpverlener 85%
Zelfde principe bij moord
Kitty Pp & 2 PsPpn Eén hulpverlener 62%
Pp & 5 PsPpn 4 hulpverleners 31%
Pp zelf in nood
Tijdens voorbereiden van interview witte rook uit ventilaties
na 4’ dichte rook Conditie Binnen 4’ Theoretische kans Rookopmerking
na 6’ bevrijding
Alertheid mogelijk ook gespreid Alleen 75% 98% 1 – (1 – 0,75)³ 5”
‘mind your own business’- Pp & 2 ♂ PsPpn 10% 27% 1 – (1 – 0,10)³ 20”
mentaliteit?
3 ♂ Ppn 38% / 20”
3
Lena Kegels
