Deel 1: Gedrag in gezondheid en welzijn
H1: Beroemde patiënten in de kijker (p.9-16)
Amygdala Amandelvormige neuronenstructuur die het
emotioneel interpreteren en reageren op
prikkels bepaalt.
Autismespectrumstoornis Een stoornis waarbij men zich systematisch en
zelfs obsessioneel toelegt op datgene waarin
men goed is. Men is gericht op gedetailleerde
waarneming en heeft een overgevoelige directe
zintuiglijke waarneming.
Conversiesymptomen Symptomen die optreden bij conversieneurose.
Conversieneurose Angst voor het aanpassen van de levensstijl.
Dwangneurose of obsessive compulsive Aandoening waarbij personen de
disorder onweerstaanbare neiging hebben om
voortdurend bepaalde zaken te doen
(dwanghandelingen) of aan bepaalde zaken te
denken (obsessies).
Frontaalkwab Deel van de hersenen verantwoordelijk voor
gedrag (karakter en ingesteldheid).
Frontaalsyndroom Beschadiging aan de frontaalkwam van de
hersenen leidde tot gedragsverandering
(verandering in karakter en ingesteldheid),
zonder dat cognitieve functies werden
aangetast.
Geheugen Vermogen om je dingen te herinneren.
Geheugendomeinen 1. Procedureel geheugen (motorisch leren):
motorische cortex 2. Semantische geheugen
(betekenissen, symbolen en taal: hippocampus
3. Episodisch geheugen (herinneringen van
ervaren gebeurtenissen): hippocampus
Gevalstudie of case study Het grondig bestuderen van interessante
gevallen en dit linken aan de praktijk.
Hersenbeloningssysteem of brain reward Het circuit tussen de prefrontale structuren en
system het mesolimbisch systeem die mechanismen
van motivatie, beloning en bevrediging
reguleert.
Hersenstructuren Structuren van de hersenen, elk
verantwoordelijk voor hun eigen functies
Hersenschors Cortex
Hippocampus Ovaalvormige structuur (binnenzijde
temporaalkwab) belangrijk voor de werking van
het geheugen.
Hysterie Eén van de belangrijkste varianten in de groep
van neurosen of zenuwziekten.
Idiografische methode Het bestuderen van grotere groepen personen
en dit liefst in experimentele of
quasiexperimentele situaties waarbij men één
of meerdere invloedvariabelen kan controleren.
<-> Nomothetische of veralgemenende
, methode
James-Lange theorie Een emotie-theorie die zegt dat gedrag en
psychologische responses direct beïnvloed
worden door situaties en dat emotionele
gevoelens geproduceerd worden door een
feedback van de psychologische responses op
het gedrag.
Kanskapitalisme Je doet veel mini-onderzoekjes of je deelt
groepen kunstmatig op in subgroepjes of je
werkt met zoveel variabelen dat er wel iets
opvallend significant zal tussen zitten. Je
rapporteert dan alleen dat wat je als significant
hebt gevonden.
Limbisch systeem Het deel van de hersenen dat beschouwd wordt
als zetel van emoties, motivatie en aspecten
van het geheugen. Het limbisch systeem
behoort tot de lagere delen van de hersenen en
ligt in een ring om de hersenstam heen
Linker- en rechterhersenhelft Verbonden door het corpus callosum.
Mesolimbisch system Reguleert mechanismen van motivatie,
beloning en bevrediging.
Neuro-imaging Beeldvorming (foto’s van de hersenen).
Nomothetische methode Zie idiografische methode.
Occipitale, frontale en temporale Kunnen aanduiden op tekening pagina 15.
hersenkwabben
Plasticiteit Kenmerk van ons centraal zenuwstelsel om
letsels te herstellen.
Reductionisme Gedrag is herleidbaar tot het functioneren van
de hersenen
Savant Geleerde
-> Jim Peek werd een idiot savant = een
geleerde idioot) genoemd.
H2: Gedrag onder de loep (p17-26)
Apperceptie Het proces waarbij de aandacht zodanig bewust
wordt gestuurd of waarbij de aandacht
automatisch wordt gericht dat de waarneming
en ook de verwerking van de prikkels (de
interpretatie) wordt vergemakkelijkt of vlotter
verloopt.
ASMR (= Autonome sensorische meridiaan Tintelend gevoel dat start aan de hoofdhuid en
respons) of hersenorgasme of zich via de ruggengraat naar de onderste
aandachtgestuurde euforie ledematen verspreidt. Het wordt uitgelokt door
het gericht waarnemen van een gebeurtenis die
sterk op je inwerkt en je een gelukzalig
rustgevend gevoel bezorgd.
Biofeedback Feedback over fysiologische processen. Het
bekijken van beelden van de eigen
hersenprocessen om zo het eigen gedrag nog
beter te beheersen
, Covert en overt gedrag Niet-observeerbaar en observeerbaar gedrag
Desensitisatie of habituatie De aandacht zal door dit proces gemakkelijker
terug afnemen wanneer het gaat om
betekenisloze prikkels. Gewenning
Feromonen Stoffen die zich zoals geurmoleculen via de
lucht verspreiden en worden opgevangen in het
vomeronasale orgaan bovenaan de neusholte.
Gedragsdomeinen Onderdelen van het menselijk gedrag volgens
het soort functioneren (vaak verbonden met
onderdelen van het lichaam): 1. Perceptie
(zintuigen voor het waarnemen) 2. Motoriek
(ledematen voor het bewegen) 3. Cognitie en
intelligentie (CZS voor het denken) 4. Affectief-
emotionele domein (het gevoelsleven) 5.
Geheugen (het leren en herinneren) 6.
Motivationele domein (de drijfveren) 7. Sociale
domein (het leven in groep en in interactie met
anderen) 8. Persoonlijkheid
Grooming Het vlooien van elkaars vacht.
Holisme Visie dat elk geheel meer is dan de som van zijn
delen, dat alles onlosmakelijk met elkaar
verbonden is
Observatie en interpretatie Waarnemen en omzetten in gedachten
Oriëntatiereactie Hierbij wordt de aandacht reflexmatig
opgewekt of gericht op bepaalde prikkels uit de
omgeving. Dit gedrag wordt beschouwd als
functioneel voor het levensbehoud aangezien
het de aandacht richt op relevante prikkels en
het de reactiesnelheid en perceptie op scherp
stelt
Perceptie Waarnemen
Psychopathie Aangeboren eigenschap waarbij de
gewetensfunctie, die zich in baby- en
peuterfase zou moeten ontwikkelen,
achterblijft of geheel niet tot stand komt
waardoor iemand antisociaal gedrag vertoont
Saillantie Overduidelijkheid of dominantie
Sociale cognitie en intelligentie Het detecteren en interpreteren van sociale en
emotionele signalen en processen, en het
gepast reageren hierop of hiervan gebruik
maken
Spiegelneuronen Deze activeren dezelfde hersencellen alsof het
geobserveerde gebeuren jezelf zou overkomen
en laat je ook toe om gelijkaardige emoties te
activeren en zelfs ook motorische aspecten te
activeren.
Streelneuronen en -sensoren Streelsensoren in de huid kunnen
streelbewegingen herkennen die door de
streelneuronen als prikkels worden geleid naar
de hersenen. Daar worden dan de diepliggende
emotiekernen geprikkeld.
H1: Beroemde patiënten in de kijker (p.9-16)
Amygdala Amandelvormige neuronenstructuur die het
emotioneel interpreteren en reageren op
prikkels bepaalt.
Autismespectrumstoornis Een stoornis waarbij men zich systematisch en
zelfs obsessioneel toelegt op datgene waarin
men goed is. Men is gericht op gedetailleerde
waarneming en heeft een overgevoelige directe
zintuiglijke waarneming.
Conversiesymptomen Symptomen die optreden bij conversieneurose.
Conversieneurose Angst voor het aanpassen van de levensstijl.
Dwangneurose of obsessive compulsive Aandoening waarbij personen de
disorder onweerstaanbare neiging hebben om
voortdurend bepaalde zaken te doen
(dwanghandelingen) of aan bepaalde zaken te
denken (obsessies).
Frontaalkwab Deel van de hersenen verantwoordelijk voor
gedrag (karakter en ingesteldheid).
Frontaalsyndroom Beschadiging aan de frontaalkwam van de
hersenen leidde tot gedragsverandering
(verandering in karakter en ingesteldheid),
zonder dat cognitieve functies werden
aangetast.
Geheugen Vermogen om je dingen te herinneren.
Geheugendomeinen 1. Procedureel geheugen (motorisch leren):
motorische cortex 2. Semantische geheugen
(betekenissen, symbolen en taal: hippocampus
3. Episodisch geheugen (herinneringen van
ervaren gebeurtenissen): hippocampus
Gevalstudie of case study Het grondig bestuderen van interessante
gevallen en dit linken aan de praktijk.
Hersenbeloningssysteem of brain reward Het circuit tussen de prefrontale structuren en
system het mesolimbisch systeem die mechanismen
van motivatie, beloning en bevrediging
reguleert.
Hersenstructuren Structuren van de hersenen, elk
verantwoordelijk voor hun eigen functies
Hersenschors Cortex
Hippocampus Ovaalvormige structuur (binnenzijde
temporaalkwab) belangrijk voor de werking van
het geheugen.
Hysterie Eén van de belangrijkste varianten in de groep
van neurosen of zenuwziekten.
Idiografische methode Het bestuderen van grotere groepen personen
en dit liefst in experimentele of
quasiexperimentele situaties waarbij men één
of meerdere invloedvariabelen kan controleren.
<-> Nomothetische of veralgemenende
, methode
James-Lange theorie Een emotie-theorie die zegt dat gedrag en
psychologische responses direct beïnvloed
worden door situaties en dat emotionele
gevoelens geproduceerd worden door een
feedback van de psychologische responses op
het gedrag.
Kanskapitalisme Je doet veel mini-onderzoekjes of je deelt
groepen kunstmatig op in subgroepjes of je
werkt met zoveel variabelen dat er wel iets
opvallend significant zal tussen zitten. Je
rapporteert dan alleen dat wat je als significant
hebt gevonden.
Limbisch systeem Het deel van de hersenen dat beschouwd wordt
als zetel van emoties, motivatie en aspecten
van het geheugen. Het limbisch systeem
behoort tot de lagere delen van de hersenen en
ligt in een ring om de hersenstam heen
Linker- en rechterhersenhelft Verbonden door het corpus callosum.
Mesolimbisch system Reguleert mechanismen van motivatie,
beloning en bevrediging.
Neuro-imaging Beeldvorming (foto’s van de hersenen).
Nomothetische methode Zie idiografische methode.
Occipitale, frontale en temporale Kunnen aanduiden op tekening pagina 15.
hersenkwabben
Plasticiteit Kenmerk van ons centraal zenuwstelsel om
letsels te herstellen.
Reductionisme Gedrag is herleidbaar tot het functioneren van
de hersenen
Savant Geleerde
-> Jim Peek werd een idiot savant = een
geleerde idioot) genoemd.
H2: Gedrag onder de loep (p17-26)
Apperceptie Het proces waarbij de aandacht zodanig bewust
wordt gestuurd of waarbij de aandacht
automatisch wordt gericht dat de waarneming
en ook de verwerking van de prikkels (de
interpretatie) wordt vergemakkelijkt of vlotter
verloopt.
ASMR (= Autonome sensorische meridiaan Tintelend gevoel dat start aan de hoofdhuid en
respons) of hersenorgasme of zich via de ruggengraat naar de onderste
aandachtgestuurde euforie ledematen verspreidt. Het wordt uitgelokt door
het gericht waarnemen van een gebeurtenis die
sterk op je inwerkt en je een gelukzalig
rustgevend gevoel bezorgd.
Biofeedback Feedback over fysiologische processen. Het
bekijken van beelden van de eigen
hersenprocessen om zo het eigen gedrag nog
beter te beheersen
, Covert en overt gedrag Niet-observeerbaar en observeerbaar gedrag
Desensitisatie of habituatie De aandacht zal door dit proces gemakkelijker
terug afnemen wanneer het gaat om
betekenisloze prikkels. Gewenning
Feromonen Stoffen die zich zoals geurmoleculen via de
lucht verspreiden en worden opgevangen in het
vomeronasale orgaan bovenaan de neusholte.
Gedragsdomeinen Onderdelen van het menselijk gedrag volgens
het soort functioneren (vaak verbonden met
onderdelen van het lichaam): 1. Perceptie
(zintuigen voor het waarnemen) 2. Motoriek
(ledematen voor het bewegen) 3. Cognitie en
intelligentie (CZS voor het denken) 4. Affectief-
emotionele domein (het gevoelsleven) 5.
Geheugen (het leren en herinneren) 6.
Motivationele domein (de drijfveren) 7. Sociale
domein (het leven in groep en in interactie met
anderen) 8. Persoonlijkheid
Grooming Het vlooien van elkaars vacht.
Holisme Visie dat elk geheel meer is dan de som van zijn
delen, dat alles onlosmakelijk met elkaar
verbonden is
Observatie en interpretatie Waarnemen en omzetten in gedachten
Oriëntatiereactie Hierbij wordt de aandacht reflexmatig
opgewekt of gericht op bepaalde prikkels uit de
omgeving. Dit gedrag wordt beschouwd als
functioneel voor het levensbehoud aangezien
het de aandacht richt op relevante prikkels en
het de reactiesnelheid en perceptie op scherp
stelt
Perceptie Waarnemen
Psychopathie Aangeboren eigenschap waarbij de
gewetensfunctie, die zich in baby- en
peuterfase zou moeten ontwikkelen,
achterblijft of geheel niet tot stand komt
waardoor iemand antisociaal gedrag vertoont
Saillantie Overduidelijkheid of dominantie
Sociale cognitie en intelligentie Het detecteren en interpreteren van sociale en
emotionele signalen en processen, en het
gepast reageren hierop of hiervan gebruik
maken
Spiegelneuronen Deze activeren dezelfde hersencellen alsof het
geobserveerde gebeuren jezelf zou overkomen
en laat je ook toe om gelijkaardige emoties te
activeren en zelfs ook motorische aspecten te
activeren.
Streelneuronen en -sensoren Streelsensoren in de huid kunnen
streelbewegingen herkennen die door de
streelneuronen als prikkels worden geleid naar
de hersenen. Daar worden dan de diepliggende
emotiekernen geprikkeld.
