lOMoARcPSD|4405458
INTERDISCIPLINAIR SAMENWERKEN IN DE GZ
1. Samenwerken aan kwaliteit
1) Waarom en in welke zin oriënteer je je bij kwaliteitszorg in een organisatie best op
gezichtspunten, belangen, motivaties en bestaande werkwijzen ?
- Oriënteren is 1 van de 3 ‘0’ trio’s in de kwaliteitszorg, deze zijn
o Oriënteren: dit moet gedaan worden wanneer er nog te weinig kennis over de
kwaliteitszorg, hiervoor is vorming nodig zodat je weet welke keuzes je best maakt
en waarmee je rekening moet houden
o Observatie: men moet de juiste ‘bril’ opzetten en zo alle aspecten onder de loep
nemen. Pas als je concreet alles dat aangepakt moet worden in rekening hebt
gebracht, kan je verder gaan tot actie ondernemen
o Organisatie: de kwaliteitszorg organiseren in tijd en ruimte
- Gezichtspunten van belanghebbenden: men kan verschillende belangen bij personen
identificeren in de kwaliteitszorg
o Omgeving en maatschappij (hierover moet de overheid waken): welzijn en welvaart
van de maatschappij/ gezondheid van het milieu
o Klant/cliënt: tevredenheid
o Medewerker: tevredenheid
o Aandeelhouder (profitsector): financieel belang
vaak vloeien de belangen wel in elkaar over
- Bestaande werkwijzen: als kwaliteitscoördinator licht je de beleidsverantwoordelijken in over
de verschillende aspecten en belangen van kwaliteitszorg en hou deze weerspiegeld wordt in
verschillende modellen en instrumenten die je gebruikt. MAAR in een organisatie is het
belangrijk om als kwaliteitscoördinator ook rekening te houden met de heersende cultuur en
structuur in de organisatie en de stijlen en persoonlijkheidseigenschappen van
leidinggevenden aan de top, als ook de reeds bestaande kwaliteitszorg werkwijzen die er zijn.
Wanneer er als iets goed aan de gang is kan je hierop verder bouwen (vergaderitis tegen
gaan! = doelloos vergaderen uit gewoonte)
- Motivaties: men zal vaak inspection-proof waken over de kwaliteit: hierbij zullen ze waken
over de basis vereisten (minimum) van kwaliteitszorg, het is de bedoeling om organisaties
verder te motiveren dan dit
- Soorten van kwaliteitslabels: PROSE, sureplus (deze labels kan je verdienen op basis van een
goede praktijk van de kwaliteitszorg)
Voorbeeld 1:
Het ziekenhuis wil de deelname van artsen aan doorlopende medische educatie (CME)
verbeteren. Door de individuele behoeften en motivaties van artsen te begrijpen, kan het
ziekenhuis CME-programma’s aanbieden die relevant zijn voor de professionele
ontwikkeling van elke arts.
Voorbeeld 2:
Een ziekenhuis wil de handhygiëne verbeteren om de verspreiding van infecties te
verminderen. Door te begrijpen dat medewerkers gemotiveerd zijn om de patiëntenzorg te
verbeteren en gezondheidsrisico’s te verminderen, kan het ziekenhuis gerichte
trainingsprogramma’s en beleidsmaatregelen implementeren die aansluiten bij deze
motivaties.
2) Kernbegrippen in de kwaliteitszorg
- Accreditatie: het laten erkennen dat je kwaliteitszorg deugdelijk is en aan bepaalde eisen
voldoet. Dit door een extern organisme die via visitatie en controle van processen en
Gedownload door Emma Cools
, lOMoARcPSD|4405458
gesprekken met betrokkenen kijkt of de organisatie voldoet aan vooropgestelde standaarden.
- Audit: controle van afgesproken werkwijzen door observatie handelingen,
documenten nakijken en gesprekken met betrokkenen. Dit kan ook intern gebeuren
- Belanghebbenden: personen, actoren of instanties die belang hebben in de goede
werking van een organisatie of praktijk, of daarin betrokken zijn.
- Beleidsplan: neergeschreven visie voor de organisatie: doelen die men wilt bereiken en
de strategie die men hierbij wilt volgen
- Benchmarking: vergelijken van de eigen outcomes met standaarden van uit die sector
- Certificering: formeel erkennen dat de praktijk of doelprocessen hiervan voldoen aan
vooropgestelde specificaties en standaarden
- Doelmatig/doelgericht: gericht op doel waarbij de realisatie van het doel voor ogen
wordt gehouden
- Doeltreffend: waar het doel mee wordt bereikt, Effectiviteit = mate waarin deze
doelen worden bereikt
- Deskundigheidsbevordering/professionalisering: vorming, training, begeleiding van
medewerkers om de deskundigheid en professionaliteit te verhogen of op peil te
houden
- Duurzaamheid: mmate waarin het uithoudingsvermogen van systemen en processen, de
verdere toepassing en ev aanpassing heeft gegarandeerd. Ook betrekking op milieu en
natuur.
- Efficiëntie: verhouidgn tussen resultaat en de hiertoe gebruikte middelen en
inspanningen
- EFQM: european foundation of quality management excellence model
- Handelingsvoorschrift: de manier waarop een medewerker dient te handelen vastleggen
- Integrale kwaliteitszorg: total quality management = kwaliteitszorg die alle
belangrijke aspecten omvat
- Integratieve kwaliteitszorg: niet alleen bevat deze kwaliteitszorg alle belangrijke aspecten
maar het is tevens goed ingebed in de dagelijkse werking waarbij er evenwicht is tussen de
aspecten en het goed wordt opgevolgd participatief beleid nodig: iedereen is actief en de
tevredenheid van cliënten en medewerkers samen met zelfevaluatie van medewerkers is key
- Kwaliteitsbewijs: Certificaat waaruit blijkt dat bepaalde processen of de werking en output
ervan voldoen aan kwaliteitskader waarbij standaarden en normen gelden.
- Kwaliteitshandboek: raadpleegbare documentatie van het kwaliteitszorgsysteem
- Kwaliteitsindicator: een cijfer dan een indicatie geeft over de kwaliteitszorg
- Kwaliteitsverbeterplan: overzicht van de verbeterdoelen: via projecten met
verschillende stappen te bereiken
- PDCA: plan do check act = Demingcirkel
- Performantie: de mate waarop de organisatie op een effectieve en efficiënte manier
de doelen behaald
- PRIAC: prioritair actieplan: gestructureerde voorstelling van geplande acties met hierbij de
middelen, tijd, verwachtte resultaten uitgewerkt. Wordt opgevolgd door de projectmanager
en verantwoordelijken worden aangeduid
- Procedure: vastlegging van een reeks opeenvolgende acties obv condities, beslissingen of
keuzes
- Quickwin: verbeterdoel dat weinig actie omvat
- Standaardisatie: afstemmen van een werkwijze of product op een
vooropgestelde maatstaf/standaard streefwaarde of norm = normering
- Zelfevaluatie: het beoordelen van processen, condities en resultaten van eigen werking
3) Welke brillen moet ik opzetten om al kwaliteitsmedewerker of zorgprofessional op een
goede manier aan kwaliteit te observeren?
- Bril van de cliënt: verplaatsen in het standpunt, de ervaring en beleving van de cliënt
- Bril van de frisse kijk: nieuwe medewerker of stagiair zal dingen opvallen die bij de huidige
Gedownload door Emma Cools
, lOMoARcPSD|4405458
medewerkers door gewoontevorming/ ontwetendheid (met angst voor onbekende) niet
meer opvallen = organisational blindness.
bevragen aan cliënt of nieuwe medewerker wat hun opvalt en wat er beter zou kunnen
- Bril van de geschoolde zorgprofessional: kwaliteitsaspecten als beroepsbeoefenaar bekiijken
- bril van de geschoolde kwaliteitsmedewerker: in de zorg elementen als tijdigheid,
4) Op welke manier moet ik mij als kwaliteitsmedewerker of zorgprofessional organiseren om
aan kwaliteitszorg te doen ?
- Kwaliteitszorg moet worden georganiseerd in tijd en ruimte
o Randvoorwaarden aanwezig? Hiervoor moet je eerst een bijscholing vormen
o Zelfstandig: intercollegiale toetsing en intervisie kwaliteitsbewaking en
kwaliteitsverbetering
o Groepspraktijk: interne intervisie en kwaliteitsvolle supervisie van medewerkers en
stagiairs
o Beroepsverenigingen kiné: pro-Q-kine nationaal kwaliteitsregister voor
kinésitherapeuten in België: verbeteren en transparanter maken van kiné-hadnelen
Kwaliteitsportfolio opbouwen zodat je in het kwaliteitsregister kan worden
opgenomen
o SEL = samenwerkingsinitiatieven in de eerstelijnsgezondheidszorg kwaliteitszorg
rond de individuele patiënt binnen de regio optimaliseren: samenwerking tussen
zorgverleners stimuleren, coördineren en af stemmen op elkaar en dit door
procedures inzake evaluatie van zelfzorgvermogen, uitwerking van zorgplannen en
interdisciplinair overleg, te ondersteunen en de kwaliteit er van te bewaken
5) Wat zijn de 4 assen (4 A’s) of basisfuncties va kwaliteitszorg ? leg uit
1. Bepaling van kwaliteit = appointing
2. Bewaking of borging van de kwaliteit = assurance
3. Verbeteren van kwaliteit = advancement
o Nieuwe ontwikkelingen of andere profielen en verwachtingen
4. Verantwoording = accountability
- METEN is WETEN: ook belangrijk maar dit is geen doel op zich, het is een activiteit in functie
van assurance (via controleren), advancement (opvolging van metingen) en accountability
(rapportering en analyse meetgegevens) of accountibility (meetbaarheid).
6) Wat zijn de kwaliteitskenmerken en op welke wijze kan je deze meten? Leg uit
- Kwaliteitsaspecten (8proef)
o Toegankellijkheid
o Respect voor privacy
o Competentie
o Samenwerking
o Klachtenbehandeling
o Veiligheid
o Informatieoverdracht
o Apparaargebruik
- Mogelijke meetmethodes
o Gerichte observatie
o Meting via apparatuur
o Actieve bevraging
o Consensusbepaling in een groep
o Peer-review door collega-experten
o Zelfevaluatie
o Registratie van gekregen info
o Afleiden uit bestaande info (patiëntendossier)
- Je kan vaak best meerder methodes gebruiken om en bepaald aspect te meten maar soms is
een meetmethode niet aangeraden voor een bepaald aspect zoals competentie kan je beter
Gedownload door Emma Cools
INTERDISCIPLINAIR SAMENWERKEN IN DE GZ
1. Samenwerken aan kwaliteit
1) Waarom en in welke zin oriënteer je je bij kwaliteitszorg in een organisatie best op
gezichtspunten, belangen, motivaties en bestaande werkwijzen ?
- Oriënteren is 1 van de 3 ‘0’ trio’s in de kwaliteitszorg, deze zijn
o Oriënteren: dit moet gedaan worden wanneer er nog te weinig kennis over de
kwaliteitszorg, hiervoor is vorming nodig zodat je weet welke keuzes je best maakt
en waarmee je rekening moet houden
o Observatie: men moet de juiste ‘bril’ opzetten en zo alle aspecten onder de loep
nemen. Pas als je concreet alles dat aangepakt moet worden in rekening hebt
gebracht, kan je verder gaan tot actie ondernemen
o Organisatie: de kwaliteitszorg organiseren in tijd en ruimte
- Gezichtspunten van belanghebbenden: men kan verschillende belangen bij personen
identificeren in de kwaliteitszorg
o Omgeving en maatschappij (hierover moet de overheid waken): welzijn en welvaart
van de maatschappij/ gezondheid van het milieu
o Klant/cliënt: tevredenheid
o Medewerker: tevredenheid
o Aandeelhouder (profitsector): financieel belang
vaak vloeien de belangen wel in elkaar over
- Bestaande werkwijzen: als kwaliteitscoördinator licht je de beleidsverantwoordelijken in over
de verschillende aspecten en belangen van kwaliteitszorg en hou deze weerspiegeld wordt in
verschillende modellen en instrumenten die je gebruikt. MAAR in een organisatie is het
belangrijk om als kwaliteitscoördinator ook rekening te houden met de heersende cultuur en
structuur in de organisatie en de stijlen en persoonlijkheidseigenschappen van
leidinggevenden aan de top, als ook de reeds bestaande kwaliteitszorg werkwijzen die er zijn.
Wanneer er als iets goed aan de gang is kan je hierop verder bouwen (vergaderitis tegen
gaan! = doelloos vergaderen uit gewoonte)
- Motivaties: men zal vaak inspection-proof waken over de kwaliteit: hierbij zullen ze waken
over de basis vereisten (minimum) van kwaliteitszorg, het is de bedoeling om organisaties
verder te motiveren dan dit
- Soorten van kwaliteitslabels: PROSE, sureplus (deze labels kan je verdienen op basis van een
goede praktijk van de kwaliteitszorg)
Voorbeeld 1:
Het ziekenhuis wil de deelname van artsen aan doorlopende medische educatie (CME)
verbeteren. Door de individuele behoeften en motivaties van artsen te begrijpen, kan het
ziekenhuis CME-programma’s aanbieden die relevant zijn voor de professionele
ontwikkeling van elke arts.
Voorbeeld 2:
Een ziekenhuis wil de handhygiëne verbeteren om de verspreiding van infecties te
verminderen. Door te begrijpen dat medewerkers gemotiveerd zijn om de patiëntenzorg te
verbeteren en gezondheidsrisico’s te verminderen, kan het ziekenhuis gerichte
trainingsprogramma’s en beleidsmaatregelen implementeren die aansluiten bij deze
motivaties.
2) Kernbegrippen in de kwaliteitszorg
- Accreditatie: het laten erkennen dat je kwaliteitszorg deugdelijk is en aan bepaalde eisen
voldoet. Dit door een extern organisme die via visitatie en controle van processen en
Gedownload door Emma Cools
, lOMoARcPSD|4405458
gesprekken met betrokkenen kijkt of de organisatie voldoet aan vooropgestelde standaarden.
- Audit: controle van afgesproken werkwijzen door observatie handelingen,
documenten nakijken en gesprekken met betrokkenen. Dit kan ook intern gebeuren
- Belanghebbenden: personen, actoren of instanties die belang hebben in de goede
werking van een organisatie of praktijk, of daarin betrokken zijn.
- Beleidsplan: neergeschreven visie voor de organisatie: doelen die men wilt bereiken en
de strategie die men hierbij wilt volgen
- Benchmarking: vergelijken van de eigen outcomes met standaarden van uit die sector
- Certificering: formeel erkennen dat de praktijk of doelprocessen hiervan voldoen aan
vooropgestelde specificaties en standaarden
- Doelmatig/doelgericht: gericht op doel waarbij de realisatie van het doel voor ogen
wordt gehouden
- Doeltreffend: waar het doel mee wordt bereikt, Effectiviteit = mate waarin deze
doelen worden bereikt
- Deskundigheidsbevordering/professionalisering: vorming, training, begeleiding van
medewerkers om de deskundigheid en professionaliteit te verhogen of op peil te
houden
- Duurzaamheid: mmate waarin het uithoudingsvermogen van systemen en processen, de
verdere toepassing en ev aanpassing heeft gegarandeerd. Ook betrekking op milieu en
natuur.
- Efficiëntie: verhouidgn tussen resultaat en de hiertoe gebruikte middelen en
inspanningen
- EFQM: european foundation of quality management excellence model
- Handelingsvoorschrift: de manier waarop een medewerker dient te handelen vastleggen
- Integrale kwaliteitszorg: total quality management = kwaliteitszorg die alle
belangrijke aspecten omvat
- Integratieve kwaliteitszorg: niet alleen bevat deze kwaliteitszorg alle belangrijke aspecten
maar het is tevens goed ingebed in de dagelijkse werking waarbij er evenwicht is tussen de
aspecten en het goed wordt opgevolgd participatief beleid nodig: iedereen is actief en de
tevredenheid van cliënten en medewerkers samen met zelfevaluatie van medewerkers is key
- Kwaliteitsbewijs: Certificaat waaruit blijkt dat bepaalde processen of de werking en output
ervan voldoen aan kwaliteitskader waarbij standaarden en normen gelden.
- Kwaliteitshandboek: raadpleegbare documentatie van het kwaliteitszorgsysteem
- Kwaliteitsindicator: een cijfer dan een indicatie geeft over de kwaliteitszorg
- Kwaliteitsverbeterplan: overzicht van de verbeterdoelen: via projecten met
verschillende stappen te bereiken
- PDCA: plan do check act = Demingcirkel
- Performantie: de mate waarop de organisatie op een effectieve en efficiënte manier
de doelen behaald
- PRIAC: prioritair actieplan: gestructureerde voorstelling van geplande acties met hierbij de
middelen, tijd, verwachtte resultaten uitgewerkt. Wordt opgevolgd door de projectmanager
en verantwoordelijken worden aangeduid
- Procedure: vastlegging van een reeks opeenvolgende acties obv condities, beslissingen of
keuzes
- Quickwin: verbeterdoel dat weinig actie omvat
- Standaardisatie: afstemmen van een werkwijze of product op een
vooropgestelde maatstaf/standaard streefwaarde of norm = normering
- Zelfevaluatie: het beoordelen van processen, condities en resultaten van eigen werking
3) Welke brillen moet ik opzetten om al kwaliteitsmedewerker of zorgprofessional op een
goede manier aan kwaliteit te observeren?
- Bril van de cliënt: verplaatsen in het standpunt, de ervaring en beleving van de cliënt
- Bril van de frisse kijk: nieuwe medewerker of stagiair zal dingen opvallen die bij de huidige
Gedownload door Emma Cools
, lOMoARcPSD|4405458
medewerkers door gewoontevorming/ ontwetendheid (met angst voor onbekende) niet
meer opvallen = organisational blindness.
bevragen aan cliënt of nieuwe medewerker wat hun opvalt en wat er beter zou kunnen
- Bril van de geschoolde zorgprofessional: kwaliteitsaspecten als beroepsbeoefenaar bekiijken
- bril van de geschoolde kwaliteitsmedewerker: in de zorg elementen als tijdigheid,
4) Op welke manier moet ik mij als kwaliteitsmedewerker of zorgprofessional organiseren om
aan kwaliteitszorg te doen ?
- Kwaliteitszorg moet worden georganiseerd in tijd en ruimte
o Randvoorwaarden aanwezig? Hiervoor moet je eerst een bijscholing vormen
o Zelfstandig: intercollegiale toetsing en intervisie kwaliteitsbewaking en
kwaliteitsverbetering
o Groepspraktijk: interne intervisie en kwaliteitsvolle supervisie van medewerkers en
stagiairs
o Beroepsverenigingen kiné: pro-Q-kine nationaal kwaliteitsregister voor
kinésitherapeuten in België: verbeteren en transparanter maken van kiné-hadnelen
Kwaliteitsportfolio opbouwen zodat je in het kwaliteitsregister kan worden
opgenomen
o SEL = samenwerkingsinitiatieven in de eerstelijnsgezondheidszorg kwaliteitszorg
rond de individuele patiënt binnen de regio optimaliseren: samenwerking tussen
zorgverleners stimuleren, coördineren en af stemmen op elkaar en dit door
procedures inzake evaluatie van zelfzorgvermogen, uitwerking van zorgplannen en
interdisciplinair overleg, te ondersteunen en de kwaliteit er van te bewaken
5) Wat zijn de 4 assen (4 A’s) of basisfuncties va kwaliteitszorg ? leg uit
1. Bepaling van kwaliteit = appointing
2. Bewaking of borging van de kwaliteit = assurance
3. Verbeteren van kwaliteit = advancement
o Nieuwe ontwikkelingen of andere profielen en verwachtingen
4. Verantwoording = accountability
- METEN is WETEN: ook belangrijk maar dit is geen doel op zich, het is een activiteit in functie
van assurance (via controleren), advancement (opvolging van metingen) en accountability
(rapportering en analyse meetgegevens) of accountibility (meetbaarheid).
6) Wat zijn de kwaliteitskenmerken en op welke wijze kan je deze meten? Leg uit
- Kwaliteitsaspecten (8proef)
o Toegankellijkheid
o Respect voor privacy
o Competentie
o Samenwerking
o Klachtenbehandeling
o Veiligheid
o Informatieoverdracht
o Apparaargebruik
- Mogelijke meetmethodes
o Gerichte observatie
o Meting via apparatuur
o Actieve bevraging
o Consensusbepaling in een groep
o Peer-review door collega-experten
o Zelfevaluatie
o Registratie van gekregen info
o Afleiden uit bestaande info (patiëntendossier)
- Je kan vaak best meerder methodes gebruiken om en bepaald aspect te meten maar soms is
een meetmethode niet aangeraden voor een bepaald aspect zoals competentie kan je beter
Gedownload door Emma Cools
