Bijeenkomsten Bewijs in Strafzaken: vragen, opdrachten, literatuur en rechtspraak
Bijeenkomst 1: Waarheidsvinding in strafzaken
Literatuur
○ C.P.M. Cleiren, De rechterlijke overtuiging. Een sprong met hindernissen, Rechtsgeleerd Magazijn
Themis 2010-5/6, p. 259-267
○ J.F. Nijboer, Strafrechtelijk Bewijsrecht, bewerkt door P.A.M. Mevis, J.S. Nan en J.H.J. Verbaan,
zevende druk, Nijmegen: Ars Aequi Libri 2017, p. 1-33
○ M. Reijntjes en C. Reijntjes-Wendeburg, ‘Bewijs’, in: J. Boksem e.a. (red.), Handboek Strafzaken
(losbladig), Kluwer, Deventer, 2018, par. 34.1 (p. 3-27)
Rechtspraak
○ Rechtbank Amsterdam 17 maart 2005, ECLI:RBAMS:2005:AT0873
○ Gerechtshof Amsterdam 15 juni 2007, ECLI:NL:GHAMS:2007:BA7689, m. nt. Y. Buruma in NJ
2009, 370
○ Rechtbank Amsterdam 8 februari 2018, ECLI:RBAMS:2018:703 (poging verkrachting volkstuin)
○ Rechtbank Amsterdam 6 augustus 2020, ECLI:NL:RBAMS:2020:3844 (vrijspraak verkrachting)
Bijeenkomst 2: Hoofdlijnen van het Nederlands bewijsrecht
Literatuur
○ J.F. Nijboer, Strafrechtelijk Bewijsrecht, bewerkt door P.A.M. Mevis, J.S. Nan en J.H.J. Verbaan,
zevende druk, Nijmegen: Ars Aequi Libri 2017, p. 151-206 (hoofdstuk 4 en 5)
○ G.J.M. Corstens 2021, Het Nederlands Strafprocesrecht, Kluwer, Deventer, 2021, p. 848-858
○ Nina de Groot, Strafrechtelijk gebruik van commerciële DNA-databanken, NJB 2024, p. 179-182.
Rechtspraak
○ Hoge Raad 22 april 2014, NJ 2014, 328 m. nt. Rozemond (mishandeling tijdens zwangerschap)
○ Hoge Raad 10 juli 2018, NJ 2018, 344 m.nt. J.M. Reijntjes (Google Maps en feit van algemene
bekendheid)
○ Hoge Raad 14 april 2020, NJ 2020, 254 m. nt. Vellinga, ECLI:NL:HR:2020:637 (schennis van de
eerbaarheid)
○ Hoge Raad 13 februari 2024:192, NJ 2024/157, noot Reijntjens, (Encrochat en het bewijs)
○ European Court of Human Rights, 26 September 2023, case of Yüksel Yalçınkaya v. Türkiye,
uitsluitend par. 309-323 lezen.
Bijeenkomst 3: Modellen in het bewijsrecht
Literatuur
○ Christina Peristeridou and André Klip, Comparative Perspectives of Criminal Procedure,
Intersentia Cambridge 2024, p. 155-204 (Hoofdstukken 7 en 8).
Bijeenkomst 4: Getuigen- en deskundigenbewij
Literatuur
○ M. Malsch (e.a.), ‘De papieren muur. Proces-verbaal maakt bewijsvoering soms onbetrouwbaar’,
Nederlands Juristenblad 2015-3, p. 179-184
○ M. Malsch, Het verhullende proces-verbaal en ander ondeugdelijk gedrag van de politie,
Nederlands Juristenblad 2022-8, p. 556-561
○ G.J.M. Corstens, Het Nederlands strafprocesrecht, Kluwer: Deventer, 2021, p. 334-343 en p. 820-
860
○ F.C.W. de Graaf, Belastende en ontlastende getuigen in de rechtspraak van het EHRM, Delikt en
Delinkwent 2022-3, p. 41-57
○ M.M. Dolman, De deskundige in het strafproces, Boom-juridisch Den Haag 2022, p. 19 t/m 58
Rechtspraak
○ Hoge Raad 8 februari 2005, NJ 2005, 514 m.nt. Mevis (dactyloscopisch tegenonderzoek)
○ Hoge Raad 11 oktober 2016, NJ 2017, 30 m. nt. Reijntjes (tegenonderzoek hasjiesj)
○ Rechtbank Midden-Nederland 17 februari 2021, ECLI:NL:RBMNE:2021:6021 (camerabeelden
anders dan PV)
○ Gerechtshof Den Haag, 31 maart 2023, ECLI:NL:GHDHA:2023:569 (openlijke geweldpleging en
onvolledig proces-verbaal)
, Bijeenkomst 5: Selectie en waardering van bewijs door de strafrechter
Literatuur
○ C.P.M. Cleiren en M.J. Dubelaar, ‘De betekenis van het scenariodenken voor het bewijs op
grondslag van de tenlastelegging en de rechterlijke onderzoeksplicht’, Strafblad 2014-67, p. 439-
448
○ L. Stevens, ‘Bewijs waarderen. Hoe doen strafrechters dat?’, Nederlands Juristen Blad 2014-40, p.
2842-2850
○ D. van Toor, Vooringenomenheid rechter? Voorbereiding als gevaar voor de waarheidsvinding in
strafzaken, Expertise en Recht 2017-3, p. 85-92
○ J. Crijns, P. Van der Meij en J. ten Voorde, Forensisch onderzoek voor ‘Dummies’, Hoe leren de
deskundige en de strafrechter elkaar te verstaan?, Ars Aequi 2020-7, p. 528537
○ L. Stevens, Correct redeneren: wat een Bayesiaanse analyse zegt over vier recente strafrechtelijke
uitspraken, Expertise en Recht 2021-3, p. 112-121
Rechtspraak
○ Hoge Raad 16 maart 2010, NJ 2010, 314 m. nt. Buruma (beoordelingskader alternatief scenario)
○ Gerechtshof Den Haag 20 februari 2018, ECLI:NL:GHDHA:2018:297 (alternatieve scenario’s niet
hoogstonwaarschijnlijk)
○ Hoge Raad 14 maart 2023:406 (selectie en waardering bewijs)
Bijeenkomst 6: Het vonnis: bewijsconstructie en motivering
Literatuur
○ A.N. Biersteker en B. de Wilde, ‘Het gebruik van kennelijk leugenachtige verklaringen van
verdachten in bewijsmotiveringen’, Delikt en Delinkwent 2015-10, p. 842-858
○ L. Stevens, ‘Het toetsen van de betrouwbaarheid van getuigenverklaringen en de
bewijsconstructie: wat vermag de rechter?’, Ars Aequi 2016, p. 281-285
○ J.F. Nijboer, Strafrechtelijk Bewijsrecht, bewerkt door P.A.M. Mevis, J.S. Nan en J.H.J. Verbaan,
zevende druk, Nijmegen: Ars Aequi Libri 2017, p. 207-223 (hoofdstuk 6)
○ T. van der Rijst en L. Stevens, Meer (ruimte voor het) gebruik van zwijgen in de bewijsconstructie
of oude wijn in nieuwe zakken?, Boom Strafblad 2021-6, p. 218-222
○ G.J.M. Corstens, Het Nederlands Strafprocesrecht, Kluwer, Deventer, 2021, p. 900-922
Rechtspraak
○ Hoge Raad 31 mei 2016, NJ 2016, 306 m.nt. Kooijmans (uitdrukkelijk onderbouwd standpunt II)
○ Hoge Raad 20 juni 2023:945 (kennelijk leugenachtig)
○ Hoge Raad 23 april 2024:654 (schakelbewijs)
○ Hoge Raad 14 mei 2024:686, NJ 2024/177 (bewijsminima, - constructie en tantramasseur)
Bijeenkomst 7: Bewijzen van opzet, schuld en causaliteit
Literatuur
○ W. Duijst, Feiten van algemene bekendheid betreffende geweldhandelingen tegen het hoofd,
Nederlands Tijdschrift voor Strafrecht 2022-6, p. 31-37
○ Kamerstukken II, 2022-2023, 36327, nr. 3, p. 990-997.
Rechtspraak
○ Hoge Raad 13 september 2016, NJ 2016, 421 (afgaan pistool en opzet)
○ Hoge Raad 29 januari 2019, ECLI:NL:HR:2019:97 (aannemelijke verklaring)
○ Hoge Raad 18 februari 2020, NJ 2020, 174, m.nt. W.H. Vellinga (mislukte ripdeal en opzet)
○ Rechtbank Rotterdam 26 juni 2020, ECLI:NL:RBROT:2020:5609 (toerekening overlijden
slachtoffer)
○ Hoge Raad 26 maart 2024:439, NJ 2024/191 noot Machielse (bewijsproblemen en medeplegen)
Bijeenkomst 1: Waarheidsvinding in strafzaken
Literatuur
○ C.P.M. Cleiren, De rechterlijke overtuiging. Een sprong met hindernissen, Rechtsgeleerd Magazijn
Themis 2010-5/6, p. 259-267
○ J.F. Nijboer, Strafrechtelijk Bewijsrecht, bewerkt door P.A.M. Mevis, J.S. Nan en J.H.J. Verbaan,
zevende druk, Nijmegen: Ars Aequi Libri 2017, p. 1-33
○ M. Reijntjes en C. Reijntjes-Wendeburg, ‘Bewijs’, in: J. Boksem e.a. (red.), Handboek Strafzaken
(losbladig), Kluwer, Deventer, 2018, par. 34.1 (p. 3-27)
Rechtspraak
○ Rechtbank Amsterdam 17 maart 2005, ECLI:RBAMS:2005:AT0873
○ Gerechtshof Amsterdam 15 juni 2007, ECLI:NL:GHAMS:2007:BA7689, m. nt. Y. Buruma in NJ
2009, 370
○ Rechtbank Amsterdam 8 februari 2018, ECLI:RBAMS:2018:703 (poging verkrachting volkstuin)
○ Rechtbank Amsterdam 6 augustus 2020, ECLI:NL:RBAMS:2020:3844 (vrijspraak verkrachting)
Bijeenkomst 2: Hoofdlijnen van het Nederlands bewijsrecht
Literatuur
○ J.F. Nijboer, Strafrechtelijk Bewijsrecht, bewerkt door P.A.M. Mevis, J.S. Nan en J.H.J. Verbaan,
zevende druk, Nijmegen: Ars Aequi Libri 2017, p. 151-206 (hoofdstuk 4 en 5)
○ G.J.M. Corstens 2021, Het Nederlands Strafprocesrecht, Kluwer, Deventer, 2021, p. 848-858
○ Nina de Groot, Strafrechtelijk gebruik van commerciële DNA-databanken, NJB 2024, p. 179-182.
Rechtspraak
○ Hoge Raad 22 april 2014, NJ 2014, 328 m. nt. Rozemond (mishandeling tijdens zwangerschap)
○ Hoge Raad 10 juli 2018, NJ 2018, 344 m.nt. J.M. Reijntjes (Google Maps en feit van algemene
bekendheid)
○ Hoge Raad 14 april 2020, NJ 2020, 254 m. nt. Vellinga, ECLI:NL:HR:2020:637 (schennis van de
eerbaarheid)
○ Hoge Raad 13 februari 2024:192, NJ 2024/157, noot Reijntjens, (Encrochat en het bewijs)
○ European Court of Human Rights, 26 September 2023, case of Yüksel Yalçınkaya v. Türkiye,
uitsluitend par. 309-323 lezen.
Bijeenkomst 3: Modellen in het bewijsrecht
Literatuur
○ Christina Peristeridou and André Klip, Comparative Perspectives of Criminal Procedure,
Intersentia Cambridge 2024, p. 155-204 (Hoofdstukken 7 en 8).
Bijeenkomst 4: Getuigen- en deskundigenbewij
Literatuur
○ M. Malsch (e.a.), ‘De papieren muur. Proces-verbaal maakt bewijsvoering soms onbetrouwbaar’,
Nederlands Juristenblad 2015-3, p. 179-184
○ M. Malsch, Het verhullende proces-verbaal en ander ondeugdelijk gedrag van de politie,
Nederlands Juristenblad 2022-8, p. 556-561
○ G.J.M. Corstens, Het Nederlands strafprocesrecht, Kluwer: Deventer, 2021, p. 334-343 en p. 820-
860
○ F.C.W. de Graaf, Belastende en ontlastende getuigen in de rechtspraak van het EHRM, Delikt en
Delinkwent 2022-3, p. 41-57
○ M.M. Dolman, De deskundige in het strafproces, Boom-juridisch Den Haag 2022, p. 19 t/m 58
Rechtspraak
○ Hoge Raad 8 februari 2005, NJ 2005, 514 m.nt. Mevis (dactyloscopisch tegenonderzoek)
○ Hoge Raad 11 oktober 2016, NJ 2017, 30 m. nt. Reijntjes (tegenonderzoek hasjiesj)
○ Rechtbank Midden-Nederland 17 februari 2021, ECLI:NL:RBMNE:2021:6021 (camerabeelden
anders dan PV)
○ Gerechtshof Den Haag, 31 maart 2023, ECLI:NL:GHDHA:2023:569 (openlijke geweldpleging en
onvolledig proces-verbaal)
, Bijeenkomst 5: Selectie en waardering van bewijs door de strafrechter
Literatuur
○ C.P.M. Cleiren en M.J. Dubelaar, ‘De betekenis van het scenariodenken voor het bewijs op
grondslag van de tenlastelegging en de rechterlijke onderzoeksplicht’, Strafblad 2014-67, p. 439-
448
○ L. Stevens, ‘Bewijs waarderen. Hoe doen strafrechters dat?’, Nederlands Juristen Blad 2014-40, p.
2842-2850
○ D. van Toor, Vooringenomenheid rechter? Voorbereiding als gevaar voor de waarheidsvinding in
strafzaken, Expertise en Recht 2017-3, p. 85-92
○ J. Crijns, P. Van der Meij en J. ten Voorde, Forensisch onderzoek voor ‘Dummies’, Hoe leren de
deskundige en de strafrechter elkaar te verstaan?, Ars Aequi 2020-7, p. 528537
○ L. Stevens, Correct redeneren: wat een Bayesiaanse analyse zegt over vier recente strafrechtelijke
uitspraken, Expertise en Recht 2021-3, p. 112-121
Rechtspraak
○ Hoge Raad 16 maart 2010, NJ 2010, 314 m. nt. Buruma (beoordelingskader alternatief scenario)
○ Gerechtshof Den Haag 20 februari 2018, ECLI:NL:GHDHA:2018:297 (alternatieve scenario’s niet
hoogstonwaarschijnlijk)
○ Hoge Raad 14 maart 2023:406 (selectie en waardering bewijs)
Bijeenkomst 6: Het vonnis: bewijsconstructie en motivering
Literatuur
○ A.N. Biersteker en B. de Wilde, ‘Het gebruik van kennelijk leugenachtige verklaringen van
verdachten in bewijsmotiveringen’, Delikt en Delinkwent 2015-10, p. 842-858
○ L. Stevens, ‘Het toetsen van de betrouwbaarheid van getuigenverklaringen en de
bewijsconstructie: wat vermag de rechter?’, Ars Aequi 2016, p. 281-285
○ J.F. Nijboer, Strafrechtelijk Bewijsrecht, bewerkt door P.A.M. Mevis, J.S. Nan en J.H.J. Verbaan,
zevende druk, Nijmegen: Ars Aequi Libri 2017, p. 207-223 (hoofdstuk 6)
○ T. van der Rijst en L. Stevens, Meer (ruimte voor het) gebruik van zwijgen in de bewijsconstructie
of oude wijn in nieuwe zakken?, Boom Strafblad 2021-6, p. 218-222
○ G.J.M. Corstens, Het Nederlands Strafprocesrecht, Kluwer, Deventer, 2021, p. 900-922
Rechtspraak
○ Hoge Raad 31 mei 2016, NJ 2016, 306 m.nt. Kooijmans (uitdrukkelijk onderbouwd standpunt II)
○ Hoge Raad 20 juni 2023:945 (kennelijk leugenachtig)
○ Hoge Raad 23 april 2024:654 (schakelbewijs)
○ Hoge Raad 14 mei 2024:686, NJ 2024/177 (bewijsminima, - constructie en tantramasseur)
Bijeenkomst 7: Bewijzen van opzet, schuld en causaliteit
Literatuur
○ W. Duijst, Feiten van algemene bekendheid betreffende geweldhandelingen tegen het hoofd,
Nederlands Tijdschrift voor Strafrecht 2022-6, p. 31-37
○ Kamerstukken II, 2022-2023, 36327, nr. 3, p. 990-997.
Rechtspraak
○ Hoge Raad 13 september 2016, NJ 2016, 421 (afgaan pistool en opzet)
○ Hoge Raad 29 januari 2019, ECLI:NL:HR:2019:97 (aannemelijke verklaring)
○ Hoge Raad 18 februari 2020, NJ 2020, 174, m.nt. W.H. Vellinga (mislukte ripdeal en opzet)
○ Rechtbank Rotterdam 26 juni 2020, ECLI:NL:RBROT:2020:5609 (toerekening overlijden
slachtoffer)
○ Hoge Raad 26 maart 2024:439, NJ 2024/191 noot Machielse (bewijsproblemen en medeplegen)
