Page 1 of 79
MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN
1. LES 1: DEFINITIES EN CONCEPTEN
1) Definities
MVO —> verantwoordelijkheid organisatie voor effecten van haar besluiten en activiteiten
op de maatschappij en het milieu door transparant en ethisch gedrag. Houdt in dat
organisaties aandacht voor mensenrechten, consumentenbelangen, en sociale, ethische en
milieukwesties in hun activiteiten en kernstrategie integreren in nauwe samenwerking met
stakeholders om:
- zo veel mogelijk gedeelde waarde te creëren
VOOR EIGENAREN EN ANDERE STAKEHOLDERS EN SAMENLEVING ALS GEHEEL
- Mogelijke negatieve effecten op te sporen om te voorkomen en verminderen
- In organisatie zullen er ook verschillende meningen zijn over verschillende stellingen
- Duurzaamheid moet zich situeren in de kern van een organisatie
- Gedeelde waarden creëren —> ook voor stakeholders
- Corporate social responsibility —> definitie, waarom hier op inzetten?
- Voor ondernemingen: kostenbesparingen, risicomanagement, toegang tot kapitaal,
klantenrelaties, HR, duurzaamheid van operaties, innovatiemogelijkheden… en
uiteindelijk voor winst
- EU economie: duurzamer en innovatiever —> meer duurzame economie
- Voor maatschappij: betere maatschappij, transitie naar duurzaam economisch systeem
- Corporate social responsibility (CSR): Context-specific organisational actions and
policies that take into account stakeholders’ expectations and the triple bottom line of
economic, social and environmental performance
- Triple bottom line (TBL) / 3P’s —> je kijkt niet alleen naar winst, maar ook naar
impact op duurzaamheid en milieu
- John heeft zelf dit geschreven maar paar
jaar later eigenlijk ook weer bekritiseerd
- Belanghebbenden (Roberts) —>
- Rekening hiermee houden
- Soms tegenstrijdige verwachtingen van
verschillende groepen
- Stakeholder mapping: detecteren
verschillende categorieën ervan en de
key stakeholders. —> belangrijk in
kader van MVO-rapportering
OP EXAMEN KAN EEN VRAAG KOMEN VAN WELKE GROEPEN ZIJN ER VAN
STAKEHOLDERS EN WELKE GROEPEN HOREN ONDER WELKE CATEGORIEËN. DUS
KENNEN
- AUTHORISERS: GEVEN TOESTEMMING OM UW ACTIVITEIT UIT TE VOEREN
- BUSINESS PARTNERS
- CUSTOMER GROUPS: KAN JE MSS ANDERS BEHANDELEN NAAR VERWACHTINGEN
- EXTERNAL INFLUENCERS: BELANGRIJKE STAKEHOLDERS
, Page 2 of 79
2) Essentiële kenmerken van mvo
2.1) Impact van organisatie op maatschappij en milieu (op maat van organisatie,
continue proces, geen eindbestemming)
—> niet voor elke organisatie gelijk, dus context-specifiek
- Heel wat grote uitdagingen
- Figuur powerpoint: planetaire grenzen, meer en meer grenzen, en ondertussen zijn er
eigenlijk al 6 overschreden. Gaat onder andere over klimaatverandering, verlies aan
biodiversiteit, vervuiling… Er is duidelijk verandering nodig
- A failure to take meaningful action on nature could potentially have operational,
transition, reputational, and market risks for companies
- Opmerkelijk: figuur geeft weer dat er al veel wordt nagedacht en gewerkt aan
klimaatverandering, maar dat er veel minder wordt gekeken naar bijvoorbeeld
voedselvervuiling of biodiversiteit of verlies van bebossing.
- Rapport wereld-economisch forum. “This year’s GRPS has brought together leading
insights on the evolving global risks landscape from over 900 experts across academia,
business, government, international organisations and civil society. Responses for the
GRPS 2024-2025 were collected between 2 September and 18 October 2024. “Global
risk” is defined as the possibility of the occurrence of an event or condition which, if it
occurs, would negatively impact a significant proportion of global GDP, population or
natural resources.” —> impact op onze gezondheid, maar ook op de economie
- Figuur dia 16 toont aan hoe verschillende risico’s met elkaar verbonden zijn. De regio’s
die het meest getroffen zijn door klimaatverandering, hebben het ook vaak moeilijker
met andere zaken en hogere risico’s. —> veel soorten problemen zijn aan elkaar gelinkt,
en al die problemen hebben dan ook sociale impact, en hierdoor zullen mensen vaak
wegtrekken uit deze regio’s
- Hieruit volgt ook artikel op dia 17: Klimaatverandering stuwt migratie van Centraal-
Amerika naar Verenigde Staten
- Vraag wooclap: “Op welke manier heeft de mode industrie een cruciale impact op
maatschappij en milieu?” —> Het wordt duidelijk dat impact hiervan zeer divers is.
- We zien toenemende aandacht voor de problemen, door de wetgeving. Die komende
wetgevingen willen bedrijven meer en meer laten verantwoorden ivm deze problemen.
- Artikel op dia 18: mensen eten meer en meer avocado’s, maar de grote avocado
plantages hebben zeer grote impact op het milieu. Voorbeeld van dat als wij veel vraag
creëren, waardoor het aanbod ook moet stijgen maar dit heeft negatieve impact.
- Heel moeilijk om toeleveringsketens te verduurzamen
- Veel te doen rond duurzaamheid, maar bedrijven doen zich vaak duurzamer voor dan ze
zijn.
- Duurzaamheid voor organisaties gaat ook over vzw’s, overheidsorganisaties… Het wil
niet zeggen dat je bv omdat je een ziekenhuis bent, dat je milieuvriendelijk bent bv.
2.2) Geïntegreerd in kernactiviteiten en strategie
2.3) Gedeelde waarde: voordelen voor organisatie én stakeholders
2.4) Vrijwillige initiatieven, meer doen dan wat wettelijk opgelegd is
, Page 3 of 79
3. Verschillende benaderingen van MVO
—> op basis van motivatie (Dentchev, 2009)
- Instrumenteel**
- Welke acties om doelen te bereiken?
- Causaliteit
—> WE DOEN HET OMDAT WE DENKEN DAT HET ZAL LEIDEN TOT ANDERE EFFECTEN
- Normatief
- Beschrijven wat organisaties zouden moeten doen
- Waarde geladen
- Voorbeeld: model van Carroll*
—> GEVOEL VAN VERANTWOORDELIJKHEID
KAN EEN COMBINATIE ZIJN VAN BEIDE MOTIEVEN
3.1)*—> Model van Carroll: 4 verantwoordelijkheden
(1) Winstgevend zijn: economische verantwoordelijkheid
- Conditio sine qua non voor CSR (voorwaarde
waaraan moet voldaan zijn), de basis
- Niet onethisch om winst te maken, vooral: hoe komt
die winst tot stand
- Verwijzing naar Milton Friedman —> “So the question
is, do corporate executives, provided they stay within the
law, have responsibilities in their business activities
other than to make as much money for their
stockholders as possible? And my answer to that is, no
they do not.” —> Momenteel wordt zo’n quote niet meer aanvaard.
- Artikel: er is meer dan alleen maar winst
(2) Voldoen aan wettelijke verplichtingen: juridische verantwoordelijkheden
- Gehoorzamen aan wetten
- Wetgeving om bescherming en voordelen te brengen
- Discussie: hoe groot moet/mag inmenging van overheid zijn? + concurrentieel
nadeel?
- Maar ze moeten meer doen dan wettelijk voorgeschreven, want wetgeving is vaak een
minimum, niet altijd up-to-date, en regelt niet alles
(3) Zich ethisch gedragen: ethische verantwoordelijkheid
(4) Filantropie: filantropische verantwoordelijkheid
- Iets terug doen voor de maatschappij: giften, financiële steun aan projecten,
sponsoring in natura…Veel bedrijven doen dit ook wel
- Bij grote organisaties gaat dit soms via aparte stichtingen bv BNP Paribas Fortis
Foundation —> geven financiële steun, vrijwilligersteun van collega’s, en steun door
sponsoring in natura
- Employee volunteering/corporate volunteering: inschakelen personeel om
vrijwilligerswerk te doen. Kan via ‘helpende handen’ of skills-based volunteering.
Hoeven niet noodzakelijk lange termijn, zijn kan ook kort
- Levert win-win-win aan bedrijven, medewerkers en non-profit
MVO GAAT EIGENLIJK OVER DE TWEE LAATSTE, DUS BV OP EXAMEN KAN GEVRAAGD
WORDEN HOE DIE DIMENSIES ZICH TOV ELKAAR SITUEREN
CONCLUSIE: 4 VERANTWOORDELIJKHEDEN, ZIJN ONDERLING GERELATEERD EN IN
ONDERLINGE CONCURRENTIE. VAAK VOORGESTELD ALS “EVENWICHTSOEFENING”
, Page 4 of 79
3.2) **Instrumentele benadering van MVO
- Business case of CSR
- Mvo is middel om doelstellingen van organisatie te behalen
- Aandacht voor link sociale en financiële performantie: geen eenduidige resultaten in
empirisch onderzoek, zeer moeilijk te meten
5. Maatschappelijk verantwoord ondernemen
- Zeer veel verwante begrippen, duurzaamheid is een container begrip geworden.
- Introductie van nieuwe begrippen wordt gelinkt aan evolutie in de invulling van MVO
- KLAAR: betekenis
duurzaamheid
6. Evolutie van MVO: een aantal mijlpalen
6.1) Sustainable development
- 1987
- Gro harlem Brundtland
- “Sustainable development is development that meets the needs of the present without
compromising the ability of future generations to meet their own needs”
- Intergenerationele solidariteit (solidariteit tussen verschillende generaties) EN
intragenerationele solidariteit (solidariteit binnen een generatie)
- Aandacht voor bescherming van milieu, behoud van welvaart en wegwerken van
sociale ongelijkheid en armoede
6.2) Triple Bottom Line (CSR)
- 1994
- John Elkington (naam kennen)
- Meer inzicht over
implementeren op macro niveau
(duurzame ontwikkeling) naar
de organisatie (micro niveau)
- Maar organisaties zien MVO
vaak als extra kost, en het is
vaak niet gelinkt aan de
kernactiviteiten
- 3P’s staan niet los van elkaar: ze
beïnvloeden elkaar en komen
, Page 5 of 79
soms in conflict, vaak evenwichtsoefening tussen profit versus planet en people (! ook
planet versus people)
- Systematisch: Bij beslissingen en acties steeds de impact op de verschillende domeinen
voor ogen houden
- Continu verbeteringsproces —> niet in 1 dag gerealiseerd en nooit voltooid
- Te kennen tekst: Elkington.
- Kritiek op de Triple Bottom line (ook door Elkington, zie kader vorige pagina): zijn
bedoeling was om een systeemverandering teweeg te brengen om weg te gaan van
die focus op winst. De systeemverandering is eigenlijk niet gebeurd. Die winst is
eigenlijk not te prominent aanwezig.
- We gebruiken die Triple Bottom Line nog als concept maar we gaan het anders
benaderen —> Geneste modellen. Eerder sterkere interpretatie van duurzaamheid. We
zien op de figuur dat economie ingebed zit door die rechtvaardigheid en ecologische
grenzen, wat impliceert dat als je een economische keuze moet maken, moet je direct
de afweging maken van ja wat doet dat met de mensen en duurzaamheid. Hier niet
echt evenwichtsoefening zoals TBL.
- Voorbeeld genest model : donut economie. Economie zit tussen de planetaire
grenzen en de basisbenodigdheden.
- Zowel op milieu basis en op mens basis overschreden.
6.3) Shared value
- 2006
- Michael Porter
- Ondernemingen zagen duurzaamheid vooral
als extra kost.
- Typisch profiel (van Porter) dat gehoord wordt
- Hij zegt van ja we denken te veel in conflicten.
We mogen het niet zien als een last,
duurzaamheid zien als opportuniteit.
6.4) Sustainable Development Goals
- 2015
- Verenigde Naties
- SDG’s = duurzame ontwikkelingsdoelstellingen
, Page 6 of 79
- 17 doelstellingen om duurzame ontwikkeling te realiseren
- Van 3 P’s naar 5 P’s: profit wordt prosperity; partnership en peace
worden toegevoegd.
- SDG huwelijkstaart: bundelen en in elkaar stoppen van die SDG’s, ze
zijn verweven in elkaar dus je moet met allemaal rekening houden
- SDG’s zijn opvolging van milleniumdoelstellingen. Maar
milleniumdoelstellingen zijn vooral gebaseerd op ontwikkelingslanden,
maar SDG’s op alle landen en geëvolueerd naar 17 doelstellingen in
plaats van 8. SDG’s zijn op inclusieve manier teweeg gebracht, met heel veel
stakeholder groepen.
(1) “Agenda 2030”: het is een resolutie, geen verdrag. Dit is belangrijk omdat die
lidstaten een verplichting hebben om SDG’s na te komen, maar ze kunnen niet
gestraft worden als ze die doelstellingen niet realiseren.
- Keerzijde: vaag, niet bindend.
- Unaniem gedragen, ruim toepassingsgebied, universeel, inclusief (leave no one
behind), ondeelbaar en verbonden geheel (je moet dus al die SDG’s samen bekijken,
je moet ze allemaal in kaart brengen, niet goed als ze je er maar 4 doet bv)
- Op organisatieniveau: bedrijven moeten SDG’s vertalen naar hun eigen
bedrijfsniveau
- Ook als individu kan je bijdragen
(2) Kritiek op SDG’s (Vandemoortele, 2018) (tekst kennen): bespreken op 2 niveau’s:
A. Hoe zijn ze tot stand gekomen die SDG’s? Obv tekst Vandemoortele
—> Omgekeerde verhouding tussen ambitieniveau en specificiteit. Niet duidelijk
geformuleerd, niet kwantitatief meetbaar en geen specifieke deadline. 3
verklaringen:
1. Zeer ambitieus doel
2. Inclusieve benadering
3. Beperking van huidige multilaterale context
B. Hoe gaan bedrijven die toepassen?
- Sherry-picking —> bedrijven pakken er een paar uit om te tonen van kijk hoe
goed dat wij bezig zijn. Maar dit is niet goed, je moet voor alles goed zijn.
- Labelling —> In plaats van te kijken waar ze duurzame vooruitgang kunnen
maken, kijken organisaties naar wat ze nu al doen en alleen die SDG’s halen ze
eruit
- SDG-washing —> zich beter voordoen dan ze eigenlijk zijn
6.5) Green Deal
- 2019
- Europese commissie
- Doel om tegen 2050 te zorgen dat Europa het eerste klimaat-neutrale continent is
- Zorgt wel voor zeer veel extra wetten voor ondernemingen
7. MVO: aanverwante concepten
- ESG: environmental, social and governance
- Vooral gebruikt ivm rapportering in financiële wereld
MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN
1. LES 1: DEFINITIES EN CONCEPTEN
1) Definities
MVO —> verantwoordelijkheid organisatie voor effecten van haar besluiten en activiteiten
op de maatschappij en het milieu door transparant en ethisch gedrag. Houdt in dat
organisaties aandacht voor mensenrechten, consumentenbelangen, en sociale, ethische en
milieukwesties in hun activiteiten en kernstrategie integreren in nauwe samenwerking met
stakeholders om:
- zo veel mogelijk gedeelde waarde te creëren
VOOR EIGENAREN EN ANDERE STAKEHOLDERS EN SAMENLEVING ALS GEHEEL
- Mogelijke negatieve effecten op te sporen om te voorkomen en verminderen
- In organisatie zullen er ook verschillende meningen zijn over verschillende stellingen
- Duurzaamheid moet zich situeren in de kern van een organisatie
- Gedeelde waarden creëren —> ook voor stakeholders
- Corporate social responsibility —> definitie, waarom hier op inzetten?
- Voor ondernemingen: kostenbesparingen, risicomanagement, toegang tot kapitaal,
klantenrelaties, HR, duurzaamheid van operaties, innovatiemogelijkheden… en
uiteindelijk voor winst
- EU economie: duurzamer en innovatiever —> meer duurzame economie
- Voor maatschappij: betere maatschappij, transitie naar duurzaam economisch systeem
- Corporate social responsibility (CSR): Context-specific organisational actions and
policies that take into account stakeholders’ expectations and the triple bottom line of
economic, social and environmental performance
- Triple bottom line (TBL) / 3P’s —> je kijkt niet alleen naar winst, maar ook naar
impact op duurzaamheid en milieu
- John heeft zelf dit geschreven maar paar
jaar later eigenlijk ook weer bekritiseerd
- Belanghebbenden (Roberts) —>
- Rekening hiermee houden
- Soms tegenstrijdige verwachtingen van
verschillende groepen
- Stakeholder mapping: detecteren
verschillende categorieën ervan en de
key stakeholders. —> belangrijk in
kader van MVO-rapportering
OP EXAMEN KAN EEN VRAAG KOMEN VAN WELKE GROEPEN ZIJN ER VAN
STAKEHOLDERS EN WELKE GROEPEN HOREN ONDER WELKE CATEGORIEËN. DUS
KENNEN
- AUTHORISERS: GEVEN TOESTEMMING OM UW ACTIVITEIT UIT TE VOEREN
- BUSINESS PARTNERS
- CUSTOMER GROUPS: KAN JE MSS ANDERS BEHANDELEN NAAR VERWACHTINGEN
- EXTERNAL INFLUENCERS: BELANGRIJKE STAKEHOLDERS
, Page 2 of 79
2) Essentiële kenmerken van mvo
2.1) Impact van organisatie op maatschappij en milieu (op maat van organisatie,
continue proces, geen eindbestemming)
—> niet voor elke organisatie gelijk, dus context-specifiek
- Heel wat grote uitdagingen
- Figuur powerpoint: planetaire grenzen, meer en meer grenzen, en ondertussen zijn er
eigenlijk al 6 overschreden. Gaat onder andere over klimaatverandering, verlies aan
biodiversiteit, vervuiling… Er is duidelijk verandering nodig
- A failure to take meaningful action on nature could potentially have operational,
transition, reputational, and market risks for companies
- Opmerkelijk: figuur geeft weer dat er al veel wordt nagedacht en gewerkt aan
klimaatverandering, maar dat er veel minder wordt gekeken naar bijvoorbeeld
voedselvervuiling of biodiversiteit of verlies van bebossing.
- Rapport wereld-economisch forum. “This year’s GRPS has brought together leading
insights on the evolving global risks landscape from over 900 experts across academia,
business, government, international organisations and civil society. Responses for the
GRPS 2024-2025 were collected between 2 September and 18 October 2024. “Global
risk” is defined as the possibility of the occurrence of an event or condition which, if it
occurs, would negatively impact a significant proportion of global GDP, population or
natural resources.” —> impact op onze gezondheid, maar ook op de economie
- Figuur dia 16 toont aan hoe verschillende risico’s met elkaar verbonden zijn. De regio’s
die het meest getroffen zijn door klimaatverandering, hebben het ook vaak moeilijker
met andere zaken en hogere risico’s. —> veel soorten problemen zijn aan elkaar gelinkt,
en al die problemen hebben dan ook sociale impact, en hierdoor zullen mensen vaak
wegtrekken uit deze regio’s
- Hieruit volgt ook artikel op dia 17: Klimaatverandering stuwt migratie van Centraal-
Amerika naar Verenigde Staten
- Vraag wooclap: “Op welke manier heeft de mode industrie een cruciale impact op
maatschappij en milieu?” —> Het wordt duidelijk dat impact hiervan zeer divers is.
- We zien toenemende aandacht voor de problemen, door de wetgeving. Die komende
wetgevingen willen bedrijven meer en meer laten verantwoorden ivm deze problemen.
- Artikel op dia 18: mensen eten meer en meer avocado’s, maar de grote avocado
plantages hebben zeer grote impact op het milieu. Voorbeeld van dat als wij veel vraag
creëren, waardoor het aanbod ook moet stijgen maar dit heeft negatieve impact.
- Heel moeilijk om toeleveringsketens te verduurzamen
- Veel te doen rond duurzaamheid, maar bedrijven doen zich vaak duurzamer voor dan ze
zijn.
- Duurzaamheid voor organisaties gaat ook over vzw’s, overheidsorganisaties… Het wil
niet zeggen dat je bv omdat je een ziekenhuis bent, dat je milieuvriendelijk bent bv.
2.2) Geïntegreerd in kernactiviteiten en strategie
2.3) Gedeelde waarde: voordelen voor organisatie én stakeholders
2.4) Vrijwillige initiatieven, meer doen dan wat wettelijk opgelegd is
, Page 3 of 79
3. Verschillende benaderingen van MVO
—> op basis van motivatie (Dentchev, 2009)
- Instrumenteel**
- Welke acties om doelen te bereiken?
- Causaliteit
—> WE DOEN HET OMDAT WE DENKEN DAT HET ZAL LEIDEN TOT ANDERE EFFECTEN
- Normatief
- Beschrijven wat organisaties zouden moeten doen
- Waarde geladen
- Voorbeeld: model van Carroll*
—> GEVOEL VAN VERANTWOORDELIJKHEID
KAN EEN COMBINATIE ZIJN VAN BEIDE MOTIEVEN
3.1)*—> Model van Carroll: 4 verantwoordelijkheden
(1) Winstgevend zijn: economische verantwoordelijkheid
- Conditio sine qua non voor CSR (voorwaarde
waaraan moet voldaan zijn), de basis
- Niet onethisch om winst te maken, vooral: hoe komt
die winst tot stand
- Verwijzing naar Milton Friedman —> “So the question
is, do corporate executives, provided they stay within the
law, have responsibilities in their business activities
other than to make as much money for their
stockholders as possible? And my answer to that is, no
they do not.” —> Momenteel wordt zo’n quote niet meer aanvaard.
- Artikel: er is meer dan alleen maar winst
(2) Voldoen aan wettelijke verplichtingen: juridische verantwoordelijkheden
- Gehoorzamen aan wetten
- Wetgeving om bescherming en voordelen te brengen
- Discussie: hoe groot moet/mag inmenging van overheid zijn? + concurrentieel
nadeel?
- Maar ze moeten meer doen dan wettelijk voorgeschreven, want wetgeving is vaak een
minimum, niet altijd up-to-date, en regelt niet alles
(3) Zich ethisch gedragen: ethische verantwoordelijkheid
(4) Filantropie: filantropische verantwoordelijkheid
- Iets terug doen voor de maatschappij: giften, financiële steun aan projecten,
sponsoring in natura…Veel bedrijven doen dit ook wel
- Bij grote organisaties gaat dit soms via aparte stichtingen bv BNP Paribas Fortis
Foundation —> geven financiële steun, vrijwilligersteun van collega’s, en steun door
sponsoring in natura
- Employee volunteering/corporate volunteering: inschakelen personeel om
vrijwilligerswerk te doen. Kan via ‘helpende handen’ of skills-based volunteering.
Hoeven niet noodzakelijk lange termijn, zijn kan ook kort
- Levert win-win-win aan bedrijven, medewerkers en non-profit
MVO GAAT EIGENLIJK OVER DE TWEE LAATSTE, DUS BV OP EXAMEN KAN GEVRAAGD
WORDEN HOE DIE DIMENSIES ZICH TOV ELKAAR SITUEREN
CONCLUSIE: 4 VERANTWOORDELIJKHEDEN, ZIJN ONDERLING GERELATEERD EN IN
ONDERLINGE CONCURRENTIE. VAAK VOORGESTELD ALS “EVENWICHTSOEFENING”
, Page 4 of 79
3.2) **Instrumentele benadering van MVO
- Business case of CSR
- Mvo is middel om doelstellingen van organisatie te behalen
- Aandacht voor link sociale en financiële performantie: geen eenduidige resultaten in
empirisch onderzoek, zeer moeilijk te meten
5. Maatschappelijk verantwoord ondernemen
- Zeer veel verwante begrippen, duurzaamheid is een container begrip geworden.
- Introductie van nieuwe begrippen wordt gelinkt aan evolutie in de invulling van MVO
- KLAAR: betekenis
duurzaamheid
6. Evolutie van MVO: een aantal mijlpalen
6.1) Sustainable development
- 1987
- Gro harlem Brundtland
- “Sustainable development is development that meets the needs of the present without
compromising the ability of future generations to meet their own needs”
- Intergenerationele solidariteit (solidariteit tussen verschillende generaties) EN
intragenerationele solidariteit (solidariteit binnen een generatie)
- Aandacht voor bescherming van milieu, behoud van welvaart en wegwerken van
sociale ongelijkheid en armoede
6.2) Triple Bottom Line (CSR)
- 1994
- John Elkington (naam kennen)
- Meer inzicht over
implementeren op macro niveau
(duurzame ontwikkeling) naar
de organisatie (micro niveau)
- Maar organisaties zien MVO
vaak als extra kost, en het is
vaak niet gelinkt aan de
kernactiviteiten
- 3P’s staan niet los van elkaar: ze
beïnvloeden elkaar en komen
, Page 5 of 79
soms in conflict, vaak evenwichtsoefening tussen profit versus planet en people (! ook
planet versus people)
- Systematisch: Bij beslissingen en acties steeds de impact op de verschillende domeinen
voor ogen houden
- Continu verbeteringsproces —> niet in 1 dag gerealiseerd en nooit voltooid
- Te kennen tekst: Elkington.
- Kritiek op de Triple Bottom line (ook door Elkington, zie kader vorige pagina): zijn
bedoeling was om een systeemverandering teweeg te brengen om weg te gaan van
die focus op winst. De systeemverandering is eigenlijk niet gebeurd. Die winst is
eigenlijk not te prominent aanwezig.
- We gebruiken die Triple Bottom Line nog als concept maar we gaan het anders
benaderen —> Geneste modellen. Eerder sterkere interpretatie van duurzaamheid. We
zien op de figuur dat economie ingebed zit door die rechtvaardigheid en ecologische
grenzen, wat impliceert dat als je een economische keuze moet maken, moet je direct
de afweging maken van ja wat doet dat met de mensen en duurzaamheid. Hier niet
echt evenwichtsoefening zoals TBL.
- Voorbeeld genest model : donut economie. Economie zit tussen de planetaire
grenzen en de basisbenodigdheden.
- Zowel op milieu basis en op mens basis overschreden.
6.3) Shared value
- 2006
- Michael Porter
- Ondernemingen zagen duurzaamheid vooral
als extra kost.
- Typisch profiel (van Porter) dat gehoord wordt
- Hij zegt van ja we denken te veel in conflicten.
We mogen het niet zien als een last,
duurzaamheid zien als opportuniteit.
6.4) Sustainable Development Goals
- 2015
- Verenigde Naties
- SDG’s = duurzame ontwikkelingsdoelstellingen
, Page 6 of 79
- 17 doelstellingen om duurzame ontwikkeling te realiseren
- Van 3 P’s naar 5 P’s: profit wordt prosperity; partnership en peace
worden toegevoegd.
- SDG huwelijkstaart: bundelen en in elkaar stoppen van die SDG’s, ze
zijn verweven in elkaar dus je moet met allemaal rekening houden
- SDG’s zijn opvolging van milleniumdoelstellingen. Maar
milleniumdoelstellingen zijn vooral gebaseerd op ontwikkelingslanden,
maar SDG’s op alle landen en geëvolueerd naar 17 doelstellingen in
plaats van 8. SDG’s zijn op inclusieve manier teweeg gebracht, met heel veel
stakeholder groepen.
(1) “Agenda 2030”: het is een resolutie, geen verdrag. Dit is belangrijk omdat die
lidstaten een verplichting hebben om SDG’s na te komen, maar ze kunnen niet
gestraft worden als ze die doelstellingen niet realiseren.
- Keerzijde: vaag, niet bindend.
- Unaniem gedragen, ruim toepassingsgebied, universeel, inclusief (leave no one
behind), ondeelbaar en verbonden geheel (je moet dus al die SDG’s samen bekijken,
je moet ze allemaal in kaart brengen, niet goed als ze je er maar 4 doet bv)
- Op organisatieniveau: bedrijven moeten SDG’s vertalen naar hun eigen
bedrijfsniveau
- Ook als individu kan je bijdragen
(2) Kritiek op SDG’s (Vandemoortele, 2018) (tekst kennen): bespreken op 2 niveau’s:
A. Hoe zijn ze tot stand gekomen die SDG’s? Obv tekst Vandemoortele
—> Omgekeerde verhouding tussen ambitieniveau en specificiteit. Niet duidelijk
geformuleerd, niet kwantitatief meetbaar en geen specifieke deadline. 3
verklaringen:
1. Zeer ambitieus doel
2. Inclusieve benadering
3. Beperking van huidige multilaterale context
B. Hoe gaan bedrijven die toepassen?
- Sherry-picking —> bedrijven pakken er een paar uit om te tonen van kijk hoe
goed dat wij bezig zijn. Maar dit is niet goed, je moet voor alles goed zijn.
- Labelling —> In plaats van te kijken waar ze duurzame vooruitgang kunnen
maken, kijken organisaties naar wat ze nu al doen en alleen die SDG’s halen ze
eruit
- SDG-washing —> zich beter voordoen dan ze eigenlijk zijn
6.5) Green Deal
- 2019
- Europese commissie
- Doel om tegen 2050 te zorgen dat Europa het eerste klimaat-neutrale continent is
- Zorgt wel voor zeer veel extra wetten voor ondernemingen
7. MVO: aanverwante concepten
- ESG: environmental, social and governance
- Vooral gebruikt ivm rapportering in financiële wereld
