Probleem Etiologie Rol ouders in Soorten Specifieke Behandeltechniek Effectiviteit behandel Rol ouders behandeling Sekseverschillen Transdiagnostisch
etiologie behandelvormen + interventie/protoc (vorm/ specifieke e factoren
theoretische principes ollen interventie/ protocol)
Gehechtheid Gehechtheidsproblema Het niet de schuld van * Videofeedback: VIPP-SD: Video- VIPP-SD: videofeedback VIPP-SD: effectief Bij alle interventies hebben Onbekend Opvoedstijl,
tiek ontstaat door een de ouders is dat de stimuleren van interactie, feedback gericht op verhogen van volgens sterke de ouders een grote rol. cognitieve stijl
tekort aan sensitiviteit jeugdige een bekrachtiging, Intervention to sensitiviteit en verbeteren aanwijzingen Alleen als ouders ouders,
in de opvoeding. Kan problematische gehechtheidsgedrag en promote Positive van disciplinering (positieve Basic Trustmethode: sensitiever zullen reageren temperament
ook worden gehechtheidsrelatie basisveiligheid. Parenting and bekrachtiging). effectief volgens eerste op hun kind, zullen de
veroorzaakt door heeft, maar dat de * Psycho-educatie: Sensitive Discipline Basic Trustmethode: aanwijzingen gehechtheidsproblemen
wisselende opvoeders ouders wel kunnen uitleggen van het belang (0-6jr) videofeedback en psycho- PCIT: effectief volgens afnemen.
of ontbreken van bijdragen aan herstel van gehechtheid en Basic educatie, gericht op eerste aanwijzingen
opvoeders. van de gevolgen van verstoorde Trustmethode (2- interactie en begrenzing. MBT-K/A: onbekend
gehechtheidsrelatie. gehechtheid, evenals 12jr) PCIT: videofeedback gericht
hoop geven dat er iets PCIT: Parent-Child op verbeteren van ouder-
Hechtingsstoornissen aan gedaan kan worden. Interaction Therapy kind-interactie zodat
ontstaan alleen bij het (2-8jr) gehoorzaamheid verbeterd.
wisselen of ontbreken MBT-K/A: MBT-K/A: vermogen tot
van opvoeders, of bij Mentalization Based mentaliseren vergroten bij
ernstige verwaarlozing Treatment (voor kind ouders en kind/adolescent.
of mishandeling. of adolescent) (5-
18jr)
Gehandicapten Aangeboren of op Wederom grote * Videofeedback coaching: KiC: Kwaliteit in KiC: psycho-educatie en KiC: goed onderbouwd en Of ouders worden Heel grofweg
zorg latere leeftijd ontstaan. verschillen. Soms interacties tussen cliënt Communicatie videofeedback coaching voor effectief volgens eerste betrokken is afhankelijk gezegd: veel
Hierin zijn heel veel genetisch, soms door en communicatiepartners SSS: Samen Stevig communicatiepartners van aanwijzingen van het type behandeling problematiek komt in
verschillen. een ongeluk. Oftewel: filmen en bespreken, Staan (9-16jr, LVB en mensen met doofblindheid. SSS: positieve effecten op (ambulant, aard en ernst zowel
Gehandicaptenzorg is soms spelen ouders een zodat de communicatie gedragsproblemen) SSS: oudersessies gedrag van kinderen en dagbehandeling, voor bij jongens als
breed: verstandelijke, rol en soms ook sterker wordt. (opvoedvaardigheden de ouder-kindrelatie residentieel). Maar over bij meisjes. Geen
motorische, helemaal niet. * Psycho-educatie: oefenen) en kindsessies het algemeen is er een grote
zintuigelijke of voornamelijk voor (CGT gericht op grote rol voor ouders en genderverschillen in
meervoudige communicatiepartners emotieregulatie en sociale professionele opvoeders, problematiek en ook
beperking. * CGT: cognitieve vaardigheden) omdat mensen met een niet in
gedragstherapie beperking in verschillende behandelingen/
mate afhankelijk zijn van interventies.
hulp uit de omgeving.
Theoretische principes: Daarnaast is er steeds
systeemtheorie, meer bewijs dat het
gehechtheidstheorie, zelf- betrekken van ouders in de
determinatietheorie, behandeling bevorderlijk is
oplossingsgericht werken voor de effectiviteit.
en leertheorie.
Dwang Biologisch: Ouders zijn niet * CGT: exposure, SPACE: Supportive SPACE: kind is hierbij niet SPACE: bewezen effectief 1 Psycho-educatie voor Bij kinderen is de Emotieregulatie,
* Genen/erfelijkheid verantwoordelijk voor cognitieve Parenting for Anxious nodig, puur voor de ouders. ERP: dit is een vorm en ouders jongens-meisjes angstige cognities,
* Hersenanatomie het ontstaan van de herstructurering, Childhood Emotions. Meer ondersteunend geen specifieke 2 Ouders als co-therapeut verhouding 3:2, bij cognitieve stijl,
* Hersenfunctioneren klachten, maar ze responspreventie, ERP: Exposure en ouderschap en minder interventie (hulp bij exposure volwassenen is het opevoeding.
* Auto-immuunrespons kunnen wel een rol bekrachtiging Responspreventie gezinsaanpassing. Medicatie: ? oefeningen en als gelijk (of meer
op infectie spelen. * ERP: exposure en ERP: beschrijving maken motivator) vrouwen).
Denk aan opvoedstijlen responspreventie van gradaties in ernst van 3 Bij elke sessie even
(overbeschermend, * Psycho-educatie: zowel alle dwanghandelingen en aanwezig
Psychologisch vijandig), angstige voor cliënt als systeem. vermijdingsgedragingen. Soms is er meer nodig met
(gedragsmodellen): cognitieve stijl, * Medicatie: SSRI Stap voor stap blootstellen de ouders. Denk aan…
(1) Trigger modelling en (antidepressiva) altijd in hieraan. Tegelijkertijd Probleemoplossingsstrategi
dwanggedachte/intrusi accomodation (ouders combinatie met CGT of aandacht van angst eën, onderlinge
e negatieve passen hun gedrag aan, andere behandeling verschuiven en communicatiepatronen,
interpretatie angst aan de angst/gedrag ontspanningsoefeningen. overbescherming/ controle,
(2) Angst vermijding van het kind). kritische houding/
en compulsies Theoretische principes: beschuldigen
afname angst Leertheorie (bekrachtigen
(3) of een combinatie van gewenst gedrag)
Gezinsaanpassing (alles
wat een gezinslid doet als
reactie op de
stress/angst/leed van het
kind met angst/dwang)
komt voor bij 90% van de
gezinnen.
Angst Risico- en Risico- en * CGT: angst wordt DDD: Denken + DDD: CGT voor het kind, DDD: goed onderbouwd. De thuiscontext is voor Er zijn geen Er is veel
beschermende beschermende factoren meestal behandeld met Doen = Durven (8- individueel of in een Curatieve variant is kinderen het belangrijkste, sekseverschillen comorbiditeit bij
factoren bij kind: ouders bij angst: CGT. Bestaat uit: 18jr) groepssessie. Ook 3 effectief volgens sterke daarom is het belangrijk binnen de werking angstproblemen.
Erfelijkheid, Opvoedstijl/ cognitieve oudersessies waarin zij leren aanwijzingen. Preventieve om ouders te betrekken in van CGT voor angst. Transdiagnostische
biologische opvoedgedrag, herstructurering, om te gaan met de angst variant is effectief de behandeling. Uit behandeling richt
kwetsbaarheid, gezinsinteracties, exposure, experimenten, van hun kind en leren over volgens goede onderzoek blijkt niet dat zich op
temperament, bekrachtigingspatronen vaardigheidstraining, modelling, disfunctionele aanwijzingen. behandeling effectiever is gemeenschappelijke
conditionering/ , psychopathologie, psycho-educatie en cognities communicatie met CGT: ongeveer 55-62% is met betrokkenheid van elementen van alle
leerervaringen, steunnetwerken, terugvalpreventie. hun kind. na CGT vrij van primaire ouders, maar dat het even angstproblemen
trauma/ events, coparenting * Exposure blijk het meest angst effectief is. Voor specifieke (bijvoorbeeld:
cognitieve coping, effectieve component uit Medicatie: ? fobie is zonder ouders zelfs vermijden, angstige
comorbiditeit, CGT te zijn voor angst, effectiever dan met. cognities en angstig
aandachtsbias, maar wordt nog niet altijd opvoeden).
etiologie behandelvormen + interventie/protoc (vorm/ specifieke e factoren
theoretische principes ollen interventie/ protocol)
Gehechtheid Gehechtheidsproblema Het niet de schuld van * Videofeedback: VIPP-SD: Video- VIPP-SD: videofeedback VIPP-SD: effectief Bij alle interventies hebben Onbekend Opvoedstijl,
tiek ontstaat door een de ouders is dat de stimuleren van interactie, feedback gericht op verhogen van volgens sterke de ouders een grote rol. cognitieve stijl
tekort aan sensitiviteit jeugdige een bekrachtiging, Intervention to sensitiviteit en verbeteren aanwijzingen Alleen als ouders ouders,
in de opvoeding. Kan problematische gehechtheidsgedrag en promote Positive van disciplinering (positieve Basic Trustmethode: sensitiever zullen reageren temperament
ook worden gehechtheidsrelatie basisveiligheid. Parenting and bekrachtiging). effectief volgens eerste op hun kind, zullen de
veroorzaakt door heeft, maar dat de * Psycho-educatie: Sensitive Discipline Basic Trustmethode: aanwijzingen gehechtheidsproblemen
wisselende opvoeders ouders wel kunnen uitleggen van het belang (0-6jr) videofeedback en psycho- PCIT: effectief volgens afnemen.
of ontbreken van bijdragen aan herstel van gehechtheid en Basic educatie, gericht op eerste aanwijzingen
opvoeders. van de gevolgen van verstoorde Trustmethode (2- interactie en begrenzing. MBT-K/A: onbekend
gehechtheidsrelatie. gehechtheid, evenals 12jr) PCIT: videofeedback gericht
hoop geven dat er iets PCIT: Parent-Child op verbeteren van ouder-
Hechtingsstoornissen aan gedaan kan worden. Interaction Therapy kind-interactie zodat
ontstaan alleen bij het (2-8jr) gehoorzaamheid verbeterd.
wisselen of ontbreken MBT-K/A: MBT-K/A: vermogen tot
van opvoeders, of bij Mentalization Based mentaliseren vergroten bij
ernstige verwaarlozing Treatment (voor kind ouders en kind/adolescent.
of mishandeling. of adolescent) (5-
18jr)
Gehandicapten Aangeboren of op Wederom grote * Videofeedback coaching: KiC: Kwaliteit in KiC: psycho-educatie en KiC: goed onderbouwd en Of ouders worden Heel grofweg
zorg latere leeftijd ontstaan. verschillen. Soms interacties tussen cliënt Communicatie videofeedback coaching voor effectief volgens eerste betrokken is afhankelijk gezegd: veel
Hierin zijn heel veel genetisch, soms door en communicatiepartners SSS: Samen Stevig communicatiepartners van aanwijzingen van het type behandeling problematiek komt in
verschillen. een ongeluk. Oftewel: filmen en bespreken, Staan (9-16jr, LVB en mensen met doofblindheid. SSS: positieve effecten op (ambulant, aard en ernst zowel
Gehandicaptenzorg is soms spelen ouders een zodat de communicatie gedragsproblemen) SSS: oudersessies gedrag van kinderen en dagbehandeling, voor bij jongens als
breed: verstandelijke, rol en soms ook sterker wordt. (opvoedvaardigheden de ouder-kindrelatie residentieel). Maar over bij meisjes. Geen
motorische, helemaal niet. * Psycho-educatie: oefenen) en kindsessies het algemeen is er een grote
zintuigelijke of voornamelijk voor (CGT gericht op grote rol voor ouders en genderverschillen in
meervoudige communicatiepartners emotieregulatie en sociale professionele opvoeders, problematiek en ook
beperking. * CGT: cognitieve vaardigheden) omdat mensen met een niet in
gedragstherapie beperking in verschillende behandelingen/
mate afhankelijk zijn van interventies.
hulp uit de omgeving.
Theoretische principes: Daarnaast is er steeds
systeemtheorie, meer bewijs dat het
gehechtheidstheorie, zelf- betrekken van ouders in de
determinatietheorie, behandeling bevorderlijk is
oplossingsgericht werken voor de effectiviteit.
en leertheorie.
Dwang Biologisch: Ouders zijn niet * CGT: exposure, SPACE: Supportive SPACE: kind is hierbij niet SPACE: bewezen effectief 1 Psycho-educatie voor Bij kinderen is de Emotieregulatie,
* Genen/erfelijkheid verantwoordelijk voor cognitieve Parenting for Anxious nodig, puur voor de ouders. ERP: dit is een vorm en ouders jongens-meisjes angstige cognities,
* Hersenanatomie het ontstaan van de herstructurering, Childhood Emotions. Meer ondersteunend geen specifieke 2 Ouders als co-therapeut verhouding 3:2, bij cognitieve stijl,
* Hersenfunctioneren klachten, maar ze responspreventie, ERP: Exposure en ouderschap en minder interventie (hulp bij exposure volwassenen is het opevoeding.
* Auto-immuunrespons kunnen wel een rol bekrachtiging Responspreventie gezinsaanpassing. Medicatie: ? oefeningen en als gelijk (of meer
op infectie spelen. * ERP: exposure en ERP: beschrijving maken motivator) vrouwen).
Denk aan opvoedstijlen responspreventie van gradaties in ernst van 3 Bij elke sessie even
(overbeschermend, * Psycho-educatie: zowel alle dwanghandelingen en aanwezig
Psychologisch vijandig), angstige voor cliënt als systeem. vermijdingsgedragingen. Soms is er meer nodig met
(gedragsmodellen): cognitieve stijl, * Medicatie: SSRI Stap voor stap blootstellen de ouders. Denk aan…
(1) Trigger modelling en (antidepressiva) altijd in hieraan. Tegelijkertijd Probleemoplossingsstrategi
dwanggedachte/intrusi accomodation (ouders combinatie met CGT of aandacht van angst eën, onderlinge
e negatieve passen hun gedrag aan, andere behandeling verschuiven en communicatiepatronen,
interpretatie angst aan de angst/gedrag ontspanningsoefeningen. overbescherming/ controle,
(2) Angst vermijding van het kind). kritische houding/
en compulsies Theoretische principes: beschuldigen
afname angst Leertheorie (bekrachtigen
(3) of een combinatie van gewenst gedrag)
Gezinsaanpassing (alles
wat een gezinslid doet als
reactie op de
stress/angst/leed van het
kind met angst/dwang)
komt voor bij 90% van de
gezinnen.
Angst Risico- en Risico- en * CGT: angst wordt DDD: Denken + DDD: CGT voor het kind, DDD: goed onderbouwd. De thuiscontext is voor Er zijn geen Er is veel
beschermende beschermende factoren meestal behandeld met Doen = Durven (8- individueel of in een Curatieve variant is kinderen het belangrijkste, sekseverschillen comorbiditeit bij
factoren bij kind: ouders bij angst: CGT. Bestaat uit: 18jr) groepssessie. Ook 3 effectief volgens sterke daarom is het belangrijk binnen de werking angstproblemen.
Erfelijkheid, Opvoedstijl/ cognitieve oudersessies waarin zij leren aanwijzingen. Preventieve om ouders te betrekken in van CGT voor angst. Transdiagnostische
biologische opvoedgedrag, herstructurering, om te gaan met de angst variant is effectief de behandeling. Uit behandeling richt
kwetsbaarheid, gezinsinteracties, exposure, experimenten, van hun kind en leren over volgens goede onderzoek blijkt niet dat zich op
temperament, bekrachtigingspatronen vaardigheidstraining, modelling, disfunctionele aanwijzingen. behandeling effectiever is gemeenschappelijke
conditionering/ , psychopathologie, psycho-educatie en cognities communicatie met CGT: ongeveer 55-62% is met betrokkenheid van elementen van alle
leerervaringen, steunnetwerken, terugvalpreventie. hun kind. na CGT vrij van primaire ouders, maar dat het even angstproblemen
trauma/ events, coparenting * Exposure blijk het meest angst effectief is. Voor specifieke (bijvoorbeeld:
cognitieve coping, effectieve component uit Medicatie: ? fobie is zonder ouders zelfs vermijden, angstige
comorbiditeit, CGT te zijn voor angst, effectiever dan met. cognities en angstig
aandachtsbias, maar wordt nog niet altijd opvoeden).
