1
Samenvatting: Prothetische
Tandheelkunde: Uitneembare Prothese:
Algemene Principes:
Tandheelkundige zorgverlening:
• Doel:
o Behoud van de natuurlijke dentitie
▪ Meer en meer mogelijk door toepassen van preventieve tandheelkunde
• Vroeger:
o Gebitselementen gingen verloren door cariës en parodontale problemen
▪ Verlies reeds in een vroeg stadium
• Nu:
o Gebitselementen blijven langer behouden
▪ Zijn onderhevig aan slijtage en verouderingsprocessen
• Patiënten zijn minder handig en zelfstandig
▪ Vraagt aangepaste behandelingen
• Meer nood aan reconstructieve behandelingen bij oudere patiënten
o Patiënt op niveau krijgen waar preventie mogelijk is
o Prothese moet reinigbaar zijn op lange termijn
Negatieve spiraal van verwaarlozing:
• Verwaarlozing zal ontstaan door nooit of onvoldoende dagelijks onderhoud van het gebit
o Ontstaan van geringe gebitsafwijkingen in gezonde dentitie door plaque
• Geringe gebitsafwijkingen kunnen verholpen worden via vullingen
o Verdere verwaarlozing zal leiden tot gemutileerde dentitie
• Er zijn 3 mogelijke opties:
o OF vertraagde afbouw
▪ Herstel via KB-werk
o OF versnelde afbouw
▪ Extracties van hopeloze elementen
o OF volledige tandenloosheid
• Tandenloosheid zal gepaard gaan met verlies van de processus alveolaris
o Edentate zones kunnen leiden tot verdere problemen
Functies van het kauwstelsel:
• Elementaire functies:
o Spreken
o Slikken
o Kauwen
• Esthetische functies
• Psychosociale functies
• Cognitieve functies
Samenvatting: Prothetische Tandheelkunde: Uitneembare Prothese: Algemene Principes:
, 2
Prothetische tandheelkunde:
• Houdt zich bezig met ontstaan, herstel en preventie van functiestoringen in het kauwstelsel
o Via gehele of gedeeltelijke vervanging van ontbrekend tandweefsel
o Via gehele of gedeeltelijke vervanging van harde en zachte steunweefsels
• Verschillende mogelijkheden:
o OF vaste prothetiek (KB)
▪ Kroon- en brugwerk
o OF uitneembare partiële protheses (UPP)
o OF volledig uitneembare protheses (VP)
o OF implantaat-gedragen protheses
o OF maxilla-faciale protheses
• Opmerking:
o Afhankelijk van de mutilatie zal de behandeling in een bepaalde richting gestuurd
worden
Voordelen vaste prothetiek:
• Meer draagcomfort
o Wordt minder als lichaamsvreemd ervaren
• Parodontale afsteuning
• Starre verankering
o Prothetiek kan niet bewegen in functie
• Niet uitneembaar
• Er is minder botresorptie ter hoogte van de processus alveolaris
o Er is minder belasting ter hoogte van de processus alveolaris
Nadelen vaste prothetiek:
• Veel is afhankelijk van de resterende pijlerelementen
o Kwaliteit van de restauratie
o Kwantiteit van de restauratie
o Positie van de restauratie
• Geen vervanging van de mucosa of het bot
• Biologische prijs bij het maken van de prothetiek
o Pijlerelementen moeten geprepareerd worden
• Parodontale belasting
• Hoge kostprijs
• Grote defecten kunnen niet zomaar hersteld worden
o Defecten gaan gepaard met problemen in esthetiek en fonetiek
▪ Niet-opgevulde defecten kunnen functieverlies geven
• Moeilijker te reinigen
Samenvatting: Prothetische Tandheelkunde: Uitneembare Prothese: Algemene Principes:
, 3
Uitneembare partiële prothese:
• Uitneembare voorziening die 1 of meer gebitselementen geheel of gedeeltelijk vervangt
o Herstellen van alle gebitsfuncties in combinatie met aanwezige restdentitie
o Alle zes gebitsfuncties kunnen hersteld worden
• Verankering op pijlerelementen en aansluiting op processus alveolaris
o Zonder schade toe te brengen aan bot en pijlerelementen
• Opmerking:
o Er moet rekening gehouden worden met verschil in
indrukbaarheid van de mucosa en pijlerelementen
▪ Mucosa kan 4-20 maal meer ingedrukt worden
o Kan gecombineerd worden met KB-werk
Soorten uitneembare protheses:
• Plaatprotheses
o Basis gelijkend op een volledige prothese met enkele tanden
• Frameprothese
o Metalen basis
▪ Restgebit zal de krachten opvangen
• Hybride-protheses of telescoopprotheses
• Overkappingsprothese
Voordelen van UPP:
• Lage biologische prijs
o Minimale preparaties zijn nodig in het glazuur
• Vervanging van bot en mucosa is mogelijk
o Zadels kunnen verloren ruimte sluiten
• Multipele diastemen kunnen opgelost worden met 1 prothese
• Spalkfunctie
• Herstel van alle functies
• Lagere kostprijs
• Kan gebruikt worden bij elementen met beperkt parodontium
o Na parodontale sanering
o Opmerking:
▪ KB-werk heeft een slechte prognose bij beperkt parodontium
• Kwantiteit, kwaliteit en positie van de pijlerelementen
• Reinigbaarheid door uitneembaarheid
• Geen probleem met esthetiek en fonetiek bij grote defecten
• Opmerking:
o Bij star-concept zal er minder botresorptie zijn
▪ Vergelijkbaar met KB-werk
Samenvatting: Prothetische Tandheelkunde: Uitneembare Prothese: Algemene Principes:
Samenvatting: Prothetische
Tandheelkunde: Uitneembare Prothese:
Algemene Principes:
Tandheelkundige zorgverlening:
• Doel:
o Behoud van de natuurlijke dentitie
▪ Meer en meer mogelijk door toepassen van preventieve tandheelkunde
• Vroeger:
o Gebitselementen gingen verloren door cariës en parodontale problemen
▪ Verlies reeds in een vroeg stadium
• Nu:
o Gebitselementen blijven langer behouden
▪ Zijn onderhevig aan slijtage en verouderingsprocessen
• Patiënten zijn minder handig en zelfstandig
▪ Vraagt aangepaste behandelingen
• Meer nood aan reconstructieve behandelingen bij oudere patiënten
o Patiënt op niveau krijgen waar preventie mogelijk is
o Prothese moet reinigbaar zijn op lange termijn
Negatieve spiraal van verwaarlozing:
• Verwaarlozing zal ontstaan door nooit of onvoldoende dagelijks onderhoud van het gebit
o Ontstaan van geringe gebitsafwijkingen in gezonde dentitie door plaque
• Geringe gebitsafwijkingen kunnen verholpen worden via vullingen
o Verdere verwaarlozing zal leiden tot gemutileerde dentitie
• Er zijn 3 mogelijke opties:
o OF vertraagde afbouw
▪ Herstel via KB-werk
o OF versnelde afbouw
▪ Extracties van hopeloze elementen
o OF volledige tandenloosheid
• Tandenloosheid zal gepaard gaan met verlies van de processus alveolaris
o Edentate zones kunnen leiden tot verdere problemen
Functies van het kauwstelsel:
• Elementaire functies:
o Spreken
o Slikken
o Kauwen
• Esthetische functies
• Psychosociale functies
• Cognitieve functies
Samenvatting: Prothetische Tandheelkunde: Uitneembare Prothese: Algemene Principes:
, 2
Prothetische tandheelkunde:
• Houdt zich bezig met ontstaan, herstel en preventie van functiestoringen in het kauwstelsel
o Via gehele of gedeeltelijke vervanging van ontbrekend tandweefsel
o Via gehele of gedeeltelijke vervanging van harde en zachte steunweefsels
• Verschillende mogelijkheden:
o OF vaste prothetiek (KB)
▪ Kroon- en brugwerk
o OF uitneembare partiële protheses (UPP)
o OF volledig uitneembare protheses (VP)
o OF implantaat-gedragen protheses
o OF maxilla-faciale protheses
• Opmerking:
o Afhankelijk van de mutilatie zal de behandeling in een bepaalde richting gestuurd
worden
Voordelen vaste prothetiek:
• Meer draagcomfort
o Wordt minder als lichaamsvreemd ervaren
• Parodontale afsteuning
• Starre verankering
o Prothetiek kan niet bewegen in functie
• Niet uitneembaar
• Er is minder botresorptie ter hoogte van de processus alveolaris
o Er is minder belasting ter hoogte van de processus alveolaris
Nadelen vaste prothetiek:
• Veel is afhankelijk van de resterende pijlerelementen
o Kwaliteit van de restauratie
o Kwantiteit van de restauratie
o Positie van de restauratie
• Geen vervanging van de mucosa of het bot
• Biologische prijs bij het maken van de prothetiek
o Pijlerelementen moeten geprepareerd worden
• Parodontale belasting
• Hoge kostprijs
• Grote defecten kunnen niet zomaar hersteld worden
o Defecten gaan gepaard met problemen in esthetiek en fonetiek
▪ Niet-opgevulde defecten kunnen functieverlies geven
• Moeilijker te reinigen
Samenvatting: Prothetische Tandheelkunde: Uitneembare Prothese: Algemene Principes:
, 3
Uitneembare partiële prothese:
• Uitneembare voorziening die 1 of meer gebitselementen geheel of gedeeltelijk vervangt
o Herstellen van alle gebitsfuncties in combinatie met aanwezige restdentitie
o Alle zes gebitsfuncties kunnen hersteld worden
• Verankering op pijlerelementen en aansluiting op processus alveolaris
o Zonder schade toe te brengen aan bot en pijlerelementen
• Opmerking:
o Er moet rekening gehouden worden met verschil in
indrukbaarheid van de mucosa en pijlerelementen
▪ Mucosa kan 4-20 maal meer ingedrukt worden
o Kan gecombineerd worden met KB-werk
Soorten uitneembare protheses:
• Plaatprotheses
o Basis gelijkend op een volledige prothese met enkele tanden
• Frameprothese
o Metalen basis
▪ Restgebit zal de krachten opvangen
• Hybride-protheses of telescoopprotheses
• Overkappingsprothese
Voordelen van UPP:
• Lage biologische prijs
o Minimale preparaties zijn nodig in het glazuur
• Vervanging van bot en mucosa is mogelijk
o Zadels kunnen verloren ruimte sluiten
• Multipele diastemen kunnen opgelost worden met 1 prothese
• Spalkfunctie
• Herstel van alle functies
• Lagere kostprijs
• Kan gebruikt worden bij elementen met beperkt parodontium
o Na parodontale sanering
o Opmerking:
▪ KB-werk heeft een slechte prognose bij beperkt parodontium
• Kwantiteit, kwaliteit en positie van de pijlerelementen
• Reinigbaarheid door uitneembaarheid
• Geen probleem met esthetiek en fonetiek bij grote defecten
• Opmerking:
o Bij star-concept zal er minder botresorptie zijn
▪ Vergelijkbaar met KB-werk
Samenvatting: Prothetische Tandheelkunde: Uitneembare Prothese: Algemene Principes:
