Samenvatting ZSO8

ZSO8: Vertering, absorptie en transport van suikers
Inleiding

Koolhydraten (sachariden) meest aanwezige organische moleculen

- Zorgen voor calorieën
- Gedragen zich als opslag voor energie
- Zijn celmembraancomponenten die sommige vormen van intrac communicatie mediëren
- In celwand van bacteriën, exoskelet van insecten en in fibreuze cellulose van planten
- (CH2O)n met n ≥ 3 = koolhydraat

Classificatie en structuur

Monosachariden w geklassificeerd door aantal C’s

- Worden gelinkt door glycosidische bindingen om grotere structuren te vormen

Disachariden bevatten 2 monosacharide subunits, oligosachariden bevatten 2-10 monosacharide
subunits en polysachariden hebben meer dan 10 monosacharide subunits

Koolhydraten w geklassificeerd door het type van carbonyl groep
 koolhydraat met aldehyde groep = aldose  bv. glyceraldehyde
 koolhydraat met keto groep = ketose  bv. Dihydroxyaceton

A. Isomeren en epimeren

Isomeren = verbindingen met dezelfde chemische formule, maar verschillende structuren

- Bv. Fructose, glucose, mannose en galactose (C 6H12O6)

Epimeren = koolhydraat isomeren die verschillen in configuratie rond 1 specifiek C-atoom

- Bv. Glucose en galactose (C4) (nummering begint aan carbonyl C)
- Bv. Glucose en mannose (C2)

B. Enantiomeren

= Speciaal type van isomeren gevonden in paren van structuren die
spiegelbeelden zijn van elkaar D -en een L-suiker

Isomerases kunnen D -en L-isomeren omzetten

C. Monosacharide cyclisatie

1% koolhydraten met 5 of meer C’s bestaan in een open-keten vorm (acyclisch), maar KH worden
vooral in een ringvorm gevonden (cyclisch)

In ringvorm heeft aldehyde groep (of ketogroep) gereageerd met OH-groep op hetzelfde suiker
waardoor de carbonyl groep asymmetrisch wordt (C1 voor aldose en C2 voor ketose)

 Asymmetrisch C = anomere C

, 1. Anomeren

Productie van een anomere C  generatie nieuw paar isomeren, de a en B-configuraties

- Met a en B-vormen = diastereomeren

Enzymen kunnen onderscheidt maken tussen de twee en gebruiken 1 ook liever dan de andere:

- Glucogeen w gemaakt van a-D-glucopyranose
- Cellulose w gemaakt van B-D-glucopyranose

a en B-anomeren van een suiker in oplossing vormen spontaan een evenwichtsmengsel
= mutarotation




2. Reducerende suikers

Als de hydroxyl-groep van een anomere C van een cyclisch suiker niet gelinkt is aan een andere door
glycosidische binding, kan de ring opengaan.

Suiker werkt als reducerende agent = reducerende suiker

- Deze suikers kunnen reageren met chromogene agents waardoor reagent gereduceerd
wordt en gekleurd als de aldehyde groep van acyclisch suiker geoxideerd w naar een
carboxylgroep
- Alle monosach, maar niet alle disach zijn reducerende suikers

D. Monosacharide joining

Monosach kunnen samengebracht w om disch te vormen, oligosach en polysach.

- Disachariden = lactose (galactose + glucose), sucrose (glucose + fructose) en
maltose (glucose + glucose)
- Polysachariden = vertakt glycogen (dierbronnen), niet vertakt cellulose (plantbronnen) en
zetmeel (plantbronnen)  elk is een polymeer van glucose

E. Glycosidische bindingen

= bindingen die suikers aan elkaar linken
 Worden gevormd door enzyme glycosyltransferase die nucleotidesuiekrs (actieve
suikers) gebruiken als substraten

Krijgen een naam afh van de positief van anomere hydroxyl-groep van het eerste
suikers en het aantal verbonden C’s.

- Bij een B-configuratie  B-binding
- Bv. Lactose w gevormd door en binding tussen C1 van B-galactose en C4 van glucose
 B(14) glycosidische binding