Samenvatting statistiek Passer
Hoofdstuk 1- science & psychology (zie powerpoints college!)
Op welke manier kunnen we kennis verwerven?
Er zijn vier methodes waarop mensen iets kunnen opvatten:
1. Tenacity (vasthoudendheid, gewoonte)
2. Authority (autoriteit)
3. Reason (reden, intuïtie)
4. Science (wetenschap)
Bij tenacity/vasthoudendheid geloven we iets, omdat het al heel lang geloofd wordt. Er is
geen bewijs voor, maar het wordt gewoon aangenomen.
Peirce hierdoor sluit men zich af voor informatie die de opvatting tegenspreekt. Het is
krachtig, direct en eenvoudig
Bij authority/autoriteit wordt iets geloofd, omdat andere mensen als bron van kennis en
overtuigingen dienen. Dat begint al in de vroege jeugd: ouders, leraren, broers, opa en oma,
etc.
We geloven iemand als:
- Deze ervaring heeft op het onderwerp
- We deze persoon als betrouwbaar zien
Voordeel van deze manier is dat zo informatie overgaat van generatie op generatie.
Nadelen zijn dat we niet weten of experts wel echt experts zijn, dan kunnen we verkeerde
bronnen als deskundig zien. Ook kunnen experts onderling het oneens zijn en als ze eens
zijn kunnen ze fout zijn. Ten slotte kan iedereen op internet schrijven, ook informatie die niet
klopt.
Bij reason/reden wordt iets aangenomen omdat het logisch te beargumenteren is en de
conclusie gaat over hoe het ‘zou moeten zijn’.
Voorbeeld: Molyneux probleem een vanaf de geboorte blinde man herkent het verschil
tussen een driehoek en vierkant van dezelfde grootte.
Wetenschappers gebruiken reasoning als zij theorieën bedenken voor bestaande feiten en
om andere hypotheses te testen.
Nadeel is dat de conclusie afhangt van de stellingen waarmee je begint. Dan krijg je twee
aannemelijke, mogelijk tegenovergestelde conclusies. De stellingen waarmee je begint
moeten waar zijn.
Bij empiricism/ervaring is de kennis gebaseerd op ervaring. Het verstand wordt ‘empirical
knowledge genoemd’. Empiricism is het verwerven van kennis door middel van observatie en
ervaring. Alle kennis komt dus voort uit ervaring.
Punten hierbij zijn wel:
- We ervaren niet alles zelf
- Onze ervaringen zijn anders dan die van een ander of dan de algemene ervaring
- We moeten onze ervaringen bevooroordeeld interpreteren confirmation
bias/congeniality bias: we zoeken informatie die onze visie ondersteund en
voorkomen weerleggende informatie.
Bij science/wetenschap is er een proces van systematisch verzamelen en evalueren van
empirisch bewijs om vragen en testideeën te beantwoorden. Dat systematisch verzamelen
heeft 3 uitgangspunten:
1. Wetenschap is gebaseerd op empirisch bewijs
2. Empirisch bewijs is niet op goed geluk verzameld en geïnterpreteerd
3. We moeten reasoning gebruiken, want het verzamelen van bewijsmateriaal, zonder
evaluatie ervan en zonder getrokken conclusie brengt ons niet ver.
,Welke doelen heeft de wetenschap?
De doelen van wetenschap zijn:
1. Description/beschrijven
2. Explanation/uitleggen
3. Prediction/voorspellen
4. Control/controleren
Description/beschrijving is het beschrijven van een verschijnsel, maar ook het identificeren
hoe mensen zich gedragen, voelen en hoe ze denken in verschillende situaties. Het gaat
vaak om het ontwikkelen van een codingssyteem dat de verschillende gedragingen in een
gegeven situatie kan identificeren. Met dat codingssyteem kun je gedrag en emoties in kaart
brengen. Je omschrijft hoe je een eigenschap meet en hoe je de mensen op die eigenschap
ordent.
Explanation/uitleg gaat om het verklaren waarom mensen zich zo gedragen, of waarom
een bepaald verschijnsel voorkomt. Eerst wordt een hypothese opgesteld: een stelling over
de oorzaken en gevolgen van een gebeurtenis of (meer algemeen) hoe de variabelen
verwant zijn met elkaar.
Dan wordt een theorie opgesteld: een set van formele stellingen die aangeeft hoe en
waarom variabelen of gebeurtenissen gerelateerd zijn. De hypothese wordt meestal
uitgebouwd tot een theorie.
Het uitleggen van gedrag is erg lastig.
Onderzoekers bekijken de oorzaken vanuit verschillende perspectieven
Verschillende oorzaken kunnen het gedrag tegelijk beïnvloeden
Er is een onderscheid te maken tussen distale en proximale oorzaken
o Distale oorzaken zijn indirecte, externe oorzaken
o Proximale oorzaken zijn directe oorzaken
De oorzaken moeten een oorzakelijke gevolgtrekking hebben om te concluderen dat
variabele X een causaal verband had op variabele Y.
1. Als je X verandert, verandert Y ook
2. De verandering in X is vóór de verandering in Y
3. Andere mogelijke oorzaken voor de Y-verandering zijn uitgesloten
Je kunt hiermee in kaart brengen waarom mensen dingen doen. Ook kun je met een goede
theorie voorspellingen doen. Voorspellen is een belangrijk doel van wetenschap.
Prediction/voorspelling heeft twee delen:
1. Het testen van de hypothese of theorie
2. De toegepaste voorspelling
Je kunt een if-then maken, dat is de hypothese. Ook kun je de uitkomst van een experiment
voorspellen, dat is de prediction.
Als de resultaten de voorspelling niet ondersteunen, is de hypothese mogelijk fout of te
simpel geformuleerd.
Control/controle kan in gericht zijn op twee verschillende kanten:
1. In het kader van onderzoek betekent controle het vaardig zijn om te beslissen welke
variabelen bestudeerd moeten worden, hoe en wanneer ze gemeten moeten worden,
wie deelnemen aan een onderzoek en hoeveel deelnemers er zijn.
2. In het kader van toepassen van wetenschappelijke kennis om het leven van mensen
te verbeteren. De effectiviteit van verschillende therapieën wordt getest (om mensen
het beste te helpen). Ook worden programma’s ontwikkeld. Zo wordt invloed
uitgeoefend op het leven van mensen door het creëren van interventies die mogelijk
leiden tot veranderingen in het gedrag.
Controle is dus het hebben van invloed op onderzoeksinstellingen en onderzoeksprocedures
en het toepassen van wetenschappelijke kennis.
Het is kortom het controle uitoefenen op de wereld om ons heen.
, Wat zijn de kenmerken van wetenschap?
Scientific method is een set van kenmerken die typeren hoe wetenschappers kennis
verwerven en toepassen.
Wetenschap betreft aannames
o Er zijn drie algemene aannames:
1. Gebeurtenissen zijn niet random, maar tonen regelmaat of patroon
2. Die patronen hebben onderliggende oorzaken
3. Het is mogelijk die oorzaken te ontdekken
Algemeen: De waarheid is er, het moet alleen nog ontdekt worden.
Wetenschap is empirisch(gebaseerd op ervaring) en systematisch.
o Aanspraken zijn gebaseerd op bewijs dat is verzameld en beoordeeld op
systematische wijze
o Wetenschap is beperkt tot empirische vragen
Wetenschap focust vragen die in de werkelijkheid toetsbaar zijn
o Sommige vragen kunnen met behulp van technologie opgelost en beantwoord
worden.
o Een ‘empirical question/claim’ is er één die in principe getest kan worden op
empirische wijze: met observatie
o Karl Popper: of een vraag toetsbaar is, kun je meten met behulp van
falsifiability: in principe is een bewering toetsbaar als er bewijs te verzamelen
is, dat de bewering fout is.
o Een voorspelling moet falsifieerbaar zijn, moet teruggebogen kunnen
worden(college)
Wetenschap streeft naar juistheid en objectiviteit
o Dezelfde gebeurtenis wordt door verschillende mensen anders
geïnterpreteerd. Zo worden ook wetenschappers beïnvloed, ondanks hun
streven naar een onbevooroordeelde manier van kijken
o Het moet accuraat en objectief zijn, je moet het precies kunnen meten,
nauwkeurig. Het moet ook objectief zijn: echt een eigenschap van die
persoon.(college)
Wetenschap vergt duidelijke definities en operationisme
o Operationisme is het idee dat begrippen uit niet-geanalyseerde
wetenschappelijke uitspraken worden gedefinieerd met betrekking tot
identificeerbare activiteiten. (operationism: het definiëren van een begrip wat
betreft specifieke procedures om hem te vertegenwoordigen)
o Als mensen dezelfde woorden gebruiken, hoeven zij het nog niet over
hetzelfde te hebben. Daarom moeten wetenschapers hun termen duidelijk
uitleggen om verwarring te voorkomen.
o Hoe je iets meet, moet toetsbaar zijn. Operationisme: hoe moet je de
veronderstelde gedragingen meten (college)
o Heldere definities vormen: wat wordt nou precies bedoeld met een bepaald
begrip. (college)
Wetenschap betreft openbare reportage
o Publish of perish: wetenschappers verwachten hun werk te publiceren in
professionele tijdschriften.
o Publicatie is heel belangrijk voor wetenshappers. Het is de manier om als
wetenschapper te worden herkend, je reputatie te vestigen en om promotie te
ontvangen. Ook kun je je enthousiasme delen.
o Wetenschap heeft openbare verslaggeving nodig om 3 redenen:
1. Informatie moet openbaar worden gemaakt als het kennisgeheel
ervan wil groeien
2. Als een stelling wordt gebaseerd op een bron, moeten anderen de
mogelijkheid hebben om de bronkwaliteit te beoordelen
3. Het geeft anderen de kans om de originele studie te herhalen
Hoofdstuk 1- science & psychology (zie powerpoints college!)
Op welke manier kunnen we kennis verwerven?
Er zijn vier methodes waarop mensen iets kunnen opvatten:
1. Tenacity (vasthoudendheid, gewoonte)
2. Authority (autoriteit)
3. Reason (reden, intuïtie)
4. Science (wetenschap)
Bij tenacity/vasthoudendheid geloven we iets, omdat het al heel lang geloofd wordt. Er is
geen bewijs voor, maar het wordt gewoon aangenomen.
Peirce hierdoor sluit men zich af voor informatie die de opvatting tegenspreekt. Het is
krachtig, direct en eenvoudig
Bij authority/autoriteit wordt iets geloofd, omdat andere mensen als bron van kennis en
overtuigingen dienen. Dat begint al in de vroege jeugd: ouders, leraren, broers, opa en oma,
etc.
We geloven iemand als:
- Deze ervaring heeft op het onderwerp
- We deze persoon als betrouwbaar zien
Voordeel van deze manier is dat zo informatie overgaat van generatie op generatie.
Nadelen zijn dat we niet weten of experts wel echt experts zijn, dan kunnen we verkeerde
bronnen als deskundig zien. Ook kunnen experts onderling het oneens zijn en als ze eens
zijn kunnen ze fout zijn. Ten slotte kan iedereen op internet schrijven, ook informatie die niet
klopt.
Bij reason/reden wordt iets aangenomen omdat het logisch te beargumenteren is en de
conclusie gaat over hoe het ‘zou moeten zijn’.
Voorbeeld: Molyneux probleem een vanaf de geboorte blinde man herkent het verschil
tussen een driehoek en vierkant van dezelfde grootte.
Wetenschappers gebruiken reasoning als zij theorieën bedenken voor bestaande feiten en
om andere hypotheses te testen.
Nadeel is dat de conclusie afhangt van de stellingen waarmee je begint. Dan krijg je twee
aannemelijke, mogelijk tegenovergestelde conclusies. De stellingen waarmee je begint
moeten waar zijn.
Bij empiricism/ervaring is de kennis gebaseerd op ervaring. Het verstand wordt ‘empirical
knowledge genoemd’. Empiricism is het verwerven van kennis door middel van observatie en
ervaring. Alle kennis komt dus voort uit ervaring.
Punten hierbij zijn wel:
- We ervaren niet alles zelf
- Onze ervaringen zijn anders dan die van een ander of dan de algemene ervaring
- We moeten onze ervaringen bevooroordeeld interpreteren confirmation
bias/congeniality bias: we zoeken informatie die onze visie ondersteund en
voorkomen weerleggende informatie.
Bij science/wetenschap is er een proces van systematisch verzamelen en evalueren van
empirisch bewijs om vragen en testideeën te beantwoorden. Dat systematisch verzamelen
heeft 3 uitgangspunten:
1. Wetenschap is gebaseerd op empirisch bewijs
2. Empirisch bewijs is niet op goed geluk verzameld en geïnterpreteerd
3. We moeten reasoning gebruiken, want het verzamelen van bewijsmateriaal, zonder
evaluatie ervan en zonder getrokken conclusie brengt ons niet ver.
,Welke doelen heeft de wetenschap?
De doelen van wetenschap zijn:
1. Description/beschrijven
2. Explanation/uitleggen
3. Prediction/voorspellen
4. Control/controleren
Description/beschrijving is het beschrijven van een verschijnsel, maar ook het identificeren
hoe mensen zich gedragen, voelen en hoe ze denken in verschillende situaties. Het gaat
vaak om het ontwikkelen van een codingssyteem dat de verschillende gedragingen in een
gegeven situatie kan identificeren. Met dat codingssyteem kun je gedrag en emoties in kaart
brengen. Je omschrijft hoe je een eigenschap meet en hoe je de mensen op die eigenschap
ordent.
Explanation/uitleg gaat om het verklaren waarom mensen zich zo gedragen, of waarom
een bepaald verschijnsel voorkomt. Eerst wordt een hypothese opgesteld: een stelling over
de oorzaken en gevolgen van een gebeurtenis of (meer algemeen) hoe de variabelen
verwant zijn met elkaar.
Dan wordt een theorie opgesteld: een set van formele stellingen die aangeeft hoe en
waarom variabelen of gebeurtenissen gerelateerd zijn. De hypothese wordt meestal
uitgebouwd tot een theorie.
Het uitleggen van gedrag is erg lastig.
Onderzoekers bekijken de oorzaken vanuit verschillende perspectieven
Verschillende oorzaken kunnen het gedrag tegelijk beïnvloeden
Er is een onderscheid te maken tussen distale en proximale oorzaken
o Distale oorzaken zijn indirecte, externe oorzaken
o Proximale oorzaken zijn directe oorzaken
De oorzaken moeten een oorzakelijke gevolgtrekking hebben om te concluderen dat
variabele X een causaal verband had op variabele Y.
1. Als je X verandert, verandert Y ook
2. De verandering in X is vóór de verandering in Y
3. Andere mogelijke oorzaken voor de Y-verandering zijn uitgesloten
Je kunt hiermee in kaart brengen waarom mensen dingen doen. Ook kun je met een goede
theorie voorspellingen doen. Voorspellen is een belangrijk doel van wetenschap.
Prediction/voorspelling heeft twee delen:
1. Het testen van de hypothese of theorie
2. De toegepaste voorspelling
Je kunt een if-then maken, dat is de hypothese. Ook kun je de uitkomst van een experiment
voorspellen, dat is de prediction.
Als de resultaten de voorspelling niet ondersteunen, is de hypothese mogelijk fout of te
simpel geformuleerd.
Control/controle kan in gericht zijn op twee verschillende kanten:
1. In het kader van onderzoek betekent controle het vaardig zijn om te beslissen welke
variabelen bestudeerd moeten worden, hoe en wanneer ze gemeten moeten worden,
wie deelnemen aan een onderzoek en hoeveel deelnemers er zijn.
2. In het kader van toepassen van wetenschappelijke kennis om het leven van mensen
te verbeteren. De effectiviteit van verschillende therapieën wordt getest (om mensen
het beste te helpen). Ook worden programma’s ontwikkeld. Zo wordt invloed
uitgeoefend op het leven van mensen door het creëren van interventies die mogelijk
leiden tot veranderingen in het gedrag.
Controle is dus het hebben van invloed op onderzoeksinstellingen en onderzoeksprocedures
en het toepassen van wetenschappelijke kennis.
Het is kortom het controle uitoefenen op de wereld om ons heen.
, Wat zijn de kenmerken van wetenschap?
Scientific method is een set van kenmerken die typeren hoe wetenschappers kennis
verwerven en toepassen.
Wetenschap betreft aannames
o Er zijn drie algemene aannames:
1. Gebeurtenissen zijn niet random, maar tonen regelmaat of patroon
2. Die patronen hebben onderliggende oorzaken
3. Het is mogelijk die oorzaken te ontdekken
Algemeen: De waarheid is er, het moet alleen nog ontdekt worden.
Wetenschap is empirisch(gebaseerd op ervaring) en systematisch.
o Aanspraken zijn gebaseerd op bewijs dat is verzameld en beoordeeld op
systematische wijze
o Wetenschap is beperkt tot empirische vragen
Wetenschap focust vragen die in de werkelijkheid toetsbaar zijn
o Sommige vragen kunnen met behulp van technologie opgelost en beantwoord
worden.
o Een ‘empirical question/claim’ is er één die in principe getest kan worden op
empirische wijze: met observatie
o Karl Popper: of een vraag toetsbaar is, kun je meten met behulp van
falsifiability: in principe is een bewering toetsbaar als er bewijs te verzamelen
is, dat de bewering fout is.
o Een voorspelling moet falsifieerbaar zijn, moet teruggebogen kunnen
worden(college)
Wetenschap streeft naar juistheid en objectiviteit
o Dezelfde gebeurtenis wordt door verschillende mensen anders
geïnterpreteerd. Zo worden ook wetenschappers beïnvloed, ondanks hun
streven naar een onbevooroordeelde manier van kijken
o Het moet accuraat en objectief zijn, je moet het precies kunnen meten,
nauwkeurig. Het moet ook objectief zijn: echt een eigenschap van die
persoon.(college)
Wetenschap vergt duidelijke definities en operationisme
o Operationisme is het idee dat begrippen uit niet-geanalyseerde
wetenschappelijke uitspraken worden gedefinieerd met betrekking tot
identificeerbare activiteiten. (operationism: het definiëren van een begrip wat
betreft specifieke procedures om hem te vertegenwoordigen)
o Als mensen dezelfde woorden gebruiken, hoeven zij het nog niet over
hetzelfde te hebben. Daarom moeten wetenschapers hun termen duidelijk
uitleggen om verwarring te voorkomen.
o Hoe je iets meet, moet toetsbaar zijn. Operationisme: hoe moet je de
veronderstelde gedragingen meten (college)
o Heldere definities vormen: wat wordt nou precies bedoeld met een bepaald
begrip. (college)
Wetenschap betreft openbare reportage
o Publish of perish: wetenschappers verwachten hun werk te publiceren in
professionele tijdschriften.
o Publicatie is heel belangrijk voor wetenshappers. Het is de manier om als
wetenschapper te worden herkend, je reputatie te vestigen en om promotie te
ontvangen. Ook kun je je enthousiasme delen.
o Wetenschap heeft openbare verslaggeving nodig om 3 redenen:
1. Informatie moet openbaar worden gemaakt als het kennisgeheel
ervan wil groeien
2. Als een stelling wordt gebaseerd op een bron, moeten anderen de
mogelijkheid hebben om de bronkwaliteit te beoordelen
3. Het geeft anderen de kans om de originele studie te herhalen
