Een volledige samenvatting van het vak persoonlijkheidspsychologie 1 gegeven in de 2e bachelor psychologie aan de VUB door Prof. Rossi. Zowel de slides als de notities uit de les zitten erin verwerkt!
1. Inleiding tot persoonlijkheidstheorieën
1.1 Wat is persoonlijkheid?
➢ Woord komt van “persona”
o Latijns voor “masker”
➢ Definitie persoonlijkheid:
Een patroon van relatief permanente karaktertrekken en unieke kenmerken die zowel voor
consistentie als individualiteit zorgen in het gedrag van een persoon
➢ Traits (trekken):
o Consistentie over tijd
o Individuele verschillen in gedrag
o Stabiliteit over situaties
➢ Kenmerken:
o Unieke kwaliteiten
1.2 Wat is een theorie?
➢ Een set van veronderstellingen
➢ Definitie theorie
o Een set van gerelateerde veronderstellingen die wetenschappers toelaten om op basis van
logisch deductief redeneren testbare hypothese te formuleren
1.2.1 Theorie is verwant met, maar verschillend van
➢ Speculatie
o Een theorie kan beginnen met een speculatie
o Moet verbonden worden aan empirische data en wetenschap
➢ Hypothese
o Is een onderdeel van een theorie
o Specifiek vermoeden dat kan gerest worden aan de hand van een wetenschappelijke
methode
➢ Taxonomie
o Taxonomie kan het begin van een theorie zijn
o Classificatie volgens natuurlijke relaties
o Zuiver indelen en beschrijven
1.2.2 Waarom bestaan er meerdere theorieën
➢ Verschillende persoonlijke achtergronden
o Ervaringen tijdens de kindertijd
o Interpersoonlijke relaties
➢ Verschillende filosofische oriëntaties
➢ Data die gekozen wordt om te observeren is verschillend
➢ Unieke manieren om naar de wereld te kijken
➢ Domeinen gaan vaak samenwerken
1.2.3 De persoonlijkheid van theoretici en hun theorieën over persoonlijkheid
➢ ‘Psychology of Science’
o De empirische studie van het wetenschappelijk denken en gedrag (inclusief theorie
constructie) van een wetenschapper
➢ De persoonlijkheden en de psychologie van verschillende theoretici beïnvloedt de aard van de
theorieën duel ze inwikkelen
1.2.4 Wat maakt een theorie zinvol: criteria voor het evalueren/beoordelen van een theorie
➢ Genereert onderzoek
o Onderzoek blijft verder gaan
o Door steeds nieuwe hypotheses breid je je kennis uit
1
, ➢ Is falsifieerbaar (te verifiëren, controleren)
➢ Organiseert gekende data
➢ Leidt handelen (praktisch)
➢ Is intern consistent
o Homogeen
o Operationele definitie
➢ Is spaarzaam (niet complexer dan noodzakelijk is)
1.3 Dimensies voor een concept over de mensheid
➢ Determinisme (Freud) vs vrije keuze
➢ Pessimisme vs optimisme (Rotter)
➢ Causaliteit vs teologie
➢ Bewuste vs onbewuste determinanten van gedrag
➢ Biologische vs sociale invloeden op persoonlijkheid
➢ Individualiteit vs similariteit
1.4 Onderzoek naar persoonlijkheidstheorieën
➢ Met onderzoek genereren
o Theorie geeft betekenis aan data
o Data komen voort uit onderzoek ontworpen om hypotheses te testen die afgeleid zijn van de
theorie
➢ Systematische observaties
o Predicties zijn consistent en accuraat
➢ Twee empirische criteria voor meetinstrumenten
o Betrouwbaarheid
▪ Over de tijd
▪ Consistentie van het meten
o Validiteit
▪ Meten wat je wilt meten
▪ Construct validiteit
• Convergerend
• Divergerend
• Discriminant
▪ Predicatieve validiteit
• Toekomstig gedrag gaan voorspellen
• Zegt het ene iets over het andere
2
, 2. Freud
➢ Victoriaans tijdperk
➢ Nadruk op de onbewuste processen
➢ Onderdrukkingen uit de kindertijd
2.1 Psychodynamische theorieën
➢ Psychoanalyse
o De methode die Freud toepaste bij de behandeling van psychische stoornissen
o Techniek naar patiënten gericht
➢ Psychoanalytische theorie
o Persoonlijkheidstheorie van Freud
2.1.1 Overzicht psychoanalytische theorie
➢ Wat maakt deze theorie interessant?
o Bouwstenen: seks en agressie
o Verspreid door een toegewijde groep
o Briljante taal
2.2 Biografie van Freud
➢ Geboren in Freiberg in 1856
➢ Bracht grootste deel van zijn leven door in Wenen
➢ Was de oudste zoon van 8 kinderen
➢ Studeerde geneeskunde, specialisatie in psychiatrie; interesse voor wetenschap
➢ Bestudeerde ‘hysterie’ samen met Charcot en Breuer 1895
o Hysterie = vervorming in lichamelijke aspecten door een niet fysieke reden
➢ Verliet de verleidingstheorie in 1897 en verving deze door het Oedipus complex
➢ Schreef in 1900 een internationale aanhang
➢ Overleden in Londen 1939
2.3 Freuds’ model van de geest
2.3.1 Niveaus van het mentale leven
➢ Onbewuste
o Buiten bewustzijn
▪ Omvat driften en instincten
▪ Is alleen indirect/onrechtstreeks gekend
o Twee bronnen van onbewuste processen
▪ Repressie
▪ Fylogenetische gave
➢ Voorbewuste
o Niet in bewustzijn aanwezig, maar kan het wel worden
➢ Bewuste
o Mentale leven dat direct beschikbaar is, speelt een beperkte rol
2.3.2 Niveaus van bewustzijn
➢ Bewustzijn
o Hersenprocessen waarvan we bewust zijn
o Hier en nu denken
o Onbelangrijk voor Freud
➢ Niet-bewuste
o Alle processen in de hersenen die buiten het bewust zijn omgaan
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Flo321. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.32. You're not tied to anything after your purchase.
