Module A1
Vitale functie & klinisch redeneren
Generieke module
Module A1 - Lesvoorbereiding 1
, Inhoudsopgave
1. EWS ....................................................................................................................................4
1.2 Uitwerking leerdoelen en opdrachten.....................................................................4
1.2.1 Veiligheid Management Systeem (VMS) .................................................4
1.2.2 Early Warning Signs (EWS) ....................................................................4
1.2.3 Het afnemen van de EWS en gebruik van de SBAR methode in de
praktijk ............................................................................................................5
1.2.4 SBAR .....................................................................................................5
Overige kennis EWS .......................................................................................5
2. Respiratie ..........................................................................................................................12
2.1 Uitwerking leerdoelen en opdrachten...................................................................12
2.1.1 Verbindingen ........................................................................................12
2.1.2 Respiratie observeren en analyseren ...................................................12
2.1.3 Respiratoire afwijkingen en het effect op de vitale functies ...................13
2.1.4 Therapeutische mogelijkheden om de respiratie te ondersteunen.........14
2.1.5 Bloedgasanalyse uitvoeren en het interpreteren van de uitslag ............14
2.1.6 Zuur & base en het interpreteren van een zuur - base evenwicht..........14
2.1.7 Verstoringen .........................................................................................15
Overige kennis respiratie:..............................................................................17
2.2 Bloedgasbepaling uit de praktijk ..........................................................................18
3. Circulatie ...........................................................................................................................19
3.1 Uitwerking leerdoelen en opdrachten...................................................................19
3.1.1 Circulatie observeren en analyseren.....................................................19
3.1.2 Circulatoire afwijkingen.........................................................................20
3.1.3 Effect afwijkende circulatie op de overige vitale functies.......................21
3.1.4 Therapeutische mogelijkheden om de circulatie te ondersteunen .........24
3.1.5 Basisprincipes van een normale ECG...................................................25
4. Shock ................................................................................................................................28
4.1 Uitwerking leerdoelen en opdrachten...................................................................28
4.1.1 Verschillende vormen van shock, de verschijnselen en effecten op de
overige vitale functies ingedeeld naar oorzaak ..............................................28
4.1.2 Gevolgen van de verschillende soorten shock, diagnostiek en passende
therapeutische mogelijkheden .......................................................................31
4.1.3 Verpleegkundige zorg voor een zorgvrager met verschillende vormen
van shock ......................................................................................................33
5. Neurologie .........................................................................................................................34
5.1 Uitwerking leerdoelen en opdrachten...................................................................34
5.1.1 Verschillende methodes voor neurologische controles en hoe ze uit te
voeren ...........................................................................................................35
5.1.2 Normale en afwijkende meetwaarden ...................................................37
6. Milieu interne .....................................................................................................................37
6.1 Uitwerking leerdoelen en opdrachten...................................................................38
6.1.1 Anatomie en functies van de nieren en de rol van de nieren bij hormonen
38
6.1.2 Reactie en rol van de nieren bij een bloeddrukdaling............................41
6.1.3 Homeostase, osmose, diffusie, waterbalans, hypovolemie en
hypervolemie.................................................................................................41
6.1.4 Hyper-, iso- en hypotoonvloeistof .........................................................43
6.1.5 Functie van de elektrolyten Natrium, Kalium, Calcium en Magnesium ..44
Module A1 - Lesvoorbereiding 2
, 6.1.6 De plaats en samenstelling van de extra- en intracellulaire
lichaamsvloeistoffen ......................................................................................45
7. Temperatuurregulatie.........................................................................................................46
7.1 Uitwerking leerdoelen en opdrachten...................................................................46
7.1.1 Anatomie en fysiologie van het systeem van de temperatuurregulatie ..46
7.1.2 Mechanismen waarmee warmte wordt gegenereerd, verloren en
vastgehouden................................................................................................52
7.1.3 Begrippen convectie, conductie, radiatie, respiratie en evaporatie........53
7.1.4 Gevolgen, (verpleegkundige) interventies en resultaten van een
gestoorde warmteregulatie ............................................................................53
7.1.5 Effecten van een afwijkende temperatuurregulatie op de overige vitale
functies .........................................................................................................57
7.1.6 Overige kennis temperatuurregulatie: ...................................................57
7.2 Opdracht les thermoregulatie...............................................................................57
7.2.1 Casus 1: Mitchell Bakker ......................................................................58
7.2.2 Casus 2: Stijn Klaver ............................................................................61
7.2.3 Casus 3: Mw. Broek..............................................................................62
7.2.4 Casus 4: Mw. de Jager .........................................................................62
8. Farmacologie.....................................................................................................................64
8.1 Uitwerking leerdoelen en opdrachten...................................................................64
8.1.1 De verschillende wijzen waarop medicijnen werkzaam zijn ...................65
8.1.2 De verschillende manieren waarop medicijnen worden uitgescheiden ..65
8.1.3 Halfwaardetijd ......................................................................................66
8.1.4 De verschillende toedieningsvormen van medicijnen ............................66
8.1.5 Absorptie, distributie, metabolisme en excretie .....................................67
8.1.6 Therapeutische breedte of therapeutische index...................................70
8.1.7 De effecten van meervoudig doseren ...................................................70
Module A1 - Lesvoorbereiding 3
, 1. EWS
Vroege herkenning en behandeling van de vitaal bedreigde zorgvrager is onderdeel van het
VMS-veiligheidsprogramma dat in steeds meer ziekenhuizen is geïmplementeerd. Het scoren van
de zorgvrager volgens de Early Warning Score (EWS) en communiceren volgens de SBAR-
methodiek maakt onderdeel uit van dit Veiligheid Management Systeem (VMS).
• benoemen wat wordt verstaan onder het Veiligheid Management Systeem (VMS);
• benoemen wat wordt verstaan onder EWS;
• demonstreren hoe je de EWS afneemt;
• benoemen wat wordt verstaan onder SBAR;
• demonstreren hoe je de SBAR-methode in de praktijk uit voert;
• EWS en SBAR hanteren in verschillende patienten casussen.
1.2 Uitwerking leerdoelen en opdrachten
1.2.1 Veiligheid Management Systeem (VMS)
VMS is een veiligheidsmanagementsysteem om de patiëntveiligheid in de zorg te
waarborgen. Met patiënt veiligheid wordt verstaan: het (nagenoeg) ontbreken van (de kans op)
aan de patiënt toegebrachte schade die is ontstaan door het niet volgens de professionele
standaard handelen en/of door tekortkoming van het zorgsysteem (Wagner en van der Wal,
2005).
1.2.2 Early Warning Signs (EWS)
De EWS (Early Warning Score) is een scoresysteem dat wordt gebruikt in de
gezondheidszorg. Door gebruik te maken van de EWS kan de zorgprofessional snel het risico op
een verslechtering van de toestand van een patiënt beoordelen. Het doel is om een snelle en
effectieve zorg te kunnen verlenen wanneer een patiënt acuut ziek is. Wanneer er snel acute zorg
geleverd moet worden, kan het SIT-team worden opgeroepen. Communicatie gebeurt dan
doorgaans middels de SBAR-methode.
Module A1 - Lesvoorbereiding 4
Vitale functie & klinisch redeneren
Generieke module
Module A1 - Lesvoorbereiding 1
, Inhoudsopgave
1. EWS ....................................................................................................................................4
1.2 Uitwerking leerdoelen en opdrachten.....................................................................4
1.2.1 Veiligheid Management Systeem (VMS) .................................................4
1.2.2 Early Warning Signs (EWS) ....................................................................4
1.2.3 Het afnemen van de EWS en gebruik van de SBAR methode in de
praktijk ............................................................................................................5
1.2.4 SBAR .....................................................................................................5
Overige kennis EWS .......................................................................................5
2. Respiratie ..........................................................................................................................12
2.1 Uitwerking leerdoelen en opdrachten...................................................................12
2.1.1 Verbindingen ........................................................................................12
2.1.2 Respiratie observeren en analyseren ...................................................12
2.1.3 Respiratoire afwijkingen en het effect op de vitale functies ...................13
2.1.4 Therapeutische mogelijkheden om de respiratie te ondersteunen.........14
2.1.5 Bloedgasanalyse uitvoeren en het interpreteren van de uitslag ............14
2.1.6 Zuur & base en het interpreteren van een zuur - base evenwicht..........14
2.1.7 Verstoringen .........................................................................................15
Overige kennis respiratie:..............................................................................17
2.2 Bloedgasbepaling uit de praktijk ..........................................................................18
3. Circulatie ...........................................................................................................................19
3.1 Uitwerking leerdoelen en opdrachten...................................................................19
3.1.1 Circulatie observeren en analyseren.....................................................19
3.1.2 Circulatoire afwijkingen.........................................................................20
3.1.3 Effect afwijkende circulatie op de overige vitale functies.......................21
3.1.4 Therapeutische mogelijkheden om de circulatie te ondersteunen .........24
3.1.5 Basisprincipes van een normale ECG...................................................25
4. Shock ................................................................................................................................28
4.1 Uitwerking leerdoelen en opdrachten...................................................................28
4.1.1 Verschillende vormen van shock, de verschijnselen en effecten op de
overige vitale functies ingedeeld naar oorzaak ..............................................28
4.1.2 Gevolgen van de verschillende soorten shock, diagnostiek en passende
therapeutische mogelijkheden .......................................................................31
4.1.3 Verpleegkundige zorg voor een zorgvrager met verschillende vormen
van shock ......................................................................................................33
5. Neurologie .........................................................................................................................34
5.1 Uitwerking leerdoelen en opdrachten...................................................................34
5.1.1 Verschillende methodes voor neurologische controles en hoe ze uit te
voeren ...........................................................................................................35
5.1.2 Normale en afwijkende meetwaarden ...................................................37
6. Milieu interne .....................................................................................................................37
6.1 Uitwerking leerdoelen en opdrachten...................................................................38
6.1.1 Anatomie en functies van de nieren en de rol van de nieren bij hormonen
38
6.1.2 Reactie en rol van de nieren bij een bloeddrukdaling............................41
6.1.3 Homeostase, osmose, diffusie, waterbalans, hypovolemie en
hypervolemie.................................................................................................41
6.1.4 Hyper-, iso- en hypotoonvloeistof .........................................................43
6.1.5 Functie van de elektrolyten Natrium, Kalium, Calcium en Magnesium ..44
Module A1 - Lesvoorbereiding 2
, 6.1.6 De plaats en samenstelling van de extra- en intracellulaire
lichaamsvloeistoffen ......................................................................................45
7. Temperatuurregulatie.........................................................................................................46
7.1 Uitwerking leerdoelen en opdrachten...................................................................46
7.1.1 Anatomie en fysiologie van het systeem van de temperatuurregulatie ..46
7.1.2 Mechanismen waarmee warmte wordt gegenereerd, verloren en
vastgehouden................................................................................................52
7.1.3 Begrippen convectie, conductie, radiatie, respiratie en evaporatie........53
7.1.4 Gevolgen, (verpleegkundige) interventies en resultaten van een
gestoorde warmteregulatie ............................................................................53
7.1.5 Effecten van een afwijkende temperatuurregulatie op de overige vitale
functies .........................................................................................................57
7.1.6 Overige kennis temperatuurregulatie: ...................................................57
7.2 Opdracht les thermoregulatie...............................................................................57
7.2.1 Casus 1: Mitchell Bakker ......................................................................58
7.2.2 Casus 2: Stijn Klaver ............................................................................61
7.2.3 Casus 3: Mw. Broek..............................................................................62
7.2.4 Casus 4: Mw. de Jager .........................................................................62
8. Farmacologie.....................................................................................................................64
8.1 Uitwerking leerdoelen en opdrachten...................................................................64
8.1.1 De verschillende wijzen waarop medicijnen werkzaam zijn ...................65
8.1.2 De verschillende manieren waarop medicijnen worden uitgescheiden ..65
8.1.3 Halfwaardetijd ......................................................................................66
8.1.4 De verschillende toedieningsvormen van medicijnen ............................66
8.1.5 Absorptie, distributie, metabolisme en excretie .....................................67
8.1.6 Therapeutische breedte of therapeutische index...................................70
8.1.7 De effecten van meervoudig doseren ...................................................70
Module A1 - Lesvoorbereiding 3
, 1. EWS
Vroege herkenning en behandeling van de vitaal bedreigde zorgvrager is onderdeel van het
VMS-veiligheidsprogramma dat in steeds meer ziekenhuizen is geïmplementeerd. Het scoren van
de zorgvrager volgens de Early Warning Score (EWS) en communiceren volgens de SBAR-
methodiek maakt onderdeel uit van dit Veiligheid Management Systeem (VMS).
• benoemen wat wordt verstaan onder het Veiligheid Management Systeem (VMS);
• benoemen wat wordt verstaan onder EWS;
• demonstreren hoe je de EWS afneemt;
• benoemen wat wordt verstaan onder SBAR;
• demonstreren hoe je de SBAR-methode in de praktijk uit voert;
• EWS en SBAR hanteren in verschillende patienten casussen.
1.2 Uitwerking leerdoelen en opdrachten
1.2.1 Veiligheid Management Systeem (VMS)
VMS is een veiligheidsmanagementsysteem om de patiëntveiligheid in de zorg te
waarborgen. Met patiënt veiligheid wordt verstaan: het (nagenoeg) ontbreken van (de kans op)
aan de patiënt toegebrachte schade die is ontstaan door het niet volgens de professionele
standaard handelen en/of door tekortkoming van het zorgsysteem (Wagner en van der Wal,
2005).
1.2.2 Early Warning Signs (EWS)
De EWS (Early Warning Score) is een scoresysteem dat wordt gebruikt in de
gezondheidszorg. Door gebruik te maken van de EWS kan de zorgprofessional snel het risico op
een verslechtering van de toestand van een patiënt beoordelen. Het doel is om een snelle en
effectieve zorg te kunnen verlenen wanneer een patiënt acuut ziek is. Wanneer er snel acute zorg
geleverd moet worden, kan het SIT-team worden opgeroepen. Communicatie gebeurt dan
doorgaans middels de SBAR-methode.
Module A1 - Lesvoorbereiding 4
