Samenvatting Redactie toets Communicatie, Spellen en formuleren 2

Redactie toets
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. Werkwoordspelling
‘t sexy fokschaap eet ketchup
Wanneer gebruik je ‘t sexy fokschaap eet ketchup.
 Verleden tijd werkwoorden
 Voltooid deelwoord werkwoorden
Tegenwoordige tijd spelling regels:
1. Geen -t achter de stam bij:
 Ik (ik word, ik maak)
 Als jij / je achter de persoonsvorm staat ( word jij? / maak jij?)
2. Stam + T
 Jij / je voor de persoonsvorm → Jij wordt, maakt u
 ‘U’ → u maakt, u wordt
 3e persoon → Het meisje wordt
3. Ook als de stam op een -d eindigt is het stam+t → Jij rijdt, u begeleidt, hij bereidt
enz.

Gebiedende wijs
 Zo kort mogelijk
 Als het op een -d eindigt nog steeds zo kort dus zonder -t
 Alleen bij u wordt het zo kort + t → Meldt u

Bijvoeglijk naamwoord → Zo simpel mogelijk
Voltooid deelwoord kan nooit met dt, kies dus tussen d of t volgens de bovenstaande regels

2. Spelling algemeen
Samenstellingen
Wel een n of s:
 Letterlijke concrete betekenis. (hondenhok, kattengejank. Gejank van katten, hok
voor honden)
 Eerste deel duidelijk over meervoud gaat → Secondenlang, tweefasenpil,
driegangendiner.
 Het eerste deel 1 of meer personen aanduidt → Artsenpost, ziekenwagen,
mensenhand.
Meestal geen tussen -n:
 Eerste deel is een abstract woord of heeft geen meervoud → Rijst, benzine, tarwe.
 Eerste deel geen zelfstandig naamwoord
 Een van de twee delen niet meer wordt gebruikt → Schattebout, zielepoot,
ruggespraak
 Je denkt eerder aan enkelvoud → hartekreet, ruggegraat
 Als het woord eindigd op -loos, -lijk, -lings, -achtig of -ling
Als het eerste deel van een samenstelling alleen een meervoud heeft op -en en niet (ook)
een meervoud op -es, schrijf je een tussen-n in de samenstellingen met dat eerste deel. Het
is volgens deze regel boekenplank (boek heeft alleen het meervoud boeken).


Los, aaneen of met een streepje
 Engelse losse woorden in het Nederlands aan elkaar
Het streepje:
 Als het de leesbaarheid bevordert
 Zodat je het juist leest (massage-bed, massa-gebed)
 Als de twee woorden bij elkaar horen (kat-en-muisspel, doe-het-zelf, kant-en-klaar)
 Gelijkwaardige delen (restaurant-cafe, joods-christelijk)

,  Botsende klinkers (auto-uitlaat)

Klinkerbotsing
 Bij samenstellingen plaatje je een streepje → Na-apen, astma-aanval etc

Meervoud en bezitsvorm
 Meeste woorden met -en erachter
 S erachter bij: -e, -el, -en, -er, -em, -ie of au
 ‘S erachter bij: -i, -a, -o, -u, -y
 Klinker voor de y schrijf je een s
 Namen: Naam + s tenzij hij eindigt op klinker → ‘s → uitzondering Celines

Verkleinwoorden
 Getal → ‘tje of ‘je
 Cakeje
 Cafeetje
 Baby’tje
 Eindigt op klinker? → klinker erbij + tje dus accu = accuutje en kano = kanootje
 Eindigt op ie? → + ‘tje dus explosie = explosietje

Hoofdletters
 Begin van een zin
 Namen
 Talen, dialecten, volkeren, feestdagen
 Historische gebeurtenissen
 Als het woord is afgekort schrijf je het eerst volgende woord met hoofdletter → s’
Avonds…
 Als je begint met een cijfer of iets dan geen hoofdletter.
 joods, christenen zonder hoofdletter maar Bijbel, God, Allah wel
 windrichtingen niet maar in combi wel, Zuid-Frankrijk, zuidelijke wind..

Afkortingen
Afkortingen zonder hoofdletters:
 Algemeen zonder (cao,hbo,ggz)
Afkortingen met hoofdletters:
 Als het over namen gaat
 Wetten beginnen met hoofdletters (Wro) Alleen oude wetten volledig in hoofdletters
denk aan AOW
 Ziekten (MS,ME)
 Engelse afkortingen (AI, DNA)
 Het bevorderd de leesbaarheid (OR, VO)
Afkortingen met punten:
 Je spreekt de hele naam uit
Afkortingen zonder punten:
 Je spreekt alleen de letters uit

Voornaamwoorden
De overheid haar werknemers
Het bedrijf haar werknemers
De gemeente haar werknemers

Persoonlijk voornaamwoord → mij, me, jou, je, u, hem, haar, het, ons, jullie, u, hun, hen, ze.
Bezittelijk voornaamwoord → woorden als mijn, jouw, zijn, haar en ons
Wederkerend voornaamwoord → 'me' 'mij' 'mezelf', 'u', 'zich', 'ons', 'onszelf' en 'zichzelf'.