De Blij – Muller
Sociale regionale geografie H5
Zuid-Amerika in transitie
p.226 Belangrijkste geografische aspecten van Zuid-Amerika
1. Fysiografie gedomineerd door het Andesgebergte en Amazonegebied. Verder vooral plateaus.
2. Helft van oppervlakte en bevolking geconcentreerd in een land; Brazilië.
3. Bevolking aan de rand van continent, binnenland zeer dunbevolkt. Komt wel verandering in.
4. Economische integratie is een belangrijke kracht voor vooral het zuiden van Zuid-Amerika.
Onderlinge verbanden groeien.
5. Grote contrasten en ongelijkheid tussen en binnen landen (economisch).
6. Cultureel pluralisme, ook binnen landen.
7. Snelle stedelijke groei, gelijk aan VS of Europa.
Grote nieuwe kansen voor deze realm, maar ook hardnekkige problemen. Armoede, corruptie. Veel
leiders en regeringen zetten zich af tegen de VS. Rijkdom zeer ongelijk verdeeld.
p.227 Moderne en oude staten
Amerindians zijn de oorspronkelijke bewoners van de realm. Ze pasten zich opmerkelijk goed aan de
omgeving aan. Verschillende culturen bloeiden 1000 jaar geleden in de valleien van de Andes, die op
grotere hoogte Altiplanos (hoogvlakten) worden genoemd.
De Inca’s
Hoogvlakte Cuzco (Peru) was thuisbasis voor de Inca’s. Bouwexperts; bruggen, wegen, maar ook
administrateurs, boeren en herders, kledingmakers, geleerden en artsen. Strategen, militairen.
Hoogtepunt van klassensamenleving, kleine elite bestuurde het rijk.
Daardoor konden de Spanjaarden het hele rijk makkelijk overnemen in de jaren 1530.
p.228 Bevolkingskaart toen en nu
Door de kolonisatie is de kaart van Zuid-Amerika
ingrijpend veranderd.
Veel van de inheemse volken hebben zwaar
geleden onder de ziektes die de Europese
veroveraars hebben meegenomen. 90% van die
volken stierf binnen een paar jaar na de komst van
de kolonisatoren. De meeste veroveraars bleven bij
de kust, Spanjaarden en Portugezen drongen het
binnenland wel binnen (zie kaart).
Nu veel mensen langs de kusten (zie afbeelding
p.229 boek) met een grote inlandse bevolking in
het zuiden van Bolivia en Peru, de oude restanten
van de Inca-beschaving.
p. 229 Amerindian opleving
45% van de bevolking (in Bolivia zelfs 55%). Veel
Amerindian politici brengen de toestand van hun
mensen op de politieke agenda, ook internationaal.
1
De Blij – Muller
Sociale regionale geografie Wigcher Verstraete
Sociale regionale geografie H5
Zuid-Amerika in transitie
p.226 Belangrijkste geografische aspecten van Zuid-Amerika
1. Fysiografie gedomineerd door het Andesgebergte en Amazonegebied. Verder vooral plateaus.
2. Helft van oppervlakte en bevolking geconcentreerd in een land; Brazilië.
3. Bevolking aan de rand van continent, binnenland zeer dunbevolkt. Komt wel verandering in.
4. Economische integratie is een belangrijke kracht voor vooral het zuiden van Zuid-Amerika.
Onderlinge verbanden groeien.
5. Grote contrasten en ongelijkheid tussen en binnen landen (economisch).
6. Cultureel pluralisme, ook binnen landen.
7. Snelle stedelijke groei, gelijk aan VS of Europa.
Grote nieuwe kansen voor deze realm, maar ook hardnekkige problemen. Armoede, corruptie. Veel
leiders en regeringen zetten zich af tegen de VS. Rijkdom zeer ongelijk verdeeld.
p.227 Moderne en oude staten
Amerindians zijn de oorspronkelijke bewoners van de realm. Ze pasten zich opmerkelijk goed aan de
omgeving aan. Verschillende culturen bloeiden 1000 jaar geleden in de valleien van de Andes, die op
grotere hoogte Altiplanos (hoogvlakten) worden genoemd.
De Inca’s
Hoogvlakte Cuzco (Peru) was thuisbasis voor de Inca’s. Bouwexperts; bruggen, wegen, maar ook
administrateurs, boeren en herders, kledingmakers, geleerden en artsen. Strategen, militairen.
Hoogtepunt van klassensamenleving, kleine elite bestuurde het rijk.
Daardoor konden de Spanjaarden het hele rijk makkelijk overnemen in de jaren 1530.
p.228 Bevolkingskaart toen en nu
Door de kolonisatie is de kaart van Zuid-Amerika
ingrijpend veranderd.
Veel van de inheemse volken hebben zwaar
geleden onder de ziektes die de Europese
veroveraars hebben meegenomen. 90% van die
volken stierf binnen een paar jaar na de komst van
de kolonisatoren. De meeste veroveraars bleven bij
de kust, Spanjaarden en Portugezen drongen het
binnenland wel binnen (zie kaart).
Nu veel mensen langs de kusten (zie afbeelding
p.229 boek) met een grote inlandse bevolking in
het zuiden van Bolivia en Peru, de oude restanten
van de Inca-beschaving.
p. 229 Amerindian opleving
45% van de bevolking (in Bolivia zelfs 55%). Veel
Amerindian politici brengen de toestand van hun
mensen op de politieke agenda, ook internationaal.
1
De Blij – Muller
Sociale regionale geografie Wigcher Verstraete
