STOFWISSELINGSSTOORNISSEN (diabetes mellitus)
Diabetes mellitus = suikerziekte, dit is een syndroom.
1: inleiding.
Een syndroom is een ziektebeeld: een verzameling van verschijnselen die vaker in dezelfde combinatie optreedt, en
dus als eenheid moet worden opgevat.
Klinische klachten = symptomen = oorzaak (die kan verschillend zijn)
o exogeen = van buitenaf komen (levensstijl)
o endogeen = in de genen (erfelijk)
Kernprobleem: absoluut (pancreas te weinig insuline aanmaakt -> pancreas = alvleesklier)
of relatief te weinig insulineproductie (omdat je zo obees bent of doordat je zo weinig beweegt)
INSULINE zorgt ervoor dat suiker vanuit het bloed, binnen kan in de cel (sleutel-slot systeem)!!
Gevolg: hoge suikerconcentratie in bloed & andere lichaamsvochten en lage suikerconcentratie in de cel.
Chronische aandoening:
o Pancreas = alvleesklier of diabeet zijn -> pancreas ontzettend veel insuline aanmaken.
o Insuline doet -> suiker vanuit het bloed binnen kan in de cel (sleutel-slot).
o Geen insuline -> dan blijft suiker in het bloed (suiker opstapelen in de cellen).
o Eenmaal diabetes, altijd diabetes.
1: insuline
= een hormoon geproduceerd in de pancreas, in de eilandjes van Langerhans. In die eilandjes zijn er een aantal die
heel typisch die hormonen aanmaken -> bètacellen. Productie gestimuleerd door verhoogde glycemie.
Op het moment dat er heel veel suiker in het bloed aanwezig is, gaan de pancreas insuline gaan produceren. Dat is
vlak na je gegeten hebt want hebben je darmen al je suiker uit u voedsel kunnen opeten.
Dan gaat de pancreas actief worden en insuline produceren. De insuline gaat direct werken op de cellen van je
lichaam en dat gaat ervoor zorgen dat de grote hoeveelheid suiker die in het bloed aanwezig is, onmiddellijk in de
cellen wordt opgenomen.
Insuline zorgt er ook voor dat uit glucose energie gehaald wordt. Als er geen insuline is, kan de cel geen verbranding
doen.
Als er teveel suiker is opgenomen in de cel, zorgt insuline ervoor dat dit niet verloren gaat; het wordt opgestapeld in
de vorm van glycogeen of vetzuren. Het zorgt er ook voor dat de cel weet “er genoeg energie is, ik kan eiwitten
produceren, herstellen”
Insuline stimuleert Insuline remt (lyse = iets afbreken)
• Opname van glucose in de cellen • Glycolyse
• Energievrijstelling uit glucose • Lipolyse
• Synthese van glycogeen • Proteolyse
• Synthese van vetzuren • Gluconeogenese (= nieuwvorming van suiker)
• Synthese van eiwitten
1
, 1.1: type
Eenmaal als er insuline tekort is spreken we van diabetes mellitus!
TYPE 1 TYPE 2
o Ontstaat op kinderleeftijd en bij jongvolwassenen o Ontstaat op oudere leeftijd
o Ontstaat plots o Ontstaat geleidelijk
o Mogelijks erfelijke factor in combinatie met o Duidelijke erfelijke factor, duidelijke invloed van
omgevingsfactoren levensstijl
o Pancreas produceert geen of zeer weinig insuline o Pancreas produceert iets te weinig insuline en/of
insuline werkt minder goed
o Schommelende glycemie o Relatief stabiele glycemie
Glycemie = suikergehalte in het bloed
o Behandeling met insuline o Behandeling door aanpassing levensstijl, pillen en
zelden insuline nodig
ZWANGERSCHAPS DM
o DM ontstaat tijdens de zwangerschap ~ HSG & risicofactoren
o Screening, preventie, insuline & monitoring
o Miskraam, prematuur, …
o Hypertensie, UWI, moeilijke bevalling, …
SECUNDAIRE DM
o DM door onderliggende syndromen, ziekte en/of medicatiegebruik.
LATENTE DM
o = verhoogd risico op DM
o Verstoorde glucosetolerantie, ZS-diabetes in verleden,…
o Verhoogde bloedsuiker
Verklaring van de oorzaak:
2: etiologie
1. Gedaalde werkzaamheid / beschadiging van de pancreas (door auto-immuniteit, een infectie, een trauma)
2. Verminderde werking van insuline (door bv zwangerschap, obesitas)
3. Erfelijke aanleg, erfelijke factor.
3: risicofactoren
- Obesitas (MBI >25)
- Ongezonde levensstijl (weinig bewegen, teveel roken of alcohol)
- Leeftijd (hoe ouder, hoe mee kans)
- Verhoogde bloedsuikers (latente diabetes)
- Hoge bloeddruk (verhoogd risico op diabetes)
- Erfelijke aanleg (familie die diabetes hebben, meer zelf kans)
Het is een epidemiologie -> 8% in België
> ouderen, mannen, type II
2
Diabetes mellitus = suikerziekte, dit is een syndroom.
1: inleiding.
Een syndroom is een ziektebeeld: een verzameling van verschijnselen die vaker in dezelfde combinatie optreedt, en
dus als eenheid moet worden opgevat.
Klinische klachten = symptomen = oorzaak (die kan verschillend zijn)
o exogeen = van buitenaf komen (levensstijl)
o endogeen = in de genen (erfelijk)
Kernprobleem: absoluut (pancreas te weinig insuline aanmaakt -> pancreas = alvleesklier)
of relatief te weinig insulineproductie (omdat je zo obees bent of doordat je zo weinig beweegt)
INSULINE zorgt ervoor dat suiker vanuit het bloed, binnen kan in de cel (sleutel-slot systeem)!!
Gevolg: hoge suikerconcentratie in bloed & andere lichaamsvochten en lage suikerconcentratie in de cel.
Chronische aandoening:
o Pancreas = alvleesklier of diabeet zijn -> pancreas ontzettend veel insuline aanmaken.
o Insuline doet -> suiker vanuit het bloed binnen kan in de cel (sleutel-slot).
o Geen insuline -> dan blijft suiker in het bloed (suiker opstapelen in de cellen).
o Eenmaal diabetes, altijd diabetes.
1: insuline
= een hormoon geproduceerd in de pancreas, in de eilandjes van Langerhans. In die eilandjes zijn er een aantal die
heel typisch die hormonen aanmaken -> bètacellen. Productie gestimuleerd door verhoogde glycemie.
Op het moment dat er heel veel suiker in het bloed aanwezig is, gaan de pancreas insuline gaan produceren. Dat is
vlak na je gegeten hebt want hebben je darmen al je suiker uit u voedsel kunnen opeten.
Dan gaat de pancreas actief worden en insuline produceren. De insuline gaat direct werken op de cellen van je
lichaam en dat gaat ervoor zorgen dat de grote hoeveelheid suiker die in het bloed aanwezig is, onmiddellijk in de
cellen wordt opgenomen.
Insuline zorgt er ook voor dat uit glucose energie gehaald wordt. Als er geen insuline is, kan de cel geen verbranding
doen.
Als er teveel suiker is opgenomen in de cel, zorgt insuline ervoor dat dit niet verloren gaat; het wordt opgestapeld in
de vorm van glycogeen of vetzuren. Het zorgt er ook voor dat de cel weet “er genoeg energie is, ik kan eiwitten
produceren, herstellen”
Insuline stimuleert Insuline remt (lyse = iets afbreken)
• Opname van glucose in de cellen • Glycolyse
• Energievrijstelling uit glucose • Lipolyse
• Synthese van glycogeen • Proteolyse
• Synthese van vetzuren • Gluconeogenese (= nieuwvorming van suiker)
• Synthese van eiwitten
1
, 1.1: type
Eenmaal als er insuline tekort is spreken we van diabetes mellitus!
TYPE 1 TYPE 2
o Ontstaat op kinderleeftijd en bij jongvolwassenen o Ontstaat op oudere leeftijd
o Ontstaat plots o Ontstaat geleidelijk
o Mogelijks erfelijke factor in combinatie met o Duidelijke erfelijke factor, duidelijke invloed van
omgevingsfactoren levensstijl
o Pancreas produceert geen of zeer weinig insuline o Pancreas produceert iets te weinig insuline en/of
insuline werkt minder goed
o Schommelende glycemie o Relatief stabiele glycemie
Glycemie = suikergehalte in het bloed
o Behandeling met insuline o Behandeling door aanpassing levensstijl, pillen en
zelden insuline nodig
ZWANGERSCHAPS DM
o DM ontstaat tijdens de zwangerschap ~ HSG & risicofactoren
o Screening, preventie, insuline & monitoring
o Miskraam, prematuur, …
o Hypertensie, UWI, moeilijke bevalling, …
SECUNDAIRE DM
o DM door onderliggende syndromen, ziekte en/of medicatiegebruik.
LATENTE DM
o = verhoogd risico op DM
o Verstoorde glucosetolerantie, ZS-diabetes in verleden,…
o Verhoogde bloedsuiker
Verklaring van de oorzaak:
2: etiologie
1. Gedaalde werkzaamheid / beschadiging van de pancreas (door auto-immuniteit, een infectie, een trauma)
2. Verminderde werking van insuline (door bv zwangerschap, obesitas)
3. Erfelijke aanleg, erfelijke factor.
3: risicofactoren
- Obesitas (MBI >25)
- Ongezonde levensstijl (weinig bewegen, teveel roken of alcohol)
- Leeftijd (hoe ouder, hoe mee kans)
- Verhoogde bloedsuikers (latente diabetes)
- Hoge bloeddruk (verhoogd risico op diabetes)
- Erfelijke aanleg (familie die diabetes hebben, meer zelf kans)
Het is een epidemiologie -> 8% in België
> ouderen, mannen, type II
2
