REGRESSIEVE VERANDERINGEN
Indien het lichaam in contact komt met noxen ofwel schadelijke stoffen, dan kan het zijn dat
er beschadiging optreedt in het lichaam. Dit noemt men dan regressieve veranderingen.
Exogene noxen Endogene noxen
Deze stoffen komen van buiten het lichaam. Deze stoffen komen van binnen het lichaam.
Waar dus ergens iets is fout gelopen,
waardoor de persoon ziek gaat worden.
- Fysisch Afwijkende chromosomen of genen:
- Chemisch - Enzymdeficiëntie
- Biologisch - Immuundeficiëntie
- Voeding Anatomische afwijking
Anatomische afwijking tijdens de
Contact met plant die kan leiden tot embryonale ontw. = coloboma:
brandwonden. oogje kan niet goed sluiten.
1: contact dermatitis.
Plant die kan leiden tot brandwonden =
berenklauw. Het zijn de kleine netelhaartjes
op de plant die er voor zorgen dat er bij
aanraking een zware ontstekingsreactie kan
optreden op de huid.
2: homeostasis.
Niet elke keer bij contact met noxen treden er regressieve veranderingen op. Het lichaam is
vrij goed in het homeostase (dynamisch evenwicht tussen gezondheidsremmende krachten
en gezondheidsbevorderende krachten)
Als men dan in contact komt met een noxen (plant, beestje) en het lichaam kan men er zich
tegen verzetten -> dan blijft de structuur v/h lichaam behouden. En blijft ook de functie
v/h weefsel of lichaam behouden (selectie, energieproductie, genetische functie,
eiwitproductie, specifieke functies,...). Dan treden er dus geen regressieve veranderingen op.
3: aanpassingvermogen van de cel.
Niet alle cellen zijn even goed in homeostase, het hangt af van:
Celsoort Hersencellen kunnen tegen heel weinig -> moeten goed geschermd worden.
Celdeling Op het moment dat de cel zijn genetisch materiaal ontplooit (zodat het
gekopieerd kan worden) is de cel het gevoeligste voor noxen of schadelijke
stoffen.
Celleeftijd Bij oudere mensen is de bescherming v/d cel afgenomen, lukt de homeostase
niet meer zo goed. -> ze zijn dus veel gevoeliger voor schadelijke stoffen.
Hele jonge kindjes, pasgeborenen zijn ook zeer gevoelig omdat ze nog niet in
staat zijn om reserve op te bouwen, verdedigingsmechanismes uit te bouwen.
1
, Celconditi Een cel die te weinig rust heeft gekregen, die ondervoed is, gaat veel slechter
e reageren op contact met schadelijke stoffen dan een cel die wel voldoende
heeft kunnen rusten.
4: regressieve veranderingen.
Als weefsels of cellen beschadig zijn door noxen, als er regressieve veranderingen optreden
dan kunnen ze reversibel zijn -> de cel kan zichzelf herstellen = recuperatie.
Soms is de beschadiging van een cel zodanig ernstig dat de cel dood gaat = irreversibele
schade. Dat wil niet zeggen dat door contact met noxen continue cellen verliest en dat men
overal ‘gaatjes’ begint te krijgen. -> het lichaam gaat proberen om die dode cellen te
vervangen.
Als het lichaam die beschadigde cellen vervangt door cellen die dezelfde structuur en
dezelfde functie hebben, dan spreekt men van regeneratie.
Soms is dat niet mogelijk en is de nieuwe cel die in de plaats komt v/d dode / beschadigde cel
minder waardig in functie en structuur, dan spreekt men van reparatie. Meestal gaat het dan
over littekenweefsel dat in de plaats is gekomen.
Deze foto’s zijn een voorbeeld van uitgesproken
regeneratie: er zijn bepaalde beesten (wormen,
hagedissen) waar je een stukje kan afdoen en dan groeit
het aan zelf weer aan -> bij de mens gaat dit moeilijk
buiten bij het topje v/d neus: men kan dit wegsnijden en
dan groeit er toch een stukje neusweefsel aan.
De foto is een bloemkoolneus vooral mannen zijn hier
aan gevoelig, het is een soort huiduitslag. Het extra
weefsel op de neus gaat men afschrapen / weg snijden,
uit de kleine restjes huidweefsel komt nieuw
neusweefsel. De man krijgt dus gewoon een nieuwe mooie neus.
4.1: regeneratie.
Er gebeurt niet altijd regeneratie, daarom moet men het soms ook doen met littekenweefsel.
Regeneratie is een moeilijk proces, je moet er … voor hebben:
1. Celdeling en groei: de cel moet delen en tot de juiste grote komen.
2. Celdifferentiatie: de cel moet je juiste functie krijgen, als er nieuwe cellen bij komen in
de huid mogen dat geen levercellen zijn en omgekeerd.
3. Celrijping: de cellen moeten volwassen worden.
4.2: regeneratievermogen.
Wat bepaald er of er regeneratie of reparatie gebeurt:
- Grootte letsel
- Bloedvoorziening weefsel / cellen
- Voedingsstatus weefsel / cellen: mensen die zwaar ondervoed zijn door ziekte gaan
bij het hebben van een wonde meer littekenweefsel hebben.
- Leeftijd v/d cellen: een jong kind zijn weefsel goed regeneren en een minder groot
litteken achter laten. Bij oudere is er bij de minste trauma al een litteken.
- Regeneratievermogen v/d cellen: sommige cellen kunnen bijna niet regeneren
(omdat ze heel erg gespecialiseerd zijn) andere cellen kunnen heel goed regeneren
(bindweefselcellen, met een eenvoudige functie)
2
Indien het lichaam in contact komt met noxen ofwel schadelijke stoffen, dan kan het zijn dat
er beschadiging optreedt in het lichaam. Dit noemt men dan regressieve veranderingen.
Exogene noxen Endogene noxen
Deze stoffen komen van buiten het lichaam. Deze stoffen komen van binnen het lichaam.
Waar dus ergens iets is fout gelopen,
waardoor de persoon ziek gaat worden.
- Fysisch Afwijkende chromosomen of genen:
- Chemisch - Enzymdeficiëntie
- Biologisch - Immuundeficiëntie
- Voeding Anatomische afwijking
Anatomische afwijking tijdens de
Contact met plant die kan leiden tot embryonale ontw. = coloboma:
brandwonden. oogje kan niet goed sluiten.
1: contact dermatitis.
Plant die kan leiden tot brandwonden =
berenklauw. Het zijn de kleine netelhaartjes
op de plant die er voor zorgen dat er bij
aanraking een zware ontstekingsreactie kan
optreden op de huid.
2: homeostasis.
Niet elke keer bij contact met noxen treden er regressieve veranderingen op. Het lichaam is
vrij goed in het homeostase (dynamisch evenwicht tussen gezondheidsremmende krachten
en gezondheidsbevorderende krachten)
Als men dan in contact komt met een noxen (plant, beestje) en het lichaam kan men er zich
tegen verzetten -> dan blijft de structuur v/h lichaam behouden. En blijft ook de functie
v/h weefsel of lichaam behouden (selectie, energieproductie, genetische functie,
eiwitproductie, specifieke functies,...). Dan treden er dus geen regressieve veranderingen op.
3: aanpassingvermogen van de cel.
Niet alle cellen zijn even goed in homeostase, het hangt af van:
Celsoort Hersencellen kunnen tegen heel weinig -> moeten goed geschermd worden.
Celdeling Op het moment dat de cel zijn genetisch materiaal ontplooit (zodat het
gekopieerd kan worden) is de cel het gevoeligste voor noxen of schadelijke
stoffen.
Celleeftijd Bij oudere mensen is de bescherming v/d cel afgenomen, lukt de homeostase
niet meer zo goed. -> ze zijn dus veel gevoeliger voor schadelijke stoffen.
Hele jonge kindjes, pasgeborenen zijn ook zeer gevoelig omdat ze nog niet in
staat zijn om reserve op te bouwen, verdedigingsmechanismes uit te bouwen.
1
, Celconditi Een cel die te weinig rust heeft gekregen, die ondervoed is, gaat veel slechter
e reageren op contact met schadelijke stoffen dan een cel die wel voldoende
heeft kunnen rusten.
4: regressieve veranderingen.
Als weefsels of cellen beschadig zijn door noxen, als er regressieve veranderingen optreden
dan kunnen ze reversibel zijn -> de cel kan zichzelf herstellen = recuperatie.
Soms is de beschadiging van een cel zodanig ernstig dat de cel dood gaat = irreversibele
schade. Dat wil niet zeggen dat door contact met noxen continue cellen verliest en dat men
overal ‘gaatjes’ begint te krijgen. -> het lichaam gaat proberen om die dode cellen te
vervangen.
Als het lichaam die beschadigde cellen vervangt door cellen die dezelfde structuur en
dezelfde functie hebben, dan spreekt men van regeneratie.
Soms is dat niet mogelijk en is de nieuwe cel die in de plaats komt v/d dode / beschadigde cel
minder waardig in functie en structuur, dan spreekt men van reparatie. Meestal gaat het dan
over littekenweefsel dat in de plaats is gekomen.
Deze foto’s zijn een voorbeeld van uitgesproken
regeneratie: er zijn bepaalde beesten (wormen,
hagedissen) waar je een stukje kan afdoen en dan groeit
het aan zelf weer aan -> bij de mens gaat dit moeilijk
buiten bij het topje v/d neus: men kan dit wegsnijden en
dan groeit er toch een stukje neusweefsel aan.
De foto is een bloemkoolneus vooral mannen zijn hier
aan gevoelig, het is een soort huiduitslag. Het extra
weefsel op de neus gaat men afschrapen / weg snijden,
uit de kleine restjes huidweefsel komt nieuw
neusweefsel. De man krijgt dus gewoon een nieuwe mooie neus.
4.1: regeneratie.
Er gebeurt niet altijd regeneratie, daarom moet men het soms ook doen met littekenweefsel.
Regeneratie is een moeilijk proces, je moet er … voor hebben:
1. Celdeling en groei: de cel moet delen en tot de juiste grote komen.
2. Celdifferentiatie: de cel moet je juiste functie krijgen, als er nieuwe cellen bij komen in
de huid mogen dat geen levercellen zijn en omgekeerd.
3. Celrijping: de cellen moeten volwassen worden.
4.2: regeneratievermogen.
Wat bepaald er of er regeneratie of reparatie gebeurt:
- Grootte letsel
- Bloedvoorziening weefsel / cellen
- Voedingsstatus weefsel / cellen: mensen die zwaar ondervoed zijn door ziekte gaan
bij het hebben van een wonde meer littekenweefsel hebben.
- Leeftijd v/d cellen: een jong kind zijn weefsel goed regeneren en een minder groot
litteken achter laten. Bij oudere is er bij de minste trauma al een litteken.
- Regeneratievermogen v/d cellen: sommige cellen kunnen bijna niet regeneren
(omdat ze heel erg gespecialiseerd zijn) andere cellen kunnen heel goed regeneren
(bindweefselcellen, met een eenvoudige functie)
2
