Probleem 2.7.1 – Stoorn-IS?
LD 1: Wat is het verschil tussen persoonlijkheid en temperament?
Bron: Prins, 2014 (H5 – de Fruyt et al.,)
Het verschil tussen temperament en persoonlijkheid
Individuele verschillen bij kinderen werden in het verleden vooral
gedefinieerd in termen van temperament. Het werd klassiek
onderscheiden van persoonlijkheid omdat temperament verwijst naar
eigenschappen die vroeg in de ontwikkeling al te herkennen zijn en een
sterk genetische basis hebben. Men ging er hierbij vanuit dat
persoonlijkheid een minder sterke genetische basis had en later in
ontwikkeling pas tot uiting komt.
Tot de dag van vandaag is het lastig te bepalen hoe de structuur van
temperament of persoonlijkheid eruit ziet. Het is bijvoorbeeld moeilijker te
meten en lastiger te bepalen welke genen er dan
Thomas en Chess persoonlijkheidsontwikkeling is het resultaat van de
interactie tussen temperamentfactoren en de omgeving. Zij herkende 3
configuraties van persoonlijkheidseigenschappen zie ze vaak herkende bij
baby’s.
Critical approach - Buss & Plomin emotionaliteit, activiteit, sociabiliteit
en impulsiviteit
Psychologische benadering Rothbart reactiviteit, zelfregulatie,
effortful control
o Thomas en chess vs. Buss & Plomin = Buss en Plomin bouwen voort
op Chess en Thomas. Ze bouwen beide op het idee dat
temperament de voorloper is op later. Het verschil is echter wel dat
Thomas en Chess maar 4 van de 9 dimensies hadden gevonden.
Persoonlijkheid
De 5 dimensies (Big Five – model/VFM), representeren de onderliggende
structuur van de variëteit aan persoonlijkheidstrekken. De 5
persoonlijkheidstrekken Extraversie, Altruïsme, Consciëntieusheid,
Neuroticisme, Openheid voor
ervaringen. Die dimensies zijn
twee-polig dus dat betekent dat
elke dispositie 2 uiterste kent en
conceptueel van elkaar
onafhankelijk zijn.
, De karaktereigenschappen kan je beschouwen als mengvormen van de 5
basisdimensies, waaruit je meerdere combinaties kan maken (zoals je met
verf kan doen). Hoe hoog of laag iemand scoort op een dimensie, bepaalt
dan de vorm van je persoonlijkheid, maar let op dat de score op 1
dimensie niets voorspellend kan zeggen over de score op een andere
dimensie = want ze zijn onafhankelijk van elkaar.
Persoonlijkheidsbeschrijving bij kinderen
De 5 dimensies zijn valide en betrouwbaar voor het beschrijven van
persoonlijkheidsverschillen bij kinderen en adolescenten. Over het
algemeen vinden we 2 onderzoeksstrategieën die we onderscheiden om
persoonlijkheidsverschillen bij kinderen en adolescenten te meten
o Top-down benadering vragenlijst die initieel ontwikkeld werden
voor het meten van VFM-dimensies bij volwassene. Deze lijsten
neem je af bij kinderen/adolescenten en die meer dan de scores op
de persoonlijkheidsdimensies.
o Bottom-up benadering hiërarchische ordening waarbij alle
verschillen tussen kinderen en adolescenten in kaart wordt
gebracht. Dat gebeurd door de onderliggende dimensies uit de
taxonomie te toetsen op het terug vinden van het VFM.
Vragenlijst/instrument die de 5 persoonlijkheidsdimensies meet bij
kinderen/adolescenten = Lexicale benadering opvallende en
sociaal relevante eigenschappen zijn belangrijk om verschillen
tussen personen te benoemen en te beschrijven [persoons
beschrijvende woordenschat].
Uit onderzoek blijkt dat de termen temperament en
persoonlijkheid binnen vragenlijsten moeilijk te
onderscheiden zijn dus pleiten veel onderzoekers voor een
integratief kader.
Bron: de Pauw & Mervielde, 2010
Temperament en persoonlijkheid: Meer gelijk dan verschillend?
Temperament = de biologische basis voor persoonlijkheid vanuit deze
visie is het logisch dat er een relatie is die zich ontwikkelt op volgorde;
temperament is hierin de affectieve, opwekkende en aandachtige basis
waar meer complexere persoonlijkheidstrekken omheen groeien over tijd.
De interactie tussen temperament en omgevingsinvloeden wordt
veronderstelt persoonlijkheid te produceren, persoonlijkheid is dan breder
als temperament; het omvat gedachten, normen en waarden,
vaardigheden, geloof etc.
LD 1: Wat is het verschil tussen persoonlijkheid en temperament?
Bron: Prins, 2014 (H5 – de Fruyt et al.,)
Het verschil tussen temperament en persoonlijkheid
Individuele verschillen bij kinderen werden in het verleden vooral
gedefinieerd in termen van temperament. Het werd klassiek
onderscheiden van persoonlijkheid omdat temperament verwijst naar
eigenschappen die vroeg in de ontwikkeling al te herkennen zijn en een
sterk genetische basis hebben. Men ging er hierbij vanuit dat
persoonlijkheid een minder sterke genetische basis had en later in
ontwikkeling pas tot uiting komt.
Tot de dag van vandaag is het lastig te bepalen hoe de structuur van
temperament of persoonlijkheid eruit ziet. Het is bijvoorbeeld moeilijker te
meten en lastiger te bepalen welke genen er dan
Thomas en Chess persoonlijkheidsontwikkeling is het resultaat van de
interactie tussen temperamentfactoren en de omgeving. Zij herkende 3
configuraties van persoonlijkheidseigenschappen zie ze vaak herkende bij
baby’s.
Critical approach - Buss & Plomin emotionaliteit, activiteit, sociabiliteit
en impulsiviteit
Psychologische benadering Rothbart reactiviteit, zelfregulatie,
effortful control
o Thomas en chess vs. Buss & Plomin = Buss en Plomin bouwen voort
op Chess en Thomas. Ze bouwen beide op het idee dat
temperament de voorloper is op later. Het verschil is echter wel dat
Thomas en Chess maar 4 van de 9 dimensies hadden gevonden.
Persoonlijkheid
De 5 dimensies (Big Five – model/VFM), representeren de onderliggende
structuur van de variëteit aan persoonlijkheidstrekken. De 5
persoonlijkheidstrekken Extraversie, Altruïsme, Consciëntieusheid,
Neuroticisme, Openheid voor
ervaringen. Die dimensies zijn
twee-polig dus dat betekent dat
elke dispositie 2 uiterste kent en
conceptueel van elkaar
onafhankelijk zijn.
, De karaktereigenschappen kan je beschouwen als mengvormen van de 5
basisdimensies, waaruit je meerdere combinaties kan maken (zoals je met
verf kan doen). Hoe hoog of laag iemand scoort op een dimensie, bepaalt
dan de vorm van je persoonlijkheid, maar let op dat de score op 1
dimensie niets voorspellend kan zeggen over de score op een andere
dimensie = want ze zijn onafhankelijk van elkaar.
Persoonlijkheidsbeschrijving bij kinderen
De 5 dimensies zijn valide en betrouwbaar voor het beschrijven van
persoonlijkheidsverschillen bij kinderen en adolescenten. Over het
algemeen vinden we 2 onderzoeksstrategieën die we onderscheiden om
persoonlijkheidsverschillen bij kinderen en adolescenten te meten
o Top-down benadering vragenlijst die initieel ontwikkeld werden
voor het meten van VFM-dimensies bij volwassene. Deze lijsten
neem je af bij kinderen/adolescenten en die meer dan de scores op
de persoonlijkheidsdimensies.
o Bottom-up benadering hiërarchische ordening waarbij alle
verschillen tussen kinderen en adolescenten in kaart wordt
gebracht. Dat gebeurd door de onderliggende dimensies uit de
taxonomie te toetsen op het terug vinden van het VFM.
Vragenlijst/instrument die de 5 persoonlijkheidsdimensies meet bij
kinderen/adolescenten = Lexicale benadering opvallende en
sociaal relevante eigenschappen zijn belangrijk om verschillen
tussen personen te benoemen en te beschrijven [persoons
beschrijvende woordenschat].
Uit onderzoek blijkt dat de termen temperament en
persoonlijkheid binnen vragenlijsten moeilijk te
onderscheiden zijn dus pleiten veel onderzoekers voor een
integratief kader.
Bron: de Pauw & Mervielde, 2010
Temperament en persoonlijkheid: Meer gelijk dan verschillend?
Temperament = de biologische basis voor persoonlijkheid vanuit deze
visie is het logisch dat er een relatie is die zich ontwikkelt op volgorde;
temperament is hierin de affectieve, opwekkende en aandachtige basis
waar meer complexere persoonlijkheidstrekken omheen groeien over tijd.
De interactie tussen temperament en omgevingsinvloeden wordt
veronderstelt persoonlijkheid te produceren, persoonlijkheid is dan breder
als temperament; het omvat gedachten, normen en waarden,
vaardigheden, geloof etc.
