samenvatting goederenrecht 3

GOEDERENRECHT 3
INLEIDING (LES 1)
VOORWOORD
 Appartementsrecht, pandwet, hypotheek wet  vernieuwd
 Goederenrecht: gemoderniseerd (boek 3)
 Inwerkingtreding: 01/09/21
o Uitz: bepalingen mbt hypotheekregisters, te bepalen door KB maar
uiterlijk 1/07/2022

 OBW blijft van kracht op bestaande OVK (eerbiedigende werking)
o 2 zullen parallel naast elkaar nog lang blijven bestaan
o = van toepassing op rechtshandelingen en rechtsfeiten die zich
vanaf 1/09/2021 realiseren
 Vb. opstalovk gesloten vanaf deze datum
 ovk’s die VOOR 1/09/2021 gesloten, blijft oude regime in principe
gelden
 Verschil vernieuwing of verlenging vb. erfpacht of opstalovk 
belangrijk
 Vb. aanplanten boom

INWERKINGTREDING EN OVERGANGSRECHT BOEK 3
 Uitzonderingen op eerbiedigende werking
1. Contractuele afwijkingen
- Opgelet: bestaande zakelijke rechten  instemming nodig alle
betrokken partijen
- Contracten VOOR 01/09/21  oude recht, tenzij anders
overeenkomen
 nieuwe wetgeving anticipatief toepassing dmv notarieel
vaststellen (wetgeving vanaf 01/09/21 van toepassing op ovk)
2. Verkrijgende verjaring
3. Opstalrecht

GOEDERENRECHT GESITUEERD BINNEN VERMOGENSRECHT
VERMOGENS- PATRIMONIALE rechtstreeks zeggenschap
Zakelijke rechten:
RECHT RECHTEN op goed
Vorderingsrechten: prestatie Iets (n) doen, geven
Intellectuele rechten:
vb. octrooi, merken…
exploitatierecht

 wat bestudeert het goederenrecht? (Art.3.3 NBW)
 zakelijke rechten
 eigendomsrecht + zakelijke gebruiksrechten = zakelijke
hoofdrechten
 Goederenrecht



1

,  = studie indeling goederen en oorspronkelijke wijzen
eigendomsverkrijging
 Publiciteitssysteem
 Zakelijke rechten en zakelijke zekerheden

BELANG GOEDERENRECHT
 rechtvaardige en efficiënte juridische regeling toekenning zakelijke
rechten aan burgers
 belangrijk maatschappelijke welvaart, levenskwaliteit, mate krediet,
solvabiliteit
 art 16 GW + in EVRM

MODERNISERING GOEDERENRECHT
 Art. 524 OBW

BEGRIPPEN
 Art 3.38 –  Art 3.35 NBW (vermogen)  person
3.42 NBW  Actief + passief en
 elke persoon 1
 alleen personen
 1* kwaliteitsrekening (art.3. 37 BW),
overlijden)




2

, H1: LEER VAN INDELING VAN GOEDEREN (LES 2)
 Waarom: ifv categorie goederen: andere regels, ander statuut…
 Juridisch jargon
 zie begrippen (dier – goed – persoon)
 lichamelijk  onlichamelijk
art 3.40 NBW rechten (zakelijke, persoonlijke,
intellectuele)
universaliteit

AFD. 1 : GOEDEREN VOLGENS GRAAD TOE-
EIGENINGSMOGELIJKHEID
BELANG
 Heerschappij Goederen voorwerp zakelijke rechten indien rechtssubject
(rechtmatige) heerschappij kan en mag uitoefenen

GOEDEREN IN OF BUITEN DE HANDEL
In handel Buiten handel
 voorwerp vermogensrecht  wettelijk beletsel
 private toe-eigening,  verdovende middelen
verhandeling  ≠ onvervreemdbaar
 ≠ gemeen
 ≠ verkrijgende verjaring (3.26 BW)
 ≠ overeenkomst (art. 1128 BW, art.
1598 BW)
GEMENE GOEDEREN (RES COMMUNES): ART. 3.43 BW
 ≠ toe-eigenen, wel gebruiken
 gebruik geregeld door bijzondere wetten
 vb. lucht, zand, zeewater

 Duurzaamheidsgedachte: bewust zijn dat gemene goederen schaars
zijn, noodzakelijk dat er zorgzaam mee omgegaan wordt

GOEDEREN ZONDER EIGENAAR (RES NULLIUS) ART. 3.43 LID 2 BW
 nooit eigenaar gehad (vb. vissen in zee)
 eigenaar afstand van gedaan (res derelictae) vb. afval

 art 3.66 en 3.59 §2 OBW
RG o vatbaar voor private toe-
eigening (verplichtingen)
Aan wie komen ze toe? o nalatenschap: Belgische staat
OG Belgische staat (art. 768 OBW)



3

,  gevonden
 verloren goederen , res nullius, schatten
 schatten: verborgen (had eigenaar), eigendomsrecht ≠ (meer) kan
aantonen
 verloren goederen ≠ res nullius: eigenaar maar momenteel
onbekend
 wie goederen in bezit neemt: TKT

AFD. 2: GOEDEREN VOLGENS HUN GEBRUIK (ART. 3.44 BW)
VERVANGBARE GOEDEREN – VERBRUIKSGOEDEREN – SOORTGOEDEREN
Vervangbare  belangrijk in verbintenissenrecht (en schuldvgl art 1291 OBW)
goederen  wil van partijen  geen kenmerk goed zelf
  Niet vervangbare goederen (geïndividualiseerd)
Verbruiksgoederen  feitelijk  juridisch (koeken vs geld)
 verloren bij 1ste gebruik
  niet verbruiksgoederen
 hetzelfde teruggeven (vb. boek)
 Belang: onderscheid (ver)bruikleen (art 1874 BW) & VG (art.
3.148, 3° BW)
Soortgoederen  bepaald naar maat, getal of gewicht (vb. zand)
 = genera
  bepaalde goederen
 eigenschappen individueel bepaald (species)
 Belang: teruggave einde VG, verbintenissenrecht,
eigendomsoverdracht

 belang verbruiksgoederen: VG
 art. 3.159 BW
 VG verbruikbare goederen = oneigenlijk VG

 eigendomsoverdracht goederen: overgang solo consenu (door
wilsovereenstemming)
 Soortgoederen: eigendom over wanneer goederen geïndividualiseerd
zijn (vindt plaats bij levering. Tot dan: risico voor overdrager. Bij
tenietgaan, overdrager gehouden andere goederen dezelfde soort te
bezorgen (genera non pereunt – soortgoederen vergaan ≠)

NEGATIEVE WAARDE
 vervuilde grond

AFD 3 RG EN OG
 OBW: 20 archaïsche artikels (art. 517 – 526 OBW)
 NBW: 4 moderne artikels (art. 3.46 – 3.49 NBW)


BELANG VAN INDELING
 overdracht van goederen  schenkingsrechten
 zekerheidsrechten (belangrijk SE en  beslagprocedure


4