Economie samenvatting module 6
H1 risico
Paragraaf 1, risico en onzekerheid
Er is sprake van een onzekere situatie: als er meerdere mogelijke uitkomsten zijn
en de uitkomst staat niet vast.
Onzekerheid en de economie
Onzekerheid beïnvloed de economie. Daarom is het voor economen een belangrijk
onderwerp. Mensen kiezen voortdurend de manier waarop ze hun schaarste
middelen gebruiken. Maar al die verschillende manieren brengen onzekerheden met
zich mee. Als je bijvoorbeeld een nieuwe spijkerbroek koopt, levert jou dat
consumentensurplus op en de kledingwinkel producenten surplus.
Risico
De uitkomst van een onzekere situatie kan financiële gevolgen hebben. Bij
onzekerheid kijken economen naar het risico: de verwachte financiële schade van
een gebeurtenis.
Risico = kans op schade x schade
Vb = 1/10 x 1.000 = €100 risico
Kans op schade: als 1 op de 10 scooters gestolen worden is dat gelijk aan
1/10
Schade: gelijk aan de waarde van een nieuwe scooter
Risico en spreektaal
Met risico wordt alleen de kans op schade bedoeld; de schade zelf spreekt geen rol.
Omvang van risico’s
Hoe groot een risico is, wordt bepaald door de 2 onderdelen waaruit risico bestaat:
de schade en de kans op schade.
Risico van scooterdiefstal
Nieuwwaarde: €1.000 Nieuwwaarde: €1.400
Dorp €50 €70
Stad €100 €140
Kans op schade = deel : geheel x 100
Dorp = 50 : 1000 x 100 & 70 : 1400 x 100 = 5%
stad = 100 : 1000 x 100 & 140 : 1400 x 100 = 10%
Risico’s inschatten
In de praktijk worden risico’s geschat. En dat geeft onzekerheid. Deze onzekerheid
heeft gevolgen voor de keuzes die wij maken. Als het risico verkeerd word ingeschat,
worden er verkeerde keuzes gemaakt. Zowel de consument als de producent
hebben nadeel van het verkeerd inschatten van het risico:
Consument: loopt consumentensurplus mis
Producent: maakt geen winst
Risico’s en informatie
Om een risico goed in te schatten is informatie nodig. Hoe meer informatie, hoe
beter het risico kan worden ingeschat.
, Begrippen
Onzekere situatie
Situatie waarbij de uitkomst niet vaststaat
Risico
Verwachte schade
Paragraaf 2, vrijwillig en onvrijwillig risico
Er zijn 2 soorten risico’s: vrijwillige en onvrijwillige risico’s.
Vrijwillige risico’s: zijn risico’s die iemand bewust neemt
Onvrijwillige risico’s: zijn niet te vermijden. Ze worden niet bewust genomen.
Iedereen moet leven met het risico, het enige wat je kan doen is het risico te
verminderen.
Begrippen
Vrijwillige risico’s
Risico dat bewust wordt genomen
Onvrijwillige risico’s
Risico dat niet kan worden vermeden
Paragraaf 3, rente en risico
Gedurende een tijdsperiode kunnen vragers consumentensurplus genieten en
aanbieders kunnen in een bepaalde tijd een hoeveelheid productie voortbrengen.
Daarom heeft tijd een prijs: de rente.
Voor een consument: is de rente de prijs die hij betaald krijgt voor het uitstellen
van consumptie
Voor een producent: is de rente de prijs die hij betaald krijgt voor het uitstellen
van een investering.
Tijd, rente en de risico-opslag
Risico’s kunnen zich in de tijd voordoen. Ze zijn daarom een onderdeel van de prijs
van tijd: de rente. Anders gezegd: een deel van de rente is de prijs van onzekerheid
in de vorm van risico’s die zich in de tijd kunnen voordoen. We noemen dit deel van
de rente de risico-opslag. Als bijvoorbeeld de CB de refirente op 2% heeft gezet en
de risico-opslag is 3%, dan is de rente voor consumenten en producenten gelijk
aan 2% + 3% = 5%
Inflatierisico
Een belangrijk onderdeel van het risico-opslag is het inflatierisico: het risico van
inflatie. Door inflatie kun je met hetzelfde bedrag minder kopen; door inflatie daalt de
koopkracht. Hoe groter het inflatierisico hoe hoger de risico-opslag hoe hoger
de rente.
De 2 onderdelen van het inflatierisico zijn: de kans op inflatie en de hoogte van de
inflatie
Nominale rente en reële rente
De rente die de bank uitkeert op spaargeld is de nominale rente. De rente komt niet
overeen met de toegenomen koopkracht.
H1 risico
Paragraaf 1, risico en onzekerheid
Er is sprake van een onzekere situatie: als er meerdere mogelijke uitkomsten zijn
en de uitkomst staat niet vast.
Onzekerheid en de economie
Onzekerheid beïnvloed de economie. Daarom is het voor economen een belangrijk
onderwerp. Mensen kiezen voortdurend de manier waarop ze hun schaarste
middelen gebruiken. Maar al die verschillende manieren brengen onzekerheden met
zich mee. Als je bijvoorbeeld een nieuwe spijkerbroek koopt, levert jou dat
consumentensurplus op en de kledingwinkel producenten surplus.
Risico
De uitkomst van een onzekere situatie kan financiële gevolgen hebben. Bij
onzekerheid kijken economen naar het risico: de verwachte financiële schade van
een gebeurtenis.
Risico = kans op schade x schade
Vb = 1/10 x 1.000 = €100 risico
Kans op schade: als 1 op de 10 scooters gestolen worden is dat gelijk aan
1/10
Schade: gelijk aan de waarde van een nieuwe scooter
Risico en spreektaal
Met risico wordt alleen de kans op schade bedoeld; de schade zelf spreekt geen rol.
Omvang van risico’s
Hoe groot een risico is, wordt bepaald door de 2 onderdelen waaruit risico bestaat:
de schade en de kans op schade.
Risico van scooterdiefstal
Nieuwwaarde: €1.000 Nieuwwaarde: €1.400
Dorp €50 €70
Stad €100 €140
Kans op schade = deel : geheel x 100
Dorp = 50 : 1000 x 100 & 70 : 1400 x 100 = 5%
stad = 100 : 1000 x 100 & 140 : 1400 x 100 = 10%
Risico’s inschatten
In de praktijk worden risico’s geschat. En dat geeft onzekerheid. Deze onzekerheid
heeft gevolgen voor de keuzes die wij maken. Als het risico verkeerd word ingeschat,
worden er verkeerde keuzes gemaakt. Zowel de consument als de producent
hebben nadeel van het verkeerd inschatten van het risico:
Consument: loopt consumentensurplus mis
Producent: maakt geen winst
Risico’s en informatie
Om een risico goed in te schatten is informatie nodig. Hoe meer informatie, hoe
beter het risico kan worden ingeschat.
, Begrippen
Onzekere situatie
Situatie waarbij de uitkomst niet vaststaat
Risico
Verwachte schade
Paragraaf 2, vrijwillig en onvrijwillig risico
Er zijn 2 soorten risico’s: vrijwillige en onvrijwillige risico’s.
Vrijwillige risico’s: zijn risico’s die iemand bewust neemt
Onvrijwillige risico’s: zijn niet te vermijden. Ze worden niet bewust genomen.
Iedereen moet leven met het risico, het enige wat je kan doen is het risico te
verminderen.
Begrippen
Vrijwillige risico’s
Risico dat bewust wordt genomen
Onvrijwillige risico’s
Risico dat niet kan worden vermeden
Paragraaf 3, rente en risico
Gedurende een tijdsperiode kunnen vragers consumentensurplus genieten en
aanbieders kunnen in een bepaalde tijd een hoeveelheid productie voortbrengen.
Daarom heeft tijd een prijs: de rente.
Voor een consument: is de rente de prijs die hij betaald krijgt voor het uitstellen
van consumptie
Voor een producent: is de rente de prijs die hij betaald krijgt voor het uitstellen
van een investering.
Tijd, rente en de risico-opslag
Risico’s kunnen zich in de tijd voordoen. Ze zijn daarom een onderdeel van de prijs
van tijd: de rente. Anders gezegd: een deel van de rente is de prijs van onzekerheid
in de vorm van risico’s die zich in de tijd kunnen voordoen. We noemen dit deel van
de rente de risico-opslag. Als bijvoorbeeld de CB de refirente op 2% heeft gezet en
de risico-opslag is 3%, dan is de rente voor consumenten en producenten gelijk
aan 2% + 3% = 5%
Inflatierisico
Een belangrijk onderdeel van het risico-opslag is het inflatierisico: het risico van
inflatie. Door inflatie kun je met hetzelfde bedrag minder kopen; door inflatie daalt de
koopkracht. Hoe groter het inflatierisico hoe hoger de risico-opslag hoe hoger
de rente.
De 2 onderdelen van het inflatierisico zijn: de kans op inflatie en de hoogte van de
inflatie
Nominale rente en reële rente
De rente die de bank uitkeert op spaargeld is de nominale rente. De rente komt niet
overeen met de toegenomen koopkracht.
