Shockbehandeling: farmaca
Inleiding farmaca
➢ Vraag 1: sympathicus en parasympathicus zijn delen van het autonoom zenuwstelsel
➢ NO is de belangrijkste endogene vasodilatator
➢ Receptoren sympathicus:
Hart: β1, β2 en α1 receptoren
Arteries:
▪ Huid α1 vasoconstrictie
▪ Spieren β2 vasodilatatie
Darm: β2 en dopamine receptoren
vasodilatatie
Coronairen: β2 en dopamine receptoren
vasodil., α1 vasoconstrictie
Nierarteriën: β1 en dopamine receptoren
vasodilatatie
Luchtwegen: β2 bronchodilatatie
➢ Inotropie (contractie) in een zo gunstig
mogelijke manier (dus min. myocardiaal O2-verbruik) en zodat de vitale
(belangrijkste) organen worden geperfundeerd (hart, hersenen, lever, nieren,
darm)
Preventie
➢ Oorzaak wegnemen
➢ Septische shock (infectie) voorkomen strikte hygiëne (handen wassen)
➢ Insteekplaats katheters steriel en dagelijks checken!
➢ SDD = selectieve darm decontaminatie antiboitica gegevn om darmflora te veranderen
met de hoop dat de patiënt beter wordt vooromen dat bacteriën lekken en door gap
junctions gaan helpt niet
Antimicrobe therapie
➢ Gebruik van antibiotica: keuze van soort wordt bepaald door vele factoren
➢ Aanpassen aan nier- en leverfunctie (antibiotica verwerken en uitscheiden)
➢ Elk uur dat we bij een bacteriële infectie of septische shock de antibiotica later geven,
stijgt de mortaliteit met 10% (!)
Voeding
➢ Katabool (lichaam breekt veel af) en hypermetabool (metabolisme op volle toeren)
➢ Stikstofbalans meestal negatief
➢ Enterale weg: patiënt moet eten krijgen, liefst langs de darm
Voeding is dé bescherming voor het GI-stelsel, voedsel aan de darm geven is nl.
de beste protectie tegen bacteriële flora die doorheen de wand willen gaan
➢ Niet echt belangrijk in eerste uren maar wel de dagen die volgen
, Hemodynamische stabilisatie
➢ Verminderen zuurstofverbruik (sedatie coma, verminderen v. koorts, pijn en angst)
➢ Verhogen zuurstofaanbod (hartdebiet verhogen, zuurstofsaturatie, hematocriet
optimaal maken)
➢ Cardiovasculaire behandeling (druk, hartdebiet, contractiliteit, afterload)
➢ Vraag 2: toedienen van calcium stimuleert de contractie van spieren
Farmaca gebruikt bij hemodynamische toestand
Farmaca gebruikt bij kritisch hemodynamische toestanden (contractiliteit verhogen):
1. Sympatho-adrenerge farmaca
2. Indirecte sympathische amines
3. Digitalis
4. Calciumionen
5. Fosfodiesterase inhibitoren
6. Vasodilatoren
Sympatho-adrenerge farmaca
Dominerend β-receptor agonisten
➢ Dopamine (neurotransmitter in hypofyse, vrijstelling hormonen)
Verbetert circulatie in splanchnische systeem door vasodilatatie in darmen en
nieren
Natuurlijke antagonist, precursor van noradrenaline
Heeft wel als neveneffect een verstoorde hormoonwerking
In hoge dosis ook α-agonist
➢ Dobutamine
Synthetische vasodilatator (hart wordt opgejaagd want werkt in op β2 mar
zorgt voor voldoende zuurstofaanbon voor myocard) van coronairen en
periferen met bloeddrukverlaging tot gevolg
Chronotroop effect, versnellen hartritme (stijging hartdebiet)
Mengsel van β1, zwak β2, α1-agonist
Dominerend α-receptor agonisten
➢ Adrenaline (aangemaakt in bijniermerg)
Vasoconstrictie en verhoging bloeddruk hart wordt enorm opgejaagd
Tachycardie & BD stijging omdat de bloedvaten dichtgaan
Sterke β1, α1 (en β2) agonist
➢ Noradrenaline
Vasoconstrictor, verhogen myocard zuurstof verbruik
α1, α2 en krachtige β1 agonist
Komt vrij bij shock
Ook in bijnier gemaakt
Noradrenaline en adrenaline samen geven om hart op te jagen. Dobutamine
erbij geven om de coronairen voldoende doorbloed te laten (met zuurstof)
Inleiding farmaca
➢ Vraag 1: sympathicus en parasympathicus zijn delen van het autonoom zenuwstelsel
➢ NO is de belangrijkste endogene vasodilatator
➢ Receptoren sympathicus:
Hart: β1, β2 en α1 receptoren
Arteries:
▪ Huid α1 vasoconstrictie
▪ Spieren β2 vasodilatatie
Darm: β2 en dopamine receptoren
vasodilatatie
Coronairen: β2 en dopamine receptoren
vasodil., α1 vasoconstrictie
Nierarteriën: β1 en dopamine receptoren
vasodilatatie
Luchtwegen: β2 bronchodilatatie
➢ Inotropie (contractie) in een zo gunstig
mogelijke manier (dus min. myocardiaal O2-verbruik) en zodat de vitale
(belangrijkste) organen worden geperfundeerd (hart, hersenen, lever, nieren,
darm)
Preventie
➢ Oorzaak wegnemen
➢ Septische shock (infectie) voorkomen strikte hygiëne (handen wassen)
➢ Insteekplaats katheters steriel en dagelijks checken!
➢ SDD = selectieve darm decontaminatie antiboitica gegevn om darmflora te veranderen
met de hoop dat de patiënt beter wordt vooromen dat bacteriën lekken en door gap
junctions gaan helpt niet
Antimicrobe therapie
➢ Gebruik van antibiotica: keuze van soort wordt bepaald door vele factoren
➢ Aanpassen aan nier- en leverfunctie (antibiotica verwerken en uitscheiden)
➢ Elk uur dat we bij een bacteriële infectie of septische shock de antibiotica later geven,
stijgt de mortaliteit met 10% (!)
Voeding
➢ Katabool (lichaam breekt veel af) en hypermetabool (metabolisme op volle toeren)
➢ Stikstofbalans meestal negatief
➢ Enterale weg: patiënt moet eten krijgen, liefst langs de darm
Voeding is dé bescherming voor het GI-stelsel, voedsel aan de darm geven is nl.
de beste protectie tegen bacteriële flora die doorheen de wand willen gaan
➢ Niet echt belangrijk in eerste uren maar wel de dagen die volgen
, Hemodynamische stabilisatie
➢ Verminderen zuurstofverbruik (sedatie coma, verminderen v. koorts, pijn en angst)
➢ Verhogen zuurstofaanbod (hartdebiet verhogen, zuurstofsaturatie, hematocriet
optimaal maken)
➢ Cardiovasculaire behandeling (druk, hartdebiet, contractiliteit, afterload)
➢ Vraag 2: toedienen van calcium stimuleert de contractie van spieren
Farmaca gebruikt bij hemodynamische toestand
Farmaca gebruikt bij kritisch hemodynamische toestanden (contractiliteit verhogen):
1. Sympatho-adrenerge farmaca
2. Indirecte sympathische amines
3. Digitalis
4. Calciumionen
5. Fosfodiesterase inhibitoren
6. Vasodilatoren
Sympatho-adrenerge farmaca
Dominerend β-receptor agonisten
➢ Dopamine (neurotransmitter in hypofyse, vrijstelling hormonen)
Verbetert circulatie in splanchnische systeem door vasodilatatie in darmen en
nieren
Natuurlijke antagonist, precursor van noradrenaline
Heeft wel als neveneffect een verstoorde hormoonwerking
In hoge dosis ook α-agonist
➢ Dobutamine
Synthetische vasodilatator (hart wordt opgejaagd want werkt in op β2 mar
zorgt voor voldoende zuurstofaanbon voor myocard) van coronairen en
periferen met bloeddrukverlaging tot gevolg
Chronotroop effect, versnellen hartritme (stijging hartdebiet)
Mengsel van β1, zwak β2, α1-agonist
Dominerend α-receptor agonisten
➢ Adrenaline (aangemaakt in bijniermerg)
Vasoconstrictie en verhoging bloeddruk hart wordt enorm opgejaagd
Tachycardie & BD stijging omdat de bloedvaten dichtgaan
Sterke β1, α1 (en β2) agonist
➢ Noradrenaline
Vasoconstrictor, verhogen myocard zuurstof verbruik
α1, α2 en krachtige β1 agonist
Komt vrij bij shock
Ook in bijnier gemaakt
Noradrenaline en adrenaline samen geven om hart op te jagen. Dobutamine
erbij geven om de coronairen voldoende doorbloed te laten (met zuurstof)
