BRAM LUIJBEN
Sociaal Work Voltijd 3e leerjaar
Studentennummer: ANONIEM
Leerteam: ANONIEM
Periode: Sociaal Functioneren 3
Beoordelend docent: ANONIEM
Leerteambegeleider: ANONIEM
Inleverdatum:
Eerste gelegenheid
1
,Inhoud
Inleiding........................................................................................................................................................ 3
Hoofdstuk 1. Contact maken en onderhouden............................................................................................. 4
1.1 Presentiebenadering........................................................................................................................... 4
1.2 Werken vanuit gesignaleerde behoeften en krachten.........................................................................4
1.4 Meerzijdige partijdigheid.................................................................................................................... 7
Hoofdstuk 2. Samenwerken.......................................................................................................................... 8
2.1 Dialogisch samenwerken in de drie contexten....................................................................................8
2.1.2 Dialogische samenwerking binnen het netwerk...........................................................................9
2.1.3 Dialogische samenwerking binnen de gemeenschap....................................................................9
2.2 Samenwerking met de gemeente...................................................................................................... 10
2.2.1 Handelen naar mijn functie en positie........................................................................................10
2.3 Gelijkwaardigheid in relaties............................................................................................................. 10
2.4 Gebruik maken van adviezen en perspectieven................................................................................11
Hoofdstuk 3. Methodisch werken............................................................................................................... 12
3.1 Herstelondersteunende benadering en motiverende gespreksvoering.............................................12
3.2 Steunend Relationeel Handelen en Groepsgericht handelen............................................................13
3.3 Outreachend werken......................................................................................................................... 14
Hoofdstuk 4. Professionele houding........................................................................................................... 16
4.1 Verantwoordelijkheid nemen voor taken.......................................................................................... 16
4.2 Verantwoording van niveau 3........................................................................................................... 16
4.3 Afspraken nakomen en signalen en dilemma’s bespreekbaar maken...............................................17
Hoofdstuk 5. Theoretisch inzicht................................................................................................................. 20
Hoofdstuk 6. Reflectie................................................................................................................................. 22
6.1 Ontwikkeling handelend professional............................................................................................... 22
6.2 Meerzijdige partijdigheid................................................................................................................... 25
6.3 Ethische kwestie................................................................................................................................ 25
Procesverslag.............................................................................................................................................. 26
Bijlagen....................................................................................................................................................... 27
Bijlage 1: Netwerkanalysetool................................................................................................................. 27
Bibliografie.................................................................................................................................................. 28
Leerdoelen.................................................................................................................................................. 30
Leerdoel: Omgaan met feedback ........................................................................................................... 30
2
,Inleiding
Dit portfolio is geschreven vanuit het kader Sociaal Functioneren 3, binnen het accent GGZ-agoog aan
de Hogeschool van Utrecht. In dit portfolio wordt aantoonbaar gemaakt hoe ik op een dialogische
wijze een professioneel traject binnen de contexten primaire omgeving, netwerken en
gemeenschappen kan voorbereiden, uitvoeren, evalueren en verantwoorden. Dit onderbouw ik met
bewijsstukken die ik in de loop der tijd tijdens mijn praktijkervaring heb opgedaan waarin ik omschrijf
wat ik gedaan en geleerd heb, wat ik bereikt heb en hoe ik van betekenis ben voor mijn praktijk.
Ik heb mijn praktijkervaring opgedaan bij Kwintes. Kwintes is een grote welzijnsorganisatie met meer
dan 1900 medewerkers die mensen ondersteunt met psychiatrische of psychosociale problemen. Dit
zijn mensen die zonder begeleiding niet zelfstandig kunnen leven en wonen. Ik ben werkzaam als
ambulant persoonlijk begeleider, wat inhoudt dat ik begeleiding bied aan cliënten die niet in een
beschermde woonvorm wonen. De begeleiding wordt altijd geboden op basis van doelen en acties.
Deze doelen worden gevormd in de eerste paar weken van het begeleidingstraject. Deze doelen
worden in samenspraak met de client geformuleerd. Tijdens contactmomenten met cliënten
evalueren wij de doelen en/of voeren wij bijhorende acties uit ter bevordering van deze doelen.
Echter zijn de doelen tussen clienten erg verschillend en verschuilen er diverse achterliggende
psychoproblematieken op de achtergrond. Mijn rol als begeleider is dus verschillend afhankelijk van
wie er tegenover mij zit. Dit maakt mijn praktijk uitdagend en afwisselend.
Het sociaal functioneren van een persoon heeft betrekking op hoe een individu interacteert binnen
bepaalde contexten zoals werk, sociale activiteiten en relaties (Roos, 2019). Binnen Sociaal
Functioneren 3 onderbouw ik waarom ik heb bijdragen aan het versterken van het sociaal
functioneren van cliënten die ik begeleid.
3
, Hoofdstuk 1. Contact maken en
onderhouden
1.1 Presentiebenadering
Ieder contactmoment start met een informeel praatje terwijl ik ondertussen peil welke behoeftes er
spelen. Ik vind het belangrijk om te beginnen met een informeel praatje zodat de client kan wennen
aan het contact en de mogelijkheid heeft om vanuit zichzelf behoeftes uit te spreken. Omdat er vaak
gevoelige onderwerpen besproken worden vind ik het belangrijk dat de client zich gezien en erkend
voelt zodat diegene het vertrouwen voelt om gevoelens uit te spreken. Zonder vertrouwen naar de
hulpverlener zal een cliënt zich minder gemakkelijk blootstellen waardoor de effectiviteit van
hulpverlening afneemt (Movisie, 2021). Theoretisch gezien weet ik hoe belangrijk vertrouwen is. Ik
probeer het vertrouwen op te bouwen door mij op te stellen volgens de presentiebenadering. De
presentiebenadering gaat uit van een open houding waarbij je de ander laat zien dat je volledig
aanwezig ben in het contact door je af te sluiten van dingen die niet relevant zijn en echt aandachtig
contact te maken (Beurskens, van der Linde, & Baart, 2020). Ik zet daarom mijn telefoon uit, focus
mijn gedachtes op de ander en ben niet bezig met andere dingen zoals de vogeltjes in de tuin. Echt
contact maken dus. Ik merk dat het direct zichtbaar is wat het effect is van de presentiebenadering.
Zo merk ik dat een open en uitnodigende houding de client vaak vanuit zichzelf laat vertellen waar de
behoeftes en knelpunten liggen.
Nu ik weet hoe belangrijk het is om present te zijn, maakt dat ik hier extra aandacht aan besteed.
Voorheen maakte ik notities tijdens een contactmoment. Ik merkte dat mijn aandacht hierdoor
afnam en de client zich minder begon open te stellen. Nu heb ik mijzelf eigen gemaakt om aan het
einde van het contactmoment samen met de cliënt te rapporteren zodat verkregen inzichten alsnog
verwerkt worden in het systeem. Ik merk dat ik nu tijdens het gesprek mijn aandacht volledig kan
focussen op de client en echt present kan zijn. Ik zie dat wij sneller tot de kern van de zaak komen.
Dit draagt bij aan de effectiviteit van hulpverlening omdat er in een kortere tijd meer hulpvragen
behandeld kunnen worden.
1.2 Werken vanuit gesignaleerde behoeften en krachten
Voor dit criterium omschrijf ik hoe ik een behoefte bij een cliënt heb gesignaleerd en hoe ik krachten
van de client heb ingezet.
Samen met een cliënt met een angststoornis maak ik een weekplanning. Zonder duidelijkheid en
structuur in haar week maakt deze client zich anders overmatig zorgen waardoor spanningen
toenemen. Tijdens het maken van de planning signaleerde ik dat zij snel afgeleid en onrustig is. Door
haar angststoornis weet ik dat dit mogelijk te maken heeft met een verstoord angstcircuit. Een
4
Sociaal Work Voltijd 3e leerjaar
Studentennummer: ANONIEM
Leerteam: ANONIEM
Periode: Sociaal Functioneren 3
Beoordelend docent: ANONIEM
Leerteambegeleider: ANONIEM
Inleverdatum:
Eerste gelegenheid
1
,Inhoud
Inleiding........................................................................................................................................................ 3
Hoofdstuk 1. Contact maken en onderhouden............................................................................................. 4
1.1 Presentiebenadering........................................................................................................................... 4
1.2 Werken vanuit gesignaleerde behoeften en krachten.........................................................................4
1.4 Meerzijdige partijdigheid.................................................................................................................... 7
Hoofdstuk 2. Samenwerken.......................................................................................................................... 8
2.1 Dialogisch samenwerken in de drie contexten....................................................................................8
2.1.2 Dialogische samenwerking binnen het netwerk...........................................................................9
2.1.3 Dialogische samenwerking binnen de gemeenschap....................................................................9
2.2 Samenwerking met de gemeente...................................................................................................... 10
2.2.1 Handelen naar mijn functie en positie........................................................................................10
2.3 Gelijkwaardigheid in relaties............................................................................................................. 10
2.4 Gebruik maken van adviezen en perspectieven................................................................................11
Hoofdstuk 3. Methodisch werken............................................................................................................... 12
3.1 Herstelondersteunende benadering en motiverende gespreksvoering.............................................12
3.2 Steunend Relationeel Handelen en Groepsgericht handelen............................................................13
3.3 Outreachend werken......................................................................................................................... 14
Hoofdstuk 4. Professionele houding........................................................................................................... 16
4.1 Verantwoordelijkheid nemen voor taken.......................................................................................... 16
4.2 Verantwoording van niveau 3........................................................................................................... 16
4.3 Afspraken nakomen en signalen en dilemma’s bespreekbaar maken...............................................17
Hoofdstuk 5. Theoretisch inzicht................................................................................................................. 20
Hoofdstuk 6. Reflectie................................................................................................................................. 22
6.1 Ontwikkeling handelend professional............................................................................................... 22
6.2 Meerzijdige partijdigheid................................................................................................................... 25
6.3 Ethische kwestie................................................................................................................................ 25
Procesverslag.............................................................................................................................................. 26
Bijlagen....................................................................................................................................................... 27
Bijlage 1: Netwerkanalysetool................................................................................................................. 27
Bibliografie.................................................................................................................................................. 28
Leerdoelen.................................................................................................................................................. 30
Leerdoel: Omgaan met feedback ........................................................................................................... 30
2
,Inleiding
Dit portfolio is geschreven vanuit het kader Sociaal Functioneren 3, binnen het accent GGZ-agoog aan
de Hogeschool van Utrecht. In dit portfolio wordt aantoonbaar gemaakt hoe ik op een dialogische
wijze een professioneel traject binnen de contexten primaire omgeving, netwerken en
gemeenschappen kan voorbereiden, uitvoeren, evalueren en verantwoorden. Dit onderbouw ik met
bewijsstukken die ik in de loop der tijd tijdens mijn praktijkervaring heb opgedaan waarin ik omschrijf
wat ik gedaan en geleerd heb, wat ik bereikt heb en hoe ik van betekenis ben voor mijn praktijk.
Ik heb mijn praktijkervaring opgedaan bij Kwintes. Kwintes is een grote welzijnsorganisatie met meer
dan 1900 medewerkers die mensen ondersteunt met psychiatrische of psychosociale problemen. Dit
zijn mensen die zonder begeleiding niet zelfstandig kunnen leven en wonen. Ik ben werkzaam als
ambulant persoonlijk begeleider, wat inhoudt dat ik begeleiding bied aan cliënten die niet in een
beschermde woonvorm wonen. De begeleiding wordt altijd geboden op basis van doelen en acties.
Deze doelen worden gevormd in de eerste paar weken van het begeleidingstraject. Deze doelen
worden in samenspraak met de client geformuleerd. Tijdens contactmomenten met cliënten
evalueren wij de doelen en/of voeren wij bijhorende acties uit ter bevordering van deze doelen.
Echter zijn de doelen tussen clienten erg verschillend en verschuilen er diverse achterliggende
psychoproblematieken op de achtergrond. Mijn rol als begeleider is dus verschillend afhankelijk van
wie er tegenover mij zit. Dit maakt mijn praktijk uitdagend en afwisselend.
Het sociaal functioneren van een persoon heeft betrekking op hoe een individu interacteert binnen
bepaalde contexten zoals werk, sociale activiteiten en relaties (Roos, 2019). Binnen Sociaal
Functioneren 3 onderbouw ik waarom ik heb bijdragen aan het versterken van het sociaal
functioneren van cliënten die ik begeleid.
3
, Hoofdstuk 1. Contact maken en
onderhouden
1.1 Presentiebenadering
Ieder contactmoment start met een informeel praatje terwijl ik ondertussen peil welke behoeftes er
spelen. Ik vind het belangrijk om te beginnen met een informeel praatje zodat de client kan wennen
aan het contact en de mogelijkheid heeft om vanuit zichzelf behoeftes uit te spreken. Omdat er vaak
gevoelige onderwerpen besproken worden vind ik het belangrijk dat de client zich gezien en erkend
voelt zodat diegene het vertrouwen voelt om gevoelens uit te spreken. Zonder vertrouwen naar de
hulpverlener zal een cliënt zich minder gemakkelijk blootstellen waardoor de effectiviteit van
hulpverlening afneemt (Movisie, 2021). Theoretisch gezien weet ik hoe belangrijk vertrouwen is. Ik
probeer het vertrouwen op te bouwen door mij op te stellen volgens de presentiebenadering. De
presentiebenadering gaat uit van een open houding waarbij je de ander laat zien dat je volledig
aanwezig ben in het contact door je af te sluiten van dingen die niet relevant zijn en echt aandachtig
contact te maken (Beurskens, van der Linde, & Baart, 2020). Ik zet daarom mijn telefoon uit, focus
mijn gedachtes op de ander en ben niet bezig met andere dingen zoals de vogeltjes in de tuin. Echt
contact maken dus. Ik merk dat het direct zichtbaar is wat het effect is van de presentiebenadering.
Zo merk ik dat een open en uitnodigende houding de client vaak vanuit zichzelf laat vertellen waar de
behoeftes en knelpunten liggen.
Nu ik weet hoe belangrijk het is om present te zijn, maakt dat ik hier extra aandacht aan besteed.
Voorheen maakte ik notities tijdens een contactmoment. Ik merkte dat mijn aandacht hierdoor
afnam en de client zich minder begon open te stellen. Nu heb ik mijzelf eigen gemaakt om aan het
einde van het contactmoment samen met de cliënt te rapporteren zodat verkregen inzichten alsnog
verwerkt worden in het systeem. Ik merk dat ik nu tijdens het gesprek mijn aandacht volledig kan
focussen op de client en echt present kan zijn. Ik zie dat wij sneller tot de kern van de zaak komen.
Dit draagt bij aan de effectiviteit van hulpverlening omdat er in een kortere tijd meer hulpvragen
behandeld kunnen worden.
1.2 Werken vanuit gesignaleerde behoeften en krachten
Voor dit criterium omschrijf ik hoe ik een behoefte bij een cliënt heb gesignaleerd en hoe ik krachten
van de client heb ingezet.
Samen met een cliënt met een angststoornis maak ik een weekplanning. Zonder duidelijkheid en
structuur in haar week maakt deze client zich anders overmatig zorgen waardoor spanningen
toenemen. Tijdens het maken van de planning signaleerde ik dat zij snel afgeleid en onrustig is. Door
haar angststoornis weet ik dat dit mogelijk te maken heeft met een verstoord angstcircuit. Een
4
