Samenvatting SK1 Hoorcollege Casus 1
Amblyopie en het centrale zenuwstelsel
Neurale plasticiteit: veranderingen in de organisatie van de hersenen
van mensen door:
Hersenontwikkeling bij kinderen
Leren of ervaring bij normale kinderen
Aanpassingen of (gedeeltelijk) herstel na hersenschade
De visuele ontwikkeling in de eerste 3 jaar
Pasgeborene Aanpassen aan het licht en het begin van focussen.
Baby’s ogen zijn heel gevoelig voor licht: pupillen zijn heel klein te
bescherming.
De centrale visus moet zich nog ontwikkelen
Pasgeborene kan alleen perigeer wat waarnemen
Na een paar weken ontwikkelt de retina zich verder waardoor de
pupillen wijder worden.
Lciht, donker en patronen worden waargenomen.
Grote vormen en felle kleuren trekken de aandacht.
1 mnd De baby kan zich kort focussen op een gezicht vlak voor haar.
Felle kleuren een meter verderop kunnen nog steeds meer haar
aandacht trekken.
2 tot 4 mnd Focussen en volgen van bewegende voorwerpen
De ogen van de baby werken nog niet goed samen
De baby kijkt soms scheel en lijkt een lui oog te hebben; dit is in de
meeste gevallen normaal
Ogen van baby’s van 2 mnd volgen voorwerpen (de visuele coördinatie
wordt beter).
Vanaf 3 mnd kunnen baby’s grijpen naar bewegende objecten.
5 tot 8 mnd Reiken, herkennen en herinneren:
Heeft diepteperceptie (kan zien hoe ver een voorwerp weg is)
Begint de wereld in drie dimensies waar te nemen
Kan redelijk naar voorwerpen dichtbij en veraf reiken
Kan de ouders herkennen aan de andere kant van de ruimte
Herkent een voorwerp ook wanneer er maar een deel te zien is.
Rond de 8 mnd begint een baby te kruipen wat de oog-hand coördinatie
verbetert.
9 tot 12 mnd Grijpen en iets pakken dat voorbij komt
Vanaf 9 mnd is de baby goed in staat om afstand in te schatten
De baby trekt zichzelf op en probeert te staan
De baby heeft haar uiteindelijke oogkleur
Vanaf ongeveer 10 mnd:
Is de visus goed genoeg om iets tussen duim en wijsvinger te pakken
Draait ze het hoofd naar papa wanneer je vraagt: “waar is papa’?
Op haar eerste verjaardag:
Kan ze specifieke voorwerpen aangeven aan mama of papa
Kunnen haar ogen een snel bewegend voorwerp goed volgen
12 tot 18 mnd Wijst naar voorwerpen of personen en zeg; ‘’Kijk’’ of ‘’zie’’
, Bekijkt en identificeert plaatjes in boekjes.
18 tot 36 mnd Glimlacht of begint te stralen wanneer hij zijn favoriete knuffel of
persoon ziet (20 tot 24 mnd)
Zal van tijd tot tijd iets visueel inspecteren zonder het aan te raken (20
tot 24 mnd)
Kijkt graag naar bewegingen van bijvoorbeeld wielen (24 tot 28 mnd)
Kijkt naar zijn eigen handjes wanneer hij aan het tekenen is (26 tot 30
mnd)
Bekijkt en imiteert andere kinderen (30-36 mnd)
Bij het experiment ‘schijnafgrond’ werd er gekeken of baby’s diepte ervaren. De resultaten waren
duidelijk: vrijwel alle baby’s weigerde naar hun moeder te kruipen over de glasplaat.
Door dit experiment werd niet duidelijk wanneer diepte zien ontstaat (de baby’s moesten
kunnen kruipen).
Uit andere experimenten is duidelijk geworden dat baby’s van 2 maanden al reageerde, door een
verhoogde hartslag te krijgen, wanneer ze op de glasplaat werden gelegd.
De ontwikkeling van het zien
Ontwikkeling van Vanaf leeftijd Opmerking
het zien
Vaste fixatie 6 weken Vanaf de leeftijd van 6 weken moet een baby gericht een
object kunnen fixeren zoals een speeltje of de ogen van de
ouders.
Vloeiende 2 maanden Vanaf 2 mnd kunnen de meeste kinderen vloeiende
volgbewegingen volgbewegingen maken.
Convergentie 3 maanden Accommoderen en convergeren is mogelijk vanaf 3-4
maanden.
Accommodatie 3-4 mnd De visus neemt in de loop van de jaren langzaam toe van
0.05 bij de geboorte tot 1.0 rond de leeftijd van 6 jaar.
Stereoscopisch 3-5 mnd tot 3 Stereoscopisch zien ontwikkelt zich tussen de leeftijd van
zien jaar 3-5mnd en 3 jaar.
Groei cornea Geboorte tot 7 Voor de screening op oogafwijkingen is van belang dat de
jaar horizontale diameter van de cornea toeneemt van 9.5-
10.5mm bij de geboorte tot 12mm op 7-jarige leeftijd.
Amblyopie en strabismus
Strabismus (scheelzien) is een afwijking van de stand van de ogen, waarbij de ogen niet op hetzelfde
punt gericht zijn.
De prevalentie is 2-6%.
Amblyopie (lui oog) is een afwijking van het gezichtsvermogen. Deze wordt gekenmerkt door
verminderd of wazig zicht in een van de ogen.
Het oog is overigens op zich meestal volkomen gezond en normaal.
De prevalentie is 0.63-2.66%.
Screening amblyopie kinderen jonger dan 3 jaar + behandeling amblyopie
o Prevalentie amblyopie op 7-jarige leeftijd is 0,7% - 1,2%.
Doe je niets dan is de prevalentie op 7-jarige leeftijd 3 maal zo hoog.
o Prevalentie amblyopie op 7-jarige leeftijd is 2% - 3,9%.
Amblyopie en het centrale zenuwstelsel
Neurale plasticiteit: veranderingen in de organisatie van de hersenen
van mensen door:
Hersenontwikkeling bij kinderen
Leren of ervaring bij normale kinderen
Aanpassingen of (gedeeltelijk) herstel na hersenschade
De visuele ontwikkeling in de eerste 3 jaar
Pasgeborene Aanpassen aan het licht en het begin van focussen.
Baby’s ogen zijn heel gevoelig voor licht: pupillen zijn heel klein te
bescherming.
De centrale visus moet zich nog ontwikkelen
Pasgeborene kan alleen perigeer wat waarnemen
Na een paar weken ontwikkelt de retina zich verder waardoor de
pupillen wijder worden.
Lciht, donker en patronen worden waargenomen.
Grote vormen en felle kleuren trekken de aandacht.
1 mnd De baby kan zich kort focussen op een gezicht vlak voor haar.
Felle kleuren een meter verderop kunnen nog steeds meer haar
aandacht trekken.
2 tot 4 mnd Focussen en volgen van bewegende voorwerpen
De ogen van de baby werken nog niet goed samen
De baby kijkt soms scheel en lijkt een lui oog te hebben; dit is in de
meeste gevallen normaal
Ogen van baby’s van 2 mnd volgen voorwerpen (de visuele coördinatie
wordt beter).
Vanaf 3 mnd kunnen baby’s grijpen naar bewegende objecten.
5 tot 8 mnd Reiken, herkennen en herinneren:
Heeft diepteperceptie (kan zien hoe ver een voorwerp weg is)
Begint de wereld in drie dimensies waar te nemen
Kan redelijk naar voorwerpen dichtbij en veraf reiken
Kan de ouders herkennen aan de andere kant van de ruimte
Herkent een voorwerp ook wanneer er maar een deel te zien is.
Rond de 8 mnd begint een baby te kruipen wat de oog-hand coördinatie
verbetert.
9 tot 12 mnd Grijpen en iets pakken dat voorbij komt
Vanaf 9 mnd is de baby goed in staat om afstand in te schatten
De baby trekt zichzelf op en probeert te staan
De baby heeft haar uiteindelijke oogkleur
Vanaf ongeveer 10 mnd:
Is de visus goed genoeg om iets tussen duim en wijsvinger te pakken
Draait ze het hoofd naar papa wanneer je vraagt: “waar is papa’?
Op haar eerste verjaardag:
Kan ze specifieke voorwerpen aangeven aan mama of papa
Kunnen haar ogen een snel bewegend voorwerp goed volgen
12 tot 18 mnd Wijst naar voorwerpen of personen en zeg; ‘’Kijk’’ of ‘’zie’’
, Bekijkt en identificeert plaatjes in boekjes.
18 tot 36 mnd Glimlacht of begint te stralen wanneer hij zijn favoriete knuffel of
persoon ziet (20 tot 24 mnd)
Zal van tijd tot tijd iets visueel inspecteren zonder het aan te raken (20
tot 24 mnd)
Kijkt graag naar bewegingen van bijvoorbeeld wielen (24 tot 28 mnd)
Kijkt naar zijn eigen handjes wanneer hij aan het tekenen is (26 tot 30
mnd)
Bekijkt en imiteert andere kinderen (30-36 mnd)
Bij het experiment ‘schijnafgrond’ werd er gekeken of baby’s diepte ervaren. De resultaten waren
duidelijk: vrijwel alle baby’s weigerde naar hun moeder te kruipen over de glasplaat.
Door dit experiment werd niet duidelijk wanneer diepte zien ontstaat (de baby’s moesten
kunnen kruipen).
Uit andere experimenten is duidelijk geworden dat baby’s van 2 maanden al reageerde, door een
verhoogde hartslag te krijgen, wanneer ze op de glasplaat werden gelegd.
De ontwikkeling van het zien
Ontwikkeling van Vanaf leeftijd Opmerking
het zien
Vaste fixatie 6 weken Vanaf de leeftijd van 6 weken moet een baby gericht een
object kunnen fixeren zoals een speeltje of de ogen van de
ouders.
Vloeiende 2 maanden Vanaf 2 mnd kunnen de meeste kinderen vloeiende
volgbewegingen volgbewegingen maken.
Convergentie 3 maanden Accommoderen en convergeren is mogelijk vanaf 3-4
maanden.
Accommodatie 3-4 mnd De visus neemt in de loop van de jaren langzaam toe van
0.05 bij de geboorte tot 1.0 rond de leeftijd van 6 jaar.
Stereoscopisch 3-5 mnd tot 3 Stereoscopisch zien ontwikkelt zich tussen de leeftijd van
zien jaar 3-5mnd en 3 jaar.
Groei cornea Geboorte tot 7 Voor de screening op oogafwijkingen is van belang dat de
jaar horizontale diameter van de cornea toeneemt van 9.5-
10.5mm bij de geboorte tot 12mm op 7-jarige leeftijd.
Amblyopie en strabismus
Strabismus (scheelzien) is een afwijking van de stand van de ogen, waarbij de ogen niet op hetzelfde
punt gericht zijn.
De prevalentie is 2-6%.
Amblyopie (lui oog) is een afwijking van het gezichtsvermogen. Deze wordt gekenmerkt door
verminderd of wazig zicht in een van de ogen.
Het oog is overigens op zich meestal volkomen gezond en normaal.
De prevalentie is 0.63-2.66%.
Screening amblyopie kinderen jonger dan 3 jaar + behandeling amblyopie
o Prevalentie amblyopie op 7-jarige leeftijd is 0,7% - 1,2%.
Doe je niets dan is de prevalentie op 7-jarige leeftijd 3 maal zo hoog.
o Prevalentie amblyopie op 7-jarige leeftijd is 2% - 3,9%.
