Les 4: Architectuur in de Nederlanden van
romaans tot neoclassicisme - INTRO
1. Romaanse kerkelijke architectuur – 11e en 12e eeuw
1. Kerk was grootste opdrachtgever van de architectuur in die periode
2. Twee soorten indeling
o Kerkelijke indeling
o Bestuurlijke indeling
➔ Lopen niet altijd samen!!
De romaanse bouwkunst is anoniem:
3. Weinig bronnen
4. Geen ontwerpen
5. Geen architect bekend
o In die tijd gebruikte men de term bouwmeester
Gelaagdheid:
6. Heeft te maken met oorlogen, vandalisme, beeldenstorm, natuurrampen, …
Basisprincipes van de Romaanse (kerkelijke) bouwkunst:
7. Doelmatigheid
o Kost en moeite besparen!
= Efficient werken bv. Stenen aanvoeren: bouwen in nabijheid van stromingen of
rivieren als transportmiddel + bv. Materiaal wordt gerecupereerd
o Stevigheid primeert op esthetiek
= versterkt karakter, de architectuur moet constructief stevig zijn + massief + weinig
ramen en muurdoorbrekingen
Constuctief:
8. Boog is structuurelement en ook vormelement
o Rondbogen!!
9. Overwelving
o Tongewelven in elkaar vormt een kruisgewelf
o Kruisgewelf is een kenmerk van de romaanse architectuur
▪ Worden gebruikt voor voor een kleine ruimte
o Houten plafond als overkapping van het bredere/schip
o Houten middenbeuk en stenen zijbeuken
Grondplan:
10. Centrale aanleg
o Cirkel, 8-hoek, …
o Vertrekt vanuit middelpunt
11. Basilikale aanleg
o Langwerpig & rechthoekig
o Middenbeuk, zijbeuken, koor, westkoor
romaans tot neoclassicisme - INTRO
1. Romaanse kerkelijke architectuur – 11e en 12e eeuw
1. Kerk was grootste opdrachtgever van de architectuur in die periode
2. Twee soorten indeling
o Kerkelijke indeling
o Bestuurlijke indeling
➔ Lopen niet altijd samen!!
De romaanse bouwkunst is anoniem:
3. Weinig bronnen
4. Geen ontwerpen
5. Geen architect bekend
o In die tijd gebruikte men de term bouwmeester
Gelaagdheid:
6. Heeft te maken met oorlogen, vandalisme, beeldenstorm, natuurrampen, …
Basisprincipes van de Romaanse (kerkelijke) bouwkunst:
7. Doelmatigheid
o Kost en moeite besparen!
= Efficient werken bv. Stenen aanvoeren: bouwen in nabijheid van stromingen of
rivieren als transportmiddel + bv. Materiaal wordt gerecupereerd
o Stevigheid primeert op esthetiek
= versterkt karakter, de architectuur moet constructief stevig zijn + massief + weinig
ramen en muurdoorbrekingen
Constuctief:
8. Boog is structuurelement en ook vormelement
o Rondbogen!!
9. Overwelving
o Tongewelven in elkaar vormt een kruisgewelf
o Kruisgewelf is een kenmerk van de romaanse architectuur
▪ Worden gebruikt voor voor een kleine ruimte
o Houten plafond als overkapping van het bredere/schip
o Houten middenbeuk en stenen zijbeuken
Grondplan:
10. Centrale aanleg
o Cirkel, 8-hoek, …
o Vertrekt vanuit middelpunt
11. Basilikale aanleg
o Langwerpig & rechthoekig
o Middenbeuk, zijbeuken, koor, westkoor
