Internationaal privaatrecht
KENNISCLIPS
Inhoudsopgave
BLOK 1: INLEIDING ................................................................................................... 2
KENNISCLIP 1: VOORBEREIDENDE VRAGEN ..................................................................... 2
BLOK 2: BEVOEGDHEID .............................................................................................. 8
KENNISCLIP 1: BEVOEGDHEID 1/2 ............................................................................... 9
KENNISCLIP 2: BEVOEGDHEID 2/2 .............................................................................. 17
BLOK 3: ERKENNING ............................................................................................... 25
KENNISCLIP 1: ERKENNING DEEL 1 .............................................................................. 25
KENNISCLIP 2: ERKENNING DEEL 2 .............................................................................. 30
KENNISCLIP 3: ERKENNING DEEL 3 .............................................................................. 33
BLOK 4: BEWIJSRECHT EN BETEKENING ....................................................................... 36
KENNISCLIP 1: BEWIJSRECHT 1/2 ............................................................................... 36
KENNISCLIP 2: BEWIJSRECHT 2/2 ............................................................................... 50
- R.A.C.M. JANSEN - 1
,BLOK 1: INLEIDING
KENNISCLIP 1: VOORBEREIDENDE VRAGEN
Wat is het Internationaal privaatrecht? Het gaat om internationale zaken. Het is dus van belang om
te zien dat het niet om internationaal recht gaat. De I van het IPR duidt aan dat ze zaak zelf een
internationaal karakter heeft. Er zijn dan bepaalde feiten in de casus die het internationaal maakt.
Het gaat ook om private geschillen. We hebben het hier dus niet om geschillen tussen staten, maar
tussen private partijen. Het kan dan gaan om private partijen in de zin van natuurlijke personen,
maar ook over rechtspersonen. En we hebben ook de rechterlijke aard van het geschil, niet over de
emoties. Daarom het internationaal privaatrecht.
Voorbeeld
Nederlandse voetbalsupporters gaan naar Italië. Na afloop van de wedstrijd worden zaken in Rome
vernield door de Nederlandse voetbalsupporters. Er zou dan sprake kunnen zijn van een
onrechtmatige daad.
DE schade moet vergoed worden, maar hoe. Het probleem is dat de voetbalsupporters niet in Italië
woonachtig zijn. Waar moeten ze naar de rechter? In Italië waar zij wonen en waar de schade is
ontstaan of moeten ze in Nederland gaan procederen waar de voetbalsupporters woonachtig zijn?
Voorbeeld
U woont in Nederland en wilt een nieuwe Peugeot kopen. Op internet komt u erachter dat het
goedkoper is om de auto in Frankrijk te kopen. U koopt de auto daar. Eenmaal in Nederland komt u
erachter dat de auto mankementen heeft. U wil graag het contract ontbinden, de auto terug en geld
terug. De Franse autoverkoper geeft aan dat dat niet mogelijk is volgens het Franse recht. U wil een
beroep doen op het Nederlandse recht waarin wel een dergelijke mogelijkheid bestaat. Kunt u het
Nederlandse recht gebruiken of moet het Franse recht gebruiken?
Voorbeeld
Winkel staat in Duitsland. Die gevestigde winkel stuurt een van de medewerkers naar Engeland. Daar
is die persoon voor een aantal maanden werkzaam. Eenmaal in Engeland krijgt hij het bericht dat het
arbeidscontract is beëindigd. De beëindiging van het contract in Engeland vecht de werknemer aan
in Engeland. De rechter zegt dat het niet correct is dat de persoon is ontslagen. Wat gebeurt er dan?
Je hebt dan een Engelse beslissing, de werknemer is in het gelijk gesteld en de rechter heeft bepaald
dat er sprake is van een schadevergoeding. De schadevergoeding telt 20.000 pond. Daar heeft de
2 - R.A.C.M. JANSEN -
,werknemer niks aan, want dat moet betaald worden door het Duitse bedrijf. Het Duitse bedrijf heeft
geen goederen in Engeland. De Engelse beslissing moet ten uitvoer gelegd worden in Duitsland. Moet
de Engelse beslissing worden erkend in Duitsland en moet deze ten uitvoer worden gelegd?
Wat we hieraan kunnen afleiden is dat het verschillende onderwerpen omvat. De drie verschillende
voorbeelden geven aan dat er verschillende vragen zijn.
Hoofdonderwerpen
- Bevoegdheid
- Toepasselijk recht
- Erkennen en tenuitvoerlegging
- Administratieve samenwerking
- Procesrecht
o Betekening
o Bewijs
Zo hebben we een vraag over de bevoegdheid. Bij welke rechter kan iemand terecht? Welk recht is
van toepassing op een geschil? Het Nederlandse recht of het Franse rechter waar het bedrijf
woonachtig is. En hoe zit het met de tenuitvoerlegging van een buitenlandse beslissing?
Andere onderwerpen die betrekking hebben op het internationaal privaatrecht. Denk aan de
administratieve samenwerking. Heel veel internationale instrumenten worden administratieve
contactpunten opgericht, zogenaamde administratieve autoriteiten. Dat bespoedigt de communicatie
tussen landen als er sprake is van een internationaal geschil. Die administratieve samenwerking is een
belangrijk onderdeel van het IPR. Het IPR heeft ook een processuele kant. Dat zien we met name
terug in de bevoegdheidsregels. In het voeren van een proces zijn er natuurlijk ook andere regels die
meegenomen moeten worden. Den kaan de betekening. Hoe kunnen we in het buitenland betekenen?
En hoe kunnen we bewijs vergaren in het buitenland op basis van internationale elementen. Die twee
elementen zijn ook elementen van het IPR.
Terminologie
- Bevoegdheid: forum
o Forum delicti
o Forum rei sitae
o Forumkeuze
- Toepasselijk recht: lex
o Lex loci delicti
o Lex rei sitae
o Rechtskeuze
- R.A.C.M. JANSEN - 3
, We hanteren andere terminologie. In het IPR wordt vaak Latijn gebruikt. Er wordt dan met
bevoegdheid het woord ‘forum’ gebruikt. Forum delicti is een afkorting voor de rechten van de plaats
waar de onrechtmatige daad heeft plaatsgevonden. Dat duiden we aan als de forum delicti. De forum
rei sitae is de rechten van de plaats waar het goed zich bevindt en de forumkeuze is het recht dat
door partijen is gekozen.
Als wij een vraag aanduiden op het gebied van het toepasselijk recht gebruiken we de term ‘lex’. De
lex loci delicti is het recht van de plaats waar de onrechtmatige daad heeft plaatsgevonden. Hiermee
zijn wij dat er we onderscheid kunnen maken tussen bevoegdheid en vragen over toepasselijk recht.
Een rechter in een land past niet altijd het eigen recht toe.
Bij een forumkeuze spreken partijen af welke rechter bevoegd is. Bij een rechtskeuze spreken
partijen af welk recht van toepassing is op hun verhouding. Het feit dat partijen een forumkeuze
hebben afgesproken, wil niet zeggen dat het recht van dat land is gekozen.
IPR vragen
BEVOEGDHEID TOEPASSELIJK RECHT
ERKENNING/ ADMINISTRATIEVE
TENUITVOERLEGGING SAMENWERKING
Dit betekent dat men ook het IPE in vakjes kan onderverdelen. Vragen met betrekking tot de
bevoegdheid, toepasselijk recht, erkenning en tenuitvoerlegging en de administratieve
samenwerking.
Het IPR is een nationaal onderwerp. De I van IPR geeft aan dat de zaak zelf internationaal is, maar
de R van IPR geeft aan dat het van rechterlijke aard is en die regels zijn anders in ieder land. De
regels van het IPR zijn daardoor anders dan in België en daarmee ook anders dan in Duitsland. In zijn
oorsprong is het IPR nationaal van aard. Over de jaren heen hebben echter internationale organisaties
4 - R.A.C.M. JANSEN -
KENNISCLIPS
Inhoudsopgave
BLOK 1: INLEIDING ................................................................................................... 2
KENNISCLIP 1: VOORBEREIDENDE VRAGEN ..................................................................... 2
BLOK 2: BEVOEGDHEID .............................................................................................. 8
KENNISCLIP 1: BEVOEGDHEID 1/2 ............................................................................... 9
KENNISCLIP 2: BEVOEGDHEID 2/2 .............................................................................. 17
BLOK 3: ERKENNING ............................................................................................... 25
KENNISCLIP 1: ERKENNING DEEL 1 .............................................................................. 25
KENNISCLIP 2: ERKENNING DEEL 2 .............................................................................. 30
KENNISCLIP 3: ERKENNING DEEL 3 .............................................................................. 33
BLOK 4: BEWIJSRECHT EN BETEKENING ....................................................................... 36
KENNISCLIP 1: BEWIJSRECHT 1/2 ............................................................................... 36
KENNISCLIP 2: BEWIJSRECHT 2/2 ............................................................................... 50
- R.A.C.M. JANSEN - 1
,BLOK 1: INLEIDING
KENNISCLIP 1: VOORBEREIDENDE VRAGEN
Wat is het Internationaal privaatrecht? Het gaat om internationale zaken. Het is dus van belang om
te zien dat het niet om internationaal recht gaat. De I van het IPR duidt aan dat ze zaak zelf een
internationaal karakter heeft. Er zijn dan bepaalde feiten in de casus die het internationaal maakt.
Het gaat ook om private geschillen. We hebben het hier dus niet om geschillen tussen staten, maar
tussen private partijen. Het kan dan gaan om private partijen in de zin van natuurlijke personen,
maar ook over rechtspersonen. En we hebben ook de rechterlijke aard van het geschil, niet over de
emoties. Daarom het internationaal privaatrecht.
Voorbeeld
Nederlandse voetbalsupporters gaan naar Italië. Na afloop van de wedstrijd worden zaken in Rome
vernield door de Nederlandse voetbalsupporters. Er zou dan sprake kunnen zijn van een
onrechtmatige daad.
DE schade moet vergoed worden, maar hoe. Het probleem is dat de voetbalsupporters niet in Italië
woonachtig zijn. Waar moeten ze naar de rechter? In Italië waar zij wonen en waar de schade is
ontstaan of moeten ze in Nederland gaan procederen waar de voetbalsupporters woonachtig zijn?
Voorbeeld
U woont in Nederland en wilt een nieuwe Peugeot kopen. Op internet komt u erachter dat het
goedkoper is om de auto in Frankrijk te kopen. U koopt de auto daar. Eenmaal in Nederland komt u
erachter dat de auto mankementen heeft. U wil graag het contract ontbinden, de auto terug en geld
terug. De Franse autoverkoper geeft aan dat dat niet mogelijk is volgens het Franse recht. U wil een
beroep doen op het Nederlandse recht waarin wel een dergelijke mogelijkheid bestaat. Kunt u het
Nederlandse recht gebruiken of moet het Franse recht gebruiken?
Voorbeeld
Winkel staat in Duitsland. Die gevestigde winkel stuurt een van de medewerkers naar Engeland. Daar
is die persoon voor een aantal maanden werkzaam. Eenmaal in Engeland krijgt hij het bericht dat het
arbeidscontract is beëindigd. De beëindiging van het contract in Engeland vecht de werknemer aan
in Engeland. De rechter zegt dat het niet correct is dat de persoon is ontslagen. Wat gebeurt er dan?
Je hebt dan een Engelse beslissing, de werknemer is in het gelijk gesteld en de rechter heeft bepaald
dat er sprake is van een schadevergoeding. De schadevergoeding telt 20.000 pond. Daar heeft de
2 - R.A.C.M. JANSEN -
,werknemer niks aan, want dat moet betaald worden door het Duitse bedrijf. Het Duitse bedrijf heeft
geen goederen in Engeland. De Engelse beslissing moet ten uitvoer gelegd worden in Duitsland. Moet
de Engelse beslissing worden erkend in Duitsland en moet deze ten uitvoer worden gelegd?
Wat we hieraan kunnen afleiden is dat het verschillende onderwerpen omvat. De drie verschillende
voorbeelden geven aan dat er verschillende vragen zijn.
Hoofdonderwerpen
- Bevoegdheid
- Toepasselijk recht
- Erkennen en tenuitvoerlegging
- Administratieve samenwerking
- Procesrecht
o Betekening
o Bewijs
Zo hebben we een vraag over de bevoegdheid. Bij welke rechter kan iemand terecht? Welk recht is
van toepassing op een geschil? Het Nederlandse recht of het Franse rechter waar het bedrijf
woonachtig is. En hoe zit het met de tenuitvoerlegging van een buitenlandse beslissing?
Andere onderwerpen die betrekking hebben op het internationaal privaatrecht. Denk aan de
administratieve samenwerking. Heel veel internationale instrumenten worden administratieve
contactpunten opgericht, zogenaamde administratieve autoriteiten. Dat bespoedigt de communicatie
tussen landen als er sprake is van een internationaal geschil. Die administratieve samenwerking is een
belangrijk onderdeel van het IPR. Het IPR heeft ook een processuele kant. Dat zien we met name
terug in de bevoegdheidsregels. In het voeren van een proces zijn er natuurlijk ook andere regels die
meegenomen moeten worden. Den kaan de betekening. Hoe kunnen we in het buitenland betekenen?
En hoe kunnen we bewijs vergaren in het buitenland op basis van internationale elementen. Die twee
elementen zijn ook elementen van het IPR.
Terminologie
- Bevoegdheid: forum
o Forum delicti
o Forum rei sitae
o Forumkeuze
- Toepasselijk recht: lex
o Lex loci delicti
o Lex rei sitae
o Rechtskeuze
- R.A.C.M. JANSEN - 3
, We hanteren andere terminologie. In het IPR wordt vaak Latijn gebruikt. Er wordt dan met
bevoegdheid het woord ‘forum’ gebruikt. Forum delicti is een afkorting voor de rechten van de plaats
waar de onrechtmatige daad heeft plaatsgevonden. Dat duiden we aan als de forum delicti. De forum
rei sitae is de rechten van de plaats waar het goed zich bevindt en de forumkeuze is het recht dat
door partijen is gekozen.
Als wij een vraag aanduiden op het gebied van het toepasselijk recht gebruiken we de term ‘lex’. De
lex loci delicti is het recht van de plaats waar de onrechtmatige daad heeft plaatsgevonden. Hiermee
zijn wij dat er we onderscheid kunnen maken tussen bevoegdheid en vragen over toepasselijk recht.
Een rechter in een land past niet altijd het eigen recht toe.
Bij een forumkeuze spreken partijen af welke rechter bevoegd is. Bij een rechtskeuze spreken
partijen af welk recht van toepassing is op hun verhouding. Het feit dat partijen een forumkeuze
hebben afgesproken, wil niet zeggen dat het recht van dat land is gekozen.
IPR vragen
BEVOEGDHEID TOEPASSELIJK RECHT
ERKENNING/ ADMINISTRATIEVE
TENUITVOERLEGGING SAMENWERKING
Dit betekent dat men ook het IPE in vakjes kan onderverdelen. Vragen met betrekking tot de
bevoegdheid, toepasselijk recht, erkenning en tenuitvoerlegging en de administratieve
samenwerking.
Het IPR is een nationaal onderwerp. De I van IPR geeft aan dat de zaak zelf internationaal is, maar
de R van IPR geeft aan dat het van rechterlijke aard is en die regels zijn anders in ieder land. De
regels van het IPR zijn daardoor anders dan in België en daarmee ook anders dan in Duitsland. In zijn
oorsprong is het IPR nationaal van aard. Over de jaren heen hebben echter internationale organisaties
4 - R.A.C.M. JANSEN -
