BIOLOGIE
1 anatomie en fysiologie:
neuro→neuronen→zenuwcellen→zenuwstelsel
ANATOMIE(letterlijk: opensnijden): vorm, hoe ziet het eruit?
= wetenschap vh bestuderen van inwendige en uitwendige structuren en de fysieke relatie tussen
lichaamsdelen.
FYSIOLOGIE: functie, werking van de anatomie
= studie van functioneren van levende organismen
Bestudeerd op versch. niveau’s:
- Hoe functioneert het livhaam in rust
- Hoe functioneert het lichaam in actie
Bv: in de sportfysiologie →fysiologische aanpassingen aan lichaamsbeweging bestudeert
1.1 de mens als biologisch organisme
individuen die tot biologische soort homo sapiens behoren
met blote oog → verschillende orgaanstelsels zien, elk uitgebouwd in tenminste 2 organen
ORGAANSTELSEL
voorbeeld orgaanstelsel:
bloedvatenstelsel= hart –bloed – bloedvaten, wanneer hart samentrekt wordt bloed in een netwerk
van bloedvaten gepompt om zo alle organen te voorzien van zuurstof
!!de organen die behoren tot eenzelfde orgaansysteem hebben een welbepaalde functie
(bloedcirculatie, ademhalen,..)
, BIOLOGIE
ORGANEN
= vervullen een bepaalde functie + opgebouwd uit 2 of meer types weefsel die samenwerken om
een specifieke functie uit te voeren.
Voorbeeld: skeletspieren= organen die krachten kunnen ontwikkelen.
Als we vlees eten, dan krijgen we wel eens een stukje spierweefsel op ons bord.
→opgebouwd uit: spierweefsel(kan rood tot wit zijn) – bindweefsel (pezen ih biefstuk) –
vetweefsel(wit van kleur)
WEEFSELS
Opgebouwd uit cellen van dezelfde soort. Zodanig in het weefsel gerangschikt dat het
weefsel zijn functie kan uitoefenen
Bv. in het skeletspierweefsel zijn alle skeletspiercellen parallel gerangschikt zodat deze cellen
bij contractie (samentrekking) inkorten in dezelfde richting.
Het hart bestaat bv. voornamelijk uit spierweefsel, waardoor het hart telkens opnieuw kan
samentrekken.
CELLEN
in celbiologie: studie van structuur en werking van cellen (alle cellen afkomstig van 1
dezelfde cel, toch verschillen cellen van elkaar)
verschillende types cellen:
- spiercel
- bindweefselcel
- zenuwcel
- …
, BIOLOGIE
MOLECULEN
Alle cellen= opgebouwd uit moleculen (kleinste niveau van organisatie)
Bestaan vooral uit water
➢ koolstofverbindingen (organische bindingen) liggen aan basis van leven:
o nucleïnezuren (DNA-RNA)
o eiwitten
o koolhydraten
o vetten
➢ anorganische verbindingen (zouten) komen voor in:
o opgeloste vorm (natrium, kalium
o vaste vorm (calcium ter hoogte van de botten)
biologisch gezien: mens beschouwen als een zeer complexe verzameling van moleculen.
1.2de taal van de biologie
jargon= woorden die alleen binnen een vakgebied of groep gebruikt worden
✓ ieder vakgebied heeft zijn eigen taal, zijn jargon.
TERMEN OM AAN TE DUIDEN → zie pagina 11-12
De cel
, BIOLOGIE
Verschillende cellen →verschillende orgaansystemen
1.1.1 2. Zenuwstelsel
2.1 inleiding
Cellen in jouw hersenen (complex netwerk van elektrische stroompjes) geven
informatie door met snelheden tot 300 km per uur.
- Ze slagen erin om je ogen door je blad te loodsen
- Zorgen ervoor dat je de vorm en grootte van de letters kunt zien
- Stellen je in staat om deze inktpatronen om te zetten in een zinvolle boodschap
Ondertussen: een ander soortgelijk netwerk zorgt voor een al even ingewikkelde taak
Het regelen van je hartslag, je longen en al je spieren in je lichaam.
Je hersenen= product van miljoenen jaren evolutie + samenspel van wat je geërfd hebt en wat je zelf
meegemaakt hebt.
Al je gedachten → oorsprong in hersenen
- alles wat je leert wordt erin opgeslagen
- Al je bewuste ervaringen komen eruit voort + reeks ervaringen waar je je niet bewust van
bent
HOE DOEN ZE DAT? → volgende hoofdstukken!
1 anatomie en fysiologie:
neuro→neuronen→zenuwcellen→zenuwstelsel
ANATOMIE(letterlijk: opensnijden): vorm, hoe ziet het eruit?
= wetenschap vh bestuderen van inwendige en uitwendige structuren en de fysieke relatie tussen
lichaamsdelen.
FYSIOLOGIE: functie, werking van de anatomie
= studie van functioneren van levende organismen
Bestudeerd op versch. niveau’s:
- Hoe functioneert het livhaam in rust
- Hoe functioneert het lichaam in actie
Bv: in de sportfysiologie →fysiologische aanpassingen aan lichaamsbeweging bestudeert
1.1 de mens als biologisch organisme
individuen die tot biologische soort homo sapiens behoren
met blote oog → verschillende orgaanstelsels zien, elk uitgebouwd in tenminste 2 organen
ORGAANSTELSEL
voorbeeld orgaanstelsel:
bloedvatenstelsel= hart –bloed – bloedvaten, wanneer hart samentrekt wordt bloed in een netwerk
van bloedvaten gepompt om zo alle organen te voorzien van zuurstof
!!de organen die behoren tot eenzelfde orgaansysteem hebben een welbepaalde functie
(bloedcirculatie, ademhalen,..)
, BIOLOGIE
ORGANEN
= vervullen een bepaalde functie + opgebouwd uit 2 of meer types weefsel die samenwerken om
een specifieke functie uit te voeren.
Voorbeeld: skeletspieren= organen die krachten kunnen ontwikkelen.
Als we vlees eten, dan krijgen we wel eens een stukje spierweefsel op ons bord.
→opgebouwd uit: spierweefsel(kan rood tot wit zijn) – bindweefsel (pezen ih biefstuk) –
vetweefsel(wit van kleur)
WEEFSELS
Opgebouwd uit cellen van dezelfde soort. Zodanig in het weefsel gerangschikt dat het
weefsel zijn functie kan uitoefenen
Bv. in het skeletspierweefsel zijn alle skeletspiercellen parallel gerangschikt zodat deze cellen
bij contractie (samentrekking) inkorten in dezelfde richting.
Het hart bestaat bv. voornamelijk uit spierweefsel, waardoor het hart telkens opnieuw kan
samentrekken.
CELLEN
in celbiologie: studie van structuur en werking van cellen (alle cellen afkomstig van 1
dezelfde cel, toch verschillen cellen van elkaar)
verschillende types cellen:
- spiercel
- bindweefselcel
- zenuwcel
- …
, BIOLOGIE
MOLECULEN
Alle cellen= opgebouwd uit moleculen (kleinste niveau van organisatie)
Bestaan vooral uit water
➢ koolstofverbindingen (organische bindingen) liggen aan basis van leven:
o nucleïnezuren (DNA-RNA)
o eiwitten
o koolhydraten
o vetten
➢ anorganische verbindingen (zouten) komen voor in:
o opgeloste vorm (natrium, kalium
o vaste vorm (calcium ter hoogte van de botten)
biologisch gezien: mens beschouwen als een zeer complexe verzameling van moleculen.
1.2de taal van de biologie
jargon= woorden die alleen binnen een vakgebied of groep gebruikt worden
✓ ieder vakgebied heeft zijn eigen taal, zijn jargon.
TERMEN OM AAN TE DUIDEN → zie pagina 11-12
De cel
, BIOLOGIE
Verschillende cellen →verschillende orgaansystemen
1.1.1 2. Zenuwstelsel
2.1 inleiding
Cellen in jouw hersenen (complex netwerk van elektrische stroompjes) geven
informatie door met snelheden tot 300 km per uur.
- Ze slagen erin om je ogen door je blad te loodsen
- Zorgen ervoor dat je de vorm en grootte van de letters kunt zien
- Stellen je in staat om deze inktpatronen om te zetten in een zinvolle boodschap
Ondertussen: een ander soortgelijk netwerk zorgt voor een al even ingewikkelde taak
Het regelen van je hartslag, je longen en al je spieren in je lichaam.
Je hersenen= product van miljoenen jaren evolutie + samenspel van wat je geërfd hebt en wat je zelf
meegemaakt hebt.
Al je gedachten → oorsprong in hersenen
- alles wat je leert wordt erin opgeslagen
- Al je bewuste ervaringen komen eruit voort + reeks ervaringen waar je je niet bewust van
bent
HOE DOEN ZE DAT? → volgende hoofdstukken!
