samenvatting EHBO 1e jaar geneeskunde

H1: ALGEMEENHEDEN VAN DE CARDIOPULMONAIRE REANIMATIE (CPR): enkel lezen

Geheel van technieken en handelingen die de vitale functies van de patiënt tracht te herstellen en te
onderhouden bij acuut en onverwacht levensbedreigende gebeurtenis

We onderscheiden 2 fasen:
- BLS: basis life support
o Vrije luchtweg behouden
o Ademhaling en circulatie ondersteunen
o AED gebruiken

- ALS: advanced life support
o Gebruik van hulpmiddelen zoals zuurstof, intubatie, medicatie, manuele defibrillatie en
temperatuurscontrole

Risicofactoren die het ontstaan van een hartaanval bevorderen:
- Roken
- Hypertensie
- Gebrek aan fysieke activiteit
- Zwaarlijvigheid
- Bij 30% acute arteriële trombose
o leiden tot ischemie (O2 tekort)
o aritmieën zoals polsloze ventriculaire tachycardia (VT) of ventriculaire fibrillatie (VF)

Cardiovasculaire oorzaken van hartstilstand:
- primaire hartspierziekten
- hartklepziekten
- stoornissen in de elektrische geleiding
- acute harttamponnade
- aangeboren hartziekten
- mechanische defecten (hartruptuur)



 25% niet-cardiale oorzaak
Niet-cardiale pathologie als oorzaak: Niet-cardiale uitwendige oorzaken:
- Longpathologie - Trauma
- CVA - Verstikking
- Longembolie - Overdosis
- Epilepsie - Verdrinking
- Diabetes - Suïcide
- Nierpathologie - Elektrocutie/brandwonden




Noodzaak onmiddellijke CPR:
- Als ademhaling of hartfuncties uitvallen kunnen zeer snel schadelijke gevolgen optreden door
een zuurstoftekort thv weefsel en cellen
 deze toestand is maar korte tijd reversibel

-

, - Hersencellen zijn meet gevoelig; max 3 min zonder zuurstof
- Bij hypothermie (kouder) kan je langer overleven met een zuurstoftekort
- Hoe sneller herstel van spontane circulatie, hoe minder hersenbeschadiging

- Hartspiercellen zijn minder gevoelig, vandaar dat bij bewustzijn verlies eerst
ademhalingsstilstand en dan bas hartstilstand optreedt.

Indicaties voor basis CPR

1. Ademhalingsinsufficiënte en/of ademhalingsstilstand
- Gevolg van verdrinking, hersenbloeding, hersentrauma, verkeerstrauma, luchtwegobstructie,
overdosis medicatie/alcohol, elektrocutie, verstikking, bewustzijnsvermindering of
bewusteloosheid (coma)
- Toestand van ademhaling en circulatie moet onmiddellijk vastgesteld worden
- Braken en regurgitatie leiden tot aspiratiepneumonie en dood

2. Circulatie toestand
- Hartstilstand kan optreden in 4 vormen:
o Asystolie: echte stilstand
o Ventriculaire fibrillatie (VF): wormvormige bewegingen van hart zonder
circulatie
o Ventriculaire tachycardie (VT): geen voelbare pols of snel hartritme zonder
voelbare pols
o Polsloze elektrische activiteit (PEA): elektrische activiteit die geen aanleiding
geeft tot spiercontractie/circulatie

- Bij hartstilstand worden ook bewustzijn en ademhaling onmiddellijk uitgeschakeld
- Geen zuurstofvoorziening: alle vitale processen vallen stil
- Gasping: ineffectieve happende ademhalingsbewegingen



De chain of survival
Volgende stappen moeten elkaar snel opvolgen:
- Herkenning alarmsignalen
- Verwittigen hulpverlening
- BLS
- Defibrillatie
- Gespecialiseerde CPR

De belangrijkste schakels in de overlevingsketen:
- Vroege herkenning en verwittiging van hulpsysteem
- Vroege CPR
- Vroege defibrillatie
- Goede postreanimatiezorg : therapeutische normothermie 12 à 24 uur na de
hartstilstand

 CPR en defibrillatie binnen 3-5 min realiseert overlevingskansen van 49-75%
Per min langer wachten op defibrillatie mindert de overlevingskans met 10%

,H2: basis CPR van het volwassen slachtoffer

BLS: basic life support
- Volgorde van handelingen met als doel het brengen van zuurstof naar hersenen en hart en dit
tot definitieve medische behandeling of ALS de werking van hart en ademhaling kan herstellen
- Omvat behoud van vrije luchtweg en onderhoud van ventilatie en circulatie zonder specifieke
hulpmiddelen
- AED behoort ook tot BLS

De eerste minuten zijn cruciaal voor de overleving van het slachtoffer, elke minuut langer wachten op
defibrillatie vermindert de overlevingskansen met 10-12%
- Bij circulatie stilstand (VF-VT-asystolie-polsloos) verliest hart de mogelijkheid om efficiënt
samen te trekken en bloed rond te pompen
- Apneu/asphyxia is vaak de oorzaak van circulatiestilstand

VAARDIGHEDEN
A. Controle van bewustzijn
Patiënt luid aanspreken en schudden aan schouders

B. Verwittigen van de hulpdiensten
Belgisch noodnummer: 100
Europees noodnummer: 112

Alarmeren van hulpsystemen is prioritair, vaak wordt te lang gereanimeerd wordt voordat
hulpdiensten met gespecialiseerd reanimatiemateriaal worden verwittigd

Bellen nadat bewusteloosheid en ademstilstand is vastgesteld
 indien je alleen bent eerst hulpdiensten bellen voordat je reanimatie start
 voor drenkelingen/zuigelingen moet men 1min reanimeren voor verwittigen hulpdienst

C. Vrijmaken van de ademhalingswegen

o Luchtwegobstructie en kliniek
Kenmerken totale luchtwegobstructie:
- Hulpverlener voelt/hoort geen luchtdebiet thv mond of neus
- Borstkas gaat niet meer op en neer
- Indien slachtoffer in apneu: obstructie vaststellen door onmogelijkheid om longen te
insuffleren

Kenmerken partiële luchtwegobstructie:
- Luidruchtige ademhaling
- Rusteloosheid, snelle pols, zweten en cyanose (blauwe verkleuring) door O 2 tekort

- Uitgesproken ademhalingsbewegingen
- Snurkende ademhaling: obstructie thv tongbasis en hypofaryngx
- Kraaiende ademhaling: laryngospasme
- Gorgelende ademhaling: aanwezigheid van voelbaar materiaal
- Hijgende ademhaling: bronchiale obstructie
- Indien apneu; moeilijk inblazen van lucht door onvoldoende uitzetten van thorax
- Gasping: terminaal happende ademhaling: komt voor in 40% van de gevallen

, o Oorzaken luchtwegobstructie
 Door de tong
 Naar achter vallen van de tong thv de hypofarynx
 Kan voorkomen zowel in rug-, zij- en buiklig
 Als bewusteloze personen inademen zorgt dit voor een negatieve druk in
de luchtweg en werkt de tong als een klepmechanisme tegen de
achterwand van de farynx
 Obstructie door de epiglottis, deze belemmert luchtpassage door larynx

 Door vreemd materiaal
 Vb bloed of braaksel zorgen voor hoge luchtwegobstructies
 Vreemde voorwerpen, tanden of tandprothesen

 Door andere zaken
 Laryngospasme: spastisch afsluiten van de larynx door stimulatie van de
luchtweg bij een licht comateuze persoon
 Bronchospasme: lage luchtwegobstructie door secreties in de bronchi
door ingeademde of ingelopen maaginhoud
 Tongoedeem en laryngxoedeem door anafylaxie of infectie sluiten ook de
luchtweg af

o Behandeling van luchtwegobstructie en/of ademstilstand
Totale obstructie: silentieus en leidt na 5min tot asfyxie, zuurstoftekort,
apneu of hartstilstand

Partiële obstructie: luidruchtig, door hypoxie aanleiding tot
hersenbeschadiging, secundaire apneu en hartstilstand

 Head tilt:
 slachtoffer in ruglig met armen naast lichaam op hard oppervlak
 head tilt zorgt voor hals onder spanning en tongbasis van achterwand van
farynx verwijdert
 1 handpalm op voorhoofd en andere ondersteunt de kin



 Chin lift
 Verwijder loszittend kunstgebit
 Toppen van vingers van hand op middenlijn van beenderige deel van de kin
gebracht (niet met duim)
 Obstructie van tong en epiglottis wordt opgeheven
 Weke delen onder kin niet samendrukken, anders luchtwegobstructie
 Duim brengt onderste lip naar beneden zodat mond open is

 Jaw thrust
 In gevallen van naso-faryngeale obstructie
 Krachtige voorwaartse verplaatsing van de mandibula
 Door naar voor brengen van onderkaak ontstaat spanning waardoor
larynxspasme wordt verholpen