Samenvatting Wereldoriëntatie2
SESSIE 1: OPSTART
Wereldoriëntatie in de kleuterklas
Kleuters oriënteren op de wereld
Kleuters leren over/van de wereld
Jouw rol als kleuterleerkracht
Open, ruime blik op de wereld
Verwondering en bewondering
Veel en lang naar kleuters kunnen kijken en luisteren
Kleuters iets willen bijleren
Inhouden vertalen op kleuterniveau
Contact leggen met externen
Organiseren van een rijk aanbod
Focus op wetenschap en techniek
Kleuters krijgen kansen om zelf, vanuit een explorerende en onderzoekende
houding, competenter te worden in de wereld van natuur en techniek.
ONTDEKKEND EN ONDERZOEKEND LEREN
Hoe leren kleuters?
Doe-mensjes
Snuffelaars
Actief exploreren vastnemen/proeven/…
Zelf ondervinden
Leren door te doen
Confrontatie met de realiteit
Representeren (een voorwerp dat niet aanwezig is, oproepen in gedachten)
De doelen
Experimenterend kennismaken met een verscheidenheid aan grondstoffen
en materialen uit de eigen omgeving eigenschappen van grondstoffen
en materialen handelend ervaren
De natuur actief exploreren met alle zintuigen de natuur nauwkeuriger
onderzoeken
Een onderzoeksgerichte houding aannemen
Manipulerend kennis en ervaringen opdoen
Voorspellingen maken en onderzoekend nagaan of deze voorspellingen
kloppen
Stimulerend tussenkomen vanuit vragen
Beschrijven: “wat zie/hoor/voel/… je?”
Oorzaak-gevolg: “Wat als…?’ “Probeer eens, wat gebeurt er?”
Voorspellen: “wat zou er kunnen gebeuren als..?”
Actie uitlokken: ‘”waarvoor zou dit kunnen dienen?”
Vergelijken: “hoe lukt het ons het best?”
Transfer: “waar heb je dit nog eens gezien/gehoord/…?”
,Samenvatting Wereldoriëntatie2
Verklaren: “hoe zou dit komen?”
Samenvatten: “leg eens alles wat we nodig hebben samen.”
Uitdagende materialen zetten aan tot onderzoek
Wat werkt / wat niet?
Echte materialen uit leefwereld, échte messen/hamers/…
Verrassende effecten
Materiaal uit verschillende gronstoffen
Materiaal dat verwondering oproept.
Kijken en luisteren naar kleuters
Ingaan op spontane reacties van kleuters
Help hen om materiaal/situaties/fenomenen/… te begrijpen
Stimuleer hen om omgeving te ontdekken
Laat hen zelf maken/creëren
Ontdekdozen
Onderzoekjes met concreet materiaal
Doos met het materiaal
Zelfstandig werken
Meestal in groepjes of individueel
Opdrachtkaart uitnodiging om iets te doen wat hen aanspreekt
Duidelijke werkwijze
Ontdektafel
= tafel met uitgekozen onderzoeksmateriaal waaraan zelfstandige activiteit door
kleine groep kinderen mogelijk is.
GEEN kijktafel
WEL DOEtafel
Organisatorische voordelen v/e ontdektafel
Ruimtelijk
- Vaste plaats vd tafel
- Werken langs meerdere zijden mogelijk
- Bij deelopdrachten/activiteiten kan tafel ingedeeld worden door linten
- Door structuur aan te brengen op tafel duidelijk overzicht waar welk
materiaal thuishoort (hulp bij opruimen en klaarzetten)
- Voorspelbaar voor kleuters
Ontdekhoeken
Uitnodigende hoek waarop een overzichtelijke manier materiaal is
uitgestald
Open vorm van ontdekken leren
Bedoeling:
- Gelegenheid tot verkenning kennismakingfunctie
- Aanleren van vaardigheden en begrippen oefenfunctie
- Ondersteunen v/e lopend project atelierfunctie
Experimenteerdoos/bak/hoek
, Samenvatting Wereldoriëntatie2
Best aanwezig in elke klas!
Optimale kans om te experimenteren en exploreren
Taak leerkracht:
- Rijke ervaringen aanbieden
- Aanmoedigen
- Degelijk materiaal voorzien
- Sfeer en gezelligheid
- Tijd en ruimte
- Meespelen!
Uitwerking v/e doos/tafel/hoek
Brainstorm rond onderwerp
- Eigen ideeën
- Aanvullen met elders gevonden info
Materiaal verzamelen
Zelf experimenteren en uitvoeren
Bijsturen
Werkkaarten maken, hulpmateriaal voorzien
Groeilijn: jongste kleuters
Geboeid door nieuwe materialen
Heel nieuwsgierig naar nieuwe input
Heel sensomotorisch ingesteld
Willen ruiken, proeven, voelen…
Korte spanningsboog max. 10min
Waarom?
Hier en nu
Ik-gericht
Speelse activiteiten: beweging!
Groeilijn: oudste kleuters
Van nature nieuwsgierig
Sterke exploratiedrang
Kunnen samenwerken
Ervaringen delen
Logisch denken en verbanden leggen
Taal! Beginnende geletterdheid
Ingaan op vragen!
Zelfstandig ondernemen
Wiskundige initiatie
Spiegels en spiegelen
Soorten spiegels: groot-klein, autospiegel, tandartsspiegel,
vergrootspiegel, periscoop, buigbare spiegels…
spiegels die in een hoek aan elkaar zijn getaped
Spiegelende voorwerpen: lepel, kerstbal, glazen plaat, kookpot, bril met
spiegelende glazen, bak met water…
Buiten ontdekken: schaduwen
SESSIE 1: OPSTART
Wereldoriëntatie in de kleuterklas
Kleuters oriënteren op de wereld
Kleuters leren over/van de wereld
Jouw rol als kleuterleerkracht
Open, ruime blik op de wereld
Verwondering en bewondering
Veel en lang naar kleuters kunnen kijken en luisteren
Kleuters iets willen bijleren
Inhouden vertalen op kleuterniveau
Contact leggen met externen
Organiseren van een rijk aanbod
Focus op wetenschap en techniek
Kleuters krijgen kansen om zelf, vanuit een explorerende en onderzoekende
houding, competenter te worden in de wereld van natuur en techniek.
ONTDEKKEND EN ONDERZOEKEND LEREN
Hoe leren kleuters?
Doe-mensjes
Snuffelaars
Actief exploreren vastnemen/proeven/…
Zelf ondervinden
Leren door te doen
Confrontatie met de realiteit
Representeren (een voorwerp dat niet aanwezig is, oproepen in gedachten)
De doelen
Experimenterend kennismaken met een verscheidenheid aan grondstoffen
en materialen uit de eigen omgeving eigenschappen van grondstoffen
en materialen handelend ervaren
De natuur actief exploreren met alle zintuigen de natuur nauwkeuriger
onderzoeken
Een onderzoeksgerichte houding aannemen
Manipulerend kennis en ervaringen opdoen
Voorspellingen maken en onderzoekend nagaan of deze voorspellingen
kloppen
Stimulerend tussenkomen vanuit vragen
Beschrijven: “wat zie/hoor/voel/… je?”
Oorzaak-gevolg: “Wat als…?’ “Probeer eens, wat gebeurt er?”
Voorspellen: “wat zou er kunnen gebeuren als..?”
Actie uitlokken: ‘”waarvoor zou dit kunnen dienen?”
Vergelijken: “hoe lukt het ons het best?”
Transfer: “waar heb je dit nog eens gezien/gehoord/…?”
,Samenvatting Wereldoriëntatie2
Verklaren: “hoe zou dit komen?”
Samenvatten: “leg eens alles wat we nodig hebben samen.”
Uitdagende materialen zetten aan tot onderzoek
Wat werkt / wat niet?
Echte materialen uit leefwereld, échte messen/hamers/…
Verrassende effecten
Materiaal uit verschillende gronstoffen
Materiaal dat verwondering oproept.
Kijken en luisteren naar kleuters
Ingaan op spontane reacties van kleuters
Help hen om materiaal/situaties/fenomenen/… te begrijpen
Stimuleer hen om omgeving te ontdekken
Laat hen zelf maken/creëren
Ontdekdozen
Onderzoekjes met concreet materiaal
Doos met het materiaal
Zelfstandig werken
Meestal in groepjes of individueel
Opdrachtkaart uitnodiging om iets te doen wat hen aanspreekt
Duidelijke werkwijze
Ontdektafel
= tafel met uitgekozen onderzoeksmateriaal waaraan zelfstandige activiteit door
kleine groep kinderen mogelijk is.
GEEN kijktafel
WEL DOEtafel
Organisatorische voordelen v/e ontdektafel
Ruimtelijk
- Vaste plaats vd tafel
- Werken langs meerdere zijden mogelijk
- Bij deelopdrachten/activiteiten kan tafel ingedeeld worden door linten
- Door structuur aan te brengen op tafel duidelijk overzicht waar welk
materiaal thuishoort (hulp bij opruimen en klaarzetten)
- Voorspelbaar voor kleuters
Ontdekhoeken
Uitnodigende hoek waarop een overzichtelijke manier materiaal is
uitgestald
Open vorm van ontdekken leren
Bedoeling:
- Gelegenheid tot verkenning kennismakingfunctie
- Aanleren van vaardigheden en begrippen oefenfunctie
- Ondersteunen v/e lopend project atelierfunctie
Experimenteerdoos/bak/hoek
, Samenvatting Wereldoriëntatie2
Best aanwezig in elke klas!
Optimale kans om te experimenteren en exploreren
Taak leerkracht:
- Rijke ervaringen aanbieden
- Aanmoedigen
- Degelijk materiaal voorzien
- Sfeer en gezelligheid
- Tijd en ruimte
- Meespelen!
Uitwerking v/e doos/tafel/hoek
Brainstorm rond onderwerp
- Eigen ideeën
- Aanvullen met elders gevonden info
Materiaal verzamelen
Zelf experimenteren en uitvoeren
Bijsturen
Werkkaarten maken, hulpmateriaal voorzien
Groeilijn: jongste kleuters
Geboeid door nieuwe materialen
Heel nieuwsgierig naar nieuwe input
Heel sensomotorisch ingesteld
Willen ruiken, proeven, voelen…
Korte spanningsboog max. 10min
Waarom?
Hier en nu
Ik-gericht
Speelse activiteiten: beweging!
Groeilijn: oudste kleuters
Van nature nieuwsgierig
Sterke exploratiedrang
Kunnen samenwerken
Ervaringen delen
Logisch denken en verbanden leggen
Taal! Beginnende geletterdheid
Ingaan op vragen!
Zelfstandig ondernemen
Wiskundige initiatie
Spiegels en spiegelen
Soorten spiegels: groot-klein, autospiegel, tandartsspiegel,
vergrootspiegel, periscoop, buigbare spiegels…
spiegels die in een hoek aan elkaar zijn getaped
Spiegelende voorwerpen: lepel, kerstbal, glazen plaat, kookpot, bril met
spiegelende glazen, bak met water…
Buiten ontdekken: schaduwen