BEURS & BELEGGINGEN
HOOFDSTUK 1: VERMOGENSVORMING
SPAREN EN BELEGGEN
- Inkomen
o Consumeren
o Sparen
= Onder matras steken (oppotten)
= Beleggen
- Bedoeling beleggen
o Dromen kunnen realiseren
o Verwerven extra inkomen
o Vermogensgroei
- Duurzaamheid
- Risico
- Speculeren nemen van bovenmatige risico’s met oog op flinke en snelle winst
BEOORDELINGSCRITERIA VAN BELEGGINGSVORMEN
VEILIGHEID
- Bull market optimistische groei
o Langer aanhouden dan bear market
- Bear market pessimisme en daling
-
- Wat is risicograad?
o Risico = onzekerheid
Compensatie = hogere risicopremie
SOORTEN RISICO’S
1
, - Koersrisico
o Wat is toekomstige waarde
Vb. spaarrekening vs aandeel
o Lage volatiliteit of hoge volatiliteit
- Debiteurenrisico
o Risico gelinkt aan uitgever (debiteur)
= (Tijdig) terugbetalen van
Rente
Kapitaal
o Obligaties
Bedrijven
Staat
o Investement grade AAA tot BBB- (minst
risico)
o Specultative grade BB+ tot D (meeste risico)
- Renterisico
o Vaste rente (vb. kasbon)
+ bij dalende rente
- bij stijgende rente
Rente vd kasbon hoger dan markterente is goed aspect
o Variable rente (vb. spaarrekening)
- bij dalende rente
+ bij dalende rente
Rente wordt bepaald hoe situatie id markt is
Markterente stijgt zal rente spaarrekening
meestijgen
o Rente ook invloed op koersen obligaties
Rente stijgt koers obligatie dalen
Rente daalte koers obligatie stijgen
- Valutarisico
o Belegging in vreemde munt, vb. USD
o Start belegging: aankopen USD EUR omzetten in USD
o Tijdens beleggingstermijn: Koers kan stijgen of dalen
o Einde belegging: Verkopen USD USD omzetten in EUR
- Inflatierisico
o ECB verhoogt rente om inflatie te bestrijden
o Infaltie = geldontwaardig
Producten en diensten worden duurder
Vb Spaarrekening 1,00% / Inflatie 4,09 % (aug ‘23)
- 3,09 % rendement
1 000 EUR 1 010 EUR – 40,9 EUR (inflatie)
= Reëel rendement van -30,90 EUR
MARKTRISICO EN SPECIFIEK RISICO
- Vooral toepasbaar op:
o Aandelen
o Afgeleide producten (opties, futures enz.)
- Marktrisico
2
, o Heel de markt
o Altijd aanwezig
o Voorbeelden
Oorlog
Wijziging rente
Economische groei
Algemeen beursklimaat
Politieke invloed
Werkloosheidsgraad
Wisselkoers vreemde valuta
o Rente daalt spaarder loopt risico dat vergoeding op spaarrekening daalt
Macro-economische factoren
o Rente
Lage rente economie stimuleren
Goedkoper lenen voor gezinnen & bedrijven
Economie reageert wel met vertraging
Beurskoersen zullen stijgen
Hoge rente economie afkoelen, anders te hoge inflatie
Beurskoers meestal dalen
Wijziging vennootschapbelasting
o Hogere tarieven
Minder winst voor bedrijven
Daardoor lagere waardering
Daardoor lagere beurskoersen
o Lagere tarieven
Omgekeerde redenering
Conjuctuurcyclus
Stippenlijn = beurs
Volle lijn = conjuctuur
Conjuctuur: mate
waarin economie
eerder daalt of groeit
Tabel:
conjuctuurcyclus
recessie economie
groeit niet
Als we onder de rechte lijn zitten = recessie, wanneer economie 2 kwartalen na elkaar
een negatieve groei vertoond van het bruto binnenlands product daarna periode van
herstel
- Beurs loopt doorgaan 6-9 maand voor op conjuctuur
Inflatie
o Onder controle houden van inflatie
3
, Goed signaal voor de beurs
o Beste scenario: lichte inflatie net onder 2% criterium ECB
o Als overheden veel geld bijdrukken inflatie
2022-2023 hoge inflatie
Tijdelijk liep die tot >10%
Reden: hoge energieprijzen, hogere vraag door heropleving
na corona, schaarse grondstoffen = aanbodzijde
Deflatie = daling prijspeil
Ook niet goed voor beurs
Reden: consumenten stellen aankoopbeslissingen uit
Gebeurtenissen id wereld
o Amerikaanse verkiezingen
o Brexit
o Aanslag WTC New York 2001
Beurs korte tijd gesloten geweest
o Mexicaanse griep (begin 2009)
Invloed bleek achteraf gezien beperkt
o Oorlogen VS en Afghanistan / Irak
Stijgende beurzen
Massale investeringen
Leger, wapenindustrie, vliegtuigsector, producenten
oorlogsschepen, toeleveranciers enz.
o Coronacrisis
Beurscorrectie (feb-maart 2020), gevolgd door snel herstel.
o Oorlog Oekraïne
- Specifiek risico
o 1 bedrijf/aandeel
o Voorbeelden
Tegenvallende winstcijfers
Goed analystenrapport
Verandering van directie/bestuur
Geruchten overname
Productlancering
Bedrijfsschandaal
Staking bij warenhuisketen Carrefour begin 2009
Dieselschandaal 2015 sectorgenoten deden in die periode beter
op beurs
Schandaaal Credit Suisse & overname door UBS
o Plannen of geruchten rond overnames of fusies
Koers overnemer
Daalt vaak
Moet vaak veel betalen
Hiervoor gaan lenen of nieuwe aandelen uitgeven
(verwatering winst per aandeel voor de bestaande)
Gaat overname lukken? (onzekerheid )
Gaat overname verhoopte resultaat geven? (onzekerheid)
Koers prooi
Stijgt meestal
Overnemer zal immers prijs moeten betalen die hoger is dan
de koers (anders zullen aandeelhouders niet willen verkopen)
o Geruchten kunnen vaak al genoeg zijn om koersen te doen oplopen
4
HOOFDSTUK 1: VERMOGENSVORMING
SPAREN EN BELEGGEN
- Inkomen
o Consumeren
o Sparen
= Onder matras steken (oppotten)
= Beleggen
- Bedoeling beleggen
o Dromen kunnen realiseren
o Verwerven extra inkomen
o Vermogensgroei
- Duurzaamheid
- Risico
- Speculeren nemen van bovenmatige risico’s met oog op flinke en snelle winst
BEOORDELINGSCRITERIA VAN BELEGGINGSVORMEN
VEILIGHEID
- Bull market optimistische groei
o Langer aanhouden dan bear market
- Bear market pessimisme en daling
-
- Wat is risicograad?
o Risico = onzekerheid
Compensatie = hogere risicopremie
SOORTEN RISICO’S
1
, - Koersrisico
o Wat is toekomstige waarde
Vb. spaarrekening vs aandeel
o Lage volatiliteit of hoge volatiliteit
- Debiteurenrisico
o Risico gelinkt aan uitgever (debiteur)
= (Tijdig) terugbetalen van
Rente
Kapitaal
o Obligaties
Bedrijven
Staat
o Investement grade AAA tot BBB- (minst
risico)
o Specultative grade BB+ tot D (meeste risico)
- Renterisico
o Vaste rente (vb. kasbon)
+ bij dalende rente
- bij stijgende rente
Rente vd kasbon hoger dan markterente is goed aspect
o Variable rente (vb. spaarrekening)
- bij dalende rente
+ bij dalende rente
Rente wordt bepaald hoe situatie id markt is
Markterente stijgt zal rente spaarrekening
meestijgen
o Rente ook invloed op koersen obligaties
Rente stijgt koers obligatie dalen
Rente daalte koers obligatie stijgen
- Valutarisico
o Belegging in vreemde munt, vb. USD
o Start belegging: aankopen USD EUR omzetten in USD
o Tijdens beleggingstermijn: Koers kan stijgen of dalen
o Einde belegging: Verkopen USD USD omzetten in EUR
- Inflatierisico
o ECB verhoogt rente om inflatie te bestrijden
o Infaltie = geldontwaardig
Producten en diensten worden duurder
Vb Spaarrekening 1,00% / Inflatie 4,09 % (aug ‘23)
- 3,09 % rendement
1 000 EUR 1 010 EUR – 40,9 EUR (inflatie)
= Reëel rendement van -30,90 EUR
MARKTRISICO EN SPECIFIEK RISICO
- Vooral toepasbaar op:
o Aandelen
o Afgeleide producten (opties, futures enz.)
- Marktrisico
2
, o Heel de markt
o Altijd aanwezig
o Voorbeelden
Oorlog
Wijziging rente
Economische groei
Algemeen beursklimaat
Politieke invloed
Werkloosheidsgraad
Wisselkoers vreemde valuta
o Rente daalt spaarder loopt risico dat vergoeding op spaarrekening daalt
Macro-economische factoren
o Rente
Lage rente economie stimuleren
Goedkoper lenen voor gezinnen & bedrijven
Economie reageert wel met vertraging
Beurskoersen zullen stijgen
Hoge rente economie afkoelen, anders te hoge inflatie
Beurskoers meestal dalen
Wijziging vennootschapbelasting
o Hogere tarieven
Minder winst voor bedrijven
Daardoor lagere waardering
Daardoor lagere beurskoersen
o Lagere tarieven
Omgekeerde redenering
Conjuctuurcyclus
Stippenlijn = beurs
Volle lijn = conjuctuur
Conjuctuur: mate
waarin economie
eerder daalt of groeit
Tabel:
conjuctuurcyclus
recessie economie
groeit niet
Als we onder de rechte lijn zitten = recessie, wanneer economie 2 kwartalen na elkaar
een negatieve groei vertoond van het bruto binnenlands product daarna periode van
herstel
- Beurs loopt doorgaan 6-9 maand voor op conjuctuur
Inflatie
o Onder controle houden van inflatie
3
, Goed signaal voor de beurs
o Beste scenario: lichte inflatie net onder 2% criterium ECB
o Als overheden veel geld bijdrukken inflatie
2022-2023 hoge inflatie
Tijdelijk liep die tot >10%
Reden: hoge energieprijzen, hogere vraag door heropleving
na corona, schaarse grondstoffen = aanbodzijde
Deflatie = daling prijspeil
Ook niet goed voor beurs
Reden: consumenten stellen aankoopbeslissingen uit
Gebeurtenissen id wereld
o Amerikaanse verkiezingen
o Brexit
o Aanslag WTC New York 2001
Beurs korte tijd gesloten geweest
o Mexicaanse griep (begin 2009)
Invloed bleek achteraf gezien beperkt
o Oorlogen VS en Afghanistan / Irak
Stijgende beurzen
Massale investeringen
Leger, wapenindustrie, vliegtuigsector, producenten
oorlogsschepen, toeleveranciers enz.
o Coronacrisis
Beurscorrectie (feb-maart 2020), gevolgd door snel herstel.
o Oorlog Oekraïne
- Specifiek risico
o 1 bedrijf/aandeel
o Voorbeelden
Tegenvallende winstcijfers
Goed analystenrapport
Verandering van directie/bestuur
Geruchten overname
Productlancering
Bedrijfsschandaal
Staking bij warenhuisketen Carrefour begin 2009
Dieselschandaal 2015 sectorgenoten deden in die periode beter
op beurs
Schandaaal Credit Suisse & overname door UBS
o Plannen of geruchten rond overnames of fusies
Koers overnemer
Daalt vaak
Moet vaak veel betalen
Hiervoor gaan lenen of nieuwe aandelen uitgeven
(verwatering winst per aandeel voor de bestaande)
Gaat overname lukken? (onzekerheid )
Gaat overname verhoopte resultaat geven? (onzekerheid)
Koers prooi
Stijgt meestal
Overnemer zal immers prijs moeten betalen die hoger is dan
de koers (anders zullen aandeelhouders niet willen verkopen)
o Geruchten kunnen vaak al genoeg zijn om koersen te doen oplopen
4