Strafrecht
3 verschillende sanctiesystemen:
1. Burgerlijke sancties
2. Administratieve sancties
3. Disciplinaire sancties
Strafrecht = publiek recht
o Verticale rechtsverhouding: dader van misdrijf en de gemeenschap
o Horizontale rechtsverhouding: dader van het misdrijf en slachtoffer van het misdrijf
Strafrecht = sanctierecht -> straffen: door de wet vastgestelde reacties op de schending van de
strafrechtelijke normen.
Misdrijven = gedragingen waarop de wet een straf stelt, overtreding van de strafwet.
Strafrecht bestaat uit 2 delen:
1. Formeel strafrecht
2. Informeel strafrecht
a) Algemeen deel: op alle misdrijven komen toepasselijke regels voor
b) Bijzonder deel: beschouwd de verschillende misdrijven afzonderlijk (bijzondere regels
van bestraffing enz.)
(gemeen recht en bijzondere wetten)
1
,1. Belgische strafwetboek
1. Heel oud strafwetboek?
Strafwetboek evolueert mee met de tijd en de samenleving
o Zaken die vroeger heel erg waren, worden nu niet meer bestraft
o Zaken die men vroeger niet erg vond, worden nu veel harder bestraft
Achterhaalde bepalzaingen
Bv. uitdaging tot tweegevecht (duel)
Bv. overspel was strafbaar + vrouwen harder gestraft, dit artikel is
afgeschaft. Art. 525 Sw.
Ook in het huidige strafwetboek nog achterhaalde bepalingen
Bv. art. 536 Sw: zaad van donik -> zeldzaam kruid uit Syrië, dat
schimmel veroorzaakt op akkers.
Legaliteitsbeginsel: als je iemand strafrechtelijk wil straffen, moet de daad opgenomen staan in
de wet => duidelijkheid van de wet is belangrijk
2. Nieuw strafwetboek
Wet van 8 april 2024
In werking op 8 april 2026
Opbouw: boek 1 en boek 2
o Boek 1: algemene regels van het strafrecht => principes
Herhaling van een straf, bv. stelen = een recidivist (kan hogere
straf krijgen)
o Boek 2: de misdrijven en hun straffen, bv. iemand zijn akker bestrooien
met zaad van donik, diefstal met geweld,…
Accuraat, coherent (= moet makkelijk toepasbaar zijn), eenvoudig => dit wil men
met het nieuw strafwetboek nastreven
o Belangrijk want principe: iedereen moet de wet kennen
3. Praktijk
1.1. Moord
Doodslag = zonder voorbedachtheid -> art. 393
Moord = met voorbedachtheid -> art. 394
Hof van Assisen = moord
Correctionele rechtbank = poging moord/slagen en verwondingen met de dood tot gevolg
Bij twijfel is er vrijspraak => beter een schuldige vrijspreken dan een onschuldige opsluiten
Voorbeeld verhaal Roger is het een poging tot moord?
-> Roger en Anita wonen naast elkaar met gemeenschappelijke schoorsteen en Roger had deze
dicht geplakt omdat hij een vocht probleem had dat van de schoorsteen kwam. Anita krijgt
zo alle CO binnen wat zou leiden tot vergiftiging.
-> Is vrijgesproken.
Bij twijfel is er vrijspraak van de beklaagde. Beter schuldige vrijspreken dan onschuldige
opsluiten.
2
,4. Het ‘verschijnsel’ strafrecht
1. Acid
Vonnis op Digitap
Reuzegommers stonden niet terecht voor moord, maar voor verschillende
andere daden
Bv. toediening van giftige stoffen met de dood tot gevolg
Bv. slagen en verwondingen
Acid had namen van de Reuzegommers bekend gemaakt
Drukpersmisdrijf? (pg 54 hb) = als Acid in de krant die informatie had verspreid
o Hof van Assisen
o Rechter: videoboodschap = geen drukpersmisdrijf
Belaging? Laster en eerroof? => rechter: “Acid is schuldig voor éénmalige belaging”
-> Slachtoffer van belaging = wordt verstoord in privé, stalking.
Art. 442bis Sw = gevangenisstraf en/of geldboete
Werkstraf is een consensuele straf, dus de beklaagde moet hiermee akkoord
gaan en hij/zij moet het zelf vragen aan de rechter
-> Acid niet gevraagd, dus veroordeeld met gevangenisstraf.
o Werkstraf zonder geldboete komt niet op het strafblad
Belangrijk dat strafblad blanco is voor: visum, werk.
Ook belangrijk voor de rechter => recidivisten worden harder
bestraft = als je iets fout doet dat er dan niet al een andere straf op
staat.
Acid kreeg boete en moest naar de gevangenis (voorlopig) + 20 000 euro
schadevergoeding aan de ouders
2. Spaanse voetbalbond
Voorzitter Spaanse voetbalbond kuste speelster op de mond
Grensoverschrijdend gedrag
Seksuele integriteit in het SW
Kan in aanmerking komen voor art. 417/21: niet consensueel.
Art.417/7 -> wandbedrijf (straf tot 5 jaar) en correctionele rechtbank verantwoordelijk.
Gevangenisstraf van max. 10 jaar in België.
o Art. 417 SW e.v.
Aantasting van de seksuele integriteit
Verzwarende omstandigheden = niet-consensuele handeling in
gezagspositie
Max gevangenisstraf = 10 jaar
Art. 80 zoeken om te weten welke straf je moet geven.
Gestraft met geldboete van 10.000 euro.
Iter criminis = het traject dat een misdrijf moet doorlopen vanaf zijn oorsprong in het hoofd van
de dader t.e.m. de volledige vervulling van de delictsomschrijving.
3
, 3. Brusselse barman
Twee vrouwen verkracht?
PdK vroeg geen straf, want hij was op sociale media genoeg gestraft
Het is niet aan de mensen om de straf te geven
o Strafrecht moet de samenleving in goede banen laten lopen
o Strafrechters moeten als niet-betrokken partij beoordelen
Met dit idee zeg je dat het volk zelf mag kiezen
4. Vonnis 1 brandbom
Vonnis Digitap -> zie slide 17 ppt 1
Onderzoek voeren:
Camerabeelden?
Bij de buren aanbellen of zij iets gehoord hebben?
ANPR = automatic numberplate recognition
Art. 510, 513, 520 Sw
Opzettelijke vernieling van bouwwerken door ontploffing met vermoeden van menselijke
aanwezigheid bij nacht
Opsluiting 20 tot 30 jaar
Vermoeden van menselijke aanwezigheid in het huis, want in de nacht (mensen
slapen) = verzwarende omstandigheid
Inbreuken springstofwet (art. 5 wet 28/05/1956) Wet betreffende ontplofbare en voor de
deflagratie vatbare stoffen en mengsels en de daarmede geladen tuigen.
Gevangenisstraf van vijftien dagen tot twee jaar en met geldboete van honderd
frank tot duizend frank, of met een van die straffen alleen.
Deel uitmaken van een criminele organisatie
Art. 324 bis en ter Sw
Gevangenisstraf van een jaar tot drie jaar en met geldboete van honderd euro
tot vijfduizend euro of met een van die straffen alleen
Verzachtende omstandigheden? = Art. 80 Sw
We geven maar 1 straf, ookal gaat het om meerdere feiten = vermenging
We nemen de straf van het zwaarste misdrijf
o In dit geval het eerste feit (opsluiting 20 tot 30 jaar)
o Art. 80 Sw = verzachtende omstandigheden
3 jaar gevangenisstraf is mogelijk
Gevangenisstraf met uitstel kan ook (dit komt ook op het
strafblad) = als die nog eens een misdrijf pleegt krijgt hij straf voor de
uitgestelde en de nieuwe.
4
3 verschillende sanctiesystemen:
1. Burgerlijke sancties
2. Administratieve sancties
3. Disciplinaire sancties
Strafrecht = publiek recht
o Verticale rechtsverhouding: dader van misdrijf en de gemeenschap
o Horizontale rechtsverhouding: dader van het misdrijf en slachtoffer van het misdrijf
Strafrecht = sanctierecht -> straffen: door de wet vastgestelde reacties op de schending van de
strafrechtelijke normen.
Misdrijven = gedragingen waarop de wet een straf stelt, overtreding van de strafwet.
Strafrecht bestaat uit 2 delen:
1. Formeel strafrecht
2. Informeel strafrecht
a) Algemeen deel: op alle misdrijven komen toepasselijke regels voor
b) Bijzonder deel: beschouwd de verschillende misdrijven afzonderlijk (bijzondere regels
van bestraffing enz.)
(gemeen recht en bijzondere wetten)
1
,1. Belgische strafwetboek
1. Heel oud strafwetboek?
Strafwetboek evolueert mee met de tijd en de samenleving
o Zaken die vroeger heel erg waren, worden nu niet meer bestraft
o Zaken die men vroeger niet erg vond, worden nu veel harder bestraft
Achterhaalde bepalzaingen
Bv. uitdaging tot tweegevecht (duel)
Bv. overspel was strafbaar + vrouwen harder gestraft, dit artikel is
afgeschaft. Art. 525 Sw.
Ook in het huidige strafwetboek nog achterhaalde bepalingen
Bv. art. 536 Sw: zaad van donik -> zeldzaam kruid uit Syrië, dat
schimmel veroorzaakt op akkers.
Legaliteitsbeginsel: als je iemand strafrechtelijk wil straffen, moet de daad opgenomen staan in
de wet => duidelijkheid van de wet is belangrijk
2. Nieuw strafwetboek
Wet van 8 april 2024
In werking op 8 april 2026
Opbouw: boek 1 en boek 2
o Boek 1: algemene regels van het strafrecht => principes
Herhaling van een straf, bv. stelen = een recidivist (kan hogere
straf krijgen)
o Boek 2: de misdrijven en hun straffen, bv. iemand zijn akker bestrooien
met zaad van donik, diefstal met geweld,…
Accuraat, coherent (= moet makkelijk toepasbaar zijn), eenvoudig => dit wil men
met het nieuw strafwetboek nastreven
o Belangrijk want principe: iedereen moet de wet kennen
3. Praktijk
1.1. Moord
Doodslag = zonder voorbedachtheid -> art. 393
Moord = met voorbedachtheid -> art. 394
Hof van Assisen = moord
Correctionele rechtbank = poging moord/slagen en verwondingen met de dood tot gevolg
Bij twijfel is er vrijspraak => beter een schuldige vrijspreken dan een onschuldige opsluiten
Voorbeeld verhaal Roger is het een poging tot moord?
-> Roger en Anita wonen naast elkaar met gemeenschappelijke schoorsteen en Roger had deze
dicht geplakt omdat hij een vocht probleem had dat van de schoorsteen kwam. Anita krijgt
zo alle CO binnen wat zou leiden tot vergiftiging.
-> Is vrijgesproken.
Bij twijfel is er vrijspraak van de beklaagde. Beter schuldige vrijspreken dan onschuldige
opsluiten.
2
,4. Het ‘verschijnsel’ strafrecht
1. Acid
Vonnis op Digitap
Reuzegommers stonden niet terecht voor moord, maar voor verschillende
andere daden
Bv. toediening van giftige stoffen met de dood tot gevolg
Bv. slagen en verwondingen
Acid had namen van de Reuzegommers bekend gemaakt
Drukpersmisdrijf? (pg 54 hb) = als Acid in de krant die informatie had verspreid
o Hof van Assisen
o Rechter: videoboodschap = geen drukpersmisdrijf
Belaging? Laster en eerroof? => rechter: “Acid is schuldig voor éénmalige belaging”
-> Slachtoffer van belaging = wordt verstoord in privé, stalking.
Art. 442bis Sw = gevangenisstraf en/of geldboete
Werkstraf is een consensuele straf, dus de beklaagde moet hiermee akkoord
gaan en hij/zij moet het zelf vragen aan de rechter
-> Acid niet gevraagd, dus veroordeeld met gevangenisstraf.
o Werkstraf zonder geldboete komt niet op het strafblad
Belangrijk dat strafblad blanco is voor: visum, werk.
Ook belangrijk voor de rechter => recidivisten worden harder
bestraft = als je iets fout doet dat er dan niet al een andere straf op
staat.
Acid kreeg boete en moest naar de gevangenis (voorlopig) + 20 000 euro
schadevergoeding aan de ouders
2. Spaanse voetbalbond
Voorzitter Spaanse voetbalbond kuste speelster op de mond
Grensoverschrijdend gedrag
Seksuele integriteit in het SW
Kan in aanmerking komen voor art. 417/21: niet consensueel.
Art.417/7 -> wandbedrijf (straf tot 5 jaar) en correctionele rechtbank verantwoordelijk.
Gevangenisstraf van max. 10 jaar in België.
o Art. 417 SW e.v.
Aantasting van de seksuele integriteit
Verzwarende omstandigheden = niet-consensuele handeling in
gezagspositie
Max gevangenisstraf = 10 jaar
Art. 80 zoeken om te weten welke straf je moet geven.
Gestraft met geldboete van 10.000 euro.
Iter criminis = het traject dat een misdrijf moet doorlopen vanaf zijn oorsprong in het hoofd van
de dader t.e.m. de volledige vervulling van de delictsomschrijving.
3
, 3. Brusselse barman
Twee vrouwen verkracht?
PdK vroeg geen straf, want hij was op sociale media genoeg gestraft
Het is niet aan de mensen om de straf te geven
o Strafrecht moet de samenleving in goede banen laten lopen
o Strafrechters moeten als niet-betrokken partij beoordelen
Met dit idee zeg je dat het volk zelf mag kiezen
4. Vonnis 1 brandbom
Vonnis Digitap -> zie slide 17 ppt 1
Onderzoek voeren:
Camerabeelden?
Bij de buren aanbellen of zij iets gehoord hebben?
ANPR = automatic numberplate recognition
Art. 510, 513, 520 Sw
Opzettelijke vernieling van bouwwerken door ontploffing met vermoeden van menselijke
aanwezigheid bij nacht
Opsluiting 20 tot 30 jaar
Vermoeden van menselijke aanwezigheid in het huis, want in de nacht (mensen
slapen) = verzwarende omstandigheid
Inbreuken springstofwet (art. 5 wet 28/05/1956) Wet betreffende ontplofbare en voor de
deflagratie vatbare stoffen en mengsels en de daarmede geladen tuigen.
Gevangenisstraf van vijftien dagen tot twee jaar en met geldboete van honderd
frank tot duizend frank, of met een van die straffen alleen.
Deel uitmaken van een criminele organisatie
Art. 324 bis en ter Sw
Gevangenisstraf van een jaar tot drie jaar en met geldboete van honderd euro
tot vijfduizend euro of met een van die straffen alleen
Verzachtende omstandigheden? = Art. 80 Sw
We geven maar 1 straf, ookal gaat het om meerdere feiten = vermenging
We nemen de straf van het zwaarste misdrijf
o In dit geval het eerste feit (opsluiting 20 tot 30 jaar)
o Art. 80 Sw = verzachtende omstandigheden
3 jaar gevangenisstraf is mogelijk
Gevangenisstraf met uitstel kan ook (dit komt ook op het
strafblad) = als die nog eens een misdrijf pleegt krijgt hij straf voor de
uitgestelde en de nieuwe.
4
