Begrippen kritisch denken
Week 1
De achteraffout
Achteraf lijkt alles alleen maar op die ene manier te kunnen hebben verlopen.
Het overconfidence effect
Ook wel zelfoverschatting. We overschatten systematisch onze kennis en onze
vaardigheden in het voorspellen. Het overconfidence-effect meet het verschil tussen
wat mensen werkelijk weten en dat wat ze denken te weten. Komt vaak voor bij
voorspellingen en schattingen.
De exponentiele groei
We hebben geen gevoel voor exponentiele groei. Als het om groeipercentages gaat,
vertrouw dan niet op je gevoel.
De sunk cost fallacy
Ieder besluit wordt genomen in onzekerheid. Wat we ermee willen bereiken, kan
werkelijkheid worden of niet. Die afweging in onzekerheid is een rationale handeling.
De val van sunk cost fallacy klapt dicht als we te veel tijd, geld, energie, liefde etc.
hebben geïnvesteerd in iets.
Het halo-effect
We laten ons door een bepaald aspect verblinden en op basis daarvan vullen we het
totale beeld aan. Op basis van eenvoudig te verkrijgen of uitzonderlijk in het ook
lopende feiten, vullen we automatisch de moeilijker te achterhalen kwaliteiten aan.
Het halo-effect ontneemt ons het zicht op de echte eigenaardigheden.
Framing
We reageren verschillend op dezelfde situatie omdat de situatie ons anders wordt
voorgesteld. Mooipraterij is een veel gebruikte vorm bij framing.
Week 3
Availibility bias
We vormen een beeld van de wereld aan de hand van het gemak waarvan
voorbeelden ons te binnen schieten.
Story bias
Verhalen verdraaien en vereenvoudigen de werkelijkheid.
De confirmation bias I
Nieuwe informatie die in strijd is met onze eigen meningen filteren we weg.
De confirmation bias II
We bewegen ons steeds meer in groepen van gelijken, zodat die confirmation bias
versterkt blijft.
De liking bias
Hoe sympathieker we iemand vinden, hoe meer we geneigd zijn om iets van diegene
te kopen of diegene te helpen. We vinden iemand sympathiek wanneer 1) iemand er
aantrekkelijk uitziet. 2) omdat hij qua afkomst, persoonlijkheid of belangstelling op
ons lijkt. 3) omdat hij ons sympathiek vindt.
Toeval
Onwaarschijnlijke toevalligheden zijn niet meer dan zelden voorkomende, maar wel
degelijk mogelijk gebeurtenissen. Onwaarschijnlijk maar het komt voor.
, Je hebt wel wat te verbergen, hoofdstuk 1
Week 5
De fundamentele attributiefout
De neiging om bij het verklaren van een verschijnsel of gebeurtenis de invloed van
personen systematisch te overschatten en externe factoren te onderschatten.
Je hebt wel wat te verbergen, hoofdstuk 3
Je hebt wel wat te verbergen: kennisvragen
Hoofdstuk 1
1. Geef aan wat bedoeld wordt met de term ‘black box’ in relatie tot de
smartphone. (p. 24)
Een apparaat dat werkt als een trein, maat waarvan de echte werking
mysterieus blijft.
2. Wat houdt ‘realtime bidding’ in? (p. 29)
We leren dat wat wij in eerste instantie aanzagen voor een aanval van
advertentie bedrijven, in werkelijkheid een volledig geautomatiseerde veiling
is. Die bieders op die veiling zijn advertentie bedrijven en onze data de te
veilen objecten.
Realtime bidding is een veiling van advertentiebedrijven waarbij te veilen
objecten de data van personen zijn.
3. Waarom bieden trackers op jouw gegevens? (p. 29)
Een advertentie moet de adverteerder geld opleveren. Hoe beter de realtime
adverteerder jou weet te doorgronden, hoe efficiënter hij kan adverteren. Het
voordeel zit dus in de data.
4. Leg uit wat de schrijvers van het boek bedoelen met “de smartphone blijkt een
glimmend surveillanceapparaat waar je toevallig ook mee kunt bellen”. (p. 32)
Dit apparaat verzameld informatie over jou zonder dat je het door hebt.
De smartphone die je hebt, is niet wat hij lijkt. Als je naar je smartphone kijkt,
zie je een handig ding met handige apps. Maar als je eens dieper in de
besturing gaat kijken, zie je een systeem die gegevens over zijn gebruiker
verzamelt, rondstuurt en verkoopt aan de hoogste bieder.
5. Wat wordt bedoeld met de ‘veronachtzaming van de integriteit van context’?
(p. 34)
Binnen ieder context gelden diepgewortelde privacy normen. Deze normen
scheppen verwachtingen die wij hebben over de stromen. En wanneer deze
normen worden overschreven, ervaren wij dit als privacy schending.
6. Wat wordt bedoeld met de ‘privacyparadox’? (p. 37)
De neiging om privacy belangrijk te vinden, maar er niet of nauwelijks naar
handelen. Het accepteren van iets onwenselijk dat tegelijkertijd onvermijdelijk
is.
7. Waarom is het argument dat de consument toestemming aan bedrijven geven
om zijn informatie te verzamelen, niet sterk? (p. 40)
Veel databedrijven laten de consument niet weten wat ze met jouw informatie
doen.
De informatie die wordt verzameld, wordt doorverkocht aan nog eens
tientallen andere bedrijven. Welke bedrijven geïnteresseerd zijn in die
Week 1
De achteraffout
Achteraf lijkt alles alleen maar op die ene manier te kunnen hebben verlopen.
Het overconfidence effect
Ook wel zelfoverschatting. We overschatten systematisch onze kennis en onze
vaardigheden in het voorspellen. Het overconfidence-effect meet het verschil tussen
wat mensen werkelijk weten en dat wat ze denken te weten. Komt vaak voor bij
voorspellingen en schattingen.
De exponentiele groei
We hebben geen gevoel voor exponentiele groei. Als het om groeipercentages gaat,
vertrouw dan niet op je gevoel.
De sunk cost fallacy
Ieder besluit wordt genomen in onzekerheid. Wat we ermee willen bereiken, kan
werkelijkheid worden of niet. Die afweging in onzekerheid is een rationale handeling.
De val van sunk cost fallacy klapt dicht als we te veel tijd, geld, energie, liefde etc.
hebben geïnvesteerd in iets.
Het halo-effect
We laten ons door een bepaald aspect verblinden en op basis daarvan vullen we het
totale beeld aan. Op basis van eenvoudig te verkrijgen of uitzonderlijk in het ook
lopende feiten, vullen we automatisch de moeilijker te achterhalen kwaliteiten aan.
Het halo-effect ontneemt ons het zicht op de echte eigenaardigheden.
Framing
We reageren verschillend op dezelfde situatie omdat de situatie ons anders wordt
voorgesteld. Mooipraterij is een veel gebruikte vorm bij framing.
Week 3
Availibility bias
We vormen een beeld van de wereld aan de hand van het gemak waarvan
voorbeelden ons te binnen schieten.
Story bias
Verhalen verdraaien en vereenvoudigen de werkelijkheid.
De confirmation bias I
Nieuwe informatie die in strijd is met onze eigen meningen filteren we weg.
De confirmation bias II
We bewegen ons steeds meer in groepen van gelijken, zodat die confirmation bias
versterkt blijft.
De liking bias
Hoe sympathieker we iemand vinden, hoe meer we geneigd zijn om iets van diegene
te kopen of diegene te helpen. We vinden iemand sympathiek wanneer 1) iemand er
aantrekkelijk uitziet. 2) omdat hij qua afkomst, persoonlijkheid of belangstelling op
ons lijkt. 3) omdat hij ons sympathiek vindt.
Toeval
Onwaarschijnlijke toevalligheden zijn niet meer dan zelden voorkomende, maar wel
degelijk mogelijk gebeurtenissen. Onwaarschijnlijk maar het komt voor.
, Je hebt wel wat te verbergen, hoofdstuk 1
Week 5
De fundamentele attributiefout
De neiging om bij het verklaren van een verschijnsel of gebeurtenis de invloed van
personen systematisch te overschatten en externe factoren te onderschatten.
Je hebt wel wat te verbergen, hoofdstuk 3
Je hebt wel wat te verbergen: kennisvragen
Hoofdstuk 1
1. Geef aan wat bedoeld wordt met de term ‘black box’ in relatie tot de
smartphone. (p. 24)
Een apparaat dat werkt als een trein, maat waarvan de echte werking
mysterieus blijft.
2. Wat houdt ‘realtime bidding’ in? (p. 29)
We leren dat wat wij in eerste instantie aanzagen voor een aanval van
advertentie bedrijven, in werkelijkheid een volledig geautomatiseerde veiling
is. Die bieders op die veiling zijn advertentie bedrijven en onze data de te
veilen objecten.
Realtime bidding is een veiling van advertentiebedrijven waarbij te veilen
objecten de data van personen zijn.
3. Waarom bieden trackers op jouw gegevens? (p. 29)
Een advertentie moet de adverteerder geld opleveren. Hoe beter de realtime
adverteerder jou weet te doorgronden, hoe efficiënter hij kan adverteren. Het
voordeel zit dus in de data.
4. Leg uit wat de schrijvers van het boek bedoelen met “de smartphone blijkt een
glimmend surveillanceapparaat waar je toevallig ook mee kunt bellen”. (p. 32)
Dit apparaat verzameld informatie over jou zonder dat je het door hebt.
De smartphone die je hebt, is niet wat hij lijkt. Als je naar je smartphone kijkt,
zie je een handig ding met handige apps. Maar als je eens dieper in de
besturing gaat kijken, zie je een systeem die gegevens over zijn gebruiker
verzamelt, rondstuurt en verkoopt aan de hoogste bieder.
5. Wat wordt bedoeld met de ‘veronachtzaming van de integriteit van context’?
(p. 34)
Binnen ieder context gelden diepgewortelde privacy normen. Deze normen
scheppen verwachtingen die wij hebben over de stromen. En wanneer deze
normen worden overschreven, ervaren wij dit als privacy schending.
6. Wat wordt bedoeld met de ‘privacyparadox’? (p. 37)
De neiging om privacy belangrijk te vinden, maar er niet of nauwelijks naar
handelen. Het accepteren van iets onwenselijk dat tegelijkertijd onvermijdelijk
is.
7. Waarom is het argument dat de consument toestemming aan bedrijven geven
om zijn informatie te verzamelen, niet sterk? (p. 40)
Veel databedrijven laten de consument niet weten wat ze met jouw informatie
doen.
De informatie die wordt verzameld, wordt doorverkocht aan nog eens
tientallen andere bedrijven. Welke bedrijven geïnteresseerd zijn in die
