100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached 4.2 TrustPilot
logo-home
Summary

Samenvatting Samenleving feiten en problemen, gebaseerd op slides en notities

Rating
-
Sold
-
Pages
134
Uploaded on
17-10-2025
Written in
2024/2025

Samenleving feiten en problemen, gebaseerd op slides en notities

Institution
Course











Whoops! We can’t load your doc right now. Try again or contact support.

Written for

Institution
Study
Course

Document information

Uploaded on
October 17, 2025
Number of pages
134
Written in
2024/2025
Type
Summary

Subjects

Content preview

Samenleving Feiten en Problemen

Inhoudsopgave
Samenleving Feiten en Problemen ........................................................................................................................ 1
Doel en aanpak .......................................................................................................................................................13
Examen ..................................................................................................................................................................13
Vooraf: Praten over beleid ........................................................................................................................................13
Correlatie vs. Oorzakelijk verband ............................................................................................................................13
Praten over beleid ...................................................................................................................................................13

1. Inleiding; een conceptueel kader ................................................................................................................. 14
Inhoud ....................................................................................................................................................................14
Samenlevingen .......................................................................................................................................................14
De leden van een samenleving: ................................................................................................................................14
Sociale rechten in de Belgische grondwet .................................................................................................................14
Europe pijler van sociale rechten .............................................................................................................................15

1.1 Basisinstituties ............................................................................................................................................ 15
Geschiedenis van de homo sapiens .........................................................................................................................15
1.1.1 Basisinstitutie 1. Het gezin ...............................................................................................................................15
De cognitieve revolutie ............................................................................................................................................16
De markt .................................................................................................................................................................16
Verschillende markten ............................................................................................................................................16
Prehistorische zorg ..................................................................................................................................................16
Agrarische revolutie.................................................................................................................................................17
1.1.2 Basisinstitutie 2: De overheid...........................................................................................................................17
Codex van Hammurabi ............................................................................................................................................17
Belastingen in het Oude Egypte ................................................................................................................................17
Een sprong in tijd .....................................................................................................................................................18
De Grote Verrijking ( “ The Great Enrichment”) ..........................................................................................................18
Economische groei ..................................................................................................................................................19
De industriële revolutie ............................................................................................................................................20
1.1.3 Basisinstitutie 3: De onderneming/ bedrijven ....................................................................................................20
Commodificatie ......................................................................................................................................................20
Industriële Revolutie ................................................................................................................................................20
Economische groei ( BBP per capita) ........................................................................................................................21
Drie basisinstituties en de markt ..............................................................................................................................21
Ongereguleerde markt .............................................................................................................................................21
Basisinstituties: overzicht ........................................................................................................................................21
Een vierde basisinstitutie? .......................................................................................................................................22

, 1.2 Basisstructuur van een samenleving ...................................................................................................................22
1.2.1 Verschillende visies op de staat ................................................................................................................... 22
Kapitalisme .............................................................................................................................................................22
Marxisme ................................................................................................................................................................22
Corporatisme..........................................................................................................................................................23
1.2.2 De welvaartstaat ......................................................................................................................................... 23
Welvaartsstaat: verschillende opvattingen ...............................................................................................................24
Welvaartsstaat en markt ..........................................................................................................................................24
Welvaartsstaat en markt ..........................................................................................................................................25
1.3 Het sociaal contract...........................................................................................................................................26
De grondleggers van het sociaal contract: ................................................................................................................26
Sociaal contract ......................................................................................................................................................26
Sociaal contract: vandaag .......................................................................................................................................26
Het sociaal contract met overlappende generaties ...................................................................................................27

Kernbegrippen ................................................................................................................................................... 27
“vorige les” die bij deze hfdstk hoort: ........................................................................................................................27

2. Als markten falen – marktfalingen en publieke goederen .............................................................................. 28
Centrale vraag voor deel 2 .......................................................................................................................................28
Inhoud ....................................................................................................................................................................28
2.1 Wanneer werken ongereguleerde markten?/ Het libertartische ideaal van een ongereguleerde markt ....................28
Probleem voor een sociale wetenschapper ..............................................................................................................28
Het laboratorium van een sociaal- economische wetenschapper ..............................................................................29
De aannames in het referentie model: ......................................................................................................................29
De onzichtbare hand ...............................................................................................................................................29
Is het het referentie model realistisch? .....................................................................................................................30
Welvaartsstaat: verschillende opvattingen ...............................................................................................................31
2.2 Marktfalingen ....................................................................................................................................................31
Aannames in het referentie model ........................................................................................................................ 31
2.2.1 Veronderstelling 1. Rationele individuen ...................................................................................................... 31
Gedragseconomie: Nudging.....................................................................................................................................31
Rol voor de overheid 1. Nudging en keuzes maken ....................................................................................................31
2.2.2 Aanname 2.Perfecte informatie ............................................................................................................. 32
Rol voor de overheid 2. Informatie verbeteren ...........................................................................................................32
(2.2.3 Rationele individuen ) ................................................................................................................................. 32
2.2.3 Aanname 3. Perfect competitieve markten ................................................................................................... 33
Toenemende marktmacht .......................................................................................................................................33
Rol voor de overheid 3. Mededingingsbeleid ( Anti-trust) ............................................................................................33
Voorbeeld: EU versus Microsoft ...............................................................................................................................34
§ 4. Markten zijn compleet.............................................................................................................................. 34
2.2.4 Aanname 4: Markten zijn compleet .............................................................................................................. 34
Complete markten ..................................................................................................................................................34
Rol voor de overheid 4. Markten compleet maken .....................................................................................................34
2.2.5 Aanname 5: Geen publieke goederen ........................................................................................................... 35
Rol voor de overheid 5. Publieke goederen leveren ....................................................................................................35
2.2.6 Aanname 6: Geen externaliteiten ................................................................................................................. 35

, Rol voor de overheid 6. Omgaan met externaliteiten ..................................................................................................36
Positieve externaliteit ..............................................................................................................................................36
Rol van de overheid 6. Omgaan met externe effecten ................................................................................................36
OVERZICHT.............................................................................................................................................................36
2.3 Social investeringen (/ Door de overheid gefinancierde sociale diensten) ........................................................36
Commodificatie ......................................................................................................................................................37
Decommodificatie...................................................................................................................................................37
Het Mattheüseffect..................................................................................................................................................37
Slotbeschouwing 1: Overheidsfalen .........................................................................................................................38
Slotbeschouwing 2: Sociale rechten .........................................................................................................................38
Kernbegrippen ........................................................................................................................................................38
“vorige les” die bij deze hfdstk hoort: ........................................................................................................................39

3. Sociale zekerheid: De magie van het gemiddelde ......................................................................................... 39
Vandaag .................................................................................................................................................................39
Inhoud ....................................................................................................................................................................39
3.1 Risico en onzekerheid ........................................................................................................................................39
Een voorbeeld .........................................................................................................................................................39
Pay-off ....................................................................................................................................................................40
Een voorbeeld .........................................................................................................................................................40
Wat zou jij kiezen? ...................................................................................................................................................40
Risicoaversie ..........................................................................................................................................................40
Centrale vraag.........................................................................................................................................................41
Denk aan les 1.........................................................................................................................................................41
3.2 Informele verzekering .........................................................................................................................................41
Zelfverzekering ........................................................................................................................................................41
Hoeveel mensen kunnen onverwachte uitgaven niet betalen? ...................................................................................41
Zelfverzekering/ informele verzekering ......................................................................................................................42
3.3 Private verzekering .............................................................................................................................................42
De (private) verzekeringsmarkt .................................................................................................................................42
Private verzekering ..................................................................................................................................................42
Terug naar ons voorbeeld.........................................................................................................................................42
Wat zou jij kiezen? ...................................................................................................................................................43
Terug naar ons voorbeeld.........................................................................................................................................43
Wat zou jij kiezen? ...................................................................................................................................................43
Wanneer werkt een private verzekering? ...................................................................................................................43
Wanneer werkt een private verzekering? ...................................................................................................................43
Onvolledige markten ...............................................................................................................................................45
..............................................................................................................................................................................45
3.4 Sociale verzekering ............................................................................................................................................45
Sociale verzekering: oorsprong ................................................................................................................................45
3.4.1 De oorsprong van de sociale verzekering: ..................................................................................................... 45
Bismarck ................................................................................................................................................................45

, Beveridge................................................................................................................................................................45
Sociale verzekering versus private verzekering ..........................................................................................................46
3.4.2 Sociale verzekering versus private verzekering .............................................................................................. 46
Lidmaatschap van de sociale verzekering .................................................................................................................46
Premie in de sociale verzekering ..............................................................................................................................46
Sociale verzekering in België ....................................................................................................................................46
(3.4.3 Sociale verzekeringen balanceert tussen verschillende principes) ................................................................ 46
Sociale verzekering als spaarvarken .........................................................................................................................47
Sociale verzekering in beweging ...............................................................................................................................47
Optimale hoeveelheid sociale verzekering ................................................................................................................47
Sociale verzekering: financiering ..............................................................................................................................48
3.4.4 De financiering van de sociale verzekering.................................................................................................... 48
Sociale zekerheidsbijdragen ....................................................................................................................................48
Kernbegrippen ........................................................................................................................................................48

4. Belastingen, ongelijkheid en herverdeling .................................................................................................... 49
Inhoud ....................................................................................................................................................................49
Laatse twee weken ..................................................................................................................................................49
Pareto-efficiëntie ....................................................................................................................................................49
Een tweede (normatief) criterium .............................................................................................................................49
John Rawls ( 1921-2002) ..........................................................................................................................................49
Twee varianten van rechtvaardigheid ........................................................................................................................50
Egalitarisme ............................................................................................................................................................50
Sufficientarianisme .................................................................................................................................................50
Limitarisme .............................................................................................................................................................50
Tweede welvaartstheorema. ....................................................................................................................................50
Taakverdeling ..........................................................................................................................................................51
Lucky bucket transfers ............................................................................................................................................51
Afruil tussen efficiëntie en rechtvaardigheid ..............................................................................................................51
Taakverdeling ( opnieuw) .........................................................................................................................................51
Mind the gap ...........................................................................................................................................................51
4.2 Belastingen en herverdeling ...............................................................................................................................52
Herverdeling en voorverdeling ..................................................................................................................................52
Belastingen .............................................................................................................................................................52
Overheidsinkomsten generen ..................................................................................................................................52
Overheidsinkomsten ( belasting/ BBP) ......................................................................................................................52
Overheidsschuld ( schuld /BBP) ...............................................................................................................................53
..............................................................................................................................................................................53
Overheidsschuld .....................................................................................................................................................53
Herverdeling ...........................................................................................................................................................53
Verschillende belastingeninstrumenten ...................................................................................................................53
Personenbelasting in België .....................................................................................................................................54
Personenbelasting in België ( voorbeeld) ..................................................................................................................54
..............................................................................................................................................................................54
$18.89
Get access to the full document:

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached


Also available in package deal

Get to know the seller

Seller avatar
Reputation scores are based on the amount of documents a seller has sold for a fee and the reviews they have received for those documents. There are three levels: Bronze, Silver and Gold. The better the reputation, the more your can rely on the quality of the sellers work.
imaneheider Universiteit Antwerpen
Follow You need to be logged in order to follow users or courses
Sold
11
Member since
11 months
Number of followers
0
Documents
2
Last sold
2 months ago

3.3

3 reviews

5
0
4
1
3
2
2
0
1
0

Recently viewed by you

Why students choose Stuvia

Created by fellow students, verified by reviews

Quality you can trust: written by students who passed their tests and reviewed by others who've used these notes.

Didn't get what you expected? Choose another document

No worries! You can instantly pick a different document that better fits what you're looking for.

Pay as you like, start learning right away

No subscription, no commitments. Pay the way you're used to via credit card and download your PDF document instantly.

Student with book image

“Bought, downloaded, and aced it. It really can be that simple.”

Alisha Student

Frequently asked questions