Europees recht
Inhoudsopgave
Europees recht ................................................................................................................................................ 1
1 Geschiedenis van de EU, toetreding en ui7reding ................................................................................... 6
1.1 Actualiteit............................................................................................................................................... 6
1.2 Belang van het EU-recht ........................................................................................................................ 7
1.2.1 Recente b! arresten HVJ ................................................................................................................ 8
1.3 Korte geschiedenis EU .......................................................................................................................... 10
1.3.1 2 vormen van samenwerking ...................................................................................................... 12
1.3.2 Korte geschiedenis EU – verdieping en uitbreiding ..................................................................... 13
1.3.2.1 Verdieping ............................................................................................................................... 14
1.3.2.2 Uitbreiding .............................................................................................................................. 15
1.4 Ui?reding – Brexit ................................................................................................................................ 18
2 De nieuwe en autonome rechtsorde – art. 7 VEU .................................................................................. 20
2.1 Actualiteit............................................................................................................................................. 20
2.2 De nieuwe en autonome rechtsorde .................................................................................................... 22
2.2.1 Wat is de EU? .............................................................................................................................. 22
2.2.1.1 Waarom is de EU sui generis? ................................................................................................. 23
2.3 Waarden van de Unie........................................................................................................................... 35
2.3.1 Art. 2 VEU .................................................................................................................................... 35
2.3.2 Art. 7 VEU .................................................................................................................................... 36
2.3.2.1 Procedure I .............................................................................................................................. 37
2.3.2.2 Procedure II ............................................................................................................................. 37
2.3.2.2.1 Oorspronkelijk idee .......................................................................................................... 38
2.4 Terugblik............................................................................................................................................... 40
3 Instellingen I ......................................................................................................................................... 41
3.1 Actua .................................................................................................................................................... 41
3.2 VEU & VWEU ........................................................................................................................................ 42
3.3 Europees Parlement (Art. 14 VEU + art. 223-234 VWEU) .................................................................... 42
3.3.1 Samenstelling .............................................................................................................................. 42
3.3.1.1 Legislatuurparlement (zoals Vlaams Parlement) .................................................................... 43
3.3.1.2 Historiek .................................................................................................................................. 43
3.3.1.3 De ‘Europese’ Parlementsverkiezingen................................................................................... 43
3.3.1.3.1 Wijzigingen in de Kieswet ................................................................................................ 44
3.3.1.3.2 Verkiezingen ..................................................................................................................... 44
3.3.1.3.3 Europese kieskring ........................................................................................................... 44
3.3.1.4 EvoluWe opkomst Europese verkiezingen ............................................................................... 45
3.3.1.5 Samenstelling/zetelverdeling in het Europees Parlement (Art. 14 VEU) ................................ 45
3.3.1.5.1 Degressieve evenredigheid .............................................................................................. 46
3.3.1.6 De huidige verdeling in concreto ............................................................................................ 48
3.3.2 Werking ....................................................................................................................................... 48
Gemaakt door: Vanderick Elien en Vermeren Elien 1
, 3.3.2.1 Besluitvorming ........................................................................................................................ 48
3.3.3 Bevoegdheden ............................................................................................................................ 49
3.3.3.1 Wetgeving ............................................................................................................................... 49
3.3.3.2 BegroWng................................................................................................................................. 50
3.3.3.2.1 Eigen middelen van de EU................................................................................................ 50
3.3.3.3 Controle op Commissie ........................................................................................................... 51
3.4 Europese Raad ..................................................................................................................................... 51
3.4.1 Samenstelling (Art. 15 VEU) ........................................................................................................ 51
3.4.2 Bevoegdheden ............................................................................................................................ 52
3.4.3 Besluitvorming: bij consensus ..................................................................................................... 53
3.4.3.1 Verdieping ............................................................................................................................... 53
3.5 Terugblik............................................................................................................................................... 53
4 Instellingen II ........................................................................................................................................ 55
Opdracht (VOORBEELD EXAMENVRAAG) .......................................................................................................... 55
Actua ................................................................................................................................................................. 55
4.1 Raad (van ministers) van de EU (art. 16 VEU & ar?. 237-243 VWEU) ................................................. 56
4.1.1 Samenstelling .............................................................................................................................. 56
4.1.2 Besluitvorming (art. 16, lid 4 VEU + art. 238, lid 2 VWEU) .......................................................... 57
4.1.2.1 Gekwalificeerde meerderheid (QMV) (basisregel) – voorstel van de ommissie ..................... 57
4.1.2.2 Aparte berekening QMV – al dan niet op voorstel v.d. Commissie ........................................ 58
4.1.2.3 Onthoudingen in de gekwalificeerde werken anders dan bij unanimiteitsregel (!!!) ............. 58
4.1.2.4 Besluit ..................................................................................................................................... 59
4.1.3 Bevoegdheden ............................................................................................................................ 59
4.1.3.1 Beleid EU ................................................................................................................................. 59
4.1.3.2 BegroWng................................................................................................................................. 62
4.2 Europese Commissie (art. 17 VEU + art. 244-250 VWEU) .................................................................... 62
4.2.1 Samenstelling .............................................................................................................................. 62
4.2.2 Benoeming (art. 17 VEU) ............................................................................................................. 62
4.2.2.1 Commissievoorziter (huidig: Ursula Von der Leyen) ............................................................... 62
4.2.2.2 Andere leden van de Commissie............................................................................................. 63
4.2.3 Besluitvorming ............................................................................................................................ 65
4.2.3.1 Collegiaal karakter van de Commissie..................................................................................... 65
4.2.4 EU-AdministraWe ......................................................................................................................... 66
4.2.4.1 Permanente administraWe ...................................................................................................... 66
4.2.4.2 Grenzen aan bevoegdheden ................................................................................................... 66
4.2.5 Bevoegdheden (4) ....................................................................................................................... 68
4.2.5.1 Wetgeving ............................................................................................................................... 68
4.2.5.1.1 Uitvoeren van wetgeving ................................................................................................. 69
4.2.5.1.2 Controle op naleving ........................................................................................................ 70
4.2.5.1.3 Vertegenwoordiging (EXA: CASUSVRAAG) ....................................................................... 70
4.2.6 InsWtuWoneel bestel van de EU ................................................................................................... 70
4.2.7 (EXA) Casus: Wie had onder de Verdragen recht op de stoel? .................................................... 70
4.3 Terugblik............................................................................................................................................... 72
4.4 Testvragen ............................................................................................................................................ 72
5 Besluitvorming I (verHcaal) ................................................................................................................... 74
5.1 Actua .................................................................................................................................................... 74
Gemaakt door: Vanderick Elien en Vermeren Elien 2
, 5.2 Besluitvorming – VERTICAAL ................................................................................................................ 75
5.2.1 Beginsel van toegewezen bevoegdheden ................................................................................... 76
5.2.1.1 Impliciete bevoegdheden ....................................................................................................... 77
5.2.1.1.1 Kaderverdragen ................................................................................................................ 79
5.2.1.2 Horizontale verdragsbepalingen ............................................................................................. 80
5.2.2 Bevoegdhedencatalogus ............................................................................................................. 81
5.2.2.1 Actua ....................................................................................................................................... 82
5.2.3 Rechtsbasistest ............................................................................................................................ 82
5.2.4 Verdragswijziging......................................................................................................................... 84
5.2.4.1 Gewone verdragswijzigingsprocedure .................................................................................... 84
5.2.4.2 Vereenvoudigde wijzigingsprocedures.................................................................................... 85
5.3 Het subsidiariteitsbeginsel ................................................................................................................... 86
5.4 Evenredigheidsbeginsel ........................................................................................................................ 88
5.5 Opdracht .............................................................................................................................................. 92
5.6 Terugblik............................................................................................................................................... 95
6 Besluitvorming II (horizontaal) .............................................................................................................. 96
6.1 Besluitvorming HORIZONTAAL ............................................................................................................. 96
6.1.1 Wetgevende handelingen ........................................................................................................... 96
6.1.1.1 Gewone wetgevingsprocedure – vereenvoudigd.................................................................... 97
6.1.2 Niet-wetgevingshandelingen ..................................................................................................... 101
6.1.2.1 Gedelegeerde handeling (art. 290 VWEU) ............................................................................ 101
6.1.3 Normenhiërarchie – de verschhillende EU-handelingen en de hiêrarchie der rechtsnormen .. 109
6.1.4 Oefening (VRAAG 1 EXAMEN) ................................................................................................... 110
6.1.5 Oefening (VRAAG 2 EXAMEN) ................................................................................................... 111
6.2 Rechterlijke architectuur EU ............................................................................................................... 111
6.2.1 Hof van JusWWe (HVJ) ................................................................................................................. 111
6.2.1.1 De leden – hoe word je rechter voor het HVJ? ..................................................................... 114
6.2.1.2 Toegang tot het HVJ .............................................................................................................. 114
6.2.1.3 Bevoegdheid van het Hof ...................................................................................................... 114
6.3 Terugblik............................................................................................................................................. 115
7 Inbreukprocedures ............................................................................................................................. 117
7.1 Besluitvorming-oefening .................................................................................................................... 117
7.2 Rechterlijke architectuur EU ............................................................................................................... 117
7.2.1 Rechtstreekse beroepen............................................................................................................ 120
7.2.1.1 Inbreukprocedures................................................................................................................ 120
7.2.1.1.1 PROCEDURE 1: art. 258 VWEU ....................................................................................... 121
7.2.1.1.2 PROCEDURE 2: art. 260 VWEU ....................................................................................... 134
7.2.1.1.3 ARTIKEL 259 VWEU ........................................................................................................ 139
7.3 Oefening............................................................................................................................................. 140
7.4 Terugblik............................................................................................................................................. 141
8 AnnulaHeberoep, beroep wegens nalaten en beroep tot schadevergoeding ....................................... 142
8.1 Annula`eberoep/beroep tot nie`gverklaring .................................................................................... 142
8.1.1 Locus standi ............................................................................................................................... 142
8.1.1.1 Passieve procesbevoegdheid (art. 263, lid 1 VWEU)............................................................. 142
8.1.1.2 AcWeve procesbevoegdheid (art. 263, lid 2-4 VWEU) ........................................................... 143
Gemaakt door: Vanderick Elien en Vermeren Elien 3
, 8.1.2 Procesbelang ............................................................................................................................. 155
8.1.3 Termijn (art. 263, lid 5 VWEU) ................................................................................................... 156
8.1.4 Bevoegde rechter (art. 256(1) VWEU en art. 51 Statuut van het Hof) ...................................... 156
8.1.5 Voorwerp- aanvechtbare handelingen ...................................................................................... 157
8.1.6 Middelen ................................................................................................................................... 158
8.1.7 Gevolgen nieWgverklaring (art. 264 VWEU)............................................................................... 159
8.2 Beroep wegens nalaten...................................................................................................................... 160
8.3 Beroep tot schadevergoeding ............................................................................................................ 160
8.3.1 Voorwaarden voor het verkrijgen van een schadevergoeding .................................................. 161
8.3.1.1 VOORWAARDE 1: de geschonden regel moet rechten toekennen ....................................... 162
8.3.1.2 VOORWAARDE 2: de rechtsregel moet op voldoende gekwalificeerde manier geschonden zijn
162
8.4 Terugblik............................................................................................................................................. 165
8.5 Oefening............................................................................................................................................. 165
9 AnnulaHeberoep en prejudiciële procedure ........................................................................................ 168
9.1 Actua .................................................................................................................................................. 168
9.2 Actua .................................................................................................................................................. 168
9.3 Actua .................................................................................................................................................. 169
9.4 Prejudiciële procedure........................................................................................................................ 170
9.4.1 Wat is de prejudiciële procedure .............................................................................................. 170
9.4.2 Kenmerken ................................................................................................................................ 172
9.4.2.1 Aan welke EU-instanWe stel je een vraag? ............................................................................ 172
9.4.2.2 Wat is een rechterlijke instanWe van een der lidstaten? ....................................................... 173
9.4.2.3 Wanneer is een beslissing op dit punt ‘noodzakelijk’? ................................................................. 176
9.4.2.4 Wanneer wordt een vraag opgeworpen? ............................................................................. 178
9.4.2.5 Welk soort vragen kunnen er opgeworpen worden? ........................................................... 180
9.4.2.6 Effect prejudicieel arrest? ..................................................................................................... 181
9.4.2.7 Prejudiciële geldigheidsvragen ............................................................................................. 182
9.4.3 Prejudiciële procedure oefening ............................................................................................... 185
9.5 Terugblik............................................................................................................................................. 188
10 Prejudiciële procedure & rechtstreekse werking ............................................................................. 189
10.1 Plicht voor hoogste rechtscolleges om te verwijzen (art. 267 VWEU) ................................................ 189
10.1.1 VRAAG 1: Is dit een absolute regel? (Cilfit-uitzonderingen) ...................................................... 189
10.1.1.1.1 Vraag is irrelevant ........................................................................................................ 190
10.1.1.1.2 Acte éclairé .................................................................................................................. 190
10.1.1.1.3 Acte claire .................................................................................................................... 191
10.1.1.2 Zowel EU als EVRM verplichWng ....................................................................................... 195
10.1.1.3 Rechtsherstel .................................................................................................................... 196
10.1.2 VRAAG 2: Wat zijn de hoogste rechtscolleges? ......................................................................... 197
10.1.3 Gevolgen interpretaWe-arrest.................................................................................................... 200
10.2 Rechtstreekse werking revisited ......................................................................................................... 204
10.2.1 Wat is rechtstreekse werking .................................................................................................... 204
10.2.2 Rechtstreekse werking Verdragsbepalingen.............................................................................. 205
10.2.2.1 Genereuze toepassing van rechtstreekse werking door het hof – verWcale voorbeelden:
205
Gemaakt door: Vanderick Elien en Vermeren Elien 4
Inhoudsopgave
Europees recht ................................................................................................................................................ 1
1 Geschiedenis van de EU, toetreding en ui7reding ................................................................................... 6
1.1 Actualiteit............................................................................................................................................... 6
1.2 Belang van het EU-recht ........................................................................................................................ 7
1.2.1 Recente b! arresten HVJ ................................................................................................................ 8
1.3 Korte geschiedenis EU .......................................................................................................................... 10
1.3.1 2 vormen van samenwerking ...................................................................................................... 12
1.3.2 Korte geschiedenis EU – verdieping en uitbreiding ..................................................................... 13
1.3.2.1 Verdieping ............................................................................................................................... 14
1.3.2.2 Uitbreiding .............................................................................................................................. 15
1.4 Ui?reding – Brexit ................................................................................................................................ 18
2 De nieuwe en autonome rechtsorde – art. 7 VEU .................................................................................. 20
2.1 Actualiteit............................................................................................................................................. 20
2.2 De nieuwe en autonome rechtsorde .................................................................................................... 22
2.2.1 Wat is de EU? .............................................................................................................................. 22
2.2.1.1 Waarom is de EU sui generis? ................................................................................................. 23
2.3 Waarden van de Unie........................................................................................................................... 35
2.3.1 Art. 2 VEU .................................................................................................................................... 35
2.3.2 Art. 7 VEU .................................................................................................................................... 36
2.3.2.1 Procedure I .............................................................................................................................. 37
2.3.2.2 Procedure II ............................................................................................................................. 37
2.3.2.2.1 Oorspronkelijk idee .......................................................................................................... 38
2.4 Terugblik............................................................................................................................................... 40
3 Instellingen I ......................................................................................................................................... 41
3.1 Actua .................................................................................................................................................... 41
3.2 VEU & VWEU ........................................................................................................................................ 42
3.3 Europees Parlement (Art. 14 VEU + art. 223-234 VWEU) .................................................................... 42
3.3.1 Samenstelling .............................................................................................................................. 42
3.3.1.1 Legislatuurparlement (zoals Vlaams Parlement) .................................................................... 43
3.3.1.2 Historiek .................................................................................................................................. 43
3.3.1.3 De ‘Europese’ Parlementsverkiezingen................................................................................... 43
3.3.1.3.1 Wijzigingen in de Kieswet ................................................................................................ 44
3.3.1.3.2 Verkiezingen ..................................................................................................................... 44
3.3.1.3.3 Europese kieskring ........................................................................................................... 44
3.3.1.4 EvoluWe opkomst Europese verkiezingen ............................................................................... 45
3.3.1.5 Samenstelling/zetelverdeling in het Europees Parlement (Art. 14 VEU) ................................ 45
3.3.1.5.1 Degressieve evenredigheid .............................................................................................. 46
3.3.1.6 De huidige verdeling in concreto ............................................................................................ 48
3.3.2 Werking ....................................................................................................................................... 48
Gemaakt door: Vanderick Elien en Vermeren Elien 1
, 3.3.2.1 Besluitvorming ........................................................................................................................ 48
3.3.3 Bevoegdheden ............................................................................................................................ 49
3.3.3.1 Wetgeving ............................................................................................................................... 49
3.3.3.2 BegroWng................................................................................................................................. 50
3.3.3.2.1 Eigen middelen van de EU................................................................................................ 50
3.3.3.3 Controle op Commissie ........................................................................................................... 51
3.4 Europese Raad ..................................................................................................................................... 51
3.4.1 Samenstelling (Art. 15 VEU) ........................................................................................................ 51
3.4.2 Bevoegdheden ............................................................................................................................ 52
3.4.3 Besluitvorming: bij consensus ..................................................................................................... 53
3.4.3.1 Verdieping ............................................................................................................................... 53
3.5 Terugblik............................................................................................................................................... 53
4 Instellingen II ........................................................................................................................................ 55
Opdracht (VOORBEELD EXAMENVRAAG) .......................................................................................................... 55
Actua ................................................................................................................................................................. 55
4.1 Raad (van ministers) van de EU (art. 16 VEU & ar?. 237-243 VWEU) ................................................. 56
4.1.1 Samenstelling .............................................................................................................................. 56
4.1.2 Besluitvorming (art. 16, lid 4 VEU + art. 238, lid 2 VWEU) .......................................................... 57
4.1.2.1 Gekwalificeerde meerderheid (QMV) (basisregel) – voorstel van de ommissie ..................... 57
4.1.2.2 Aparte berekening QMV – al dan niet op voorstel v.d. Commissie ........................................ 58
4.1.2.3 Onthoudingen in de gekwalificeerde werken anders dan bij unanimiteitsregel (!!!) ............. 58
4.1.2.4 Besluit ..................................................................................................................................... 59
4.1.3 Bevoegdheden ............................................................................................................................ 59
4.1.3.1 Beleid EU ................................................................................................................................. 59
4.1.3.2 BegroWng................................................................................................................................. 62
4.2 Europese Commissie (art. 17 VEU + art. 244-250 VWEU) .................................................................... 62
4.2.1 Samenstelling .............................................................................................................................. 62
4.2.2 Benoeming (art. 17 VEU) ............................................................................................................. 62
4.2.2.1 Commissievoorziter (huidig: Ursula Von der Leyen) ............................................................... 62
4.2.2.2 Andere leden van de Commissie............................................................................................. 63
4.2.3 Besluitvorming ............................................................................................................................ 65
4.2.3.1 Collegiaal karakter van de Commissie..................................................................................... 65
4.2.4 EU-AdministraWe ......................................................................................................................... 66
4.2.4.1 Permanente administraWe ...................................................................................................... 66
4.2.4.2 Grenzen aan bevoegdheden ................................................................................................... 66
4.2.5 Bevoegdheden (4) ....................................................................................................................... 68
4.2.5.1 Wetgeving ............................................................................................................................... 68
4.2.5.1.1 Uitvoeren van wetgeving ................................................................................................. 69
4.2.5.1.2 Controle op naleving ........................................................................................................ 70
4.2.5.1.3 Vertegenwoordiging (EXA: CASUSVRAAG) ....................................................................... 70
4.2.6 InsWtuWoneel bestel van de EU ................................................................................................... 70
4.2.7 (EXA) Casus: Wie had onder de Verdragen recht op de stoel? .................................................... 70
4.3 Terugblik............................................................................................................................................... 72
4.4 Testvragen ............................................................................................................................................ 72
5 Besluitvorming I (verHcaal) ................................................................................................................... 74
5.1 Actua .................................................................................................................................................... 74
Gemaakt door: Vanderick Elien en Vermeren Elien 2
, 5.2 Besluitvorming – VERTICAAL ................................................................................................................ 75
5.2.1 Beginsel van toegewezen bevoegdheden ................................................................................... 76
5.2.1.1 Impliciete bevoegdheden ....................................................................................................... 77
5.2.1.1.1 Kaderverdragen ................................................................................................................ 79
5.2.1.2 Horizontale verdragsbepalingen ............................................................................................. 80
5.2.2 Bevoegdhedencatalogus ............................................................................................................. 81
5.2.2.1 Actua ....................................................................................................................................... 82
5.2.3 Rechtsbasistest ............................................................................................................................ 82
5.2.4 Verdragswijziging......................................................................................................................... 84
5.2.4.1 Gewone verdragswijzigingsprocedure .................................................................................... 84
5.2.4.2 Vereenvoudigde wijzigingsprocedures.................................................................................... 85
5.3 Het subsidiariteitsbeginsel ................................................................................................................... 86
5.4 Evenredigheidsbeginsel ........................................................................................................................ 88
5.5 Opdracht .............................................................................................................................................. 92
5.6 Terugblik............................................................................................................................................... 95
6 Besluitvorming II (horizontaal) .............................................................................................................. 96
6.1 Besluitvorming HORIZONTAAL ............................................................................................................. 96
6.1.1 Wetgevende handelingen ........................................................................................................... 96
6.1.1.1 Gewone wetgevingsprocedure – vereenvoudigd.................................................................... 97
6.1.2 Niet-wetgevingshandelingen ..................................................................................................... 101
6.1.2.1 Gedelegeerde handeling (art. 290 VWEU) ............................................................................ 101
6.1.3 Normenhiërarchie – de verschhillende EU-handelingen en de hiêrarchie der rechtsnormen .. 109
6.1.4 Oefening (VRAAG 1 EXAMEN) ................................................................................................... 110
6.1.5 Oefening (VRAAG 2 EXAMEN) ................................................................................................... 111
6.2 Rechterlijke architectuur EU ............................................................................................................... 111
6.2.1 Hof van JusWWe (HVJ) ................................................................................................................. 111
6.2.1.1 De leden – hoe word je rechter voor het HVJ? ..................................................................... 114
6.2.1.2 Toegang tot het HVJ .............................................................................................................. 114
6.2.1.3 Bevoegdheid van het Hof ...................................................................................................... 114
6.3 Terugblik............................................................................................................................................. 115
7 Inbreukprocedures ............................................................................................................................. 117
7.1 Besluitvorming-oefening .................................................................................................................... 117
7.2 Rechterlijke architectuur EU ............................................................................................................... 117
7.2.1 Rechtstreekse beroepen............................................................................................................ 120
7.2.1.1 Inbreukprocedures................................................................................................................ 120
7.2.1.1.1 PROCEDURE 1: art. 258 VWEU ....................................................................................... 121
7.2.1.1.2 PROCEDURE 2: art. 260 VWEU ....................................................................................... 134
7.2.1.1.3 ARTIKEL 259 VWEU ........................................................................................................ 139
7.3 Oefening............................................................................................................................................. 140
7.4 Terugblik............................................................................................................................................. 141
8 AnnulaHeberoep, beroep wegens nalaten en beroep tot schadevergoeding ....................................... 142
8.1 Annula`eberoep/beroep tot nie`gverklaring .................................................................................... 142
8.1.1 Locus standi ............................................................................................................................... 142
8.1.1.1 Passieve procesbevoegdheid (art. 263, lid 1 VWEU)............................................................. 142
8.1.1.2 AcWeve procesbevoegdheid (art. 263, lid 2-4 VWEU) ........................................................... 143
Gemaakt door: Vanderick Elien en Vermeren Elien 3
, 8.1.2 Procesbelang ............................................................................................................................. 155
8.1.3 Termijn (art. 263, lid 5 VWEU) ................................................................................................... 156
8.1.4 Bevoegde rechter (art. 256(1) VWEU en art. 51 Statuut van het Hof) ...................................... 156
8.1.5 Voorwerp- aanvechtbare handelingen ...................................................................................... 157
8.1.6 Middelen ................................................................................................................................... 158
8.1.7 Gevolgen nieWgverklaring (art. 264 VWEU)............................................................................... 159
8.2 Beroep wegens nalaten...................................................................................................................... 160
8.3 Beroep tot schadevergoeding ............................................................................................................ 160
8.3.1 Voorwaarden voor het verkrijgen van een schadevergoeding .................................................. 161
8.3.1.1 VOORWAARDE 1: de geschonden regel moet rechten toekennen ....................................... 162
8.3.1.2 VOORWAARDE 2: de rechtsregel moet op voldoende gekwalificeerde manier geschonden zijn
162
8.4 Terugblik............................................................................................................................................. 165
8.5 Oefening............................................................................................................................................. 165
9 AnnulaHeberoep en prejudiciële procedure ........................................................................................ 168
9.1 Actua .................................................................................................................................................. 168
9.2 Actua .................................................................................................................................................. 168
9.3 Actua .................................................................................................................................................. 169
9.4 Prejudiciële procedure........................................................................................................................ 170
9.4.1 Wat is de prejudiciële procedure .............................................................................................. 170
9.4.2 Kenmerken ................................................................................................................................ 172
9.4.2.1 Aan welke EU-instanWe stel je een vraag? ............................................................................ 172
9.4.2.2 Wat is een rechterlijke instanWe van een der lidstaten? ....................................................... 173
9.4.2.3 Wanneer is een beslissing op dit punt ‘noodzakelijk’? ................................................................. 176
9.4.2.4 Wanneer wordt een vraag opgeworpen? ............................................................................. 178
9.4.2.5 Welk soort vragen kunnen er opgeworpen worden? ........................................................... 180
9.4.2.6 Effect prejudicieel arrest? ..................................................................................................... 181
9.4.2.7 Prejudiciële geldigheidsvragen ............................................................................................. 182
9.4.3 Prejudiciële procedure oefening ............................................................................................... 185
9.5 Terugblik............................................................................................................................................. 188
10 Prejudiciële procedure & rechtstreekse werking ............................................................................. 189
10.1 Plicht voor hoogste rechtscolleges om te verwijzen (art. 267 VWEU) ................................................ 189
10.1.1 VRAAG 1: Is dit een absolute regel? (Cilfit-uitzonderingen) ...................................................... 189
10.1.1.1.1 Vraag is irrelevant ........................................................................................................ 190
10.1.1.1.2 Acte éclairé .................................................................................................................. 190
10.1.1.1.3 Acte claire .................................................................................................................... 191
10.1.1.2 Zowel EU als EVRM verplichWng ....................................................................................... 195
10.1.1.3 Rechtsherstel .................................................................................................................... 196
10.1.2 VRAAG 2: Wat zijn de hoogste rechtscolleges? ......................................................................... 197
10.1.3 Gevolgen interpretaWe-arrest.................................................................................................... 200
10.2 Rechtstreekse werking revisited ......................................................................................................... 204
10.2.1 Wat is rechtstreekse werking .................................................................................................... 204
10.2.2 Rechtstreekse werking Verdragsbepalingen.............................................................................. 205
10.2.2.1 Genereuze toepassing van rechtstreekse werking door het hof – verWcale voorbeelden:
205
Gemaakt door: Vanderick Elien en Vermeren Elien 4