Psychometrie en besliskunde HC 2
HC 2
- Statistisch vs klinisch oordeel
- Lensmodel
- Psychometrie – COTAN
Dia 1:
Over literatuur van de COTAN:
Niet de bedoeling dat je dat helemaal gaat lezen. Belangrijk is dat je een idee krijgt van hoe is dat
beoordelingssysteem opgebouwd, wat voor een soort info kan je daarin vinden. Wat je specifiek
moet weten is wat er in de hoorcolleges verteld wordt. Dus in de HC komt inhoud specifiek aan bod
en dan moet je die inhoud ook specifiek kennen. Vandaag komt ook een specifiek stukje aan bod in
de tweede helft. Eerste helft komt besliskunde aan bod.
Dia 2:
Besliskunde kan je verdelen in een descriptieve benadering: hoe nemen mensen beslissingen, welke
beslissingen, op welke manier komen ze daartoe. En je hebt klinische besliskunde die zich specifiek
richt op de vraag: hoe doen clinici dat?
Normatieve benadering: hoe zou het het beste gaan? Wat zouden rationeel gezien de meest
optimale besluiten zijn en besluitvormingen zijn.
Prescriptieve benadering: gezien beperkingen die mensen hebben, wat kun je dan voorschrijven om
te zorgen dat het zo goed mogelijk gebeurd ook al is dat misschien niet normatief het aller beste.
Dia 3:
Controverse gaat over op welke manier info het beste kan worden gecombineerd. Om zo goed
mogelijk menselijk gedrag te voorspellen kan dat het beste op een kwantitatieve benadering dmv
een optelsom, een rekenregel, een algoritme. Dat noemen we ook wel een actuariële wijze van
beslissen. Actuarieel kun je denken aan boekhoudkundig op basis van tabellen bijvoorbeeld.
Mechanisch, statistisch zo wordt dat ook wel genoemd.
Of worden beslissingen beter genomen als clinici info combineren in hun hoofd als zij afgaan op hun
klinische intuïtie of ervaringskennis.
Daar is veel onderzoek naar gedaan
Dia 4:
Paul Meehl was werkzaam in de praktijk als psychotherapeut en daarnaast deed hij veel onderzoek.
In dit boek 20 studies samengevat. In 1 van die 20 studies leidde het klinische oordeel tot het maken
van betere voorspellingen dat het statistische oordeel. Van die andere 19 was het niet zo dat het
statistische altijd goed was, het was soms ook even goed.
Dia 5:
In 2000 is er een groot overzichtsartikel gekomen waarin Meehl ook heft bijgedragen. 136 studies
samengevat. Overall conclusie, klinisch oordeel niet altijd beter. De studies betreffen allemaal
klinische voorspellingen, allemaal gaan ze over menselijk gedrag.
1
, Psychometrie en besliskunde HC 2
Heel veel mensen zijn het niet met deze conclusie eens dat een klinische ervaring (klinisch oordeel)
niet bijdraagt aan een betere voorspelling.
Dia 6:
Stukje van tabel uit dat overzichtsartikel. Getallen betreffen percentages of correlatie coëfficiënt of
Beta’s uit regressievergelijkingen.
Dia 7:
Recenter voorbeeld. Gaat over voorspellen van behandelsucces door psychotherapeuten. Gevonden
dat je vaak al best vroeg in de behandeling kunt zien wie er uiteindelijk gaan profiteren van de
behandeling. Van psychotherapie blijkt dat zo’n 7/8% achteruit gaan en er niet van profiteren. De
OQ-45 (outcome questionnaire) wordt veel gebruikt bij routinematige uitkomstmetingen. 45 items.
Die worden dan wekelijks afgenomen, vaak voor een behandeling, om te kijken of symtomen
afnemen. Symptomen worden op 3 domeinen gemeten. Het is een instrument die best gevoelig blijkt
om veranderingen in symptomen over niet te lange termijnen te kunnen meten.
Wat ze hebben gedaan is op basis van een heel grote data base van verschillende psychologische
instellingen, daar warden de OQ wekelijks ingevuld. Op basis van die data base konden ze zien wat
het verloop van symptoomafname is. Daar hebben ze een model uit gedestilleerd waarbij ze eerst
hebben gekeken naar de eerste metingen, voormetingen, en die hebben ze onderscheiden in 50
subgroepen, van ieder 2% van dus wat hogere en wat lagere scores op de voormeting. En dan
hebben ze per groepje, dus voor ieder van die 50 groepjes, hebben ze gemodelleerd hoe de
symptoomafname verliep, of eventueel symptoomtoename. Ze hebben gekeken naar de 10% in
iedere groep die dan minder is dan de rest van de groep en dan werd dan gezegd dat is dan een
alarmsignaal. Dus zo hebben ze een model opgesteld van de 10% per voormetingsscore die lager
scoort voor de symptoomafname dan dat je ziet bij de rest. Daarvan werd dan in een statistisch
model gezegd dat is alarm, dat gaat niet goed.
Dan hebben ze bij een nieuwe set van zo’n 500 cliënten hebben ze die statistisch afgeleide regel
toegepast, dus echt een nieuwe groep cliënten. En op basis van hun scores op de OQ over een aantal
weken gekeken naar is hier een alarm of niet. Ze hebben ook bijgehouden wie aan het eind van de
behandeling was verbeterd en wie niet. En ze hebben ook aan cliënten zo’n zelfde groep cliënten
voorgelegd en gevraagd om op basis van hun klinische blik voorspellen of die cliënt voldoende
vooruit gaat of dat hier spraken is van verslechtering.
False alarm = er wordt gedacht dat cliënt verslechterd maar dat gebeurt niet.
Hieruit blijkt dat clinici niet goed zijn in het eruit pikken van de gevallen die niet goed gaan. Dus je
kan beter afgaan op wekelijkse OQ resultaten.
Dia 8:
MMPI is persoonlijkheidsvragenlijst. Psychose is erger dan neurose.
Dia 9:
Geen 100% objectief criterium. Mogelijk zitten er mensen in die allebei wel zijn of allebei niet zijn.
Maar criterium is een zo goed mogelijk criterium.
2
HC 2
- Statistisch vs klinisch oordeel
- Lensmodel
- Psychometrie – COTAN
Dia 1:
Over literatuur van de COTAN:
Niet de bedoeling dat je dat helemaal gaat lezen. Belangrijk is dat je een idee krijgt van hoe is dat
beoordelingssysteem opgebouwd, wat voor een soort info kan je daarin vinden. Wat je specifiek
moet weten is wat er in de hoorcolleges verteld wordt. Dus in de HC komt inhoud specifiek aan bod
en dan moet je die inhoud ook specifiek kennen. Vandaag komt ook een specifiek stukje aan bod in
de tweede helft. Eerste helft komt besliskunde aan bod.
Dia 2:
Besliskunde kan je verdelen in een descriptieve benadering: hoe nemen mensen beslissingen, welke
beslissingen, op welke manier komen ze daartoe. En je hebt klinische besliskunde die zich specifiek
richt op de vraag: hoe doen clinici dat?
Normatieve benadering: hoe zou het het beste gaan? Wat zouden rationeel gezien de meest
optimale besluiten zijn en besluitvormingen zijn.
Prescriptieve benadering: gezien beperkingen die mensen hebben, wat kun je dan voorschrijven om
te zorgen dat het zo goed mogelijk gebeurd ook al is dat misschien niet normatief het aller beste.
Dia 3:
Controverse gaat over op welke manier info het beste kan worden gecombineerd. Om zo goed
mogelijk menselijk gedrag te voorspellen kan dat het beste op een kwantitatieve benadering dmv
een optelsom, een rekenregel, een algoritme. Dat noemen we ook wel een actuariële wijze van
beslissen. Actuarieel kun je denken aan boekhoudkundig op basis van tabellen bijvoorbeeld.
Mechanisch, statistisch zo wordt dat ook wel genoemd.
Of worden beslissingen beter genomen als clinici info combineren in hun hoofd als zij afgaan op hun
klinische intuïtie of ervaringskennis.
Daar is veel onderzoek naar gedaan
Dia 4:
Paul Meehl was werkzaam in de praktijk als psychotherapeut en daarnaast deed hij veel onderzoek.
In dit boek 20 studies samengevat. In 1 van die 20 studies leidde het klinische oordeel tot het maken
van betere voorspellingen dat het statistische oordeel. Van die andere 19 was het niet zo dat het
statistische altijd goed was, het was soms ook even goed.
Dia 5:
In 2000 is er een groot overzichtsartikel gekomen waarin Meehl ook heft bijgedragen. 136 studies
samengevat. Overall conclusie, klinisch oordeel niet altijd beter. De studies betreffen allemaal
klinische voorspellingen, allemaal gaan ze over menselijk gedrag.
1
, Psychometrie en besliskunde HC 2
Heel veel mensen zijn het niet met deze conclusie eens dat een klinische ervaring (klinisch oordeel)
niet bijdraagt aan een betere voorspelling.
Dia 6:
Stukje van tabel uit dat overzichtsartikel. Getallen betreffen percentages of correlatie coëfficiënt of
Beta’s uit regressievergelijkingen.
Dia 7:
Recenter voorbeeld. Gaat over voorspellen van behandelsucces door psychotherapeuten. Gevonden
dat je vaak al best vroeg in de behandeling kunt zien wie er uiteindelijk gaan profiteren van de
behandeling. Van psychotherapie blijkt dat zo’n 7/8% achteruit gaan en er niet van profiteren. De
OQ-45 (outcome questionnaire) wordt veel gebruikt bij routinematige uitkomstmetingen. 45 items.
Die worden dan wekelijks afgenomen, vaak voor een behandeling, om te kijken of symtomen
afnemen. Symptomen worden op 3 domeinen gemeten. Het is een instrument die best gevoelig blijkt
om veranderingen in symptomen over niet te lange termijnen te kunnen meten.
Wat ze hebben gedaan is op basis van een heel grote data base van verschillende psychologische
instellingen, daar warden de OQ wekelijks ingevuld. Op basis van die data base konden ze zien wat
het verloop van symptoomafname is. Daar hebben ze een model uit gedestilleerd waarbij ze eerst
hebben gekeken naar de eerste metingen, voormetingen, en die hebben ze onderscheiden in 50
subgroepen, van ieder 2% van dus wat hogere en wat lagere scores op de voormeting. En dan
hebben ze per groepje, dus voor ieder van die 50 groepjes, hebben ze gemodelleerd hoe de
symptoomafname verliep, of eventueel symptoomtoename. Ze hebben gekeken naar de 10% in
iedere groep die dan minder is dan de rest van de groep en dan werd dan gezegd dat is dan een
alarmsignaal. Dus zo hebben ze een model opgesteld van de 10% per voormetingsscore die lager
scoort voor de symptoomafname dan dat je ziet bij de rest. Daarvan werd dan in een statistisch
model gezegd dat is alarm, dat gaat niet goed.
Dan hebben ze bij een nieuwe set van zo’n 500 cliënten hebben ze die statistisch afgeleide regel
toegepast, dus echt een nieuwe groep cliënten. En op basis van hun scores op de OQ over een aantal
weken gekeken naar is hier een alarm of niet. Ze hebben ook bijgehouden wie aan het eind van de
behandeling was verbeterd en wie niet. En ze hebben ook aan cliënten zo’n zelfde groep cliënten
voorgelegd en gevraagd om op basis van hun klinische blik voorspellen of die cliënt voldoende
vooruit gaat of dat hier spraken is van verslechtering.
False alarm = er wordt gedacht dat cliënt verslechterd maar dat gebeurt niet.
Hieruit blijkt dat clinici niet goed zijn in het eruit pikken van de gevallen die niet goed gaan. Dus je
kan beter afgaan op wekelijkse OQ resultaten.
Dia 8:
MMPI is persoonlijkheidsvragenlijst. Psychose is erger dan neurose.
Dia 9:
Geen 100% objectief criterium. Mogelijk zitten er mensen in die allebei wel zijn of allebei niet zijn.
Maar criterium is een zo goed mogelijk criterium.
2
