Sara Ceuppens
Cursus bloed 2 SV
1. De hematologische diagnostiek ............................................................................................................. 2
2. Het oppuntstellen van een anemie ........................................................................................................ 6
3. Microcytaire anemie............................................................................................................................ 10
4. Macrocytaire anemie........................................................................................................................... 15
5. Hemolytische anemieën ...................................................................................................................... 20
6. Leukocytose en leukopenie ................................................................................................................. 31
7. Pancytopenie....................................................................................................................................... 36
8. Inleiding tot de kwaadaardige hematologische aandoeningen ............................................................. 39
9. Acute leukemie.................................................................................................................................... 44
10. Chronische leukemie ....................................................................................................................... 49
11. Myelodysplastische syndromen....................................................................................................... 53
12. Maligne lymfomen .......................................................................................................................... 55
13. Paraproteïnemie ............................................................................................................................. 63
14. Myeloproliferatieve neoplasieën ..................................................................................................... 69
15. Hemostase en fibrinolyse ................................................................................................................ 76
16. Trombose en antistolling ................................................................................................................. 99
, Sara Ceuppens
1. De hematologische diagnostiek
1.1. Symptomen
Voornamelijk symptomen door beenmerginsufficiëntie:
• Anemie à moeheid.
Kan dyspnoe geven bij inspanning en duizeligheid, net als hartkloppingen en tachycardie.
• Granulopenie of neutropenie à meer bacteriële infecties en schimmelinfecties.
• Trombocytopenie à bloedingen huid en mucosae.
• Daling T-lymfocyten geeft lymfopenie à toename virale, protozoaire en fungale infecties.
Verder komen bloedingen voor aan spieren en gewrichten door stoornissen van de stollingsfactoren.
Orgaaninfiltratie door abnormale cellen in organen veroorzaken eigen symptomen, zie later H.
Lymfoïde tumoren vaak samen met gestoorde immuniteit B en T à infecties.
Symptomen zijn vrij aspecifiek, maar moeten toch steeds onderzocht worden met hematologisch
onderzoek: perifeer bloedonderzoek en stollingsonderzoek.
1.2. Etiologie van lymfadenopathie
Drie hoofdcategorieën bij pathologieën: infectieus, tumoraal en niet-infectieus inflammatoir.
• Infectieus
o Viraal: EBV, CMV, mazelen, HIV,…
o Bacterieel in drainagegebied van lokale infectie; TBC, syfilis, …
o Schimmels
o Protozoa
• Tumoraal
o Lymfomen: Hodgkin en non-Hodgkin
o Leukemieën: vnl lymfocytaire
o Macroglobulinemie van Waldenström
o Metastasen van carcinoom
• Niet-infectieus inflammatoire
o Auto-immuunziekten: SLE, RA
o Sarcoïdose
• Medicatie
• Hyperthyroïdie
Beeldvorming intrathoracale en intra-abdominale lymfeklieren. Als onduidelijkheid: biopsie. Deze
moet anatomo-pathologisch, cytologisch en microbiologisch onderzocht worden.
, Sara Ceuppens
1.3. Etiologie van splenomegalie
• Infecties
o Mononucleosis infectiosa
o Bacteriële endocarditis, TBC, brucellose
o Leishmaniose, schistosomiase, malaria
• Inflammatoire en auto-immune ziekten:
o SLE, RA
o Auto-immune trombocytopenie (ITP), auto-immune neutropenie, ayto-immune
hemolytische anemie
• Infiltratieve ziekten
o Leukemieën, lymfomen
o Myeloproliferatieve neoplasieën
o Stapelingsziekten
o Tumoren en cysten
• Hereditaire hemolytische anemie: sferocytose, elliptocytose, thalassemie, sikkelcelanemie
• Congestieve splenomegalie
o Levercirrhose
o Trombose vena porta, venae sushepaticae, obstructie vena lienalis
o Congestief hartfalen
• Idiopathisch
1.4. De hematologische diagnostiek
Anamnese + KO + labo.
Labo: perifeer bloedbeeld + stollingsonderzoek.
Mogelijke uitkomsten en bijhorende laboscreening
Anamnese Fysisch onderzoek Laboratorium
Zwakte Bleekheid Anemie
Moeheid Icterus
Dyspnoe
Infecties Splenomegalie Leukocytose
Koorts Lymfadenopathie Leukopenie
Abnormale leukocyten
Bloeding Petechiën Trombocytopenie
Ecchymosen Ecchymosen Trombocytopathie
Mucosale bloeding Abnormaal verlengde APTT
Hemarthrose Abnormaal verlengde PT
Verlaagd fibrinogeen
, Sara Ceuppens
Indicaties voor beenmergonderzoek
Liefst uitstrijkjes beenmerg + beenmergbiopsie of botbiopsie. Soms ook beenmergaspiraat.
Indicaties:
• Onverklaarde anemie, leukopenie, trombocytopenie
• Pancytopenie: daling van WBC, RBC en trombocyten
• Vermoeden van leukemie, myeloom, lymfoom
• Staging van lymfoom
• Evaluatie ijzerreserves
• Uitsluiten metastasen
• Diagnose granulomateuze infecties
• Myeloproliferatieve neoplasieën
• Stapelingsziekten
Tabel normale bloedwaarden
Cursus bloed 2 SV
1. De hematologische diagnostiek ............................................................................................................. 2
2. Het oppuntstellen van een anemie ........................................................................................................ 6
3. Microcytaire anemie............................................................................................................................ 10
4. Macrocytaire anemie........................................................................................................................... 15
5. Hemolytische anemieën ...................................................................................................................... 20
6. Leukocytose en leukopenie ................................................................................................................. 31
7. Pancytopenie....................................................................................................................................... 36
8. Inleiding tot de kwaadaardige hematologische aandoeningen ............................................................. 39
9. Acute leukemie.................................................................................................................................... 44
10. Chronische leukemie ....................................................................................................................... 49
11. Myelodysplastische syndromen....................................................................................................... 53
12. Maligne lymfomen .......................................................................................................................... 55
13. Paraproteïnemie ............................................................................................................................. 63
14. Myeloproliferatieve neoplasieën ..................................................................................................... 69
15. Hemostase en fibrinolyse ................................................................................................................ 76
16. Trombose en antistolling ................................................................................................................. 99
, Sara Ceuppens
1. De hematologische diagnostiek
1.1. Symptomen
Voornamelijk symptomen door beenmerginsufficiëntie:
• Anemie à moeheid.
Kan dyspnoe geven bij inspanning en duizeligheid, net als hartkloppingen en tachycardie.
• Granulopenie of neutropenie à meer bacteriële infecties en schimmelinfecties.
• Trombocytopenie à bloedingen huid en mucosae.
• Daling T-lymfocyten geeft lymfopenie à toename virale, protozoaire en fungale infecties.
Verder komen bloedingen voor aan spieren en gewrichten door stoornissen van de stollingsfactoren.
Orgaaninfiltratie door abnormale cellen in organen veroorzaken eigen symptomen, zie later H.
Lymfoïde tumoren vaak samen met gestoorde immuniteit B en T à infecties.
Symptomen zijn vrij aspecifiek, maar moeten toch steeds onderzocht worden met hematologisch
onderzoek: perifeer bloedonderzoek en stollingsonderzoek.
1.2. Etiologie van lymfadenopathie
Drie hoofdcategorieën bij pathologieën: infectieus, tumoraal en niet-infectieus inflammatoir.
• Infectieus
o Viraal: EBV, CMV, mazelen, HIV,…
o Bacterieel in drainagegebied van lokale infectie; TBC, syfilis, …
o Schimmels
o Protozoa
• Tumoraal
o Lymfomen: Hodgkin en non-Hodgkin
o Leukemieën: vnl lymfocytaire
o Macroglobulinemie van Waldenström
o Metastasen van carcinoom
• Niet-infectieus inflammatoire
o Auto-immuunziekten: SLE, RA
o Sarcoïdose
• Medicatie
• Hyperthyroïdie
Beeldvorming intrathoracale en intra-abdominale lymfeklieren. Als onduidelijkheid: biopsie. Deze
moet anatomo-pathologisch, cytologisch en microbiologisch onderzocht worden.
, Sara Ceuppens
1.3. Etiologie van splenomegalie
• Infecties
o Mononucleosis infectiosa
o Bacteriële endocarditis, TBC, brucellose
o Leishmaniose, schistosomiase, malaria
• Inflammatoire en auto-immune ziekten:
o SLE, RA
o Auto-immune trombocytopenie (ITP), auto-immune neutropenie, ayto-immune
hemolytische anemie
• Infiltratieve ziekten
o Leukemieën, lymfomen
o Myeloproliferatieve neoplasieën
o Stapelingsziekten
o Tumoren en cysten
• Hereditaire hemolytische anemie: sferocytose, elliptocytose, thalassemie, sikkelcelanemie
• Congestieve splenomegalie
o Levercirrhose
o Trombose vena porta, venae sushepaticae, obstructie vena lienalis
o Congestief hartfalen
• Idiopathisch
1.4. De hematologische diagnostiek
Anamnese + KO + labo.
Labo: perifeer bloedbeeld + stollingsonderzoek.
Mogelijke uitkomsten en bijhorende laboscreening
Anamnese Fysisch onderzoek Laboratorium
Zwakte Bleekheid Anemie
Moeheid Icterus
Dyspnoe
Infecties Splenomegalie Leukocytose
Koorts Lymfadenopathie Leukopenie
Abnormale leukocyten
Bloeding Petechiën Trombocytopenie
Ecchymosen Ecchymosen Trombocytopathie
Mucosale bloeding Abnormaal verlengde APTT
Hemarthrose Abnormaal verlengde PT
Verlaagd fibrinogeen
, Sara Ceuppens
Indicaties voor beenmergonderzoek
Liefst uitstrijkjes beenmerg + beenmergbiopsie of botbiopsie. Soms ook beenmergaspiraat.
Indicaties:
• Onverklaarde anemie, leukopenie, trombocytopenie
• Pancytopenie: daling van WBC, RBC en trombocyten
• Vermoeden van leukemie, myeloom, lymfoom
• Staging van lymfoom
• Evaluatie ijzerreserves
• Uitsluiten metastasen
• Diagnose granulomateuze infecties
• Myeloproliferatieve neoplasieën
• Stapelingsziekten
Tabel normale bloedwaarden
