CRIMINOLOGISCHE PSYCHOLOGIE
INHOUDSTAFEL
DEEL I. EEN INLEIDING IN DE CRIMINOLOGISCHE PSYCHOLOGIE
1. Een schets van de criminologische psychologie
1.1. De ontwikkeling van de criminologische psychologie
1.2. Verschillende vormen van binnen de criminologie toegepaste psychologie
1.3. Wat is criminologische psychologie?
1.4. Criminaliteit, afwijkend gedrag en de strafbaarstelling ervan als referentiekader voor
de criminologische psychologie
1.5. Verklaringsmodellen voor criminaliteit
2. Biopsychosociale verklaringen voor het plegen van criminaliteit
2.1. Het complexe samenspel tussen biologische, psychologische en sociale factoren als
verklaring voor crimineel gedrag
2.2. Biologische factoren
2.2.1. De aandacht voor biologische verklaringen: uitgangspunt
2.2.2. Een lange, controversiële traditie met aandacht voor biologische verklaringen
2.2.3. Kritische kanttekeningen bij de aandacht voor biologische factoren
2.2.4. Een dwarsdoorsnede van de biologische factoren
2.2.4.1. Leeftijd
2.2.4.2. Geslacht
2.2.4.3. Genen en erfelijkheid
2.2.4.4. Neurofysiologie en -psychologie
2.2.4.5. Syndromen
2.2.4.6. Temperament en arousal
2.2.4.7. Biochemische processen en neurotransmitters
2.2.4.8. Hormonen
2.2.4.9. Varia
2.3. Psychologische factoren
2.3.1. De aandacht voor psychologische factoren: uitgangspunt
, 2.3.2. Een dwarsdoorsnede van de psychologische factoren
2.3.2.1. Persoonlijkheid
2.3.2.2. Intelligentie
2.3.2.3. Cognities
2.3.2.4. Emoties
2.3.2.5. Mentale stoornissen
2.3.3. Het in kaart brengen van psychologische factoren: psychologische tests
2.4. Sociale factoren
2.4.1. De aandacht voor sociale factoren: uitgangspunt
2.4.2. Een dwarsdoorsnede van de sociale factoren
2.4.2.1. De familiale omgeving
2.4.2.2. Relaties met peers
2.4.2.3. Buurtkenmerken
3. Het blijven plegen versus het stopzetten van een criminele carrière
3.1. Wat is recidive?
3.2. Van nothing works naar what works?
3.3. Wat is desistance?
3.4. Welke factoren dragen bij aan recidive dan wel desistance?
3.4.1. Criminogene factoren
3.4.2. Protectieve factoren
3.5. Theoretische modellen met het oog op de rehabilitatie van daders
3.5.1. Het risk need responsivity model
3.5.2. Het good lives model
3.6. Op recidive en desistance gerichte interventies: what works?
4. Specifieke toepassingen
4.1. Brandstichting
4.2. School shootings
4.3. Partnergeweld en stalking
4.4. Siblinggeweld
,DEEL II. DE DOORWERKING VAN CRIMINOLOGISCH-PSYCHOLOGISCHE INZICHTEN BIJ DE
OPSPORING EN VERVOLGING VAN MISDRIJVEN
5. Het inschatten en voorspellen van het risico op crimineel gedrag
5.1. Dreigingsanalyse
5.2. Risicobeoordeling in het vooronderzoek
5.3. Risicotaxatie
6. Daderprofilering
6.1. Wat is daderprofilering?
6.2. Verschillende benaderingen en methoden
6.2.1. De door de FBI ontwikkelde methode
6.2.2. Investigative psychology
6.2.3. Geografische profilering
6.2.4. Crime linkage
6.3. Evaluatie: in welke mate werkt het?
7. Het bekomen van informatie van verdachten: verhoorstijlen en hun impact
7.1. De centrale rol van verdachten en hun verklaringen
7.2. Verschillende verhoorstijlen en hun impact
7.2.1. Beschuldigende verhoorstijl
7.2.2. Informatieverzamelende verhoorstijl
7.3. De kwetsbaarheid van verdachten
7.3.1. Een complex en veelzijdig probleem
7.3.2. Risicofactoren
7.3.3. Mogelijke onwenselijke gevolgen
8. Op zoek naar de waarheid: leugendetectie
8.1. Concepten
8.1.1. Leugens, waarheden en waarachtigheden
8.1.2. Verschillende leugendetectietechnieken
, 8.2. Fysiologische technieken: de polygraaf
8.3. Verbale leugendetectietechnieken
8.4. Non-verbale leugendetectietechnieken
9. Een bijzondere vorm van ‘misleiding’: malingering
9.1. Het concept: veinzen en overdrijven
9.2. Motieven voor malingering
9.3. Het simuleren van een stoornis
9.4. Het detecteren van malingering
9.4.1. Observatie
9.4.2. Atypische kenmerken
9.4.3. Collaterale informatie
9.4.4. Speciale tests
9.5. Geheugenverlies voor een delict?
9.5.1. Organische amnesie
9.5.2. Dissociatieve amnesie
9.5.3. Gesimuleerde amnesie
10. Gerechtelijke dwalingen
10.1 Wat is een gerechtelijke dwaling?
10.2 De prevalentie van gerechtelijke dwalingen wereldwijd
10.3 De afwezigheid van erkende onterechte veroordelingen in België
10.4 Oorzaken van gerechtelijke dwalingen
Het voorkomen en herstellen van gerechtelijke dwalingen
INHOUDSTAFEL
DEEL I. EEN INLEIDING IN DE CRIMINOLOGISCHE PSYCHOLOGIE
1. Een schets van de criminologische psychologie
1.1. De ontwikkeling van de criminologische psychologie
1.2. Verschillende vormen van binnen de criminologie toegepaste psychologie
1.3. Wat is criminologische psychologie?
1.4. Criminaliteit, afwijkend gedrag en de strafbaarstelling ervan als referentiekader voor
de criminologische psychologie
1.5. Verklaringsmodellen voor criminaliteit
2. Biopsychosociale verklaringen voor het plegen van criminaliteit
2.1. Het complexe samenspel tussen biologische, psychologische en sociale factoren als
verklaring voor crimineel gedrag
2.2. Biologische factoren
2.2.1. De aandacht voor biologische verklaringen: uitgangspunt
2.2.2. Een lange, controversiële traditie met aandacht voor biologische verklaringen
2.2.3. Kritische kanttekeningen bij de aandacht voor biologische factoren
2.2.4. Een dwarsdoorsnede van de biologische factoren
2.2.4.1. Leeftijd
2.2.4.2. Geslacht
2.2.4.3. Genen en erfelijkheid
2.2.4.4. Neurofysiologie en -psychologie
2.2.4.5. Syndromen
2.2.4.6. Temperament en arousal
2.2.4.7. Biochemische processen en neurotransmitters
2.2.4.8. Hormonen
2.2.4.9. Varia
2.3. Psychologische factoren
2.3.1. De aandacht voor psychologische factoren: uitgangspunt
, 2.3.2. Een dwarsdoorsnede van de psychologische factoren
2.3.2.1. Persoonlijkheid
2.3.2.2. Intelligentie
2.3.2.3. Cognities
2.3.2.4. Emoties
2.3.2.5. Mentale stoornissen
2.3.3. Het in kaart brengen van psychologische factoren: psychologische tests
2.4. Sociale factoren
2.4.1. De aandacht voor sociale factoren: uitgangspunt
2.4.2. Een dwarsdoorsnede van de sociale factoren
2.4.2.1. De familiale omgeving
2.4.2.2. Relaties met peers
2.4.2.3. Buurtkenmerken
3. Het blijven plegen versus het stopzetten van een criminele carrière
3.1. Wat is recidive?
3.2. Van nothing works naar what works?
3.3. Wat is desistance?
3.4. Welke factoren dragen bij aan recidive dan wel desistance?
3.4.1. Criminogene factoren
3.4.2. Protectieve factoren
3.5. Theoretische modellen met het oog op de rehabilitatie van daders
3.5.1. Het risk need responsivity model
3.5.2. Het good lives model
3.6. Op recidive en desistance gerichte interventies: what works?
4. Specifieke toepassingen
4.1. Brandstichting
4.2. School shootings
4.3. Partnergeweld en stalking
4.4. Siblinggeweld
,DEEL II. DE DOORWERKING VAN CRIMINOLOGISCH-PSYCHOLOGISCHE INZICHTEN BIJ DE
OPSPORING EN VERVOLGING VAN MISDRIJVEN
5. Het inschatten en voorspellen van het risico op crimineel gedrag
5.1. Dreigingsanalyse
5.2. Risicobeoordeling in het vooronderzoek
5.3. Risicotaxatie
6. Daderprofilering
6.1. Wat is daderprofilering?
6.2. Verschillende benaderingen en methoden
6.2.1. De door de FBI ontwikkelde methode
6.2.2. Investigative psychology
6.2.3. Geografische profilering
6.2.4. Crime linkage
6.3. Evaluatie: in welke mate werkt het?
7. Het bekomen van informatie van verdachten: verhoorstijlen en hun impact
7.1. De centrale rol van verdachten en hun verklaringen
7.2. Verschillende verhoorstijlen en hun impact
7.2.1. Beschuldigende verhoorstijl
7.2.2. Informatieverzamelende verhoorstijl
7.3. De kwetsbaarheid van verdachten
7.3.1. Een complex en veelzijdig probleem
7.3.2. Risicofactoren
7.3.3. Mogelijke onwenselijke gevolgen
8. Op zoek naar de waarheid: leugendetectie
8.1. Concepten
8.1.1. Leugens, waarheden en waarachtigheden
8.1.2. Verschillende leugendetectietechnieken
, 8.2. Fysiologische technieken: de polygraaf
8.3. Verbale leugendetectietechnieken
8.4. Non-verbale leugendetectietechnieken
9. Een bijzondere vorm van ‘misleiding’: malingering
9.1. Het concept: veinzen en overdrijven
9.2. Motieven voor malingering
9.3. Het simuleren van een stoornis
9.4. Het detecteren van malingering
9.4.1. Observatie
9.4.2. Atypische kenmerken
9.4.3. Collaterale informatie
9.4.4. Speciale tests
9.5. Geheugenverlies voor een delict?
9.5.1. Organische amnesie
9.5.2. Dissociatieve amnesie
9.5.3. Gesimuleerde amnesie
10. Gerechtelijke dwalingen
10.1 Wat is een gerechtelijke dwaling?
10.2 De prevalentie van gerechtelijke dwalingen wereldwijd
10.3 De afwezigheid van erkende onterechte veroordelingen in België
10.4 Oorzaken van gerechtelijke dwalingen
Het voorkomen en herstellen van gerechtelijke dwalingen
