Samenvatting Chronische zorgen - pijnmanagement

Pijnmanagement

1. Prevalentie van (chronische pijn)

 Pijn is van iedereen ongeacht leeftijd
 Er is stijging van chronische pijn
 Pijn kan niet weg gedacht worden

1.1. Cijfers

(sub)acute 2/3 in ZH heeft pijn
post-op pijn 40 – 75% post-op heeft matige tot ernstige pijn (NRS 4-10)
Chronische Oorzaken: rugpijn, gewrichtspijn, nekpijn, artritis en fibromyalgie
pijn 55% is behandeling inadequaat

 Behandeling van pijn is niet altijd optimaal - er wordt nog steeds te veel pijn ervaren
 Er is beperkte opleiding en dus te weinig kennis rond pijn en de behandeling er rond
 Vaak medicatie al voorgeschreven zoals pijnstillers – helpt niet bij neurologische pijn
 Te late doorverwijzing  grote weg en vaak verschillende behandelingen geprobeerd
en pas als niets werkt naar de pijnkliniek gaan
 Chronische internationaal (19% van bevolking, meestal artrose)
 België: ¼ heeft last van chronische pijn


1.1. Pijnonderwijs

 Opleiding is beperkt: 13 uur
 Kennis over pijn en de behandeling ervan daalt
 Meestal worden NSAID’s voorgeschreven voor neuropathische pijn  geen effect
 Chronische pijn: te weinig op de hoogte en dus te late doorverwijzing


1.1. Belangstelling
 In de laatste 15 jaar staat zich er meer bij stil want chronische pijn stijgt
 Redenen
- Medische ontwikkelingen (nieuwe operaties en behandelingen met langere
overlevingsduur)
- Sociaal-cultureel (vergrijzing en toename chronische aandoeningen)
- Afname maatschappelijke tolerantie (pijn en lichamelijk ongemak)

,1. Wat is pijn

 Pijn is een ziekte op zich
 In de tijd van de Grieken was het een straf van God
 In de middeleeuwen was pijn ten gevolge van een zonde
 In de 17e eeuw: Pijn is niet een ziekte maar wel onderliggend van ziekteproces
 Pijn moet men diagnosticeren, behandelen


1.1. Definitie

= een onplezierige, sensorische en /of emotionele ervaring veroorzaakt door feitelijke of
mogelijke weefselschade of die beschreven wordt in termen van dergelijke
weefselbeschadiging
= wat de patiënt zegt wat het is en treedt op wanneer patiënt dat zegt


1.2. Pijn is een vijand? Ja en nee!
Nee  In acute of subacute fase
 Het is dan nog een waarschuwing waarop we kunnen reageren
 Bescherming
 HSAN: aangeboren aandoening als je nooit pijn voelt
- Hereditale sensibele en autonome neuropathie
- Er is afwezigheid van dunne zenuwvezels die normaal pijn geleiden
- Sterven vaak jong aangezien ze niets voelen
Ja  Als men lijdt onder de pijn
 Geneesmiddelen er voor moeten nemen

Gevolgen van pijn
 Fysiologisch
- Fight en flight reactie pupillen verwijden en men krijgt rode of
bleke huid
- Productie van adrenaline en cortisol stresshormonen
 Cardiovasculair: tachycardie en hypertensie
 Respiratoir: tachypnoe en oppervlakkige AH
 Verhoogde spierspanning
 Dalende mobilisatie na ingreep
 Stijgende kans op mortaliteit
 Psycho-sociaal-economisch
- Stijging ligduur, verschillende medicatie  hoog oplopende kosten
- Angst, onderzekerheid, hulpeloosheid
- Verhoogde kans op chronische wonden
- Bijkomende gevolgen (depressie, werkverlies en isolement)
 Maak patiënt er bewust van dat pijn aan te geven en signaleren van
groot belang is
1. Fysiologie van pijn
1.1. Woordverklaringen

, Nociceptie De gewaarwording van pijn die samengaat met weefselbeschadiging
Nociceptoren De pijnreceptoren, vrije zenuwuiteinden die zich in de huid, bloedvaten,
subcutane weefsel en spieren bevinden
Modulatie De bewerking van de nociceptieve informatie, deze bepaalt waar en hoe een
individu pijn ervaart
Kan info op een versterkende of remmende wijze verwerken
Endorfines Stoffen die door het zenuwstelsel geproduceerd worden en de rol van
neurotransmitter vervullen, hebben werking als morfine – pijnprikkel verzwakken


1.2. Pijncirkel van Loeser
1.2.1. Nocicepsis of pijnprikkel

Ontstaan van pijnprikkel
 Acute pijn signaal weefselbeschadiging
- Wonde, extreme koude of hitte op de houd
 Tussen beschadiging en pijn zit er een fractie van seconde
 Toch gebeurt er heel veel wat voor pijn je voelt
 Weefselschade
 Op de beschadigde plek worden er prostaglandinen aangemaakt
- Gaan nociceptoren prikkelen  de pijnzenuwen
 Prikkel vormt elektrisch signaal
- Via zenuwbaan ruggenmerg hersenstam verschillende hersengebieden
 Bewustzijn zet prikkel om in pijn

Pijngeleiding
 Door dunnere en weinig of niet gemyeliniseerde vezels
 Snelle A vezels en langzame C vezels transporteren de pijnprikkels
- Richting achterhoorn ruggenmerg  reflexen worden gegenereerd  terugtrek
reflex  voordeel  zo verder via opstijgende banen naar hersenen

Weinig gemyelnisieerd:
 Aβ en Aδ vezels
 Snijwonde: snelle en dikke  scherpe en acute pijn
 Deze pijn kan je aanduiden waar het zit

Niet gemyeliniseerd:
 C-vezels
 Brandwonden, buikpijn, chronische gewrichtspunten
 Dunne en langzame pijn met verschillende aard
 Moeilijk te lokaliseren