Samenvatting milieu
Lesmodule 0: Inleiding
17 sustainable development goals of the UN
Sociaal:
1. Geen armoede
2. Geen honger
3. Goede gezondheid en welzijn
4. Kwaliteitsonderwijs
5. Gendergelijkheid
6. Schoon water en sanitair
Economie:
7. Betaalbare en duurzame energie
8. Eerlijk werk en economische groei
9. Industrie, innovatie en infrastructuur
10. Ongelijkheid verminderen
11. Duurzame steden en gemeenschappen
12. Verantwoorde consumptie en productie
Milieu:
13. Klimaatactie
14. Leven in het water
15. Leven op het land
Andere:
16. Vrede, veiligheid en sterke publieke diensten
17. Partnerschap om doelstellingen te bereiken
De relevante ontwikkelingsdoelen voor de PBa houttechnologie:
• SDG15: leven op land
o Duurzaam beheer en gebruik van natuurlijke hulpbronnen (bossen, water, energie,
…)
• SDG13: klimaatactie
o CO² uitstoot beperken en CO² opslag bevorderen
• SDG12: verantwoord produceren en consumeren
o Bewust aankopen van houtproducten en duurzaam verwerken van hout
• SDG9: duurzame innovatie in industrie en infrastructuur
o “Propere” en duurzame technologie gebruiken
Pagina 1 van 22
,Lesmodule 1: Levenscyclusanalyse aan de hand van EPD
LCA van het hout begint in het bos
Levenscyclus van planten: fotosynthese – verbranding
• De plant krijgt:
o Energie van de zon
o Neemt CO2 op (6CO2)
o Neemt water op uit
de grond H2O (6H2O)
• Deze zet dit om in:
o Zuurstof O2 (6O2)
o Suiker (C6H12O6)
cellulose, lignine,
hemicellulose
• Bij de verbranding komt er
CO2 vrij, deze begint dan
weer de cyclus
• Formule:
o 6CO2 + 6H2O → 6O2 + C6H12O6
In alle biomassa (lignocellulose) wordt CO2 en energie opgeslagen
• Gemiddelde atomaire houtsamenstelling
o C: 45 – 50% (koolstof)
o H: 5 – 6% (waterstof)
o O: 41 – 46% (lucht)
o Opgeslagen energie
• Opgeslagen energie ±19 MJ/kg
Koolstofcyclus, CO²-opslag in planten
• Flux van koolstof (C) tussen land, atmosfeer en oceanen in Gt/jaar
• C in atmosfeer
o 800*109 ton C
• C in plantenbiomassa (land)
o 550*109 ton C
• C in fossiele biomassa
o 10 000*109 ton C
• Netto toename in atmosfeer
o 4*109 ton C
• 1 ton C = 3.67 ton CO2
Pagina 2 van 22
, (Lineaire) levenscyclus van een houtproduct: “van plant tot plank”
• Bosexploitatie (ontginning grondstof)
o Neemt CO2 op bij de groei
o Stoot CO2 uit bij de ontginning
• Transport (truck, boot, trein):
o Stoot CO2 uit
o Verbruikt energie (MJ): brandstof, warmte, elektriciteit
o Waterverbruik (m³): zoetwater
• Productie (houtverwerking):
o Stoot CO2 uit (ton CO2): CO2 emissies, uitstoot
LCA in 4 stappen
1. Doel en reikwijdte bepalen
2. Inventarisatie (data verzamelen)
3. Impactanalyse
4. Interpreteren
Toepassing:
• Ontwikkeling en verbetering van
het product
• Strategische planning
• Overheidsbeleid
• Marketing
Levenscyclusanalyse (LCA)
• Een methode die toelaat om de milieu-impact (“ecologische voetafdruk”) van een product
tijdens de volledige of een deel van de levenscyclus te kwantificeren
• Doel (1):
o De vraagstelling en de reden voor de analyse, alsook een omschrijving van het
doelpubliek en het beoogde gebruik van de LCA-resultaten. Hierbij zijn zowel een
individuele analyse van de milieu-impact van 1 enkel product, element of gebouw als
een onderlinge vergelijking van de milieu-impact van meerdere vergelijkbare
alternatieven mogelijk.
• Europese norm legt 3 soorten vast: (1 reikwijdte)
o Van wieg tot fabriekspoort (“cradle to gate”): omvat enkel de productiefase. (A1-A3)
o Van wieg tot graf (“cradle to grave”): beschouwt alle levenscyclusfasen. (A1-C4)
o Van wieg tot fabriekspoort met opties (“cradle to gate with options”): beschouwt de
productiefase alsook een aantal andere fasen naar keuze.
• Analyse op gebouwniveau is een LCA van wieg tot graf verplicht
Pagina 3 van 22
Lesmodule 0: Inleiding
17 sustainable development goals of the UN
Sociaal:
1. Geen armoede
2. Geen honger
3. Goede gezondheid en welzijn
4. Kwaliteitsonderwijs
5. Gendergelijkheid
6. Schoon water en sanitair
Economie:
7. Betaalbare en duurzame energie
8. Eerlijk werk en economische groei
9. Industrie, innovatie en infrastructuur
10. Ongelijkheid verminderen
11. Duurzame steden en gemeenschappen
12. Verantwoorde consumptie en productie
Milieu:
13. Klimaatactie
14. Leven in het water
15. Leven op het land
Andere:
16. Vrede, veiligheid en sterke publieke diensten
17. Partnerschap om doelstellingen te bereiken
De relevante ontwikkelingsdoelen voor de PBa houttechnologie:
• SDG15: leven op land
o Duurzaam beheer en gebruik van natuurlijke hulpbronnen (bossen, water, energie,
…)
• SDG13: klimaatactie
o CO² uitstoot beperken en CO² opslag bevorderen
• SDG12: verantwoord produceren en consumeren
o Bewust aankopen van houtproducten en duurzaam verwerken van hout
• SDG9: duurzame innovatie in industrie en infrastructuur
o “Propere” en duurzame technologie gebruiken
Pagina 1 van 22
,Lesmodule 1: Levenscyclusanalyse aan de hand van EPD
LCA van het hout begint in het bos
Levenscyclus van planten: fotosynthese – verbranding
• De plant krijgt:
o Energie van de zon
o Neemt CO2 op (6CO2)
o Neemt water op uit
de grond H2O (6H2O)
• Deze zet dit om in:
o Zuurstof O2 (6O2)
o Suiker (C6H12O6)
cellulose, lignine,
hemicellulose
• Bij de verbranding komt er
CO2 vrij, deze begint dan
weer de cyclus
• Formule:
o 6CO2 + 6H2O → 6O2 + C6H12O6
In alle biomassa (lignocellulose) wordt CO2 en energie opgeslagen
• Gemiddelde atomaire houtsamenstelling
o C: 45 – 50% (koolstof)
o H: 5 – 6% (waterstof)
o O: 41 – 46% (lucht)
o Opgeslagen energie
• Opgeslagen energie ±19 MJ/kg
Koolstofcyclus, CO²-opslag in planten
• Flux van koolstof (C) tussen land, atmosfeer en oceanen in Gt/jaar
• C in atmosfeer
o 800*109 ton C
• C in plantenbiomassa (land)
o 550*109 ton C
• C in fossiele biomassa
o 10 000*109 ton C
• Netto toename in atmosfeer
o 4*109 ton C
• 1 ton C = 3.67 ton CO2
Pagina 2 van 22
, (Lineaire) levenscyclus van een houtproduct: “van plant tot plank”
• Bosexploitatie (ontginning grondstof)
o Neemt CO2 op bij de groei
o Stoot CO2 uit bij de ontginning
• Transport (truck, boot, trein):
o Stoot CO2 uit
o Verbruikt energie (MJ): brandstof, warmte, elektriciteit
o Waterverbruik (m³): zoetwater
• Productie (houtverwerking):
o Stoot CO2 uit (ton CO2): CO2 emissies, uitstoot
LCA in 4 stappen
1. Doel en reikwijdte bepalen
2. Inventarisatie (data verzamelen)
3. Impactanalyse
4. Interpreteren
Toepassing:
• Ontwikkeling en verbetering van
het product
• Strategische planning
• Overheidsbeleid
• Marketing
Levenscyclusanalyse (LCA)
• Een methode die toelaat om de milieu-impact (“ecologische voetafdruk”) van een product
tijdens de volledige of een deel van de levenscyclus te kwantificeren
• Doel (1):
o De vraagstelling en de reden voor de analyse, alsook een omschrijving van het
doelpubliek en het beoogde gebruik van de LCA-resultaten. Hierbij zijn zowel een
individuele analyse van de milieu-impact van 1 enkel product, element of gebouw als
een onderlinge vergelijking van de milieu-impact van meerdere vergelijkbare
alternatieven mogelijk.
• Europese norm legt 3 soorten vast: (1 reikwijdte)
o Van wieg tot fabriekspoort (“cradle to gate”): omvat enkel de productiefase. (A1-A3)
o Van wieg tot graf (“cradle to grave”): beschouwt alle levenscyclusfasen. (A1-C4)
o Van wieg tot fabriekspoort met opties (“cradle to gate with options”): beschouwt de
productiefase alsook een aantal andere fasen naar keuze.
• Analyse op gebouwniveau is een LCA van wieg tot graf verplicht
Pagina 3 van 22
