Vitruvius, Handboek bouwkunde (vertaling Ton Peters), Amsterdam: Atheneum-Polak & van
Gennep, 1997, boek 1, proloog en hoofdstuk 1; boek 5, proloog en hoofdstuk 1
Hij richt zijn proloog aan Caesar. Hij zegt dat hij het eerst niet durfde uit te geven ‘gezien [Caesar’s]
allesomvattende bezigheden’, maar toen hij merkte dat Caesar ook nut zag in openbare bouwwerken
en dus het verfraaien van de stad, vond hij het nodig om dit te publiceren om bij te dragen aan de
schoonheid van die gebouwen. Hij verwoord het zo dat Caesar dit boek nodig heeft om de mooiste
gebouwen te bouwen die passen bij zijn status, en dat ook mensen in de toekomst dit nodig zullen
hebben om de kwaliteit te behouden en te kunnen beoordelen.
‘Ik heb in deze boeken namelijk alle aspecten van het vak behandeld’.
Vitruvius zegt vervolgens: je moet studeren om bekwaam architect te kunnen zijn. Zonder kennis van
theorie kan je niet een goede architect zijn, omdat je de gemaakte dingen niet kan toelichten en
verklaren. Maar ook andersom: architecten die zich enkel baseren op theorie kunnen de daad niet bij
het woord voegen. Je moet dus beide kunnen.
Wat betreft kennis, moet je van meerdere disciplines kennis hebben omdat die allemaal terugkomen
in de architectuur. Bijvoorbeeld:
- Je moet goed kunnen schrijven zodat alles wat je schrijft over je werk beter gelezen wordt en
daardoor beter bewaard.
- Je moet goed kunnen tekenen omdat je schetsen duidelijk moeten maken hoe je wilt dat iets
eruit komt te zien.
- Je moet meetkunde beheersen om afmetingen en bouwkosten te kunnen berekenen.
- Je moet kennis van geschiedenis hebben om de betekenis te kunnen uitleggen.
- Kennis van filosofie omdat een architect dan niet edelmoedig wordt maar juist inschikkelijk
en niet arrogant, niet gierig, en het geeft zich in de natuur omdat filosofie over de
fundamentele wetten van de natuur gaat.
- Kennis van muziek ivm harmonie.
- Kennis van medische wetenschap omdat je zo een gezonde woning kan bouwen.
- Kennis van recht, omdat je moet weten wat voor bepalingen en regels en bestaan rondom
bouwen op bepaalde plekken.
- Kennis van astronomie.
Hier moet je allemaal mee beginnen van jongs af aan zodat je via deze ‘trappen’ kan opklimmen naar
de top: de architectuur, waarin alles samenkomt. Als je vanaf jong hierin bent onderwezen zul je een
gelijkenis zien in al die wetenschappen, waardoor het gemakkelijker is te begrijpen. Je hoeft niet in al
deze wetenschappen enorm goed te zijn, dat zou onmogelijk zijn. Als je ze maar snapt en beheerst.
Je moet de theorie erachter snappen. ‘Bij zo’n enorme verscheidenheid van onderwerpen kan
immers niemand steeds de subtiele finesse bereiken, omdat het al nauwelijks in het vermogen ligt de
theoretische grondslagen ervan te leren en beheersen’.
Hij zegt vervolgens dat het niet alleen voor architecten geldt, maar voor iedereen die zich aan de top
wil bevinden op een terrein van de kunsten.
Hij stelt dat alle gebieden bestaan uit 2 dingen: de theorie en het handwerk. Handwerk is
voorbehouden aan mensen die ervaring hebben opgedaan in dat vakgebied, theorie is iets wat alle
wetenschappers delen. Voorbeeld: ritme van de polsslag voor dokters en ritme van muziek voor
musici. Maar als het gaat om het verbinden van een wond van de pols komt niet de musici, maar de
dokter, want die heeft ervaring in het handwerk van dat vakgebied.
Gennep, 1997, boek 1, proloog en hoofdstuk 1; boek 5, proloog en hoofdstuk 1
Hij richt zijn proloog aan Caesar. Hij zegt dat hij het eerst niet durfde uit te geven ‘gezien [Caesar’s]
allesomvattende bezigheden’, maar toen hij merkte dat Caesar ook nut zag in openbare bouwwerken
en dus het verfraaien van de stad, vond hij het nodig om dit te publiceren om bij te dragen aan de
schoonheid van die gebouwen. Hij verwoord het zo dat Caesar dit boek nodig heeft om de mooiste
gebouwen te bouwen die passen bij zijn status, en dat ook mensen in de toekomst dit nodig zullen
hebben om de kwaliteit te behouden en te kunnen beoordelen.
‘Ik heb in deze boeken namelijk alle aspecten van het vak behandeld’.
Vitruvius zegt vervolgens: je moet studeren om bekwaam architect te kunnen zijn. Zonder kennis van
theorie kan je niet een goede architect zijn, omdat je de gemaakte dingen niet kan toelichten en
verklaren. Maar ook andersom: architecten die zich enkel baseren op theorie kunnen de daad niet bij
het woord voegen. Je moet dus beide kunnen.
Wat betreft kennis, moet je van meerdere disciplines kennis hebben omdat die allemaal terugkomen
in de architectuur. Bijvoorbeeld:
- Je moet goed kunnen schrijven zodat alles wat je schrijft over je werk beter gelezen wordt en
daardoor beter bewaard.
- Je moet goed kunnen tekenen omdat je schetsen duidelijk moeten maken hoe je wilt dat iets
eruit komt te zien.
- Je moet meetkunde beheersen om afmetingen en bouwkosten te kunnen berekenen.
- Je moet kennis van geschiedenis hebben om de betekenis te kunnen uitleggen.
- Kennis van filosofie omdat een architect dan niet edelmoedig wordt maar juist inschikkelijk
en niet arrogant, niet gierig, en het geeft zich in de natuur omdat filosofie over de
fundamentele wetten van de natuur gaat.
- Kennis van muziek ivm harmonie.
- Kennis van medische wetenschap omdat je zo een gezonde woning kan bouwen.
- Kennis van recht, omdat je moet weten wat voor bepalingen en regels en bestaan rondom
bouwen op bepaalde plekken.
- Kennis van astronomie.
Hier moet je allemaal mee beginnen van jongs af aan zodat je via deze ‘trappen’ kan opklimmen naar
de top: de architectuur, waarin alles samenkomt. Als je vanaf jong hierin bent onderwezen zul je een
gelijkenis zien in al die wetenschappen, waardoor het gemakkelijker is te begrijpen. Je hoeft niet in al
deze wetenschappen enorm goed te zijn, dat zou onmogelijk zijn. Als je ze maar snapt en beheerst.
Je moet de theorie erachter snappen. ‘Bij zo’n enorme verscheidenheid van onderwerpen kan
immers niemand steeds de subtiele finesse bereiken, omdat het al nauwelijks in het vermogen ligt de
theoretische grondslagen ervan te leren en beheersen’.
Hij zegt vervolgens dat het niet alleen voor architecten geldt, maar voor iedereen die zich aan de top
wil bevinden op een terrein van de kunsten.
Hij stelt dat alle gebieden bestaan uit 2 dingen: de theorie en het handwerk. Handwerk is
voorbehouden aan mensen die ervaring hebben opgedaan in dat vakgebied, theorie is iets wat alle
wetenschappers delen. Voorbeeld: ritme van de polsslag voor dokters en ritme van muziek voor
musici. Maar als het gaat om het verbinden van een wond van de pols komt niet de musici, maar de
dokter, want die heeft ervaring in het handwerk van dat vakgebied.
