Arresten inleiding bestuursrecht
Leereenheid 2:
Arrest Petroleumkachels Jamin (HR 25 januari 1926):
Een standaardarrest over wetmatigheid van bestuur. Het belangrijkste argument van de Hoge
Raad was dat de bevoegdheid van de inspecteur tot het stellen van ‘belastende’ eisen niet bij
AMvB in het leven worden geroepen zonder dat er sprake was van een grondslag in de wet in
formele zin. Naderhand repareerde de wetgever dit gebrek door de term ‘bij AMvB’ te
vervangen door ‘bij of krachtens AMvB’. Hiermee maakte de wetgever duidelijk dat de
regering in de AMvB een bevoegdheid tot het stellen van eisen aan de inspecteur mocht
toekennen. Er mocht weer worden voldaan aan de eis van wetmatigheid van bestuur.
Arrest Meerenberg:
Het arrest ging over de vraag in hoeverre AMvB’s op de wet moeten steunen. De Hoge Raad
oordeelde dat alleen de Koning bevoegd is om AMvB’s uit te vaardigen voor zover zijn
bevoegdheid daartoe zou zijn gebaseerd op de Grondwet of op een uitdrukkelijke bepaling in
de wet in formele zin. De Hoge Raad bevestigde zo de eis van wetmatigheid van bestuur. Het
bestuur moet op basis van de wet handelen, zeker als het de burgers bindende regels stelt.
Dit uitgangspunt werd in het kader van de Grondwetsherziening van 1887 weer iets
gerelativeerd. Vanaf dat moment is in Nederland de regering in beginsel toch zelfstandig
bevoegd om AMvB’s tot stand te brengen.
Arrest Fluoridering:
In dit arrest kwam de Hoge Raad tot de conclusie dat het een waterleidingbedrijf niet
vrijstond om zonder wettelijke basis fluor aan drinkwater toe te voegen, ook al werd hiermee
de volksgezondheid gediend. De fluoridering werd gezien als een feitelijke handeling van
ingrijpende aard.
Arrest Jetski’s (ABRvS 18 september 2002):
Dit uitgangspunt kwam duidelijk naar voren in een casus waarin de minister op grond van de
Scheepvaartverkeerswet een gedeelte had aangewezen als gebied waar met jetski’s gevaren
mocht worden. De Afdeling bestuursrechtspraak was het met de minister eens. Met de
belangen van appellanten hoefde inderdaad geen rekening te worden gehouden.
Arrest Het Velpse duivenhok (ABRvS 1 april 1996):
Complexer lag de afweging van belangen in de kwestie van het Velpse duivenhok.
Burgemeester en wethouders van de gemeente Rheden waren bereid om vrijstelling van de
voorschriften te verlenen. De belangen van de buren stonden kort gezegd in een te ver
verwijderd verband van de belangen die de bedoelde bouwvoorschriften beoogden te
beschermen. Voor het houden van duiven in een hok bleek namelijk een vergunning vereist
op grond van de algemene plaatselijke verordening. Bij deze vergunningverlening konden de
overlastaspecten aan de orde komen.
Arrest Muilkorfgebod Sharky:
De voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak kwam tot de conclusie dat er sprake was
van beoordelingsvrijheid voor burgemeester en wethouders. Volgens de voorzitter hadden
, burgemeester en wethouders, gelet op de ernst van het bijtincident, de grenzen van deze
beoordelingsvrijheid NIET overschreden. Zij konden dus een muilkorfgebod opleggen.
Leereenheid 5:
Arrest Ligplaatsen Kortgene:
In meer juridische zin bedoelde de Afdeling dus te zeggen dat het rechtsgevolg van het
besluit hieruit bestond dat de vergunning niet langer ongeacht de persoon van de
vergunninghouder gold.
Arrest Overplaatsing leerlingen:
De vraag of een bepaalde beslissing op extern publiekrechtelijk rechtsgevolg is gericht, en
daarmee een besluit is in de zin van de Awb, is niet altijd eenvoudig te beantwoorden.
Arrest Goedkope staaroperaties:
Het feit dat de operaties wellicht tegen een goedkoop tarief waren uitgevoerd, was geen
reden en dus ook geen bijzondere omstandigheid om deze kosten in afwijking van het vaste
beleid dan toch maar aan het ziekenfonds te vergoeden.
Arrest Intrekking aanwijzingsbesluit raamprostitutie:
Hier is sprake van een concrete norm en niet van een algemeen verbindend voorschrift.
Arrest EZH/Bailey:
Het vraagstuk van de vrijwaring is vooral relevant voor een type beschikking: de vergunning.
Het gaat hier om de vraag of een vergunninghouder door gebruik te maken van zijn
rechtmatige vergunning binnen de door de vergunning gestelde grenzen niettemin een
onrechtmatige daad kan plegen.
Leereenheid 6:
Arrest Stichting Eibergse Molens:
Een tweepettenprobleem was aan de orde in bovenstaande uitspraak. Toch oordeelde de
Afdeling dat er geen sprake was van strijd met artikel 2:4 Awb.
Arrest Caltex benzinestation Amsterdam:
In dit arrest was er sprake van schending van het verbod van vooringenomenheid door een
bestuursorgaan. De Afdeling heeft de burger hier in zijn gelijk gesteld, omdat er door het
bestuursorgaan de schijn van vooringenomenheid is gewekt.
Arrest Ridderstee project ‘Ouddorp Duin’:
Roept het bestuursorgaan bij de besluitvorming geen hulp van een deskundige in, dan kan
dat ertoe leiden dat het betreffende besluit wordt vernietigd omdat het onzorgvuldig is
voorbereid. Dat was in deze uitspraak het geval.
Arrest Korenwolven:
In deze uitspraak is er tekortgeschoten door het bestuursorgaan van zijn onderzoeksplicht
van deze beschermde diersoort. Er was geen sprake geweest van een eigen, specifiek
onderzoek.
Leereenheid 2:
Arrest Petroleumkachels Jamin (HR 25 januari 1926):
Een standaardarrest over wetmatigheid van bestuur. Het belangrijkste argument van de Hoge
Raad was dat de bevoegdheid van de inspecteur tot het stellen van ‘belastende’ eisen niet bij
AMvB in het leven worden geroepen zonder dat er sprake was van een grondslag in de wet in
formele zin. Naderhand repareerde de wetgever dit gebrek door de term ‘bij AMvB’ te
vervangen door ‘bij of krachtens AMvB’. Hiermee maakte de wetgever duidelijk dat de
regering in de AMvB een bevoegdheid tot het stellen van eisen aan de inspecteur mocht
toekennen. Er mocht weer worden voldaan aan de eis van wetmatigheid van bestuur.
Arrest Meerenberg:
Het arrest ging over de vraag in hoeverre AMvB’s op de wet moeten steunen. De Hoge Raad
oordeelde dat alleen de Koning bevoegd is om AMvB’s uit te vaardigen voor zover zijn
bevoegdheid daartoe zou zijn gebaseerd op de Grondwet of op een uitdrukkelijke bepaling in
de wet in formele zin. De Hoge Raad bevestigde zo de eis van wetmatigheid van bestuur. Het
bestuur moet op basis van de wet handelen, zeker als het de burgers bindende regels stelt.
Dit uitgangspunt werd in het kader van de Grondwetsherziening van 1887 weer iets
gerelativeerd. Vanaf dat moment is in Nederland de regering in beginsel toch zelfstandig
bevoegd om AMvB’s tot stand te brengen.
Arrest Fluoridering:
In dit arrest kwam de Hoge Raad tot de conclusie dat het een waterleidingbedrijf niet
vrijstond om zonder wettelijke basis fluor aan drinkwater toe te voegen, ook al werd hiermee
de volksgezondheid gediend. De fluoridering werd gezien als een feitelijke handeling van
ingrijpende aard.
Arrest Jetski’s (ABRvS 18 september 2002):
Dit uitgangspunt kwam duidelijk naar voren in een casus waarin de minister op grond van de
Scheepvaartverkeerswet een gedeelte had aangewezen als gebied waar met jetski’s gevaren
mocht worden. De Afdeling bestuursrechtspraak was het met de minister eens. Met de
belangen van appellanten hoefde inderdaad geen rekening te worden gehouden.
Arrest Het Velpse duivenhok (ABRvS 1 april 1996):
Complexer lag de afweging van belangen in de kwestie van het Velpse duivenhok.
Burgemeester en wethouders van de gemeente Rheden waren bereid om vrijstelling van de
voorschriften te verlenen. De belangen van de buren stonden kort gezegd in een te ver
verwijderd verband van de belangen die de bedoelde bouwvoorschriften beoogden te
beschermen. Voor het houden van duiven in een hok bleek namelijk een vergunning vereist
op grond van de algemene plaatselijke verordening. Bij deze vergunningverlening konden de
overlastaspecten aan de orde komen.
Arrest Muilkorfgebod Sharky:
De voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak kwam tot de conclusie dat er sprake was
van beoordelingsvrijheid voor burgemeester en wethouders. Volgens de voorzitter hadden
, burgemeester en wethouders, gelet op de ernst van het bijtincident, de grenzen van deze
beoordelingsvrijheid NIET overschreden. Zij konden dus een muilkorfgebod opleggen.
Leereenheid 5:
Arrest Ligplaatsen Kortgene:
In meer juridische zin bedoelde de Afdeling dus te zeggen dat het rechtsgevolg van het
besluit hieruit bestond dat de vergunning niet langer ongeacht de persoon van de
vergunninghouder gold.
Arrest Overplaatsing leerlingen:
De vraag of een bepaalde beslissing op extern publiekrechtelijk rechtsgevolg is gericht, en
daarmee een besluit is in de zin van de Awb, is niet altijd eenvoudig te beantwoorden.
Arrest Goedkope staaroperaties:
Het feit dat de operaties wellicht tegen een goedkoop tarief waren uitgevoerd, was geen
reden en dus ook geen bijzondere omstandigheid om deze kosten in afwijking van het vaste
beleid dan toch maar aan het ziekenfonds te vergoeden.
Arrest Intrekking aanwijzingsbesluit raamprostitutie:
Hier is sprake van een concrete norm en niet van een algemeen verbindend voorschrift.
Arrest EZH/Bailey:
Het vraagstuk van de vrijwaring is vooral relevant voor een type beschikking: de vergunning.
Het gaat hier om de vraag of een vergunninghouder door gebruik te maken van zijn
rechtmatige vergunning binnen de door de vergunning gestelde grenzen niettemin een
onrechtmatige daad kan plegen.
Leereenheid 6:
Arrest Stichting Eibergse Molens:
Een tweepettenprobleem was aan de orde in bovenstaande uitspraak. Toch oordeelde de
Afdeling dat er geen sprake was van strijd met artikel 2:4 Awb.
Arrest Caltex benzinestation Amsterdam:
In dit arrest was er sprake van schending van het verbod van vooringenomenheid door een
bestuursorgaan. De Afdeling heeft de burger hier in zijn gelijk gesteld, omdat er door het
bestuursorgaan de schijn van vooringenomenheid is gewekt.
Arrest Ridderstee project ‘Ouddorp Duin’:
Roept het bestuursorgaan bij de besluitvorming geen hulp van een deskundige in, dan kan
dat ertoe leiden dat het betreffende besluit wordt vernietigd omdat het onzorgvuldig is
voorbereid. Dat was in deze uitspraak het geval.
Arrest Korenwolven:
In deze uitspraak is er tekortgeschoten door het bestuursorgaan van zijn onderzoeksplicht
van deze beschermde diersoort. Er was geen sprake geweest van een eigen, specifiek
onderzoek.
