GBO - samenvatting KOOP - volledig

H3: koop


3 Koop
3.1 Overzicht van de verschillende regimes van de koop

Er zijn 3 regimes:
- Gemeenrechtelijke koop
o Art 1582-1701 BW
o WER bij een overeenkomst tussen een onderneming en een consument
 Boek VI geldt voor producten en voor onroerende goederen, soms is
het toepassingsgebied beperkt tot lichamelijke roerende goederen


- Consumentenkoop (B2C)
o Wijkt enkel af van de bepalingen die betrekking hebben op de materiële
kwaliteit en kwantiteit van het geleverde goed
o Art 1649bis -1649octies BW (afwijking van art 1604 en 1641-1648 BW)
o Het is van toepassing op koopovereenkomsten voor doeleinden die geen
verband houden met de beroepsactiviteit van de koper
o De nationale rechter is verplicht om na te gaan of de koper als consument in
de zin van die richtlijn kan worden aangemerkt


- Weens koopverdrag (B2B)
o Het is van toepassing bij koopovereenkomsten voor professionele doeleinden
gesloten tussen een verkoper en een koper die in verschillende staten zijn
gevestigd
o Indien beide staten partij zijn bij het Weens koopverdrag (CISG) is dit verdrag
van toepassing , het kan ook van toepassing zijn wanner volgens het IPR het
recht van een verdragsluitende Staat van toepassing is (1.1 a en b CISG)
o Regelt het kooprecht vrij omvattend, de verjaring is geregeld door een
aanvullend verdrag
 Regelt niet: geldigheid, eigendomsoverdracht, aansprakelijkheid voor
dood of letsels door zaken (4 en 5 CISG)



1/79

,H3: koop


3.2 Constitutieve bestanddelen van de koopovereenkomst

De koop-verkoop is een contract waarbij een partij (de verkoper) de eigendom van een
bepaald goed overdraagt aan een andere partij (de koper), die zich er tegenover hem toe
verbindt er een geldprijs voor te betalen
- Zonder overdracht van eigendom en zonder geldprijs is er geen koop


3.2.1 Verbintenis m.b.t. een goed en niet m.b.t. een dienst

De dienstenovereenkomsten omvatten een verbintenis om iets te doen: het verrichten van
een materiële handeling of een rechtshandeling.
Verkoop resulteert in een eigendomsoverdracht van een zaak.


A Overeenkomsten tot levering van de te vervaardigen of voort te brengen
goederen

Er is geen probleem wanneer met een contract sluit tot overdracht van een zaak die al
geproduceerd is op het ogenblik van de contractsluiting: koopcontract
- De dienst is geïncorporeerd in de verkochte zaak


Bij een contract waar een persoon een (toekomstige) te vervaardigen zaak overdraagt stelt
zich een kwalificatieprobleem
- Zolang de opdrachtgever alle materialen levert: dienstenovereenkomst
o Ook zo indien een zaak enkel wordt onderhouden, hersteld of gereinigd
- Wanneer een persoon zich niet enkel verbindt tot de levering van arbeid, maar ook
tot de levering van grondstoffen
o Gemeen recht:
 Peilen naar welk element de partij als het belangrijkste beschouwen
(partijwil): absorptietheorie
 Moet worden verworpen indien dit leidt tot oversimplificatie
 HvC: voor herkwalificatie door de rechter moeten feitelijke gegevens
bewezen worden die onverenigbaar zijn met de kwalificatie door
partijen

2/79

,H3: koop


 Bijkomend criterium: in welke mate de opdrachtgever actief
tussenkomt in de conceptie
 Indien dit het geval is: aannemingsovereenkomst
 Indien niet: koopcontract
o Weens koopverdrag
 Art 3 CISG: koopovereenkomst = overeenkomsten tot levering van te
vervaardigen of voor te brengen roerende zaken
 Tenzij de partij die de zaken bestelt een wezenlijk deel van de
voor de vervaardiging of voortbrenging benodigde
grondstoffen moet verschaffen
 Er geldt dus een vermoeden van koop
 Indien de koper een gedeeltelijke toelevering doet van grondstoffen
geldt er een puur economisch criterium
 Enkel wanneer de waarde van de grondstoffen geleverd door
de koper < waarde geleverd door de verkoper is de CISG van
toepassing (dus koop)
o Consumentenkoop
 Art 1649bis, §3 BW: steeds koop
 Ook als de koper bepaalde eisen heeft gesteld zonder dat hij de
materialen heeft geleverd, ook al zou men naar gemeen recht
oordelen dat het gaan om aanneming


B Diensten verschaft naar aanleiding van het verschaffen van een goed

Wanneer bepaalde diensten worden aangeleverd bovenop de verkoop van de goederen
(zonder dat die goederen worden bewerkt of verwerkt) is er ook een kwalificatieprobleem
- Bij alle 3 de regimes moet men toetsen of de dienst, dan wel de verschafte zaak
accessoir is
o Het gemeen recht opteert voor een afzonderlijke kwalificatie als
dienstenovereenkomst indien de diensten niet als louter accessoir kunnen
worden beschouwd
o Art 1649ter, §4 BW, art 3,2° CISG: hetzelfde

3/79

, H3: koop


3.2.2 Overdracht van een eigendomsrecht op een goed

A Inleidend

De koop is een translatieve overeenkomst die resulteert in de overdracht van een
eigendomsrecht
- <-> overeenkomsten die resulteren in een tijdelijke terbeschikkingstelling van het
genot op een goed


B Verkoop van andermans zaak

Art 1599 BW: de verkoop op een andermans zaak is nietig
- Kan grond tot schadevergoeding opleveren indien de koper t.g.t. is
- Heeft enkel betrekking op de verkoop in eigen naam van andermans zaak en dus niet
op gevallen van (on)bevoegd optreden van een vertegenwoordiger.
- Toepassingsgeval: de verkoop van een goed in volle eigendom terwijl met slechts
mede-eigenaar is van een onverdeeld goed
o Mag wel zijn aandeel in een onverdeeldheid verkopen
o Is gedeeltelijk nietig: de kopers blijf in onverdeeldheid met de anderen
 De verdeling kan te allen tijde worden gevorderd (815 BW)
o Volgens sommigen: indien de koper anders niet zou hebben gekocht en de
toestand niet kende: gehele nietigheid
- Het is een dwingende bepaling: ze beoogt de koper te beschermen tegen uitwinning
o De nietigheid is relatief: zij kan enkel gevorderd worden door de koper in het
belang van wie de nietigheidssanctie werd opgelegd
 De werkelijke eigenaar kan (en hoeft) dit niet: voor hem is de
koopovereenkomst een res inter alios acta, die hem niet kan worden
tegengeworpen (1165 BW)
 Kan wel een revindicatievordering instellen (2278 of 2265 BW)
 De rechter kan de nietigheid niet meer uitspreken indien het gevaar
voor uitwinning is verdwenen
o De goede trouw van de koper is enkel relevant voor de schadevergoeding




4/79