Bestuursrecht: Rechtsbescherming
Werkgroepen
Week 1
1) In een stelsel van bestuursprocesrecht kan de nadruk liggen op a) handhaving van het objectieve
recht, b) individuele rechtsbescherming of c) geschilbeslechting. Geef van elk van deze
begrippen een omschrijving:
Handhaving van het objectieve recht (recours objectif) de primaire taak van de rechter is om te
controleren of het bestuur conform het recht heeft gehandeld. De toegang tot de bestuursrechter
moet zo ruim mogelijk zijn, zodat er maximale controle is. Er geldt geen begrenzing door het
belanghebbende begrip en er kan tegen elke bestuurshandeling worden opgekomen. Ambtshalve (uit
zichzelf) toetsing regels openbare orde door de rechter.
Individuele rechtsbescherming (recours subjectif) Taak rechter: bescherming van de individuele
rechten van de rechtzoekende. Centraal staat het beslechten van een geschil tussen het
bestuursorgaan en de individuele burger. Relativiteitsvereiste (artikel 8:69a Awb), passeren van
gebreken (artikel 6:22 Awb).
Geschilbeslechting De rechtsbeschermingsprocedures zijn er in het belang van de individuele
rechtspositie. Taak rechter: gericht op definitieve beëindiging van het geschil/conflict. Finale
geschilbeslechting (artikel 8:41a Awb).
Hoe komen deze functies tot uiting in de Awb? bijvoorbeeld artikel 1:2 Awb: individuele
rechtsbescherming
2) Op 1 februari 2024 is het Wetsvoorstel Versterking Waarborgfunctie Awb in internetconsultatie
gegaan. Het wetsvoorstel en de memorie van toelichting zijn te vinden via deze link:
http://www.internetconsultatie.nl/waarborgfunctieawb. Onder de kop ‘Wat verandert er?’
wordt kort beschreven op welke onderdelen de Awb wordt aangepast. De meest in het oog
springende onderdelen op het gebied van het bestuursprocesrecht zijn de wijzigingen die zijn
opgesomd bij 7, 8 en 9. Benoem deze wijzigingen en leg uit op welke hoofdfuncties van het
bestuursprocesrecht ze het accent leggen.
Vragen
1) Een studiegenoot laat u een recente uitspraak van de Centrale Raad van Beroep zien
(ECLI:NL:CRVB:2025:476). Leg aan de hand van de relevante artikelen uit de Awb uit waarom
in de beroepsprocedure de rechtbank Midden-Nederland bevoegd is om over het geschil te
oordelen en waarom in hoger beroep de Centrale Raad van Beroep de bevoegde
bestuursrechter is.
Absolute competentie welke rechter is bevoegd?
Relatieve competentie Welke plaats/gebied is bevoegd?
Beroep:
Artikel 8.1 Awb jo. artikel 8:6 lid 1 Awb hoofdregel beroep bij rechtbank (absolute competentie)
Artikel 8:7 lid 1 Awb bevoegd is de rechtbank binnen het rechtsgebied waarvan het
bestuursorgaan zijn zetel heeft (relatieve competentie).
Artikel 8:7 lid 2 Awb bevoegd de rechtbank binnen het rechtsgebied waarvan de indiener van het
beroepschrift zijn woonplaats in Nederland heeft (relatieve competentie).
,Hoger beroep:
Artikel 8:105 Awb
Beroep bij rechtbank, tenzij: een andere bestuursrechter bevoegd is ingevolge hoofdstuk 2 van de bij
deze wet behorende Bevoegdheidsregeling bestuursrechtspraak dan wel ingevolge een ander
wettelijk voorschrift lees dus artikel 2, 3 & 4 Bevoegdheidsregeling bestuursrechtspraak.
Beroep bij Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State, tenzij: een andere hogerberoepsrechter
bevoegd is ingevolge hoofdstuk 4 van de bij deze wet behorende Bevoegdheidsregeling
bestuursrechtspraak dan wel ingevolge een ander wettelijk voorschrift lees dus artikel 9, 10, 11 &
12 bevoegdheidsregeling bestuursrechtspraak.
2) Leg bij casus A, B en C uit welke bestuursrechter bevoegd is om in eerste aanleg over de
rechtmatigheid van dit besluit te oordelen. Bespreek ook, mocht het mogelijk zijn om daarna
verder te procederen, bij welk gerecht hoger beroep kan worden ingesteld.
Casus A: Beroep absolute competentie rechtbank (artikel 8:1 jo. 8:6 Awb). Relatieve
competentie gemeente Almere (artikel 8:7 lid 1 Awb) lid 3 ook langsgaan (alleen checken en
toepassen als dit nodig is). Gemeente Almere valt onder rechtbank Midden-Nederland.
Hoger beroep centrale raad van beroep (artikel 8:104 jo. artikel 8:105 Awb).
Beroep absolute competentie rechtbank bevoegd (artikel 8:1 jo. 8:6 Awb) Relatieve
competentie rechtbank Noord-Nederland (artikel 8:7 lid 1 Awb)
Hoger beroep artikel 8:104 jo. 8:105 Awb ABRvS
Casus B: bevoegd is rechtbank. Rechtbank Rotterdam
Hoger beroep CBB
Casus C: Verkeersboete beroep bij de kantonrechter (artikel 9 Wahv), hoger beroep bij het Hof van
Arnhem-Leeuwarden (artikel 14 Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften
Wahv).
Uitdrukkelijk op tentamen benoemen absoluut competent is …..
Relatief competent is…..
Extra casus
Janita Alma is eigenaar van een leegstaand woonboerderijtje in Middelie dat, ondanks de
oververhitte woningmarkt, al geruime tijd te koop staat. Ze besluit daarom om een vergunning in de
zin van artikel 15 lid 1 Leegstandwet voor de verhuur van het pand aan te vragen bij het college van
B&W van Edam-Volendam. Helaas voor Janita wordt de vergunning geweigerd en wordt haar bezwaar
niet-ontvankelijk verklaard. Janita wendt zich vervolgens tot haar juridisch adviseur Mohammed
Demir
Vraag: Leg uit welk advies Mohammed aan Janita zal geven over de mogelijke juridische
vervolgstap tegen deze beslissing op bezwaar.
Absolute competentie: artikel 8:1 jo. 8:6 Awb rechtbank bevoegd.
Relatieve competentie: artikel 8:7 lid 1 Awb, bijlage 2 Hz
, Artikel 8:5 lid 1 Awb besluit genoemd in hoofdstuk 1 bevoegdheidsregeling besluit is
uitgezonderd van beroep. Leegstandwet staat hierin vermeld.
Week 2
Ontvankelijkheidseisen:
1. Bezwaar- en/of beroepsbevoegdheid
2. Eisen bezwaar- en/of beroepschrift
3. Bezwaar- en/of beroepstermijn
4. Bestuurlijke voorprocedure gevolgd
5. Griffierecht
Vragen
1. Welke elementen dient een bezwaarschrift te bevatten? Betrek de relevante bepaling(en) uit de
Awb in uw antwoord.
Op grond van artikel 6:5 lid 1 Awb bevat een bezwaarschrift ten minste de naam en adres van de
indiener, de dagtekening, een omschrijving van het besluit waartegen bezwaar is gericht, de gronden
voor het bezwaar.
2. Leg aan de hand van de relevante bepaling(en) uit wat de laatste dag van de bezwaartermijn is
Op grond van artikel 6:7 Awb bedraagt de termijn voor het indienen van bezwaar zes weken. Op
grond van artikel 6:8 Awb vangt de termijn aan met ingang van de dag na die waarop het besluit op
de voorgeschreven wijze is bekendgemaakt. Op grond van artikel 3:41 Awb is het besluit bekend
gemaakt, wanneer de toezending is gedaan. Het besluit is op donderdag 17 april 2025 verzonden, dus
de laatste dag van de bezwaartermijn is donderdag 29 mei 2025. Dit is Hemelvaartsdag ex artikel 3 lid
1 Algemene termijnenwet, ex artikel 1 Algemene termijnenwet is dag daarna is gelijkgesteld met
feestdag, daarna is het weekend, dus laatste dag bezwaartermijn is maandag 2 juni 2025 (tot en met
23:59 uur).
Bezwaartermijn
Stap 1: Begin van de termijn (artikel 6:8 Awb)
Stap 2: Lengte van de termijn (artikel 6:7 Awb)
Stap 3: Einde van de termijn (weekdag bekendmaking = weekdag laatste dag termijn (let op
Algemene termijnenwet))
3. Beoordeel of het door Lucas van Dijk gemaakte bezwaar ontvankelijk is.
Er is sprake van voortijdig bezwaar ex artikel 6:10 Awb. Artikel 6:10 id 1 sub b Awb is van toepassing,
want het besluit is nog niet tot stand gekomen, maar Lucas meende dat dit al wel het geval was. Op
grond van artikel 6:10 lid 2 Awb wordt het bezwaar van Lucas aangehouden tot het begin van de
termijn. Het bezwaar is dus wel ontvankelijk.
4. Stel, de burgemeester behandelt het bezwaar van Lucas van Dijk inhoudelijk. De burgemeester
komt tot de conclusie dat het bezwaar van Lucas terecht is en trekt de aan Emma verleende
exploitatievergunning in. Emma baalt ontzettend en stelt tijdig beroep in bij de rechtbank Midden-
Nederland. Bespreek aan de hand van de relevante bepaling(en) of de rechtbank Midden-Nederland
Emma ontvankelijk zal achten in haar beroep.
Emma heeft geen bezwaar ingediend. Ex artikel 7:1 Awb kan er dan geen beroep worden ingesteld,
tenzij sprake is van een uitzonderingsgrond. Er is hier sprake van een artikel 7:1 lid 1 sub a Awb omdat
Werkgroepen
Week 1
1) In een stelsel van bestuursprocesrecht kan de nadruk liggen op a) handhaving van het objectieve
recht, b) individuele rechtsbescherming of c) geschilbeslechting. Geef van elk van deze
begrippen een omschrijving:
Handhaving van het objectieve recht (recours objectif) de primaire taak van de rechter is om te
controleren of het bestuur conform het recht heeft gehandeld. De toegang tot de bestuursrechter
moet zo ruim mogelijk zijn, zodat er maximale controle is. Er geldt geen begrenzing door het
belanghebbende begrip en er kan tegen elke bestuurshandeling worden opgekomen. Ambtshalve (uit
zichzelf) toetsing regels openbare orde door de rechter.
Individuele rechtsbescherming (recours subjectif) Taak rechter: bescherming van de individuele
rechten van de rechtzoekende. Centraal staat het beslechten van een geschil tussen het
bestuursorgaan en de individuele burger. Relativiteitsvereiste (artikel 8:69a Awb), passeren van
gebreken (artikel 6:22 Awb).
Geschilbeslechting De rechtsbeschermingsprocedures zijn er in het belang van de individuele
rechtspositie. Taak rechter: gericht op definitieve beëindiging van het geschil/conflict. Finale
geschilbeslechting (artikel 8:41a Awb).
Hoe komen deze functies tot uiting in de Awb? bijvoorbeeld artikel 1:2 Awb: individuele
rechtsbescherming
2) Op 1 februari 2024 is het Wetsvoorstel Versterking Waarborgfunctie Awb in internetconsultatie
gegaan. Het wetsvoorstel en de memorie van toelichting zijn te vinden via deze link:
http://www.internetconsultatie.nl/waarborgfunctieawb. Onder de kop ‘Wat verandert er?’
wordt kort beschreven op welke onderdelen de Awb wordt aangepast. De meest in het oog
springende onderdelen op het gebied van het bestuursprocesrecht zijn de wijzigingen die zijn
opgesomd bij 7, 8 en 9. Benoem deze wijzigingen en leg uit op welke hoofdfuncties van het
bestuursprocesrecht ze het accent leggen.
Vragen
1) Een studiegenoot laat u een recente uitspraak van de Centrale Raad van Beroep zien
(ECLI:NL:CRVB:2025:476). Leg aan de hand van de relevante artikelen uit de Awb uit waarom
in de beroepsprocedure de rechtbank Midden-Nederland bevoegd is om over het geschil te
oordelen en waarom in hoger beroep de Centrale Raad van Beroep de bevoegde
bestuursrechter is.
Absolute competentie welke rechter is bevoegd?
Relatieve competentie Welke plaats/gebied is bevoegd?
Beroep:
Artikel 8.1 Awb jo. artikel 8:6 lid 1 Awb hoofdregel beroep bij rechtbank (absolute competentie)
Artikel 8:7 lid 1 Awb bevoegd is de rechtbank binnen het rechtsgebied waarvan het
bestuursorgaan zijn zetel heeft (relatieve competentie).
Artikel 8:7 lid 2 Awb bevoegd de rechtbank binnen het rechtsgebied waarvan de indiener van het
beroepschrift zijn woonplaats in Nederland heeft (relatieve competentie).
,Hoger beroep:
Artikel 8:105 Awb
Beroep bij rechtbank, tenzij: een andere bestuursrechter bevoegd is ingevolge hoofdstuk 2 van de bij
deze wet behorende Bevoegdheidsregeling bestuursrechtspraak dan wel ingevolge een ander
wettelijk voorschrift lees dus artikel 2, 3 & 4 Bevoegdheidsregeling bestuursrechtspraak.
Beroep bij Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State, tenzij: een andere hogerberoepsrechter
bevoegd is ingevolge hoofdstuk 4 van de bij deze wet behorende Bevoegdheidsregeling
bestuursrechtspraak dan wel ingevolge een ander wettelijk voorschrift lees dus artikel 9, 10, 11 &
12 bevoegdheidsregeling bestuursrechtspraak.
2) Leg bij casus A, B en C uit welke bestuursrechter bevoegd is om in eerste aanleg over de
rechtmatigheid van dit besluit te oordelen. Bespreek ook, mocht het mogelijk zijn om daarna
verder te procederen, bij welk gerecht hoger beroep kan worden ingesteld.
Casus A: Beroep absolute competentie rechtbank (artikel 8:1 jo. 8:6 Awb). Relatieve
competentie gemeente Almere (artikel 8:7 lid 1 Awb) lid 3 ook langsgaan (alleen checken en
toepassen als dit nodig is). Gemeente Almere valt onder rechtbank Midden-Nederland.
Hoger beroep centrale raad van beroep (artikel 8:104 jo. artikel 8:105 Awb).
Beroep absolute competentie rechtbank bevoegd (artikel 8:1 jo. 8:6 Awb) Relatieve
competentie rechtbank Noord-Nederland (artikel 8:7 lid 1 Awb)
Hoger beroep artikel 8:104 jo. 8:105 Awb ABRvS
Casus B: bevoegd is rechtbank. Rechtbank Rotterdam
Hoger beroep CBB
Casus C: Verkeersboete beroep bij de kantonrechter (artikel 9 Wahv), hoger beroep bij het Hof van
Arnhem-Leeuwarden (artikel 14 Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften
Wahv).
Uitdrukkelijk op tentamen benoemen absoluut competent is …..
Relatief competent is…..
Extra casus
Janita Alma is eigenaar van een leegstaand woonboerderijtje in Middelie dat, ondanks de
oververhitte woningmarkt, al geruime tijd te koop staat. Ze besluit daarom om een vergunning in de
zin van artikel 15 lid 1 Leegstandwet voor de verhuur van het pand aan te vragen bij het college van
B&W van Edam-Volendam. Helaas voor Janita wordt de vergunning geweigerd en wordt haar bezwaar
niet-ontvankelijk verklaard. Janita wendt zich vervolgens tot haar juridisch adviseur Mohammed
Demir
Vraag: Leg uit welk advies Mohammed aan Janita zal geven over de mogelijke juridische
vervolgstap tegen deze beslissing op bezwaar.
Absolute competentie: artikel 8:1 jo. 8:6 Awb rechtbank bevoegd.
Relatieve competentie: artikel 8:7 lid 1 Awb, bijlage 2 Hz
, Artikel 8:5 lid 1 Awb besluit genoemd in hoofdstuk 1 bevoegdheidsregeling besluit is
uitgezonderd van beroep. Leegstandwet staat hierin vermeld.
Week 2
Ontvankelijkheidseisen:
1. Bezwaar- en/of beroepsbevoegdheid
2. Eisen bezwaar- en/of beroepschrift
3. Bezwaar- en/of beroepstermijn
4. Bestuurlijke voorprocedure gevolgd
5. Griffierecht
Vragen
1. Welke elementen dient een bezwaarschrift te bevatten? Betrek de relevante bepaling(en) uit de
Awb in uw antwoord.
Op grond van artikel 6:5 lid 1 Awb bevat een bezwaarschrift ten minste de naam en adres van de
indiener, de dagtekening, een omschrijving van het besluit waartegen bezwaar is gericht, de gronden
voor het bezwaar.
2. Leg aan de hand van de relevante bepaling(en) uit wat de laatste dag van de bezwaartermijn is
Op grond van artikel 6:7 Awb bedraagt de termijn voor het indienen van bezwaar zes weken. Op
grond van artikel 6:8 Awb vangt de termijn aan met ingang van de dag na die waarop het besluit op
de voorgeschreven wijze is bekendgemaakt. Op grond van artikel 3:41 Awb is het besluit bekend
gemaakt, wanneer de toezending is gedaan. Het besluit is op donderdag 17 april 2025 verzonden, dus
de laatste dag van de bezwaartermijn is donderdag 29 mei 2025. Dit is Hemelvaartsdag ex artikel 3 lid
1 Algemene termijnenwet, ex artikel 1 Algemene termijnenwet is dag daarna is gelijkgesteld met
feestdag, daarna is het weekend, dus laatste dag bezwaartermijn is maandag 2 juni 2025 (tot en met
23:59 uur).
Bezwaartermijn
Stap 1: Begin van de termijn (artikel 6:8 Awb)
Stap 2: Lengte van de termijn (artikel 6:7 Awb)
Stap 3: Einde van de termijn (weekdag bekendmaking = weekdag laatste dag termijn (let op
Algemene termijnenwet))
3. Beoordeel of het door Lucas van Dijk gemaakte bezwaar ontvankelijk is.
Er is sprake van voortijdig bezwaar ex artikel 6:10 Awb. Artikel 6:10 id 1 sub b Awb is van toepassing,
want het besluit is nog niet tot stand gekomen, maar Lucas meende dat dit al wel het geval was. Op
grond van artikel 6:10 lid 2 Awb wordt het bezwaar van Lucas aangehouden tot het begin van de
termijn. Het bezwaar is dus wel ontvankelijk.
4. Stel, de burgemeester behandelt het bezwaar van Lucas van Dijk inhoudelijk. De burgemeester
komt tot de conclusie dat het bezwaar van Lucas terecht is en trekt de aan Emma verleende
exploitatievergunning in. Emma baalt ontzettend en stelt tijdig beroep in bij de rechtbank Midden-
Nederland. Bespreek aan de hand van de relevante bepaling(en) of de rechtbank Midden-Nederland
Emma ontvankelijk zal achten in haar beroep.
Emma heeft geen bezwaar ingediend. Ex artikel 7:1 Awb kan er dan geen beroep worden ingesteld,
tenzij sprake is van een uitzonderingsgrond. Er is hier sprake van een artikel 7:1 lid 1 sub a Awb omdat
