Internationaal recht
Inleiding
Zelfstudie: Côte d’Ivoire (CIV 1/2017)
Het gaat over de VN Rapporteurs die zich richten tot de regering van Ivoorkust m.b.t.
meldingen tegen vrouwelijke landeigenaren, specifiek, de Abby-Gemeenschap. Het is een
programma dat door de EU gefinancierd wordt. De meeste landcertificaten gingen naar
mannen. Dit komt door culturele en traditonele nomen. Vrouwen hadden slechts
beperkte rechten op land, en hadden bijgevolg geen eigendomsrecht. Maar wat dan met
weduwe? Als zij niet opnieuw trouwden, dan verloren zij hun gebruiksrecht op het land.
Verwar dit niet met dat vrouwen recht hadden op een land, ze hadden slechts het
gebruiksrecht van het land. De VN Rapporteurs riepen de regering op om de nationale
en internationale mensenrechten te respecteren. Dit document benresz”adrukt de
culturele traditites en de mensenrechten.
Het Lotusarrest uit 1923
Twee boten botsten op elkaar. Dit was een Franse en Turkse boot. Na afloop heeft de
Franse boot de levende bemanning van de Turkse boot teruggevoerd naar Turkije en
eenmaal daar wordt de Franse kapitein in de boeien geslagen. Hier was Frankrijk het niet
mee eens. De vraag rijst dan of Turkije het internationale recht geschonden heft of niet.
Deze zaak is voor het Internationaal Hof van Justitie verschenen.
Wat is in dit arrest van belang
• Relaties tussen de staten: internationaal recht regelt de relaties tussen
onafhankelijke staten.
• Instemming (“consent”): de rechtsregels die bindend zijn voor staten komen voort
uit hun eigen vrije wil
• Co-existence & il of cooperation: ervoor zorgen dat staten naast elkaar kunnn
staan en gemeenschappelijke doelen bereiken.
Voornaamste ambitie van internationaal recht
• Stabiliteit creëren door samenwerking
• Internationaal recht vooral te danken aan de Tweede Wereldoorlog
Enkele definities:
• Soevereiniteit = elke staat heeft hoogste gezag binnen zijn grenzen
• Soevereine gelijkheid = geen staat mag macht uitoefenen over een andere
Charter of the United Nations van 1945
“The Organization is based on the principle of the sovereign equality of all its members”
(Article 2(1))
,“Nothing contained in the present Charter shall authorize the United Nations to intervene
in matters which are essentially within the domestic jurisdiction of any state” (Article
2(7))
“The purposes are…
1. To maintain international peace and security;
2. To develop friendly relations among nations;
3. To achieve international cooperation;
4. To be a centre for harmonizing the actions of nations in attainment of th common
ends.”
(art. 1 UN Charter)
“There are established as the principal organs of the UN
• A General Assembly
• A Security council
• …
• An International Court of Justice” art. 7 UN Charter
Andere internationale organisaties
• Internationaal Monetair Fonds (IMF)
• Wereldbank
• General Agreement on Tariffs and Trade recenter is de
Wereldhandelsorganisatie (WTO)
• Regionale organisatie (EU, Shanghai Cooperation Organisation etc)
Kritisch international recht
Volgens FtAIL (= Feminist Approaches International Law)
• Ervaringen en ideeën van mannen weerspiegeld in internationaal recht
• Bias is inherent en moeilijk om te zien want de samenleving is gebouwd rond de
belangen van mannen
• We leven midden in het patriarchiaat = ‘privilegeren van mannen in sociale
relaties’
• Feministische stromingen
Liberaal: er moet gelijke vertegenwoordiging zijn. Dat wil ook zeggen dat er
evenveel vrouwen als mannen in het ICJ moeten zitten. (niet het geval,
vooral mannen in ICJ)
Poststructureel: gelijke vertegenwoordiging en genderkennis in
volkenrechtelijke instellingen. De genderkennis is dus ook van belang hier.
Marxistisch: dit is meer kritisch. Dit is ook van belang bij ‘social labour’
, o Social labour: alle kleine taken die door de band genomen vaker
door vrouwen worden vervuld.
o Vrouwen krijgn geen vergoeding voor taken die zij verrichten
o Het kapitalisme gaat ten nadele van de gewone werknemer
Socialistisch: hier is er ook sprake van ‘social labour’. Hier geldt het alleen
ook in gewone gezinnen waar de man de vruchten plukt van de vrouw in
het huishouden
Radicaal: zij willen niet engageren.
Côte d’Ivoire
• Er kwam een programma om te zorgen dat mensen recht hebben op hun land
zodat bv bedrijven of andere indringers om hun buiten beschouwing te laten. EU
sponsert dit programma. Alle licenties werden aan mannen uitgerijkt. --> soort
bias. Zie zelfstudie.
Volgens TWAIL (= Third World Approaches International Law)
• Bias: we leven in een neoliberalisme
• Kritiek: internationaal recht dient het internationale marktkapitalisme
Een soort tweede wereld?
• UN Security Council (VN Veiligheidsraad) functioneert pas:
o Na de Koude Oorlog (1989)
o Irak uit Kuwait verdreven na dreiging UN Security Council (1990)
Irak moet Kuwait met rust laten
Reactie van Irak: Irak probeerde een reactie uit te lokken bij Israël
na dreiging van de UN Security Council. Irak hoopte dat andere
landen met het moslimgeloof hierop een reactie zouden bieden als
Israël hierop een reactie zou geven, maar dit werkte niet. Hier heeft
de Veiligheidsraad een overwinning.
o Er is veel geloof in de werking van de Veiligheidsraad en de VN
• Conclusie: nooit zal een land zeggen dat het internationaal recht niet voor hun
geldt. Het is een anarchistisch systeem (je kan je eigen zin doen, maar er zijn toch
beperkingen)
• Altijd kijken wat de interpretatie van het internationaal recht is
Staten discussiëren over:
• Ze discussiëren NIET of ze gebonden zijn door internationaal recht
• Wel over de interpretatie van internationaal recht
Bronnen
Zelfstudie Nevsun-case:
Nevsun is verantwoordelijk voor schendingen van het internationaal gewoonterecht
(slavernij, dwangarbeid, …). Nevsun is een Canadees bedrijf. Voormalige werknemers, nu
, vluchtelingen, klaagden het bedrijf aan wegens slavernij en dwangarbijd die gepleegd
zijn tijdens de bouw van de Bisha-mijn in Eritrea. De Supreme Court Canada oordeelde
dat het internationaal gewoonterecht deel uitmaakt van het Canadese recht en dat
Canadese bedrijven hiervoor verantwoordelijk kunnen worden gehouden. Maar het
Canadees bedrijf is nog niet aansprakelijk gesteld, want dit moet gebeuren door een
lagere rechtbank (niet de Supreme Court). Nevsun beriep zich op de ‘act of state’, nl. dat
rechtbanken in één land niet mogen oordelen over acties uit een ander land & ze
beweerden dat ze niet aansprakelijk gesteld konden worden.
Zelfstudie guidance on non-binding documents:
Hier worden er richtlijnen gegeven over het opstellen van een niet-bindend internationaal
document. Hier wordt het belang van de niet-bindende aard benadrukt. Er wordt advies
gegeven over welke termen er al dan niet mogen opstaan. Zo stellen ze dat de term
verdrag/ overeenkomst vermeden moet worden en het een MOU wordt, nl. een
memorandum of understanding. Ze zullen termen gebruiken zoals: zullen, van plan zijn,
verwachten, … er wordt daarbij aangeraden om een disclaimer erbij te plaatsen dat het
document niet juridisch bindend is. Maar er wordt ook benadrukt dat de Amerikaanse
interpretatie rond niet-bindende documenten kunnen afwijken.
Recap + positivistische kijk v. naturalistische kijk op het internationaal
recht
Het Lotusarrest 1923
• Relaties tussen staten: internationaal recht regels de relaties tussen staten
• Instemming (“consent”): de rechtsregels die bindend zijn voor staten komen voort
uit hun eigen vrije wil
o Positivistisch: instemmen met formele regels binnen de grenzen van hun
eigen discipline
Uit een vrije wil gebonden zijn
ICJ: Barcelona Traction (Belgium v. Spain 1970)
Een bedrijf uit Canada waar veel Belgische aandeelhouders zijn.
Spanje vaardigde een verbod uit op opbligaties van de Belgische
aandeelhouders. Volgens het Hof (ICJ) kan België hier niets op
zeggen, maar Canada wel. Canada wenst dit liever niet te doen.
Hier gaat het over een geschil tussen Canada en Spanje.
ICJ: Zuid-West-Afrika, tweede fase (Ethiopië en Libië v. Zuid-Afrika
1966)
“[De rechtbank] is een rechtscollege en kan morele principes slechts
in overweging nemen voor zover deze in voldoende mate in
juridische vorm zijn uitgedrukt. De wet bestaat, zo wordt gezegd, om
een sociale behoefte te dienen, maar juist om die reden kan dit
alleen door en binnen de grenzen van zijn eigen discipline. Anders
zou het geen juridische dienst zijn die wordt verleend.”
• Il of co-existence & il of cooperation: staten moeten naast elkaar kunnen leven en
gemeenschappelijke doelen hebben
Inleiding
Zelfstudie: Côte d’Ivoire (CIV 1/2017)
Het gaat over de VN Rapporteurs die zich richten tot de regering van Ivoorkust m.b.t.
meldingen tegen vrouwelijke landeigenaren, specifiek, de Abby-Gemeenschap. Het is een
programma dat door de EU gefinancierd wordt. De meeste landcertificaten gingen naar
mannen. Dit komt door culturele en traditonele nomen. Vrouwen hadden slechts
beperkte rechten op land, en hadden bijgevolg geen eigendomsrecht. Maar wat dan met
weduwe? Als zij niet opnieuw trouwden, dan verloren zij hun gebruiksrecht op het land.
Verwar dit niet met dat vrouwen recht hadden op een land, ze hadden slechts het
gebruiksrecht van het land. De VN Rapporteurs riepen de regering op om de nationale
en internationale mensenrechten te respecteren. Dit document benresz”adrukt de
culturele traditites en de mensenrechten.
Het Lotusarrest uit 1923
Twee boten botsten op elkaar. Dit was een Franse en Turkse boot. Na afloop heeft de
Franse boot de levende bemanning van de Turkse boot teruggevoerd naar Turkije en
eenmaal daar wordt de Franse kapitein in de boeien geslagen. Hier was Frankrijk het niet
mee eens. De vraag rijst dan of Turkije het internationale recht geschonden heft of niet.
Deze zaak is voor het Internationaal Hof van Justitie verschenen.
Wat is in dit arrest van belang
• Relaties tussen de staten: internationaal recht regelt de relaties tussen
onafhankelijke staten.
• Instemming (“consent”): de rechtsregels die bindend zijn voor staten komen voort
uit hun eigen vrije wil
• Co-existence & il of cooperation: ervoor zorgen dat staten naast elkaar kunnn
staan en gemeenschappelijke doelen bereiken.
Voornaamste ambitie van internationaal recht
• Stabiliteit creëren door samenwerking
• Internationaal recht vooral te danken aan de Tweede Wereldoorlog
Enkele definities:
• Soevereiniteit = elke staat heeft hoogste gezag binnen zijn grenzen
• Soevereine gelijkheid = geen staat mag macht uitoefenen over een andere
Charter of the United Nations van 1945
“The Organization is based on the principle of the sovereign equality of all its members”
(Article 2(1))
,“Nothing contained in the present Charter shall authorize the United Nations to intervene
in matters which are essentially within the domestic jurisdiction of any state” (Article
2(7))
“The purposes are…
1. To maintain international peace and security;
2. To develop friendly relations among nations;
3. To achieve international cooperation;
4. To be a centre for harmonizing the actions of nations in attainment of th common
ends.”
(art. 1 UN Charter)
“There are established as the principal organs of the UN
• A General Assembly
• A Security council
• …
• An International Court of Justice” art. 7 UN Charter
Andere internationale organisaties
• Internationaal Monetair Fonds (IMF)
• Wereldbank
• General Agreement on Tariffs and Trade recenter is de
Wereldhandelsorganisatie (WTO)
• Regionale organisatie (EU, Shanghai Cooperation Organisation etc)
Kritisch international recht
Volgens FtAIL (= Feminist Approaches International Law)
• Ervaringen en ideeën van mannen weerspiegeld in internationaal recht
• Bias is inherent en moeilijk om te zien want de samenleving is gebouwd rond de
belangen van mannen
• We leven midden in het patriarchiaat = ‘privilegeren van mannen in sociale
relaties’
• Feministische stromingen
Liberaal: er moet gelijke vertegenwoordiging zijn. Dat wil ook zeggen dat er
evenveel vrouwen als mannen in het ICJ moeten zitten. (niet het geval,
vooral mannen in ICJ)
Poststructureel: gelijke vertegenwoordiging en genderkennis in
volkenrechtelijke instellingen. De genderkennis is dus ook van belang hier.
Marxistisch: dit is meer kritisch. Dit is ook van belang bij ‘social labour’
, o Social labour: alle kleine taken die door de band genomen vaker
door vrouwen worden vervuld.
o Vrouwen krijgn geen vergoeding voor taken die zij verrichten
o Het kapitalisme gaat ten nadele van de gewone werknemer
Socialistisch: hier is er ook sprake van ‘social labour’. Hier geldt het alleen
ook in gewone gezinnen waar de man de vruchten plukt van de vrouw in
het huishouden
Radicaal: zij willen niet engageren.
Côte d’Ivoire
• Er kwam een programma om te zorgen dat mensen recht hebben op hun land
zodat bv bedrijven of andere indringers om hun buiten beschouwing te laten. EU
sponsert dit programma. Alle licenties werden aan mannen uitgerijkt. --> soort
bias. Zie zelfstudie.
Volgens TWAIL (= Third World Approaches International Law)
• Bias: we leven in een neoliberalisme
• Kritiek: internationaal recht dient het internationale marktkapitalisme
Een soort tweede wereld?
• UN Security Council (VN Veiligheidsraad) functioneert pas:
o Na de Koude Oorlog (1989)
o Irak uit Kuwait verdreven na dreiging UN Security Council (1990)
Irak moet Kuwait met rust laten
Reactie van Irak: Irak probeerde een reactie uit te lokken bij Israël
na dreiging van de UN Security Council. Irak hoopte dat andere
landen met het moslimgeloof hierop een reactie zouden bieden als
Israël hierop een reactie zou geven, maar dit werkte niet. Hier heeft
de Veiligheidsraad een overwinning.
o Er is veel geloof in de werking van de Veiligheidsraad en de VN
• Conclusie: nooit zal een land zeggen dat het internationaal recht niet voor hun
geldt. Het is een anarchistisch systeem (je kan je eigen zin doen, maar er zijn toch
beperkingen)
• Altijd kijken wat de interpretatie van het internationaal recht is
Staten discussiëren over:
• Ze discussiëren NIET of ze gebonden zijn door internationaal recht
• Wel over de interpretatie van internationaal recht
Bronnen
Zelfstudie Nevsun-case:
Nevsun is verantwoordelijk voor schendingen van het internationaal gewoonterecht
(slavernij, dwangarbeid, …). Nevsun is een Canadees bedrijf. Voormalige werknemers, nu
, vluchtelingen, klaagden het bedrijf aan wegens slavernij en dwangarbijd die gepleegd
zijn tijdens de bouw van de Bisha-mijn in Eritrea. De Supreme Court Canada oordeelde
dat het internationaal gewoonterecht deel uitmaakt van het Canadese recht en dat
Canadese bedrijven hiervoor verantwoordelijk kunnen worden gehouden. Maar het
Canadees bedrijf is nog niet aansprakelijk gesteld, want dit moet gebeuren door een
lagere rechtbank (niet de Supreme Court). Nevsun beriep zich op de ‘act of state’, nl. dat
rechtbanken in één land niet mogen oordelen over acties uit een ander land & ze
beweerden dat ze niet aansprakelijk gesteld konden worden.
Zelfstudie guidance on non-binding documents:
Hier worden er richtlijnen gegeven over het opstellen van een niet-bindend internationaal
document. Hier wordt het belang van de niet-bindende aard benadrukt. Er wordt advies
gegeven over welke termen er al dan niet mogen opstaan. Zo stellen ze dat de term
verdrag/ overeenkomst vermeden moet worden en het een MOU wordt, nl. een
memorandum of understanding. Ze zullen termen gebruiken zoals: zullen, van plan zijn,
verwachten, … er wordt daarbij aangeraden om een disclaimer erbij te plaatsen dat het
document niet juridisch bindend is. Maar er wordt ook benadrukt dat de Amerikaanse
interpretatie rond niet-bindende documenten kunnen afwijken.
Recap + positivistische kijk v. naturalistische kijk op het internationaal
recht
Het Lotusarrest 1923
• Relaties tussen staten: internationaal recht regels de relaties tussen staten
• Instemming (“consent”): de rechtsregels die bindend zijn voor staten komen voort
uit hun eigen vrije wil
o Positivistisch: instemmen met formele regels binnen de grenzen van hun
eigen discipline
Uit een vrije wil gebonden zijn
ICJ: Barcelona Traction (Belgium v. Spain 1970)
Een bedrijf uit Canada waar veel Belgische aandeelhouders zijn.
Spanje vaardigde een verbod uit op opbligaties van de Belgische
aandeelhouders. Volgens het Hof (ICJ) kan België hier niets op
zeggen, maar Canada wel. Canada wenst dit liever niet te doen.
Hier gaat het over een geschil tussen Canada en Spanje.
ICJ: Zuid-West-Afrika, tweede fase (Ethiopië en Libië v. Zuid-Afrika
1966)
“[De rechtbank] is een rechtscollege en kan morele principes slechts
in overweging nemen voor zover deze in voldoende mate in
juridische vorm zijn uitgedrukt. De wet bestaat, zo wordt gezegd, om
een sociale behoefte te dienen, maar juist om die reden kan dit
alleen door en binnen de grenzen van zijn eigen discipline. Anders
zou het geen juridische dienst zijn die wordt verleend.”
• Il of co-existence & il of cooperation: staten moeten naast elkaar kunnen leven en
gemeenschappelijke doelen hebben
