Module 5: staatsaansprakelijkheid
Informatie van Brightspace
Introductie
Een ander belangrijk onderwerp uit het internationaal recht is het internationale
aansprakelijkheidsrecht. Als een internationaal rechtssubject een op hem
rustende verplichting schendt, moet de staat daarvoor aansprakelijk gesteld
kunnen worden. Het internationale aansprakelijkheidsrecht geeft hiervoor regels.
U kunt dan denken aan een situatie waarin een staat willens en wetens geen
maatregelen neemt om het personeel van een ambassade te beschermen tegen
opstandelingen of wanneer een staat een der verplichtingen uit een verdrag
schendt. In deze module wordt uitgelegd wat internationale
staatsaansprakelijkheid inhoudt, de regels omtrent staatsaansprakelijkheid, aan
welke voorwaarden voldaan moet worden wil er sprake zijn van
staatsaansprakelijkheid en wat de gevolgen zijn als er vastgesteld is dat er
sprake is van staatsaansprakelijkheid.
5.1 De voorwaarden voor staatsaansprakelijkheid
Artikelen inzake staatsaansprakelijkheid
Voordat we de voorwaarden voor staatsaansprakelijkheid behandelen, moeten we
eerst achterhalen waar we de beginselen voor dit vraagstuk kunnen vinden. Ze
zijn gewoonterechtelijk van aard, maar ze zijn gecodificeerd in de artikelen inzake
staatsaansprakelijkheid (ILC- artikelen). Ze zijn aangenomen door de VN-
Commissie voor internationaal recht. Het is een soft law-document, maar deze
artikelen kunnen beschouwd worden als gewoonterecht.
Voorwaarden
Article l: Responsibility of a State for its internationally wrongful acts
Every internationally wrongful act of a State entails the international
responsibility of that State.
Article 2: Elements of an internationally wrongful act of a State
There is an internationally wrongful act of a State when conduct consisting of an
action or omission:
(a) is attributable to the State under international law; and
(b) constitutes a breach of an international obligation of the State.
Article 3: Characterization of an act of a State as internationally wrongful
The characterization of an act of a State as internationally wrongful is governed
by international law. Such characterization is not affected by the characterization
of the same act as lawful by internal law.
CHAPTER II ATTRIBUTION OF CONDUCT TO A STATE
Article 4: Conduct of organs of a State
1. The conduct of any State organ shall be considered an act of that State under
international law, whether the organ exercises legislative, executive, judicial or
any other functions, whatever position it holds in the organization of the State,
and whatever its character as an organ of the central Government or of a
territorial unit of the State.
2. An organ includes any person or entity which has that status in accordance
with the internal law of the State.
Artikel 1: Verantwoordelijkheid van een Staat voor zijn internationaal
onrechtmatige daden.
, Elke internationaal onrechtmatige daad van een Staat brengt de internationale
verantwoordelijkheid van die Staat met zich mee
Artikel 2: Elementen van een internationaal onrechtmatige daad van
een Staat.
Er is sprake van een internationaal onrechtmatige daad van een Staat wanneer
gedrag, bestaande uit een handeling of nalaten:
(a) aan de Staat kan worden toegerekend onder internationaal recht; en
(b) een schending vormt van een internationale verplichting van de Staat.
Artikel 3: Karakterisering van een handeling van een Staat als
internationaal onrechtmatig
De karakterisering van een handeling van een Staat als internationaal
onrechtmatig wordt beheerst door internationaal recht. Een dergelijke
karakterisering wordt niet beïnvloed door de karakterisering van dezelfde
handeling als rechtmatig door nationaal recht.
HOOFDSTUK II TOEREKENING VAN GEDRAG AAN EEN STAAT
Artikel 4: Gedrag van organen van een Staat
1. Het gedrag van elk orgaan van een Staat wordt beschouwd als een
handeling van die Staat onder internationaal recht, ongeacht of het orgaan
wetgevende, uitvoerende, rechterlijke of andere functies uitoefent, welke
positie het ook inneemt in de organisatie van de Staat, en ongeacht zijn
karakter als orgaan van de centrale regering of van een territoriale
eenheid van de Staat.
2. Een orgaan omvat elke persoon of entiteit die die status heeft in
overeenstemming met 1 het interne recht van de Staat
Staatsaansprakelijkheid ontstaat uit een internationale onrechtmatige daad (art.
1). Deze kan gedefinieerd worden als:
een handelen of een nalaten van een staat dat:
de staat kan worden toegerekend en
een schending vormt van een internationale verplichting van die
staat (art. 2)
Een gedraging kan aan de staat worden toegerekend als:
Art 4 ILC: het gaat om een handelen of nalaten van organen met
wetgevende, uitvoerende, rechtsprekende of andere bevoegdheden . Een
staat kan zich niet beroepen op de zelfstandigheid of de onafhankelijkheid
van een staatsorgaan;
Art 5 ILC: het gaat om een handelen of nalaten van een private entiteit
die de staat heeft ingeschakeld voor het uitvoeren van de publieke taak;
Art. 7 ILC: een staatsorgaan gaat buiten haar bevoegdheden
Art. 8 ILC: het gaat om een handelen of nalaten van personen als de staat
een instructie geeft of controle uitoefent over deze personen; (arrest
Bosnië nmr. 49)
Art..11 ILC: een staat een handeling van een persoon achteraf aanvaardt
en erkent als eigen handeling.
Omstandigheden die de onrechtmatigheid wegnemen (rechtvaardigingsgronden)
Er bestaat ook een vijftal omstandigheden die de onrechtmatigheid van de
schending wegnemen (rechtvaardigingsgronden). Deze zijn:
Informatie van Brightspace
Introductie
Een ander belangrijk onderwerp uit het internationaal recht is het internationale
aansprakelijkheidsrecht. Als een internationaal rechtssubject een op hem
rustende verplichting schendt, moet de staat daarvoor aansprakelijk gesteld
kunnen worden. Het internationale aansprakelijkheidsrecht geeft hiervoor regels.
U kunt dan denken aan een situatie waarin een staat willens en wetens geen
maatregelen neemt om het personeel van een ambassade te beschermen tegen
opstandelingen of wanneer een staat een der verplichtingen uit een verdrag
schendt. In deze module wordt uitgelegd wat internationale
staatsaansprakelijkheid inhoudt, de regels omtrent staatsaansprakelijkheid, aan
welke voorwaarden voldaan moet worden wil er sprake zijn van
staatsaansprakelijkheid en wat de gevolgen zijn als er vastgesteld is dat er
sprake is van staatsaansprakelijkheid.
5.1 De voorwaarden voor staatsaansprakelijkheid
Artikelen inzake staatsaansprakelijkheid
Voordat we de voorwaarden voor staatsaansprakelijkheid behandelen, moeten we
eerst achterhalen waar we de beginselen voor dit vraagstuk kunnen vinden. Ze
zijn gewoonterechtelijk van aard, maar ze zijn gecodificeerd in de artikelen inzake
staatsaansprakelijkheid (ILC- artikelen). Ze zijn aangenomen door de VN-
Commissie voor internationaal recht. Het is een soft law-document, maar deze
artikelen kunnen beschouwd worden als gewoonterecht.
Voorwaarden
Article l: Responsibility of a State for its internationally wrongful acts
Every internationally wrongful act of a State entails the international
responsibility of that State.
Article 2: Elements of an internationally wrongful act of a State
There is an internationally wrongful act of a State when conduct consisting of an
action or omission:
(a) is attributable to the State under international law; and
(b) constitutes a breach of an international obligation of the State.
Article 3: Characterization of an act of a State as internationally wrongful
The characterization of an act of a State as internationally wrongful is governed
by international law. Such characterization is not affected by the characterization
of the same act as lawful by internal law.
CHAPTER II ATTRIBUTION OF CONDUCT TO A STATE
Article 4: Conduct of organs of a State
1. The conduct of any State organ shall be considered an act of that State under
international law, whether the organ exercises legislative, executive, judicial or
any other functions, whatever position it holds in the organization of the State,
and whatever its character as an organ of the central Government or of a
territorial unit of the State.
2. An organ includes any person or entity which has that status in accordance
with the internal law of the State.
Artikel 1: Verantwoordelijkheid van een Staat voor zijn internationaal
onrechtmatige daden.
, Elke internationaal onrechtmatige daad van een Staat brengt de internationale
verantwoordelijkheid van die Staat met zich mee
Artikel 2: Elementen van een internationaal onrechtmatige daad van
een Staat.
Er is sprake van een internationaal onrechtmatige daad van een Staat wanneer
gedrag, bestaande uit een handeling of nalaten:
(a) aan de Staat kan worden toegerekend onder internationaal recht; en
(b) een schending vormt van een internationale verplichting van de Staat.
Artikel 3: Karakterisering van een handeling van een Staat als
internationaal onrechtmatig
De karakterisering van een handeling van een Staat als internationaal
onrechtmatig wordt beheerst door internationaal recht. Een dergelijke
karakterisering wordt niet beïnvloed door de karakterisering van dezelfde
handeling als rechtmatig door nationaal recht.
HOOFDSTUK II TOEREKENING VAN GEDRAG AAN EEN STAAT
Artikel 4: Gedrag van organen van een Staat
1. Het gedrag van elk orgaan van een Staat wordt beschouwd als een
handeling van die Staat onder internationaal recht, ongeacht of het orgaan
wetgevende, uitvoerende, rechterlijke of andere functies uitoefent, welke
positie het ook inneemt in de organisatie van de Staat, en ongeacht zijn
karakter als orgaan van de centrale regering of van een territoriale
eenheid van de Staat.
2. Een orgaan omvat elke persoon of entiteit die die status heeft in
overeenstemming met 1 het interne recht van de Staat
Staatsaansprakelijkheid ontstaat uit een internationale onrechtmatige daad (art.
1). Deze kan gedefinieerd worden als:
een handelen of een nalaten van een staat dat:
de staat kan worden toegerekend en
een schending vormt van een internationale verplichting van die
staat (art. 2)
Een gedraging kan aan de staat worden toegerekend als:
Art 4 ILC: het gaat om een handelen of nalaten van organen met
wetgevende, uitvoerende, rechtsprekende of andere bevoegdheden . Een
staat kan zich niet beroepen op de zelfstandigheid of de onafhankelijkheid
van een staatsorgaan;
Art 5 ILC: het gaat om een handelen of nalaten van een private entiteit
die de staat heeft ingeschakeld voor het uitvoeren van de publieke taak;
Art. 7 ILC: een staatsorgaan gaat buiten haar bevoegdheden
Art. 8 ILC: het gaat om een handelen of nalaten van personen als de staat
een instructie geeft of controle uitoefent over deze personen; (arrest
Bosnië nmr. 49)
Art..11 ILC: een staat een handeling van een persoon achteraf aanvaardt
en erkent als eigen handeling.
Omstandigheden die de onrechtmatigheid wegnemen (rechtvaardigingsgronden)
Er bestaat ook een vijftal omstandigheden die de onrechtmatigheid van de
schending wegnemen (rechtvaardigingsgronden). Deze zijn:
